នាវ​មហែ​មហាន​អ្វែស
លូកា
ញចីស
នាវ​ឞោក​អ៝ន់​ឞូ​គឹត​ល៝រ
លូកា ​មោ​អោស​ទី​ផូង​អីឆ្រាអែល  ឞូ​មឹន​លាស​ពាង់​ឞូនុយ្ស​ផូង​គ្រែក  ពាង់​ជេង​ទូ​ហ្វេ​កោរាញ​ទាក​ឆី​(កោល ៤:១៤) ពាង់​គែស​នតី​ជ្រូ។ ឞូនុយ្ស​អី​នាក់​ញចីស​ឆ៝ម់បុត​តា​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​ងើយ​គែស​ទូ​ហ្វេ​ពាង់​ទើម​អី​មោ​អោស​ទី​ផូង​អីឆ្រាអែល ។ ពាង់​មោ​អោស​ឆៃ​ឞ្រាស​យេឆូ ​មា​ត្រោម​មាត់​ពាង់​នើម ជេសរី​ពាង់​មោ​ដ៝ង់​ជេង​កោរាញ​អ៝ស​ម៝ន យើន​មា​ពាង់​ជេង​ទូ​ហ្វេ​ឞូនុយ្ស​ញឆីង​មា​ឞ្រាស​ក្រីស  នទ្រែល​មា​ពាង់​ជេង​ឞូនុយ្ស​ជាន​ការ​នទ្រែល​កោរាញ​អ៝ស​ម៝ន​រាញា​ពោល  នោក​ពោល ​ហាន់​មឞើស​ងក៝ច​នាវ​មហែ​មហាន​អ្វែស​លាម​នតុក​ផូង​រោម ​ម៝ត់​អ្វាញ់ ពាង់​ញចីស​នទើ​អី​ពាង់​តាង់​ឞើស​ពោល  នអ៝ប់​មា​ពាង់​អោប​ឞើស​ឞូនុយ្ស​អា​អេង។
លូកា ​លែៈ​ញចីស​ឆ៝ម់បុត​«នាវ​មហែ​មហាន​អ្វែស​លូកា ​ញចីស»​អ្យា នទ្រែល​មា​ឆ៝ម់បុត​«ការ​មពោល​កោរាញ​អ៝ស​ម៝ន»។ ពាង់​ញចីស​ឆ៝ម់បុត​អ្យា​ក្លាប់​លាស ៣០ នាម់​ជេស​ឞ្រាស​យេឆូ ​ទ៝ក់​រេស តា​នាម់ ៦០-៦៥‌ យើន​មា​ឞូនុយ្ស​អាបាៈ​មឹន​លាស​គែស​ញចីស​ឞើស​កើយ​នៃ គែស​ញចីស​អេ​ល៝រ​មា​នាម់ ៩០។
លូកា ​ញចីស​ឆ៝ម់បុត​ពាង់​អ៝ន់​មា​ទូ​ហ្វេ​ឞូនុយ្ស​រាញា​ថេវផីល ​ជេង​ឞូនុយ្ស​ក្វ៝ង់ យើន​មា​ឞ៝ន់​មោ​ហោម​អោស​គឹត​នាវ​អេង​តា​ថេវផីល ។ នាវ​លូកា ​ងក៝ច ពាង់​ងក៝ច​នតើម​ឞើស​តោង​ពារ់​មឞើស​ងក៝ច​មា​នាវ​ទែស​យោហាន-​បាប់តែម ​អ៝ន់​មា​ឆាការី ​អី​ឞឹ​ពាង់ ជេសរី​មឞើស​ងក៝ច​មា​នាវ​ទែស​ឞ្រាស​យេឆូ ​អ៝ន់​មា​មារី ​អី​មេៈ​ពាង់ នហ៝​មា​ត៝ត់​ឞ្រាស​យេឆូ ​ទ៝ក់​រេស ជេសរី​ហាវ​ឆឹត​តា​កាលើ​ត្រោក។
នាវ​អុច​នត្រ៝ង់​លូកា
លូកា ​ញចីស​ឆ៝ម់បុត​ពាង់ គៃ​មា​អ៝ន់​កោរាញ​ថេវផីល ​គឹត​នាល់​ទឹង​លែៈ​នាវ​អី​ពាង់​លែៈ​តាង់​ឞូ​នតី​លាស​មា​ឞ្រាស​យេឆូ​ក្រីស ​នើស នាវ​អី​នៃ​ជេង​ទី​ងាន់​(លក ១:៤)។ លូកា ​ញចីស​អ៝ក់​មា​នាវ​មឞើស​ឆើម មា​ឞ្រាស​ហ្វេង​អ្វែស នទ្រែល​មា​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​យោៈ​នាវ​តីស​ឞូនុយ្ស។ ទូ​ហ្វេ​ពាង់​ទើម​ញចីស​អ៝ក់​មា​ផូង​ឞូ​អូរ​អី​តឹង​ឞ្រាស​យេឆូ 
មឞើស​នាវ​ខ្លៃ​តា​ងកោៈ​តា​ឆ៝ម់បុត​អ្យា
- នាវ​ឞោក​អ៝ន់​ឞូ​គឹត​នាល់​ល៝រ (១:១-៤)
- នាវ​ទែស​យោហាន-​បាប់តែម  នទ្រែល​មា​នាវ​ទែស​ឞ្រាស​យេឆូ  (១:៥-២:៥២)
- នាវ​យោហាន-​បាប់តែម ​មឞើស​ងក៝ច (៣:១-២០)
- ឞ្រាស​យេឆូ ​ឆ៝ៈ​ទើន​នាវ​បាប់តែម​យុក​មា​ទាក នទ្រែល​មា​ទើយ​ឞើស​នាវ​នទើម (៣:២១-៤:១៣)
- ឞ្រាស​យេឆូ ​មឞើស​ងក៝ច​នាវ​មហែ​មហាន​អ្វែស​តា​ឞ្រី​កាលីលេ  (៤:១៤-៩:៥០)
- ឞ្រាស​យេឆូ ​លោស​ឞើស​ឞ្រី​កាលីលេ ​ហាន់​តា​យេរូឆាលឹម  (៩:៥១-១៩:២៧)
- ពើស​ងគ្លែៈ​ទុត​តា​ប៝ន​យេរូឆាលឹម  នទ្រែល​មា​ប៝ន​ជេៈៗ​អី​ទាច់​ច្យៅ​មា​នៃ (១៩:២៨-២៣:៥៦)
- ឞ្រាស​យេឆូ ​ទ៝ក់​រេស​ជេស​ពាង់​ខឹត នទ្រែល​មា​ញហើ​ឆាក់​ពាង់​នើម​អ៝ន់​មា​ឞូនុយ្ស​ញឆីង​មា​ពាង់ (២៤:១-៥៣)
1
នាវ​ឞោក​អ៝ន់​ឞូ​គឹត​នាល់​ល៝រ
1-2 ទាន់​កោស​មឞាស​លាស​អ្វែស​មា​កោរាញ​ថេវផីល  អ៝ន់​គឹត! គែស​អ៝ក់​ឞូនុយ្ស​អី​ឆៃ​មា​មាត់​អ៝ក់​នតីល​នាវ​ឞ្រាស​យេឆូ ​ជាន នតើម​ពាង់​នតុម​នតី​មា​ឞូនុយ្ស។ ជេសរី​ឞូនុយ្ស​អី​នៃ​នហ៝​មា​ជាន​ការ​មឞើស​ងក៝ច​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស។ គែស​អ៝ក់​ឞូនុយ្ស​តាង់​នាវ​ខាន់​ពាង់​មឞើស​ងក៝ច​នៃ ជេសរី​ញចីស​នាវ​អី​នៃ​អ៝ន់​មា​ហេន​គឹត។* ១:១-២៖ យហ ១៥:២៧; ១យហ ១:១-៤ ល៝ង់​គ៝ប់​មេត​អ្វាញ់​ទឹង​លែៈ​នាវ​អី​នៃ​ទុត​នហេល​នានេៈ​ងាន់។ គ៝ប់​គឹត​នាវ​អ្យា​ទី​ងាន់​ញចីស​អ៝ន់​នហេល​ងាន់​គៃ​មា​ញជ្វាល់​អ៝ន់​មៃ​ដ៝ង់‌* ១:៣៖ ការ ១:១ អុច​អ៝ន់​មៃ​គឹត​នាល់​ទឹង​លែៈ​នាវ​អី​មៃ​លែៈ​តាង់​ឞូ​នតី​លាស​មា​មៃ​នើស នាវ​អី​នៃ​ជេង​ទី​ងាន់។
តោង​ពារ់​មឞើស​នាវ​ទែស​យោហាន-​បាប់តែម 
នោក​ហេរោត * ១:៥៖ ហេរោត ​អ្យា​អី​ឞូ​ក្វាល់ «ហេរោត ​អី​ក្វ៝ង់»។​ជេង​កាដាច់​ម៝ត់​អ្វាញ់​តា​ឞ្រី​យូដា  នោក​នៃ​គែស​ដ៝ង់​ទូ​ហ្វេ​ឞូនុយ្ស​ជាន​ឞ្រាស​រាញា​ពាង់​ឆាការី  អូរ​ពាង់​រាញា​អេលីឆាបិត  លែៈ​ឞារ​ហៃ​ខាន់​ពាង់​រាន៝យ​ទែស​អារោន ​អី​ឞូនុយ្ស​ជេង​កោរាញ​ជាន​ឞ្រាស​ល៝រ​ឞូ​តា​ផូង​អីឆ្រាអែល ។ នោក​នៃ​មពោល​ជាន​ឞ្រាស​គែស ២៤ មពោល​តឹម​ព្លែស​ជាន​ការ​តា​ញីស​ជាន​ឞ្រាស​មា​កោរាញ​ឞ្រាស​តា​ប៝ន​ក្វ៝ង់​យេរូឆាលឹម ឆាការី ​គុ​តា​មពោល​រាញា​អាបីយា * ១:៥៖ ១នរ ២៤:៧-១៩ លែៈ​ឞារ​ហៃ​អូរ​ឆាយ​នៃ​កោរាញ​ឞ្រាស​កើប​ខាន់​ពាង់​ជេង​ឞូនុយ្ស​ឆ៝ង់​ឆ្រាង់​ងាន់ ញអោត​ន៝ប់​ទឹង​លែៈ​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​ដាៈ ជាន​ទី​ទាទេ​មោ​អោស​ទូ​នតីល​តីស។ តីស​មា​ខាន់​ពាង់​មោ​គែស​ក៝ន យ៝រ​លាស​អេលីឆាបិត ​អី​ឞូ​អូរ​មោ​ឞាៈ​ក៝ន ឆាក់​ជាន់​ខាន់​ពាង់​លែៈ​រាញ​ដ៝ង់។* ១:៧៖ នន ១៨:១១-១៤; ២៥:២១ ត៝ត់​ទី​នារ​ព្លែស​មពោល​ជាន​ឞ្រាស​មពោល​អាបីយា ​លាប់​ជាន​ការ​តា​ជ៝ង់​គូង​ញីស​ជាន​ឞ្រាស​មា​កោរាញ​ឞ្រាស នារ​នៃ​ឆាការី ​ឞូនុយ្ស​ជាន​ឞ្រាស​គែស​លាប់​ជាន​ការ​តា​ញីស​នៃ​ដ៝ង់។ តឹង​នាវ​វៃ​ជាន​មពោល​ជាន​ឞ្រាស ខាន់​ពាង់​កើយ្ស​ទូ​ហ្វេ​ឞូនុយ្ស​មា​នទើ​ញច្រ៝ស ទី​តា​ព្លាង់‌​ឆាការី  ជេសរី​ពាង់​លាប់​ឆូ​នទើ​បោ​កាស​តា​ត្រោម​ញីស​ជាន​ឞ្រាស​រី។* ១:៩៖ នង ៣០:៧-៨ 10 ជេសរី​ឆាការី ​លាប់​តា​ត្រោម​នៃ ឆូ​នទើ​បោ​កាស ឞើស​ទីស​អ្យា​គែស​អ៝ក់​ឞូនុយ្ស​គុ​មឞើស​ឆើម។ 11 ទូ​នហ៝ម់​តា​នៃ​ពាង់​ឆៃ​ទូ​ហ្វេ​តោង​ពារ់​តាៈ​ឞើស​កោរាញ​ឞ្រាស ទ៝ក់​ឞើស​មា​ញឆឺង​មា​គុច​នទើ​បោ​កាស​រី។ 12 ត៝ត់​មា​ឆៃ​កើត​នៃ ពាង់​នទ្រ៝ត់​ព្រោស ក្លាច​ទុត​ញឆ៝រ់​ងាន់។* ១:១២-១៣៖ លក ១:២៩-៣០; ២:៩-១០
13 ជេសរី​តោង​ពារ់​លាស​មា​ពាង់៖ “ហើយ​ឆាការី  លើយ​ក្លាច​អោស! កោរាញ​ឞ្រាស​អ្យាត់​កើត​នាវ​មៃ​លែៈ​ជេស​ទាន់ នារ​ជឹត​នាប់​តៃ​អូរ​មៃ​គែស​ទូ​ហ្វេ​ក៝ន​ឞូ​ក្លោ អ៝ន់​មៃ​តេៈ​រាញា​ក្វាល់​ពាង់ «យោហាន »។ 14 ក៝ន​អី​នៃ​មៃ​រាម់​រាហើន​ហោ​ងាន់ ជេសរី​គែស​អ៝ក់​ឞូនុយ្ស​ដ៝ង់​រាម់​មអាក​ពាង់​ទែស‌ 15 យ៝រ​លាស​កោរាញ​ឞ្រាស​កើប​ក៝ន​អី​នៃ​ខ្លៃ​ហោ​ងាន់​ងេន។ លើយ​អោស​អ៝ន់​ពាង់​ញេត​នទ្រាញ់ មោ​លាស​ទូ​នតីល​នទើ​ញុល ទូ​តឹ​មោ​អ៝ន់​ដ៝ង់។ ឞ្រាស​ហ្វេង​អ្វែស​អី​ក្ល៝ស​អ្វែស​គុ​តា​ពាង់​នតើម​ឞើស​នទុល​មែ​រ៝។* ១:១៥៖ លក ៧:៣៣; នក ៦:២-៤ 16 ជេសរី​ពាង់​លែវ​ប៝ន​លាន​អីឆ្រាអែល ​អ៝ក់​ឞូនុយ្ស​រាគ៝ល់​លើយ​នូយ្ស​នហ៝ម់​អ្យើស​ព្លឹ​ឆឹត​មា​កោរាញ​ឞ្រាស​អី​ឞ្រាស​ខាន់​ពាង់​នើម។ 17 ពាង់​វាច់​ល៝រ​ឞើស​នាប់​កោរាញ​ឞ្រាស នហ៝​មា​គែស​ឞ្រាស​ហ្វេង​អ្វែស​គុ​តា​ពាង់​តឹម​ឞាន​មា​ឞូនុយ្ស​នតើយ្ស​នាវ​ងើយ​កោរាញ​ឞ្រាស​កាល់​អែ​នើស រាញា​អេលីយា  គែស​នាវ​ទាង់​តឹម​ឞាន​មា​អេលីយា ​នៃ​ដ៝ង់។ ក៝ន​មៃ​អី​នៃ​រាព្លឹ​នូយ្ស​នហ៝ម់​ឞឹ​អ៝ន់​ព្លឹ​រ៝ង់​មា​ក៝ន​ពាង់​នើម យ៝រ​មា​ឞ្រាស​ហ្វេង​អ្វែស​គុ​តា​ពាង់។ គែស​អ៝ក់​ឞូនុយ្ស​មោ​អ្យាត់​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស ក៝ន​មៃ​អី​នៃ​រាគ៝ល់​នូយ្ស​នហ៝ម់​អ្យើស​ខាន់​ពាង់​ព្លឹ​ឆឹត​មា​កោរាញ​ឞ្រាស​ជេង​ឞូនុយ្ស​ឆ៝ង់​ឞូនុយ្ស​អ្វែស កើត​នទ្រី​ពាង់​នទ្រាប់​ឞូនុយ្ស​ទូ​ផូង​អ៝ន់​មា​វើត​ទើន​កោរាញ​ឞ្រាស​ដ៝ង់”។* ១:១៧៖ មាល ៣:១; ៤:៥-៦
18  ឆាការី ​អោប​តោង​ពារ់​អី​នៃ​លាស៖ “មើម​ជាន​ហាៈ ទឹង​គឹត​នាវ​នៃ​ហ៝ច​ងាន់? យ៝រ​លាស​ឆាក់​គ៝ប់​អ្យា​លែៈ​រាញ​ជេស នាម់​អូរ​គ៝ប់​លែៈ​អ៝ក់​ដ៝ង់”។* ១:១៨៖ នន ១៧:១៧; ១៨:១១-១២ 19 តោង​ពារ់​ព្លឹ​អើស​មា​ពាង់៖ “គ៝ប់​អ្យា​រាញា​កាព្រីយែល ​អី​កោរាញ​តោង​ពារ់​កើល​ជាន​ការ​មា​កោរាញ​ឞ្រាស ពាង់​ដាៈ​គ៝ប់​លែវ​នាវ​អ្វែស​អ្យា​មឞើស​អ៝ន់​មៃ។* ១:១៩៖ ដាន ៨:១៦; ៩:២១; ហេឞ ១:១៤ 20 នាវ​អ្យា​គែស​ងាន់​ត៝ត់​ទី​នារ​រី​តៃ តីស​មា​មៃ​មោ​អ្យាត់​អោស​នាវ​គ៝ប់​មឞើស​ងក៝ច​នើស។ អ្វាញ់​មៃ​តៃ​ជេង​ឞូនុយ្ស​មល៝​ងើយ​មោ​ឞ្លាវ​អោស នហ៝​មា​ត៝ត់​អូរ​មៃ​គុ​អ៝ស”។
21 ឞូនុយ្ស​គុ​ក៝ប់​ឆាការី ​ឞើស​ទីស​រី មោ​វ៝ត់​អោស​ម៝ស​នាវ​គុ​ជ៝ៈ​ពាង់​តា​ត្រោម​ញីស​ជាន​ឞ្រាស​រី។ 22 ជេសរី​ឆាការី ​លោស​អា​ទីស​អ្យា ពាង់​ងើយ​ដាស​ឞូ​មោ​ឞ្លាវ​អោស។ ពាង់​ញច៝ង់​មា​តី​ទើម​គៃ​អ៝ន់​ឞូ​គឹត​អី​នាវ​ពាង់​ឆៃ​រី​នើស។ ត៝ត់​ឆៃ​ពាង់​ញច៝ង់​នទ្រី ខាន់​ពាង់​គឹត​វ៝ត់​នទើស​នើស​តា​ត្រោម​ញីស​ជាន​ឞ្រាស​នៃ ឆាការី ​គែស​ឆៃ​នទើ​តាៈ​ឞើស​កោរាញ​ឞ្រាស​ងាន់​រ៝។ 23 ពាង់​អេ​ហ៝ៈ​លែៈ​នារ​ឆឹត​អោស ហោម​គុ​ជាន​ការ​តា​ញីស​ជាន​ឞ្រាស​អី​នៃ​ជឹត ត៝ត់​ទី​លែៈ​នារ​ឞាស​ជាន​ការ ជេសរី​ពាង់​ព្លឹ​ឆឹត​អា​ប៝ន​ពាង់​នើម​រី។ 24 កាស​អា​កើយ​រី​ឆៃ​អូរ​ពាង់​នត្រែវ ជេសរី​អី​អូរ​ពាង់​គុ​ងាន់​តា​ជៃ​ពាង់​នើម​រី​ជ៝ៈ​ព្រាម់​ខៃ​លិច​លោស​ទីស​អីស​នារ​អោស។ ជេសរី​ពាង់​លាស៖ 25 “នាវ​នត្រែវ​គ៝ប់​អ្យា​តាៈ​ឞើស​កោរាញ​ឞ្រាស​ទើម​អ៝ន់​មា​គ៝ប់ ពាង់​ជាន​គ៝ប់ អាបៃ​អ្យា​មោ​ហោម​អោស​ដីត​ព្រេង​ឞូ​ជឹត!”* ១:២៥៖ នន ២១:៦-៧; ៣០:២៣
តោង​ពារ់​មឞើស​នាវ​ទែស​ឞ្រាស​យេឆូ 
26 ត៝ត់​អេលីឆាបិត ​នត្រែវ​ក្លាប់​គែស​ព្រាវ​ខៃ កោរាញ​ឞ្រាស​ដាៈ​តោង​ពារ់​រាញា​កាព្រីយែល ​ហាន់​តា​ប៝ន​នាឆារែត  ឞ្រី​កាលីលេ 27 គៃ​មា​ម៝ប់​ទូ​ហ្វេ​ឞូ​ទ្រោស រាញា​ពាង់​មារី ។ ឞូ​ទ្រោស​អី​នៃ​ពាង់​លែៈ​ជាន​នទ្រោយ​ដាស​ទូ​ហ្វេ​ឞូ​នទាម់ រាញា​ពាង់​យោឆែប ​អី​ចែ​ពាង់​កាល់​អែ​នើស​កាដាច់​ដាវីត ​ដ៝ង់។* ១:២៧៖ លក ៣:២៣-៣១
28 ជេសរី​តោង​ពារ់​អី​នៃ​លាប់​តា​ត្រោម​ជៃ​មារី  ពាង់​លាស៖ “ហើយ​យោស​មារី  អ្វែស​លាង់​អៃ​ឞើស! កោរាញ​ឞ្រាស​លែៈ​កើយ្ស​ទូ​ហ្វេ​អៃ​ទើម អ៝ន់​នាវ​គែស​ជេង​មា​អៃ​លើ​មា​ក្វ៝ង់​លើ​មា​ព្រេស​ងាន់ ពាង់​គុ​នទ្រែល​អៃ​ដ៝ង់”។ 29 ត៝ត់​មារី ​តាង់​កើត​នៃ​ពាង់​មោ​អោស​គឹត​វ៝ត់ គែស​នាវ​រាវៃ​ងាន់ ជេសរី​ងក្ល៝ន់​អេង​តា​ឆាក់​ពាង់​នើម៖ “ម៝ស​បាៈ​គែស​នាវ​ខ្លៃ​ងើយ​ព្រែ​អី​នៃ​នើស?”* ១:២៩-៣០៖ លក ១:១២-១៣; ២:៩-១០ 30 ជេសរី​តោង​ពារ់​លាស​មា​ពាង់​ជឹត៖ “អើយ​មារី  លើយ​អៃ​ក្លាច​អោស កោរាញ​ឞ្រាស​កើយ្ស​អៃ គៃ​អ៝ន់​នាវ​គែស​ជេង​ក្វ៝ង់​ហោ​ងាន់។ 31 អៃ​តៃ​នត្រែវ ជេសរី​គែស​ទូ​ហ្វេ​ក៝ន​ឞូ​ក្លោ អ៝ន់​អៃ​តេៈ​រាញា​ពាង់​ក្វាល់ «យេឆូ »។* ១:៣១៖ លក ២:២១ 32  ក៝ន​អ្យា​គែស​នាវ​ខ្លៃ​នាវ​ទើយ​ហោ​ងាន់​ងេន ឞូ​ក្វាល់​ពាង់​លាស៖ «ក៝ន​កោរាញ​ឞ្រាស​អី​ទុត​ព្រេស» ជេសរី​កោរាញ​ឞ្រាស​អ៝ន់​ក៝ន​អី​នៃ​ជេង​កាដាច់​មា​ផូង​អីឆ្រាអែល ​តឹម​ឞាន​មា​កាដាច់​ដាវីត ​អី​ចែ​ពាង់​កាល់​អែ​នើស។* ១:៣២៖ មក ១៥:៣៩; មថ ២០:៣០-៣១ 33 យើន​មា​ពាង់​តៃ​ជេង​កោរាញ​ម៝ត់​អ្វាញ់​ប៝ន​លាន​អីឆ្រាអែល ​អី​ក៝ន​ឆៅ​រាន៝យ​ទែស​យាកោប ​នហ៝​រ៝ ពាង់​ម៝ត់​អ្វាញ់​មោ​អោស​ឞ្លាវ​លោច​ឞ្លាវ​ទុត”។* ១:៣៣៖ ដាន ២:៤៤
34 ជេសរី​មារី ​អោប​តោង​ពារ់​អី​នៃ​លាស៖ “មើម​ជាន​មេស​ទឹង​គែស​នាវ​អ្យា​ត៝ត់​ងាន់​រ៝ យ៝រ​លាស​គ៝ប់​អេ​ហ៝ៈ​គែស​ឆាយ?” 35 តោង​ពារ់​អើស៖ “ឞ្រាស​ហ្វេង​អ្វែស​អី​ក្ល៝ស​អ្វែស​វាច់​គុ​តា​អៃ នាវ​ទើយ​កោរាញ​ឞ្រាស​អី​ទុត​ព្រេស​ងកុម​អ៝ន់​នហ៝ម់​មា​អៃ អ៝ន់​អៃ​នត្រែវ។ កើត​នទ្រី​ទឹង​ក៝ន​អី​នៃ​ក្ល៝ស​អ្វែស ឞូ​ក្វាល់​ពាង់ «ក៝ន​កោរាញ​ឞ្រាស»។* ១:៣៥៖ មថ ១:១៨, ២០ 36 ល៝ង់​អេលីឆាបិត ​អី​នទុល​ទែស​អៃ​នើម ឞ៝ល​លាស​ពាង់​លែៈ​រាញ នទ្រែល​មា​ឞូ​លាស​ពាង់​ឞូ​អូរ​មោ​ឞាៈ​ក៝ន​កាដោយ​លែៈ យើន​មា​អាបៃ​អ្យា​ពាង់​លែៈ​នត្រែវ​ក៝ន​ឞូ​ក្លោ​ក្លាប់​លាស​គែស​ព្រាវ​ខៃ​ជេស‌ 37 យ៝រ​លាស​មោ​គែស​អោស​ទូ​នតីល​នទើ​កោរាញ​ឞ្រាស​មោ​ឞ្លាវ​ជាន”។ 38  មារី ​អើស៖ “គ៝ប់​អ្យា​អុច​ជាន​តឹង​ទឹង​លែៈ​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស អ៝ន់​ត៝ត់​ងាន់​កើត​នាវ​អី​មៃ​លាស​រី!” ជេសរី​តោង​ពារ់​ទូ​លោស​ឞើស​នតុក​នៃ។
មារី ​ហាន់​ខ៝ល់​អេលីឆាបិត 
39 ជេសរី​មារី  ទ៝ក់​នទាល​ឞើស​នតុក​នៃ ហាន់​ឞ្រុល​រ៝​ជឹត​ប៝ន​ឆាការី ​គុ​រី​តា​ឞ្រី​យោក នតុក​ឞ្រី​យូដា ​រី។ 40 ត៝ត់​តា​ជៃ​ឆាការី ​រី​ពាង់​អោប​នាវ​អ្វែស​លាង់​មា​អេលីឆាបិត 41 ត៝ត់​តាង់​មារី ​អោប​នៃ ទោ​មា​មព៝ត់​រ៝​អី​ក៝ន​តា​ត្រោម​នទុល​អេលីឆាបិត ​រី។ ជេសរី​ឞ្រាស​ហ្វេង​អ្វែស​អី​ក្ល៝ស​អ្វែស​គុ​ងាន់​តា​អេលីឆាបិត ​នៃ​រ៝‌ 42 អ៝ន់​នាវ​ពាង់​លាស ជេសរី​ពាង់​ងើយ​នតែសៗ​ងាន់៖ “កោរាញ​ឞ្រាស​លែៈ​អ៝ន់​នាវ​គែស​ជេង​ទុត​អ្វែស​មា​អៃ​អ៝ក់​រាលាវ​មា​ដាស​ទឹង​លែៈ​ឞូ​អូរ​អេង​ជឹត នហ៝​ពាង់​អ៝ន់​នាវ​គែស​ជេង​មា​ក៝ន​តា​ត្រោម​នទុល​អៃ​នៃ​ដ៝ង់។ 43 ម៝ស​គែស​នាវ​ខ្លៃ​តា​គ៝ប់​អ្យា​ហៃ ទឹង​គែស​មា​ឞូ​អូរ​អី​មែ​កោរាញ​គ៝ប់​នើម​ហាន់​ខ៝ល់​គ៝ប់! 44 គ៝ប់​គឹត​នាល់​រី​នើស យ៝រ​លាស​ក៝ន​តា​ត្រោម​នទុល​គ៝ប់​មព៝ត់​រាម់​មអាក​ងាន់​រ៝ ត៝ត់​គ៝ប់​តាង់​នាវ​អៃ​អោប​អ្វែស​លាង់​នើស។ 45 អៃ​លាប​ងាន់​យ៝រ​មា​អ្យាត់​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​លាស​អី​នៃ​ត៝ត់​មា​អៃ​ងាន់​រ៝ អ៝ស​អេ”។* ១:៤៥៖ នន ១៥:៦
នាវ​មព្រើ​ឞូ​ទ្រោស​មារី 
46 ជេសរី​មារី ​មព្រើ​លាស៖
“នូយ្ស​នហ៝ម់​គ៝ប់​រានេ​មា​កោរាញ​ឞ្រាស។* ១:៤៦-៥៥៖ ១ឆា ២:១-១០
47 គ៝ប់​រាម់​មអាក​ហោ​ងាន់​មា​កោរាញ​ឞ្រាស​អី​នើម​រាក្លាយ្ស​គ៝ប់‌* ១:៤៧៖ អេឆា ៦១:១០
48 យ៝រ​លាស​កោរាញ​ឞ្រាស​ហោម​កើយ្ស​គ៝ប់​អី​ឞូនុយ្ស​ប៝ន​លាន​ទើម​ក៝ប់​អ្យាត់​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស។
នតើម​ឞើស​អ្យា​ជឹត​នាប់​តៃ​អាប់​រានោក​ឞូនុយ្ស ឞូ​ក្វាល់​គ៝ប់​អី​ឞូ​អូរ​លាប​ងាន់​ងេន‌* ១:៤៨-៤៩៖ នម ១១៣:៧-៩; អេឆា ៥៧:១៥
49 យ៝រ​លាស​កោរាញ​ឞ្រាស​អី​គែស​នាវ​ទើយ​អ៝ន់​នទើ​នាវ​ខ្លៃ​ងាន់​មា​គ៝ប់។
កោរាញ​ឞ្រាស​ក្ល៝ស​អ្វែស​ងាន់​ងេន‌
50  ពាង់​យោៈ​នអាច​មា​ឞូ​ម៝ស​អី​ក្លាច​អ្យាត់​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស
នហ៝​រ៝​ត៝ត់​អាប់​រានោក​ឞូនុយ្ស‌* ១:៥០៖ នម ១០៣:១៧
51 នទ្រែល​មា​ញហើ​នាវ​ទាង់​ពាង់
នត្រុត​លើយ​ឞូនុយ្ស​អី​កើប​អេង​ឆាក់​ពាង់​នើម​ក្វ៝ង់។* ១:៥១៖ អេឆា ២:១១-១២
52  ពាង់​នអុស​លើយ​កាដាច់​គែស​នាវ​ទើយ​ងាន់​អ៝ន់​ជេង​ឞូនុយ្ស​ប៝ន​លាន​ទើម‌
ជេសរី​ពាង់​នហាវ​ឞូនុយ្ស​អី​ប៝ន​លាន។* ១:៥២៖ នម ១៤៧:៦
53  ពាង់​អ៝ន់​គែស​រាមែស​លែរ​មា​ឞូនុយ្ស​ជី​ង៝ត​ជី​ហីរ‌
តីស​មា​ឞូនុយ្ស​នទ្រ៝ង់​ក្វ៝ង់​អ៝ន់​ឆឹត​ទើម តឹង​កោរាញ​ឞ្រាស​នើម​អុច។* ១:៥៣៖ នម ១០៧:៩
54  ពាង់​កើល​ប៝ន​លាន​អីឆ្រាអែល ​អី​ផូង​ជាន​ការ​អ្យាត់​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​នើម‌
យ៝រ​មា​ហោម​កាស​គឹត​នាវ​យោៈ​នអាច​ពាង់* ១:៥៤-៥៥៖ នន ១៧:៧; អេឆា ៤១:១៤; មកា ៧:២០
55  ពាង់​ជាន​កើត​នអា​តឹង​នាវ​ពាង់​ត៝ន​មា​ចែ​អាឞ្រាហាម់ ​កាល់​អែ​នើស
នហ៝​មា​ត៝ត់​ក៝ន​ត៝ត់​ឆៅ​អាឞ្រាហាម់ ​នហ៝​រ៝”។
នទ្រី​នាវ​មព្រើ​មារី 
56 ពាង់​គុ​នទ្រែល​អេលីឆាបិត ​ក្លាប់​លាស​គែស​ពែ​ខៃ រី​មើ​ព្លឹ​ឆឹត​អា​ជៃ​ពាង់​នើម។
នាវ​ទែស​យោហាន-​បាប់តែម 
57 ត៝ត់​អេលីឆាបិត ​អាប់​ខៃ​ជេស ពាង់​គុ​អ៝ស​ក៝ន​ឞូ​ក្លោ។ 58 ឞូ​ងក៝ច​ដើន​នាវ​អូ​លែៈ​រាញ​អី​នៃ​ហោម​គែស​ក៝ន​អ៝ន់​លែៈ​មពោល​ច្យៅ​មែង នទ្រែល​មា​ឞាល់​មពោល​ពាង់​នើស​គឹត។ ជេស​តាង់​លឺ​កោរាញ​ឞ្រាស​យោៈ​នអាច​មា​ពាង់​ហោ​ងាន់​ងេន​កើត​នអា ខាន់​ពាង់​រាម់​មអាក​នទ្រែល​ពាង់​ទាទេ។ 59 ត៝ត់​អ៝ស​ឞេ​អី​នៃ​លែៈ​គែស​ផាម​នារ លែៈ​ឞាល់​មពោល​ឞារ​ហៃ​អូរ​ឆាយ​ខាន់​ពាង់ នទ្រែល​មា​ឞូនុយ្ស​ច្យៅ​មែង​ហាន់​រាន​តា​ខាន់​ពាង់​ដ៝ង់ តឹង​នាវ​វៃ​ផូង​អីឆ្រាអែល  អ៝ន់​ឞូ​ក៝ស​នតោ​មា​ក៝ន​ឞេ​អី​នៃ ងក្រែ​មា​អុច​តេៈ​រាញា​ពាង់ ក្វាល់ «ឆាការី » កើត​រាញា​អី​ឞឹ​ពាង់​នើម​ដ៝ង់។* ១:៥៩៖ នន ១៧:៩-១៤ 60 តីស​មា​អី​មេៈ​រី​លាស៖ “មោ​អោស អុច​តេៈ​រាញា​ពាង់ ក្វាល់ «យោហាន »”។ 61 ឞូ​ព្លឹ​អើស​មា​ពាង់៖ “តឹង​មា​នាវ​វៃ​ឞ៝ន់​មោ​ទី​អោស យ៝រ​លាស​តា​ឞាល់​មពោល​ខាន់​អៃ​មៃ​មោ​គែស​ទូ​ហ្វេ​រាញា​កើត​នទ្រី”។ 62 ជេសរី​ឞូ​អោប​ឆាការី ​ញច៝ក់​មា​តី ម៝ស​អុច​តេៈ​រាញា​អ៝ន់​មា​ក៝ន​ពាង់​នៃ។ 63  ឆាការី ​ញច៝ក់​ដាៈ​ខាន់​ពាង់​ឆ៝ៈ​រាលាត​កាដារ ជេសរី​ញចីស​តា​រី​លាស៖ “ក៝ន​អ្យា​តេៈ​រាញា​ពាង់ ក្វាល់​«យោហាន »”។ លែៈ​ឞូ​តា​នៃ​នទ្រ៝ត់​ហីស​រាហ៝ល់​ទាទេ។ 64 ទូ​នហ៝ម់​តា​នៃ​ឆាការី ​ឞ្លាវ​ងើយ​កើត​អើម​រ៝ ជេសរី​ពាង់​នតែស​ឞ៝រ់​ប្ហ៝ង់​រានេ​កោរាញ​ឞ្រាស។ 65 ឞូនុយ្ស​ច្យៅ​មែង​ក្លាច​ទាទេ​ឆៃ​នាវ​ទាង់​កោរាញ​ឞ្រាស។ ឞូ​លឺ​នាវ​អ្យា​លាម​នតុក​ប៝ន​រ៝ៈ​យោក​ឞ្រី​យូដា ​នៃ។ 66 ឞូ​ម៝ស​អី​តាង់​លឺ​នាវ​អ្យា​ពាង់​ងក្ល៝ន់​អេង​តា​នូយ្ស​នហ៝ម់​ហោ​ងាន់ ជេសរី​អោប​អេង​ឆាក់​ពាង់​នើម​លាស៖ “ត៝ត់​ក៝ន​អី​នៃ​លែៈ​ក្វ៝ង់ មើម​ពាង់​ជេង?” ខាន់​ពាង់​ងើយ​កើត​នទ្រី​យ៝រ​លាស​ឞូ​ឆៃ​នាវ​ទើយ​កោរាញ​ឞ្រាស​គុ​តា​ក៝ន​អ្យា។
នាវ​មព្រើ​ឆាការី 
67 ជេសរី​ឆាការី ​អី​ឞឹ​អ៝ស​ឞេ​រី ឞ្រាស​ហ្វេង​អ្វែស​អី​ក្ល៝ស​អ្វែស​គុ​តា​ពាង់​ងាន់ ដាៈ​ពាង់​ងើយ យ៝រ​រី​ពាង់​ងើយ​តាៈ​ឞើស​កោរាញ​ឞ្រាស ពាង់​លាស៖
68 “រានេ​មា​កោរាញ​ឞ្រាស​អី​ឞ្រាស​ផូង​អីឆ្រាអែល ​យើក​មឞាស‌
យ៝រ​លាស​ពាង់​វាច់​អុច​រាក្លាយ្ស​ផូង​ប៝ន​លាន​ពាង់​នើម។* ១:៦៨៖ លក ៤:១៨-២១; ៧:១៦; នម ១១១:៩
69 កោរាញ​ឞ្រាស​អ៝ន់​ទូ​ហ្វេ​ឞូនុយ្ស​គៃ​មា​រាក្លាយ្ស​ឞ៝ន់ ឞូនុយ្ស​អី​នៃ​គែស​នាវ​ទើយ​ងាន់‌
ពាង់​រាន៝យ​ទែស​កាដាច់​ដាវីត ​អី​ឞូនុយ្ស​ជាន​ការ​អ្យាត់​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​កាល់​អែ​នើស ពាង់​អី​នៃ​អី​ឞូ​ក្វាល់​ឞ្រាស​ក្រីស ​ដ៝ង់។* ១:៦៩៖ នម ១៣២:១៧
70 កោរាញ​ឞ្រាស​លែៈ​មឞើស​ជេស​នាវ​អ្យា​អ៝ន់​មា​ឞូនុយ្ស​នតើយ្ស​នាវ​ពាង់​ងើយ​កាល់​អែ​នើស។* ១:៧០៖ រម ១:២; អេឆា ៩:១-៦; មកា ៥:១-៣
71 នោក​នៃ​នើស​កោរាញ​ឞ្រាស​លាស ពាង់​មរា​រាក្លាយ្ស​ឞ៝ន់​ឞើស​តី​ផូង​រាលាង់ នទ្រែល​មា​អ៝ន់​ឞ៝ន់​លោស​ឞើស​មពោល​រាងឹ​មពោល​ឞ្យាញ់។* ១:៧១៖ នម ១៨:១៧
72  ពាង់​លែៈ​ត៝ន​នាវ​យោៈ​នអាច​មា​អូ​ចែ​ឞ៝ន់​កាល់​អែ​នើស។
នាវ​តឹម​រាង្លាប់​ក្ល៝ស​អ្វែស​កោរាញ​ឞ្រាស​ពាង់​មោ​ច្វេល​អោស។* ១:៧២៖ កល ២៦:៤២; នម ១០៥:៨; ១០៦:៤៥
73  ពាង់​លែៈ​ត៝ន​ងាន់​មា​អាឞ្រាហាម់  ចែ​ឞ៝ន់​កាល់​អែ​នើស‌* ១:៧៣៖ នន ២២:១៦-១៧
74  ពាង់​តៃ​រាក្លាយ្ស​ឞ៝ន់​ឞើស​តី​ផូង​រាលាង់‌
គៃ​មា​ឞ៝ន់​មោ​ហោម​ក្លាច​ជាន​ការ​អ្យាត់​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស‌* ១:៧៤-៧៥៖ តត ២:១១-១៤ 75 នទ្រែល​មា​អ៝ន់​ឞ៝ន់​ជាន​ការ​នៃ​ឆ៝ង់​ឆ្រាង់
តឹម​ទី​ដាស​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​អុច​នហ៝​រ៝​អាប់​ញជារ់​នាវ​រេស។
76 ល៝ង់​ក៝ន​គ៝ប់​អ្យា ឞូ​តៃ​លាស​ពាង់​ជេង​ឞូនុយ្ស​នតើយ្ស​នាវ​ងើយ​កោរាញ​ឞ្រាស​អី​ឞ្រាស​ទុត​ព្រេស‌
យ៝រ​លាស​មៃ​ហាន់​ល៝រ​ឞើស​នាប់​ឞ្រាស​ក្រីស  គៃ​មា​នទ្រាប់​នូយ្ស​នហ៝ម់​ឞូនុយ្ស​អ៝ន់​មា​ពាង់​តឹម​ឞាន​មា​ឞូ​ក្វាយ្ស​ត្រ៝ង​អ៝ន់​មា​កាដាច់​ហាន់។* ១:៧៦៖ លក ៣:៣-៦; ៧:២៦-២៧; មថ ១១:៧-១៤; ១៧:១០-១៣; មាល ៣:១
77 មៃ​អ៝ន់​ប៝ន​លាន​អីឆ្រាអែល ​គឹត​នាល់​លាស​មើម​កោរាញ​ឞ្រាស​រាក្លាយ្ស​ខាន់​ពាង់​លោស​ឞើស​នាវ​តេៈ​ទោយ្ស‌
មើម​កោរាញ​ឞ្រាស​យោៈ​មោ​ហោម​អោស​កើប​មោ​ហោម​អោស​ក្លាប់​នទាង់​នាវ​តីស​ខាន់​ពាង់។* ១:៧៧៖ លក ៣:៣
78  ពាង់​យោៈ​នអាច​ឞ៝ន់​ហោ​ងាន់‌
នទ្រី​ពាង់​អ៝ន់​ឞ្រាស​ក្រីស ​តាៈ​ឞើស​កាលើ​ត្រោក​នតុក​កោរាញ​ឞ្រាស​រី​ជុរ​វាច់​តា​ឞ៝ន់ តឹម​ឞាន​មា​ប្រីង​លោស​នារ​អា​អោយ។* ១:៧៨-៧៩៖ អេឆា ៩:១; ៤២:៦; យហ ១:៩; ៨:១២
79 ឞូនុយ្ស​អី​មោ​គឹត​នាល់​កោរាញ​ឞ្រាស ជេង​តឹម​ឞាន​មា​ឞូនុយ្ស​អី​គុ​តា​នតុក​ង៝ ឞូនុយ្ស​អី​ក្លាច​ខឹត​ដ៝ង់ យើន​មា​ឞ្រាស​ក្រីស ​វាច់​តា​អ្យា​ជេង​នាវ​អាង​មា​ឞូនុយ្ស​អី​នៃ‌
ពាង់​លែវ​ឞ៝ន់​រ៝ៈ​ត្រ៝ង​ដាប់​មពាន់”។ នទ្រី​នាវ​ឆាការី ​ងើយ។
80 ល៝ង់​យោហាន ​រី​ឆាក់​ជាន់​ពាង់​លើ​មា​ហាវ​នទាម់ នាវ​មឹន​គឹត​ឞ្លាវ​ពាង់​លើ​មា​ហោ​ដ៝ង់។ ជេសរី​ពាង់​គុ​រេស​តា​នតុក​ឞ្រី​រាទាស​ងាយ​ឞើស​ប៝ន​អេងៗ នហ៝​មា​ត៝ត់​នារ​ពាង់​ញហើ​ឆាក់ ជេសរី​នតើម​នតុម​នតី​ប៝ន​លាន​អីឆ្រាអែល ​នៃ​គឹត។* ១:៨០៖ លក ៣:២

*1:1-2 ១:១-២៖ យហ ១៥:២៧; ១យហ ១:១-៤

*1:3 ១:៣៖ ការ ១:១

*1:5 ១:៥៖ ហេរោត ​អ្យា​អី​ឞូ​ក្វាល់ «ហេរោត ​អី​ក្វ៝ង់»។

*1:5 ១:៥៖ ១នរ ២៤:៧-១៩

*1:7 ១:៧៖ នន ១៨:១១-១៤; ២៥:២១

*1:9 ១:៩៖ នង ៣០:៧-៨

*1:12 ១:១២-១៣៖ លក ១:២៩-៣០; ២:៩-១០

*1:15 ១:១៥៖ លក ៧:៣៣; នក ៦:២-៤

*1:17 ១:១៧៖ មាល ៣:១; ៤:៥-៦

*1:18 ១:១៨៖ នន ១៧:១៧; ១៨:១១-១២

*1:19 ១:១៩៖ ដាន ៨:១៦; ៩:២១; ហេឞ ១:១៤

*1:25 ១:២៥៖ នន ២១:៦-៧; ៣០:២៣

*1:27 ១:២៧៖ លក ៣:២៣-៣១

*1:29 ១:២៩-៣០៖ លក ១:១២-១៣; ២:៩-១០

*1:31 ១:៣១៖ លក ២:២១

*1:32 ១:៣២៖ មក ១៥:៣៩; មថ ២០:៣០-៣១

*1:33 ១:៣៣៖ ដាន ២:៤៤

*1:35 ១:៣៥៖ មថ ១:១៨, ២០

*1:45 ១:៤៥៖ នន ១៥:៦

*1:46 ១:៤៦-៥៥៖ ១ឆា ២:១-១០

*1:47 ១:៤៧៖ អេឆា ៦១:១០

*1:48 ១:៤៨-៤៩៖ នម ១១៣:៧-៩; អេឆា ៥៧:១៥

*1:50 ១:៥០៖ នម ១០៣:១៧

*1:51 ១:៥១៖ អេឆា ២:១១-១២

*1:52 ១:៥២៖ នម ១៤៧:៦

*1:53 ១:៥៣៖ នម ១០៧:៩

*1:54 ១:៥៤-៥៥៖ នន ១៧:៧; អេឆា ៤១:១៤; មកា ៧:២០

*1:59 ១:៥៩៖ នន ១៧:៩-១៤

*1:68 ១:៦៨៖ លក ៤:១៨-២១; ៧:១៦; នម ១១១:៩

*1:69 ១:៦៩៖ នម ១៣២:១៧

*1:70 ១:៧០៖ រម ១:២; អេឆា ៩:១-៦; មកា ៥:១-៣

*1:71 ១:៧១៖ នម ១៨:១៧

*1:72 ១:៧២៖ កល ២៦:៤២; នម ១០៥:៨; ១០៦:៤៥

*1:73 ១:៧៣៖ នន ២២:១៦-១៧

*1:74 ១:៧៤-៧៥៖ តត ២:១១-១៤

*1:76 ១:៧៦៖ លក ៣:៣-៦; ៧:២៦-២៧; មថ ១១:៧-១៤; ១៧:១០-១៣; មាល ៣:១

*1:77 ១:៧៧៖ លក ៣:៣

*1:78 ១:៧៨-៧៩៖ អេឆា ៩:១; ៤២:៦; យហ ១:៩; ៨:១២

*1:80 ១:៨០៖ លក ៣:២