CITABU CA KABIRI CA MAKABEYO
I. Amaruba oku Buyahudi b’e Mîsiri
1
Amaruba marhanzi
Kuli bene wâbo bali omu Mîsiri omusingo! Abayahudi bali omu Yeruzalemu n’abandi boshi banali omu Buyahudi, bamulongîze omurhûla. Nnâmahanga amujirire aminjà, akengêre zirya ndagâno alaganyagya Abrahamu na Izaki na Yakôbo, barhumisi bâge b’okunali. Amuhè omurhima gw’okumushenga n’ogw’okushimba akanwa kâge, n’ogw’okukâjira aminjà manji n’obushagaluke. Ayigule omurhima gwinyu, oku Kanwa kâge n’oku marhegeko gâge, anamuhè omurhûla. Ayumvîrhîze amasâla ginyu, anakayumvanya mweshi naye arhanamulekêrerag’omu mango g’amalibuko. Bunôla rhuli rhwamusengerera. Oku burhegesi bwa Demetriyusi, omu mwâka gw’igana na makumi galindarhu na mwenda, rhw’ono Buyahudi rhwamuyandikîre; n’obwôla rhwàli omu malumwa manji bwenêne garhuyishiraga muli ganôla mango bulya Yasoni n’abâbo bamâlenganya ecihugo citagatîfu n’obwâmi. Banaciyôca emihango y’ahantu hatagatîfu, n’omukò gw’abêru-kwêru gwabulagwa busha. Ci erhi rhuyumva mwamâhûna Nnâmahanga arhubabalire, rhwayâsa amatara rhwahâna enterekêro y’embâgwa n’ey’omûla gw’enshâno. Rhummuyandikîre bunôla kuli kummuhûna mpu mushub’ikakuza olusiku lukulu lwa Amahêma omu mwêzi gwa Kislewu. 10 Gwàli mwâka gw’igana na makumi gali munâni na munâni.
Amaruba ga kabirhi g’okuvuga omunkwa
Ab’omu Buyahudi, ab’e Yeruzalemu, endêko y’abashamuka b’Israheli kuli Yûda, kuli Aristobuli muhanûzi wa mwâmi Ptolemeyo*, w’omu bûko bw’abadâhwa, kuguma n’oku Buyahudi banali e Mîsiri rhumuhîre omusingo, rhunamulongîze n’akalamo kinjà.
11 Obu rhwamâyôkolwa na Nnâmahanga muli zirya mbaka nyinji nyinji rhwalimwo, rhuvuzire omunkwa bwenêne ehwa kubà ye warhuhimîre mwâmi. 12 Bulya Nyamuzinda yênene amirangusize balya bashûbûzanyagya mpu balwîse olugo lutagatîfu.
13 Bulya nêci, oyôla mwâmi mushombanyi erhi amanasokêra e Persi n’e ngabo y’abalwî, erya yakazâgibonekana nka erhankahimwa, batumirhirwa omu ka-Nyamuzinda ka Nanaya omu kurhebwa n’abadâhwa ba Nanaya. 14 Antiyokusi anacijà ahôla boshi n’abîra bâge, mpu alisheba omuzimu-kazi Nanaya erhi analangâlire oku ayishihâbwa obuhirhi bwalimwo nka ngulo (ishigi). 15 Abadâhwa ba Nanaya banacibiyêrekana, naye Antiyokusi yêne anacijà boshi n’abantu bâge basungunu omu ndalâlà ya ka-Nyamuzinda katagatîfu. 16 Erhi Antiyokusi abà amâjà mulya, banacihamika aka-Nyamuzinda n’erhi babà bamâyîgula omuhango gw’omu kônga, omu marhambi, bababanda amabuye, banaciyîrha mwâmi n’abâli boshi naye, banacibarhema bihimbi bihimbi, banacikwêba amarhwe gâbo oku bali embuga. 17 Nnâmahanga aganze omu bintu byoshi, ye waherêrekezagya enkolamaligo.
Okusimbûlwa kw’omuliro Mutagatîfu amango ga Nehemiya.
18 Obûla rhudwîrhe rhwacîrheganya okujira olukulu omu nsiku makumi abirhi n’irhanu z’omwêzi gwa cambasè (Kisleu), rhwabwîne oku kuli kwa bulagîrire okummuyandikira lyo ninyu mukuza olusiku lukulu lwa Amahêma n’okukengêra gulya muliro gwahânagwa erhi Nehemiya abà amâyûbaka aka-Nyamuzinda n’oluhêrero, arherekêrerakwo enterekêro. 19 Bulya amango ababusi bîrhu bahêkagwa omu Persi, abadâhwa bîrhu bashibirizi ba muli agôla mango, erhi babà bamârhôla omuliro mugishe gw’oluhêrero, bagendigufulika omu iriba lyaganyire, bagufulika ahantu harhaboneka, kuhika ahôla hantu harhamanyikanaga emw’abantu boshi. 20 Erhi myâka minji ebà yamâgera, oku bulonza bwa Nnâmahanga, Nehemiya ashub’igalulwa e Buyahudi oku kanwa ka na mwâmi w’Abapersi. Nehemiya obôla anacirhuma bagala b’abôla badâhwa (bagala ba balya badâhwa banafulikaga gulya muliro) mpu bajè balonza gulya muliro; ci mpu barhacibonaga gulya muliro ci amîshi g’ecidêkêra cinene, 21 anacibarhegeka mpu badôme kuli galya mîshi banayishe bagadwîrhekwo, kandi erhi babà bamâdêkereza enterekêro oku luhêrero, Nehemiya anacirhegeka mpu bashahulize amîshi oku nshâli n’oku byàli enyanya. 22 Erhi babà bamâjira kulya, enyuma lya kasanzi kasungunu, izûba lyàli libwîkîrwe n’ebitù binene lyarhondêra okubasha n’ecibêye cinene canaciyîsha, cayâka, kuhika boshi basômerwa bwenêne. 23 Oku enterekêro zidwîrhe zasingônoka, abadâhwa bajà omu kushenga, boshi n’abahali boshi, Yônatani arhangira okuderha, n’abandi bakamukulikira haguma na Nehemiya. 24 Eryo isâla kwo lyàli ntyâla: «Yâgirwa Nnâmahanga, Nyamuzinda, mulemi w’ebintu byoshi, oli muzibu kulusha na wa kurhînywa, mushinganyanya na wa bwonjo bunji, wêne we mwâmi orhujirira aminjà. 25 “Wêne we orhugabulira aminjà, wene we gala byoshi na w’ensiku n’amango, wêne wajira ababusi bîrhu mpu babè bîshogwa bâwe wanabagisha”. 26 “Oyankirire eno nterekêro y’olu lubaga lwâwe Israheli, olange ecîra cigamba câwe onacigishe”. 27 “Oshubûze ngasi boshi banashandabîne omu mahanga, oyôkole abahesirwe bujà omu bihugo by’ihanga, oyêrekere ngasi abâli banyamakobwa banalikwo akanego omu mashanja, lyo amashanja gamanya oku onali we Nyamuzinda wîrhu”. 28 “Ohimbagulize balyâla barhulibuza erhi abarhujâcira omu bucîbone bwâbo”. 29 “Odêkereze olubaga lwâwe omu bantu bâwe nka kulya Mûsa anaderhaga”».
30 Na mw’agôla mango erhi abadâhwa banadwîrhe baziha ennanga. 31 Erhi enterekêro ebà yamasingônoka, Nehemiya anacirhegeka mpu bashahulize amîshi gasigalaga oku mabuye manene. 32 Erhi bayûs’ijira ntyôla, omuliro gwanaciyâka, ci engulumira nnene y’omuliro gw’oku luhêrero yaguhubya. 33 Omwanzi gwanacihêkwa emwa mwâmi w’e Persi oku: ahantu balya badâhwa bayishaga badwîrhwe bujà bafulikaga omuliro mugishe bashimanyire eciyanja c’amîshi n’oku Nehemiya n’abantu bâge, bacêsize enterekêro zâbo n’agôla mîshi. 34 Okubundi mwâmi anayûbasa ecôgo ahôla hoshi, ahajira hagishe erhi abà amâlolêreza kwinjà okwôla kurhi kwayîshire. 35 N’abâli barhonyire emwâge akazibahà oluhembo lwa ngasi lubero. 36 Okubundi abantu ba Nehemiya bâna ciyîrika ahôla mpu Neftari kwo kuderha kucêsibwa, ci banji ko bahaderha mpu Nefta§.
* 1:10 Abayahudi b’e Yeruzalemu balonzize okubêra omu bushangîre haguma n’abâbo Buyahudi b’e Mîsiri mwâmi Ptolemeyo wa kali munâni ali arhindibuza. Oyo Yûda bàdesire ye Yûda Makabeyo. 1:13 Nanaya ali muzimu w’e Mezopotamiya. 1:23 Eliyashibu na Yoyada bo bali badâhwa amango g’omulêbi Nehemiya ci kwône arhali Yônatani. § 1:36 Nefta: mavurha ga petroli erhacishongôlwa.