6
Nasaletɨ kɨlebɨla hɨsɨŋ agɨlaŋ Jisasɨ dɨ kuligalavɨmalɨ.
(Matiu 13.53-58 mu Lukɨ 4.16-30)
Jisasɨ Kapelɨneam kɨlebɨla agadɨ vala nudɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ kulaŋ nudɨ hɨvɨ Nasaletɨ kɨlebɨla hen vehavɨmalɨ. Ve 6.2 Jo 7.15 Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ alusɨsɨ mɨkiŋ hɨvɨ nulɨdɨ aŋam ulaŋ hɨvɨ ivo Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ kulaŋ iamɨgali agɨladɨ lamalɨfɨmalɨ. Lɨci kulaŋ iamɨgali akape agɨlaŋ ciaŋ nudɨ agadɨ igakɨla i aba nɨbɨlaŋ nuken nuken nɨman abavɨmalɨ. Kulaŋ nagaŋ ciaŋ haman agɨladɨ aben vilɨ uavɨmalɨ. Hɨji hutesɨ haman agadɨ ani lamalɨfɨci vilɨ uavɨmalɨ. Vɨdɨvɨdɨŋ haman agadɨ aben vica kulaŋ iamɨgali agɨladɨ hɨvɨ human lamadaci kulaŋ iamɨgali hɨmiŋ hɨmiŋ daŋ agɨlaŋ ukaci lɨhɨdavi uavɨmalɨ. Alaŋ 6.3 Jo 6.42 nudɨ igahɨdalu uavɨmalɨ. Nɨbu ulaŋ mavamava salaku agadɨ vihɨdi uavɨmalɨ. Nɨbu Malia dɨ ninaŋ Cimegeŋ uavɨmalɨ. Nudɨ imahalinu agɨladɨ ibi nɨman uavɨmalɨ. Mu Jemɨsɨ uavɨmalɨ. Mu Josepɨ uavɨmalɨ. Mu Judasɨ uavɨmalɨ. Mu Saimon uavɨmalɨ. Nudɨ nanadinu humɨgaŋ pabiŋ hɨsɨŋ agɨlaŋ alaŋ kulaŋ naniŋ hɨnihɨdavi uavɨmalɨ. Haman aba abaŋ humɨgaŋ vɨkɨlɨ vihavɨmalɨ. Lɨhavɨci 6.4 Mt 13.57, Lu 4.24, Jo 4.44 Jisasɨ nulɨdɨ abamalɨ. Asɨ dɨ ciaŋ igalakalaka hɨsɨŋ kulaŋ agɨlaŋ nulɨdɨ nuken kɨlebɨla hɨnihɨniŋ ciaŋ sulavɨdaci nulɨdɨ hɨvɨ hɨsɨŋ agɨlaŋ nulɨdɨ ibi ma mɨŋaiakahɨdavi uamalɨ. Nulɨdɨ hɨdɨlɨ pabiŋ agɨlaŋ aveji nulɨdɨ ibi ma mɨŋaiakahɨdavi uamalɨ. Nulɨdɨ ulaŋ pabiŋ hɨsɨŋ agɨlaŋ aveji nulɨdɨ ibi ma mɨŋaiakahɨdavi uamalɨ. Agadɨ ala mu kɨlebɨla mu kɨlebɨla hɨdahɨdaŋ ciaŋ sulavɨdaci nɨbɨlaŋ pam nulɨdɨ ibi mɨŋaiakahɨdavi uamalɨ. Haman saja nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ hadi hadi hen ma abalamadami. Kulaŋ iamɨgali hɨmiŋ hɨmiŋ daŋ hɨhɨle agɨladɨ hɨvɨ pam human lamadaci ukaci lɨhavɨdami. Kulaŋ 6.6 Mt 9.35, Lu 13.22 iamɨgali Jisasɨ dɨ kɨlebɨla hɨsɨŋ agɨlaŋ nusaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamavɨdami. Lɨhavɨdaci Jisasɨ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ lamamalɨ.
Jisasɨ nudɨ kulaŋ lɨbɨmɨŋamalɨ agɨlasaŋ ibi igumalɨ.
(Matiu 10.5-15 mu Lukɨ 9.1-6)
Jisasɨ kɨlebɨla limu hɨhɨle Nasaletɨ kɨlebɨla agadɨ micɨ micɨ hɨnevɨmalɨ hen hɨdahɨdaŋ kulaŋ iamɨgali agɨladɨ lamalɨfɨdami. Lɨdɨŋ 6.7 Lu 10.1 nudɨ kulaŋ human limu limu sɨkuala hɨcɨ limu akica cɨjɨŋ haman agɨladɨ abɨci nudɨ micɨ vehavɨmalɨ. Vehavɨci nulɨdɨ abamalɨ. Namɨlaŋ akica akica lɨdɨŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ ukalaŋ uamalɨ. Haman aba nulɨsaŋ sudɨ sɨbɨlɨ agɨlaŋ kulaŋ iamɨgali agɨladɨ hɨvɨ hɨnevɨdaci lakulaku agasaŋ ibi igumalɨ. 8-9 Ibi 6.8-11 Mt 10.9-10, Lu 10.4-11 igu nudɨ kulemɨlɨ agɨladɨ akica akica lɨdɨŋ kɨlebɨla mu hɨvɨ mu hɨvɨ uu saŋ abamalɨ. Kɨlɨ tɨmɨ mɨŋalɨva hɨdahɨda hɨsɨŋ agɨladɨdaŋ hɨcɨ sɨgɨtɨ agɨladɨdaŋ pam vica ukalaŋ uamalɨ. Vaŋaŋ hala agɨladɨ vica umɨlaŋ uamalɨ. Maci vica umɨlaŋ uamalɨ. Anɨm kɨlɨsɨ vaŋaŋ hɨvɨ anɨm kɨlɨsɨ huda vica umɨlaŋ uamalɨ. Hadi kɨlakɨla akica akica lɨdɨŋ lamɨmɨlaŋ uamalɨ. 10 Haman aba abamalɨ. Namɨlaŋ u kɨlebɨla mu hɨvɨ iakulaŋ naludɨ ulaŋ abeba agasaŋ abavɨci ulaŋ hen pam u hɨnikalaŋ uamalɨ. Hɨne kɨlebɨla agadɨ vala udaŋ aba ulaŋ agadɨ hen vala mu kɨlebɨla ukalaŋ uamalɨ. 11 U 6.11 HJL 13.51 kɨlebɨla mu hɨvɨ iaku igɨkalaŋ uamalɨ. Igɨlaŋ naludɨ ciaŋ igakɨlakɨla saŋ vala nalusaŋ ulaŋ ma iguavɨci uamalɨ. Hɨcɨ nibɨlɨ ifɨlaŋ mɨgɨci ukalaŋ uamalɨ. Lɨlaŋ kulaŋ iamɨgali kɨlebɨla hen hɨsɨŋ agɨlaŋ iga hen hɨji lamadamaŋ abavɨdɨ uamalɨ. Ha alaŋ ma abɨmɨli ve aludɨ ulaŋ hɨvɨ hɨnihɨniŋ ciaŋ sulavɨdaci igakɨlalu agasaŋ hɨcɨ nibɨlɨ ifavɨci mɨgɨci uavadi aba abavɨdɨ uamalɨ. 12 Lɨci Jisasɨ dɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ u mu kɨlebɨla mu kɨlebɨla hɨdahɨdaŋ kulaŋ iamɨgali agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ valavala saŋ ciaŋ sulasulaŋ hɨdavɨdami. 13 Hɨdahɨdaŋ 6.13 Je 5.14 sudɨ sɨbɨlɨ akape kulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ hɨvɨ hɨnevɨdaci lakuavɨdami. Kɨlɨ olivɨ agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ agadɨ vibiŋ kulaŋ iamɨgali hɨmiŋ hɨmiŋ daŋ agɨladɨ sabɨ hɨvɨ mɨŋamijevɨdaci mɨgavɨdaci ukaci lɨhavɨdami.
Helotɨ agaŋ Jisasɨ dɨ ciaŋ hɨjɨ agadɨ igakɨla ha nɨbu Jon uacaŋ uamalɨ.
(Matiu 14.1-12 mu Lukɨ 3.19-20 mu Lukɨ 9.7-9)
14 Kulaŋ 6.14-15 Mt 16.14, Mk 8.28, Lu 9.19 iamɨgali agɨlaŋ Jisasɨ salaku vimalɨ agadɨ iga igaŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ lamavɨmalɨ. Lɨdɨŋ abavɨdaci manɨgali Helotɨ agaŋ ciaŋ hɨjɨ agadɨ igakɨlamalɨ. Igakɨladaci limu hɨhɨle agɨlaŋ nɨman abavɨdami. Ha Jon kulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiakadami agaŋ uavɨdami. Nɨbu hɨmalɨ agadɨ ala cɨku hɨki iakalɨ uavɨdami. Haman saja vɨdɨvɨdɨŋ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ abalamahɨdi uavɨdami. 15 Limu hɨhɨle agɨlaŋ nɨman abavɨdami. Ha nɨbu Elaija uavɨdami. Limu hɨhɨle agɨlaŋ nɨman abavɨdami. Ha nɨbu Asɨ dɨ ciaŋ igalakalaka aha hɨsɨŋ kulaŋ agɨlaŋ me uavɨdami. 16 Haman abavɨdaci Helotɨ igakɨla nɨman abamalɨ. Ha Jon dɨ aha viaŋ abɨlɨŋ sugɨvɨkɨn ikalakavalɨ agaŋ cɨku hɨki iakalɨ uamalɨ.
17-18 Aha 6.17-18 Wkp 18.16, 20.21, Mt 14.3-4, Lu 3.19-20 Helotɨ agaŋ isanu Filipɨ dɨ idunu Helodiasɨ dɨ mɨŋahuka vica lɨbimalɨ. Lɨci Jon agaŋ Helotɨ dɨ abamalɨ. Nama ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbɨmalɨ agadɨ lula isana Filipɨ idunu dɨ vihanaŋ uamalɨ. Lɨci Helotɨ abɨci kulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ Jon dɨ mɨŋalɨva lɨmɨn vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ haka vica u lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ lamavɨmalɨ. 19 Lɨhavɨci Helodiasɨ agaŋ ciaŋ Jon abamalɨ agadɨ igakɨla humɨgaŋ vɨkɨlɨ vimalɨ. Vica Jon dɨ ifɨhɨmuhɨmu saŋ igakɨlɨci silu hadi hɨnimalɨ. 20 Helotɨ agaŋ igadaci Jon nɨbu Asɨ dɨ ciaŋ sikɨvica lɨbiakɨladami. Nɨbu kulaŋ ukaci sɨlɨvɨ pam hɨnedami. Lɨci Helotɨ nusaŋ ala lɨdamalɨ. Lɨdadɨdaŋ nudɨ sikɨvica sɨbam migɨladami. Migɨladaci Jon agaŋ ciaŋ limu hɨhɨle agɨladɨ suladami. Suladaci Helotɨ agaŋ igakɨlakɨlaŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ lamadami. Hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ lamadami agadɨ ala Jon dɨ ciaŋ igakɨlakɨla saŋ hɨjɨŋaladami.
21-22 Haman saja Helodiasɨ agaŋ Jon dɨ ifɨhɨmuhɨmu saŋ hɨbɨ sukɨlamalɨ. Sukɨladaci Helotɨ agaŋ mɨkiŋ hadi iamɨnu nudɨ hukɨlamalɨ agasaŋ hɨji lamamalɨ. Hɨji lama abɨci nudɨ salaku hɨsɨŋ kulaŋ agɨlaŋ sɨmɨŋ hadi sɨhuvavɨmalɨ. Sɨmɨŋ sɨhuvavɨci ci lɨci ciaŋ abɨci uci manɨgali manɨgali agɨlaŋ vehavɨmalɨ. Manɨgali limu hɨhɨle huban salaku hɨsɨŋ agɨlaŋ vehavɨmalɨ. Hɨhɨle sagaŋ hali hɨsɨŋ agɨladɨ manɨgali agɨlaŋ vehavɨmalɨ. Hɨhɨle kulaŋ hadi hadi Galili fi tɨbɨ hɨsɨŋ agɨlaŋ aveji vehavɨmalɨ. Ve mɨgudɨbu sɨmɨŋ navɨmalɨ. Nanaŋ hɨnevɨdaci uaiaŋ pabiŋ hen ala Helodiasɨ Jon dɨ ifɨhɨmuhɨmu saŋ hɨji lamamalɨ. Hɨji lama nadinu dɨ abɨci u sɨhɨ sɨcimalɨ. Lɨci Helotɨ niniŋ sɨmɨŋ akuata nanaŋ hɨnevɨmalɨ agɨlaŋ nadi agaŋ sɨhɨ sɨcimalɨ agadɨ iga hɨjɨŋalavɨmalɨ. Lɨhavɨci Helotɨ nadi agadɨ abamalɨ. Viaŋ nasaŋ hɨjɨŋalin uamalɨ. Nama acaba saŋ abɨnaŋ nasaŋ igubalin uamalɨ. 23 Hɨvɨ 6.23 Est 5.3, 5.6, 7.1-2 hadi uamalɨ. Acaba acaba saŋ abɨnaŋ viaŋ nasaŋ igubalin uamalɨ. Fi tɨbɨ viaŋ migɨlahɨdin agasaŋ abɨnaŋ aveji nasaŋ limu latɨha igubalin uamalɨ.
24 Lɨci nadi agaŋ fikua ivo iamɨnu dɨ abamalɨ. Acɨ saŋ abɨlɨŋ igudɨ uamalɨ. Lɨci iamɨnu agaŋ abamalɨ. Jon nɨbu avɨli hɨvɨ kulaŋ iamɨgali agɨladɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiakahɨdi agaŋ uamalɨ. U Helotɨ dɨ abɨnaŋ nɨbu sagaŋ hɨsɨŋ kulemɨlɨ agadɨ abɨci u Jon dɨ sugɨvɨkɨn ikalakam uamalɨ. Ikalaka hali agadɨ vica upɨ hudiŋ hudiŋ me hɨvɨ lama cave nasaŋ igum uamalɨ. 25 Lɨci nadi agaŋ cɨku lɨkalɨka ve Helotɨ dɨ abamalɨ. Nɨmaciŋ laci sagaŋ hɨsɨŋ kulemɨlɨ mu abɨnaŋ u Jon dɨ sugɨvɨkɨn ikalakam uamalɨ. Ikalaka nudɨ hali agadɨ vica upɨ hudiŋ hudiŋ me hɨvɨ lama cave iasaŋ igum uamalɨ. 26 Nadi 6.26 Mt 14.9-10 agaŋ Helotɨ dɨ haman abɨci Helotɨ nɨbu nadi agadɨ ciaŋ agasaŋ ma hɨjɨŋalamalɨ. Agadɨ ala nɨbu hɨvɨ hadi uamalɨ agasaŋ igakɨlamalɨ. Igakɨla viaŋ haman lɨlɨŋ kulaŋ viaŋ abɨlɨŋ ve sɨmɨŋ navi agɨlaŋ iadɨ sɨbɨlɨ igavɨmɨdɨ uamalɨ. Lɨhavɨci viaŋ sɨkumakɨlɨlɨŋ hɨma uamalɨ. Haman aba nadi agadɨ ciaŋ ma lulamalɨ. 27-28 Sagaŋ hɨsɨŋ kulemɨlɨ mu agadɨ abɨci lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ Jon dɨ lamavɨci hɨnimalɨ hen umalɨ. U Jon dɨ sugɨvɨkɨn ikalaka hali agadɨ vica upɨ hudiŋ hudiŋ me hɨvɨ lama cave nadi agasaŋ igumalɨ. Iguci nadi agaŋ vica iamɨnu saŋ igumalɨ. 29 Helotɨ haman lɨci Jon dɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ igakɨla ve Jon dɨ patɨ agadɨ vica co mavavɨmalɨ.
Jisasɨ agaŋ kulaŋ 5,000 haman agɨlasaŋ sɨmɨŋ igunamalɨ.
(Matiu 14.13-21 mu Lukɨ 9.10-17 mu Jon 6.1-13)
30 Kulaŋ 6.30 Lu 10.9-10, 10.17 Jisasɨ lɨbɨmɨŋa abɨci akica akica lɨdɨŋ uavɨmalɨ agɨlaŋ ciaŋ sulasulaŋ hɨdahɨdaŋ cɨku vehavɨmalɨ. Ve Jisasɨ kulaŋ hafala nɨbɨlaŋ salaku vihavɨmalɨ agɨlasaŋ Jisasɨ dɨ sulavɨmalɨ. Kulaŋ iamɨgali saŋ ciaŋ lamalɨfavɨmalɨ agɨlasaŋ aveji sulavɨmalɨ. 31 Sulavɨdaci 6.31 Mk 3.20 kulaŋ iamɨgali akape agɨlaŋ nulɨdɨ pabiŋ tɨbɨ aveji ma vala uavɨmalɨ. Lɨhavɨdaci Jisasɨ nudɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ kulaŋ hɨtɨŋ hɨne alusɨca sɨmɨŋ cɨkiŋ aveji ma navɨmalɨ. Lɨhavɨci Jisasɨ nudɨ kulemɨlɨ agɨladɨ abamalɨ. Hunɨga vica kulaŋ iamɨgali nagɨladɨ vala fi tɨbɨ kulaŋ apalɨ hen u alusɨmɨli uamalɨ. 32 Haman aba nɨbu nudɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ kulaŋ hunɨga vica hɨtɨŋ kulaŋ apalɨ hen uavɨmalɨ.
33 Uavɨdaci kulaŋ iamɨgali kɨlebɨla hadi hadi mu mu hɨsɨŋ agɨlaŋ iga abavɨmalɨ. Nɨbɨlaŋ fipɨ hen uu saŋ uavadi uavɨmalɨ. Haman aba nɨbɨlaŋ mɨsen haŋɨla haŋɨlaŋ u sisɨva hɨnevɨmalɨ. 34 Hɨnevɨdaci 6.34 Nam 27.17, 1 Kin 22.17, 2 Sto 18.16, Ese 34.5, Mt 9.36 Jisasɨ nudɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ kulaŋ hunɨga hɨvɨ u sisɨvavɨmalɨ. Sisɨva Jisasɨ kulaŋ iamɨgali akape agɨladɨ igɨci sabaŋ sipsipɨ iagaŋ apalɨ agɨlaŋ me hɨnevɨmalɨ. Lɨhavɨci Jisasɨ nulɨsaŋ mavɨn hadi lamamalɨ. Lama ciaŋ akape agɨladɨ nulɨsaŋ hɨdɨlɨ maka lamalɨfɨmalɨ. 35 Lamalɨfɨdaci 6.35 Mt 14.15, Mk 8.1-9, Lu 9.12 hɨnevɨdaci u hɨfɨlɨdaŋ lɨmalɨ. Lɨci Jisasɨ dɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ ve Jisasɨ dɨ abavɨmalɨ. Ci hɨfɨlɨdaŋ lɨdi uavɨmalɨ. Naniŋ ulaŋ kɨlebɨla apalɨ hɨvɨ hɨnidalu uavɨmalɨ. 36 Kulaŋ iamɨgali agɨladɨ abɨnaŋ ulaŋ kɨlebɨla abeba abeba hɨnevi hen uavɨm uavɨmalɨ. Uuŋ sɨmɨŋ nulɨsaŋ nuken lavɨka lavɨkaŋ navɨm uavɨmalɨ. 37 Lɨhavɨci 6.37 Nam 11.13, 11.22, 2 Kin 4.43, Mt 14.16, Lu 9.13, Jo 6.7 Jisasɨ nudɨ kulemɨlɨ agɨladɨ abamalɨ. Namɨlaŋ nuken nulɨsaŋ sɨmɨŋ igunɨkalaŋ uamalɨ. Lɨci nudɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ nɨman abavɨmalɨ. Acɨ alaŋ u maci anɨm kɨlɨsɨ 200 hɨvɨ lavɨka nulɨsaŋ igunana saŋ abanaŋ uaku uavɨmalɨ. 38 Lɨhavɨci Jisasɨ nudɨ kulemɨlɨ agɨladɨ abacivamalɨ. Naludɨ maci mɨdɨŋ abaman hɨni uamalɨ. U iga ve iadɨ abɨkalaŋ uamalɨ. Lɨci u iga ve Jisasɨ dɨ abavɨmalɨ. Aludɨ maci mɨdɨŋ human limu sɨkuala haman pam hɨnevi uavɨmalɨ. Mumɨnaŋ kulinaŋ akica sɨbam hɨnevi uavɨmalɨ.
39 Lɨhavɨci Jisasɨ abamalɨ. Kulaŋ iamɨgali agɨlaŋ mɨgudɨbudɨbuŋ lɨui ukaci agɨladɨ sabɨ hɨvɨ mɨgahɨnevɨm uamalɨ. 40 Lɨci kulaŋ iamɨgali agɨlaŋ mɨgudɨbudɨbuŋ hɨnevɨdaci lugɨlavɨci mɨguŋ limu hɨhɨle 100 haman iakamalɨ. Mɨguŋ limu hɨhɨle 50 haman iakamalɨ. 41 Lɨci 6.41 Mk 7.34 Jisasɨ maci mɨdɨŋ human limu sɨkuala agɨladɨdaŋ mumɨnaŋ akica agɨladɨdaŋ vica agaiaku iga igaŋ Asɨ dɨ abamalɨ. Nama sɨmɨŋ nagɨladɨ ukaci lamɨka uamalɨ. Haman aba maci mɨdɨŋ agɨladɨ mɨŋa sɨkɨ sɨkɨ lɨca nudɨ kulemɨlɨ agɨlasaŋ igu abamalɨ. Kulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ igukalaŋ uamalɨ. Lɨca mumɨnaŋ agɨladɨ aveji mɨŋa sɨkɨ sɨkɨ lɨca igudaci kulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ iguavɨmalɨ. 42-43 Iguavɨci navɨci humɨgaŋ nulɨdɨ ci lɨci sɨmɨŋ sɨka hɨnevɨmalɨ agɨladɨ lɨkula cinacina human limu limu sɨkuala hɨcɨ limu akica cɨjɨŋ haman hɨvɨ hudavɨmalɨ. Hudavɨci imɨlavɨmalɨ. 44 Kulaŋ sɨmɨŋ navɨmalɨ agɨladɨ lugɨlavɨci u 5,000 iakamalɨ.
Jisasɨ avɨli sabɨ hɨvɨ lagudaguŋ umalɨ.
(Matiu 14.22-33 mu Jon 6.16-21)
45 Jisasɨ nudɨ kulemɨlɨ agɨladɨ hali uu saŋ lɨbɨsɨlɨvasɨlɨvaŋ abamalɨ. Hunɨga vica idu avɨli hadi agadɨ caba limu Betɨsaida kɨlebɨla hen ukalaŋ uamalɨ. Namɨlaŋ hali udalaŋ viaŋ kulaŋ iamɨgali nagɨladɨ abɨlɨŋ nulɨdɨ hɨvɨ uavɨdaci viaŋ naludɨ sɨvɨ udaŋ uamalɨ. Haman abɨci nudɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ uavɨmalɨ. 46 Uavɨdaci 6.46 Mk 1.35, Lu 5.16, 6.12, 9.28 nɨbu hɨne kulaŋ iamɨgali agɨladɨ abɨci uavɨdaci nɨbu Asɨ dɨ aba aba saŋ halu iakumalɨ. 47 Nudɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ hunɨga hɨvɨ u idu avɨli hadi agadɨ alɨkaŋ alɨkaŋ uavɨdaci hɨfɨlɨdaŋ lɨmalɨ. Lɨca uaiaŋ sijaŋ sijaŋ kɨladaci Jisasɨ hɨtɨŋ idu avɨli hadi agadɨ caba hen hɨnimalɨ. 48 Hɨne igadaci hɨfɨlɨ alɨkaŋ hɨvɨ huŋe hadi agaŋ vemalɨ. Hunɨga hali lama umalɨ hen vedaci nudɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ hunɨga agadɨ luladulaŋ vɨkɨsi vakɨsi iguavɨmalɨ. Lɨhavɨdaci fi hamɨdaŋ aba lɨdaci Jisasɨ avɨli sabɨ hɨvɨ nɨbɨlaŋ uavɨmalɨ hen lagudaguŋ umalɨ. U nulɨdɨ lɨvahalɨdaŋ aba lɨmalɨ. 49 Lɨdaci 6.49 Mt 14.26, Lu 24.37, Jo 6.19 nudɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ igavɨmalɨ. Igavɨci avɨli sabɨ hɨvɨ lagudaguŋ vemalɨ. Lɨci nudɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ iga igaŋ sudɨ uacaŋ ua lɨda agalavɨmalɨ. 50 Nudɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ sɨkasɨkan haman iga haba lɨdavɨmalɨ. Lɨhavɨci Jisasɨ abamalɨ. Namɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨnikalaŋ uamalɨ. Lɨdɨmɨlaŋ uamalɨ. Na viaŋ nuken ala uamalɨ. 51 Lɨca 6.51 Mk 4.39 hunɨga hɨvɨ mɨgu nɨbɨlaŋ kulaŋ uavɨdaci huŋe vemalɨ agaŋ valamalɨ. Lɨci nudɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ iga i uavɨmalɨ. 52 I 6.52 Mk 8.17 uavɨmalɨ agadɨ ala hɨji ukaci ma vihavɨmalɨ. Jisasɨ kulaŋ 5,000 haman agɨlasaŋ maci mɨdɨŋ igunamalɨ agasaŋ aveji ma hɨji lamavɨmalɨ. Nulɨdɨ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ ci sɨjevɨmalɨ.
Jisasɨ Genesaletɨ kɨlebɨla hɨsɨŋ kulaŋ iamɨgali hɨmiŋ hɨmiŋ daŋ agɨladɨ ukaci lamamalɨ.
(Matiu 14.34-36)
53 Jisasɨ nudɨ kulemɨlɨ agɨlaŋ kulaŋ hunɨga hɨvɨ u Genesaletɨ kɨlebɨla agadɨ micɨ hen sisɨvavɨmalɨ. Sisɨva hunɨga lɨbavɨmalɨ. 54 Lɨbu hunɨga vala uavɨmalɨ. Uavɨdaci kulaŋ iamɨgali agɨlaŋ iga hɨji lamavɨmalɨ. Na Jisasɨ ala uavɨmalɨ. 55 Lɨca kulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ u hɨdahɨdaŋ kulaŋ iamɨgali Genesaletɨ fi tɨbɨ hen hɨnevɨmalɨ agɨladɨ abavɨmalɨ. Jisasɨ nulɨdɨ hɨvɨ vemalɨ agasaŋ abavɨmalɨ. Abavɨci kulaŋ iamɨgali agɨlaŋ kulaŋ iamɨgali hɨmiŋ hɨmiŋ daŋ agɨladɨ padɨm hɨvɨ lamadamaŋ havuhavuŋ Jisasɨ hɨnimalɨ hen covɨmalɨ. 56 Kɨlebɨla 6.56 Mt 9.20-21, 14.36, HJL 19.12 suiŋ suiŋ hɨsɨŋ kɨlebɨla hadi hadi hɨsɨŋ abeba abeba hɨsɨŋ agɨlaŋ Jisasɨ nulɨdɨ hɨvɨ udaci kulaŋ iamɨgali hɨmiŋ hɨmiŋ daŋ agɨladɨ mɨgudɨbudɨbu fipɨ hɨvɨ covɨdami. Lɨdɨŋ kulaŋ iamɨgali hɨmiŋ hɨmiŋ daŋ agɨlaŋ Jisasɨ dɨ hadi kɨlakɨla hutesɨ agadɨ fɨdɨm hen mɨŋaigaiga saŋ nudɨ mavɨn ciaŋ ciaŋ abavɨdami. Abavɨdaci kulaŋ iamɨgali hɨmiŋ hɨmiŋ daŋ agɨlaŋ Jisasɨ dɨ hadi kɨlakɨla hutesɨ agadɨ fɨdɨm hen mɨŋaigaigaŋ ukaci lɨhavɨdami.

6:2 6.2 Jo 7.15

6:3 6.3 Jo 6.42

6:4 6.4 Mt 13.57, Lu 4.24, Jo 4.44

6:6 6.6 Mt 9.35, Lu 13.22

6:7 6.7 Lu 10.1

6:8-9 6.8-11 Mt 10.9-10, Lu 10.4-11

6:11 6.11 HJL 13.51

6:13 6.13 Je 5.14

6:14 6.14-15 Mt 16.14, Mk 8.28, Lu 9.19

6:17-18 6.17-18 Wkp 18.16, 20.21, Mt 14.3-4, Lu 3.19-20

6:23 6.23 Est 5.3, 5.6, 7.1-2

6:26 6.26 Mt 14.9-10

6:30 6.30 Lu 10.9-10, 10.17

6:31 6.31 Mk 3.20

6:34 6.34 Nam 27.17, 1 Kin 22.17, 2 Sto 18.16, Ese 34.5, Mt 9.36

6:35 6.35 Mt 14.15, Mk 8.1-9, Lu 9.12

6:37 6.37 Nam 11.13, 11.22, 2 Kin 4.43, Mt 14.16, Lu 9.13, Jo 6.7

6:41 6.41 Mk 7.34

6:46 6.46 Mk 1.35, Lu 5.16, 6.12, 9.28

6:49 6.49 Mt 14.26, Lu 24.37, Jo 6.19

6:51 6.51 Mk 4.39

6:52 6.52 Mk 8.17

6:56 6.56 Mt 9.20-21, 14.36, HJL 19.12