Usif Yesus in Haef ein
sin Retaꞌ
1
Uisneno nbaꞌan he nfee In Asmaan Akninuꞌ
1-3 Amaꞌ Teofilus.*Kanaf Teofilus nbi uab Yunani, in aꞌmoufn ii, ‘atoniꞌ reꞌ anneek Uisneno’. Surat reꞌ ia, naiꞌ Lukas in surat no nuan ii reꞌ in ntui je neu naiꞌ Teofilus. Amkius naiꞌ Lukas 1:1-4 amsaꞌ. Tetus ao-minaꞌ naꞌko kau, naiꞌ Lukas.
Anbi surat ahunut, au ꞌtui ꞌrair areꞌ saaꞌ-saaꞌ reꞌ anmatoom nok Usif Yesus In aꞌmonin. Esan reꞌ saaꞌ-saaꞌ reꞌ In anmoeꞌ sin, ma saaꞌ-saaꞌ reꞌ In nanoniꞌ nrair sin naꞌko un-unuꞌ. In npiri nrair In haef ein. Maski atoniꞌ sin nasuusb Ee ma nhaꞌmuiꞌ Je tar antea naꞌmaet Je, mes Uisneno namonib nafainꞌ Ee. Ma oras In nmoni nfani te, In nakriir On neu In haef ein. Sin niit Ee fani-fani tar neno boꞌ haa, onaim sin nahinin nak In nmoni nfain batuur-batuur. In naꞌuab neu sin am nak, Uisneno on reꞌ Usif reꞌ nnaaꞌ aprenat. In nreek haefan sin neik Uisneno In Asmaan Akniunꞌ ee In kuasa. Tar antea In nsae nfain neu sonaf neno tunan.
Areꞌ rasin reꞌ ia ok-okeꞌ, reꞌ au ꞌtui ꞌiit sin.
4-5 Neot es, oras Naiꞌ Yesus nabua nok In haef ein nbin aꞌtoꞌef Saitun, In nfeen sin prenat am nak,
“Mimnau! Nahunu te naiꞌ Yohanis nasrain neik oe, mes karu hi mpao mteniꞌ neno fauk amnemat, Uisneno of anmoꞌe nneis neu ki, natuin In nfee In Asmaan Akniunꞌ ee neu ki. Onaim natiꞌ hi kaisaꞌ mnao misaitan kota Yerusalem. Hi mpao mbi ia, tar Au Amaꞌ nfee In Asmaan Akniunꞌ ee neu ki, on reꞌ In nbaꞌan anrari. Ma hi mneen mirair miꞌko Kau.”✡Naiꞌ Lukas 24:49, Naiꞌ Mateos 3:11, Naiꞌ Markus 1:8, Naiꞌ Lukas 3:16, Naiꞌ Yohanis 1:33
Usif Yesus naꞌait On neu sonaf neno tunan
6 Oras Naiꞌ Yesus nabua nok In haef ein, sin nataan Ee mnak, “Aam! Hai he mitaan miit on nai: Ho muhiin un-unuꞌ te, pah Israꞌel in napreent on kuun. Oras ia, Ho he mufetin kai miꞌko anaaꞌ aprenat sonaꞌ, aiꞌ hai he mpao mtein?”
7 Rarit Naiꞌ Yesus nataah sin am nak, “Hi kaisaꞌ mitaan nok in oras naan feꞌ. Suma Au Amaꞌ neikn On es anꞌator in oras. 8 Onaim karu Uisneno In Asmaan Akniunꞌ ee neem antaam neu ki, of hi mipein ꞌbeꞌif ma maꞌtanif. Rarit hi ro he mnao mitoon meu areꞌ mansian ii ok-okeꞌ anmatoom nok Kau. Mitoon meu abitan kota Yerusalem, abitan propinsi Yudea ma propinsi Samaria, tar antea pah-pinan ia nfuun am nateef.”✡Naiꞌ Mateos 28:19, Naiꞌ Markus 16:15, Naiꞌ Lukas 24:47-48 9 Naꞌuab anrair on naan ate, Naiꞌ Yesus naꞌait On neu sonaf neno tunan anbi sin maatk ein. In naꞌait On tar antea noep je nꞌaum naan Ee, ma sin ka niit antein Ee fa.✡Naiꞌ Markus 16:19, Naiꞌ Lukas 24:50-51
10 Oras sin anbaisenun feꞌ, nok askeken tuaf nua nhaek nakeit-ketin nok sin, sin npaken tai muit sene. 11 Tua nuaꞌ ein naan naꞌuab ein am nak, “Atoin Galileas arki! Nansaaꞌ am es hi msanmaak ma mbaiseun piut meu neon goe tnanan? Feꞌe na hi miit Naiꞌ Yesus naꞌait On neu neon goe tunan tar antea noep je nꞌaum naan Ee. Hi miit meik hi maatm ein oras In nsae neu neon goe tunan. In nsae on reꞌ mee te, In of anfain neem on reꞌ naan amsaꞌ.”
Sin namin tuaf he nsekaꞌ naiꞌ Judas
12 Rarit Naiꞌ Yesus In haef ein nsanun naꞌko ꞌtoꞌef Saitun, ma ntebin nfanin neun kota Yerusalem. Aꞌtoꞌef Saitun naan in aꞌroon ii naꞌko kota of oniꞌ kiur goes.†Oras naan, tunggur agama Yahudi sin nafekan nak anbi neno snasat, atoin Yahudis ka nabeiꞌ fa he nnao naꞌroon. Ka nabeiꞌ fa he sin nnaon anneis naꞌko kiru nua. Tuis uab Yunani eraꞌ reꞌ ia nak, aꞌtoꞌef Saitun in aꞌroon ii namnees nok, “naot neno snasat in aꞌroon ii.” Es naan ate, hit tahiin tak aꞌtoꞌef Saitun naꞌroo kiur goes naꞌko kota Yerusalem.
13 Antean kota naan ate, sin ntaman neun umi reꞌ sin natuan nbin naa. Rarit sin nsaen neu keꞌen abit fafon. Sin kaank ein, esan reꞌ:
naiꞌ Petrus,
naiꞌ Yohanis,
naiꞌ Yakobus,
naiꞌ Anderias,
naiꞌ Felipus,
naiꞌ Tomas,
naiꞌ Bertolomeos,
naiꞌ Mateos,
naiꞌ Yakobus (naiꞌ Alfeus in anah),
naiꞌ Simon (naꞌko partei purtik Selot),‡Uab tukaꞌ ‘Selot’ namnees nok ‘Patriot’. Onaim naiꞌ Simon naꞌko partei purtik reꞌ naim ranan he naprenat kuuk sin pah. Sin he nriuꞌ anaaꞌ aprenat pah Roma naꞌko atoin Israelas sin pah.
ma naiꞌ Judas (naiꞌ Yakobus in anah).✡Naiꞌ Mateos 10:2-4, Naiꞌ Markus 3:16-19, Naiꞌ Lukas 6:14-16
14 Sin arsin nabuan nekaf meseꞌ fani-fani ma nꞌoen ein. Sin nꞌoen ein nabuan nok ain Maria, Naiꞌ Yesus In ainaf, nok bifee bian ma nok Naiꞌ Yesus In oirf ein.
15 Neot es, sin nabuan nfanin, of oniꞌ sin tuaf nautn es boꞌ nua. Rarit naiꞌ Petrus anfeen anhaek ma naꞌuab am nak, 16 “Ainaꞌ-amaꞌ arkit okeꞌ! Of oniꞌ hi mimnau naiꞌ Judas feꞌ, reꞌ neon goes ii, in nok tuaf puukn es sin neman ma nheek Naiꞌ Yesus. Saaꞌ-saaꞌ reꞌ anboor neu naiꞌ Judas ro he njair on reꞌ naan. Fin nahunu te, Uisneno In Asmaan Akniunꞌ ee npaek usif naiꞌ Daut he ntui nain anmatoom nok naiꞌ Judas on reꞌ naan. 17 In reꞌ naan, hit ja, ma nmeup nabu-bua nok kit.”
18 (Mes oras naiꞌ Judas naꞌsosaꞌ nrair Naiꞌ Yesus ate, in nait roit naan ma annao nsoos afu piis es. Rarit in nmate nbi bare naan, natuin in nmouf anteinb on ma in tain ee mpeeꞌ ma taif ein anroron npoin okeꞌ. 19 Oras naan, biak ein nmurai naꞌuab naktaur ein ma naktuut ein naꞌko es neu es, tar abitan kota Yerusalem nahinin rek-reko nmatoom nok naiꞌ Judas in aꞌmaten. Es naan ate, sin nakanab bare naan neik sin uab Aram nak ‘Hakeldama’, reꞌ neik hit uab ii te nak ‘Pooꞌ Naaꞌ’.)✡Naiꞌ Mateos 27:3-8
20 Naiꞌ Petrus naꞌuab ankono mnak, “Unuꞌ te, usif naiꞌ Daut antui rasi naan et Surat Pures-Boꞌis sin. In ntui mnak,
‘Maut he in bare ꞌtua-haꞌ naan ruman;
kais anmuiꞌ tuaf reꞌ he natua nteniꞌ anbi naan.’
Ma in ntui nteniꞌ mnak,
‘Maut he in meup goe, nanaaꞌt ee neu tua ꞌtetaꞌ.’✡Siit Pures-Boꞌis sin 69:25, 109:8
21-22 Onaim hit ro he taim tuaf he nsenuꞌ naiꞌ Judas. Hit taim taan tuaf es, reꞌ nabua nok kit sero ꞌroo goen. In ro he es reꞌ atoniꞌ reꞌ nhaumaakb on nok Naiꞌ Yesus oras In nnao nbi mee-mee, anmurai naꞌko naiꞌ Yohanis nasrain Naiꞌ Yesus. In ro he niit nok in matan nak Naiꞌ Yesus anmoni nfain naꞌko In aꞌmaten, tar naꞌait On anfain neu sonaf neno tunan.”✡Naiꞌ Mateos 3:16, Naiꞌ Markus 1:9, 16:19, Naiꞌ Lukas 3:21, 24:51
23 Oras naiꞌ Petrus naꞌuab anrair on naan ate, sin arsin nataam kanaf nua. Tuaf es, es reꞌ naiꞌ Matias, ma es anteniꞌ es reꞌ naiꞌ Yusuf, (reꞌ feꞌ-feꞌe te, sin nteek ee te nak naiꞌ Barsabas; ma sin nteek ee naiꞌ Yustus amsaꞌ). 24-25 Rarit sin nꞌoen ein buꞌ-buaꞌ am nak, “Amaꞌ abit sonaf neno tunan! Ho muhiin murek-rekoꞌ main tuaf meseꞌ-meseꞌ in nekan. Naiꞌ Judas anmate nporin in mepu. Onaim Ho meikn Om amruur ma mreek tuaf es naꞌko sin nua sin reꞌ ia, he nsekaꞌ naiꞌ Judas, he hai mait je njair Usif Yesus In haef.” 26 Rarit sin nheran suur anaꞌ neu tua nuaꞌ ein naan. Ma sin nheer antoom naiꞌ Matias in kanan. Es naan ate, sin nait je njair Usif Yesus In haef nabua nok tuaf boꞌes am mees ein naan.
*1:1-3 Kanaf Teofilus nbi uab Yunani, in aꞌmoufn ii, ‘atoniꞌ reꞌ anneek Uisneno’. Surat reꞌ ia, naiꞌ Lukas in surat no nuan ii reꞌ in ntui je neu naiꞌ Teofilus. Amkius naiꞌ Lukas 1:1-4 amsaꞌ.
✡1:4-5 Naiꞌ Lukas 24:49, Naiꞌ Mateos 3:11, Naiꞌ Markus 1:8, Naiꞌ Lukas 3:16, Naiꞌ Yohanis 1:33
✡1:8 Naiꞌ Mateos 28:19, Naiꞌ Markus 16:15, Naiꞌ Lukas 24:47-48
✡1:9 Naiꞌ Markus 16:19, Naiꞌ Lukas 24:50-51
†1:12 Oras naan, tunggur agama Yahudi sin nafekan nak anbi neno snasat, atoin Yahudis ka nabeiꞌ fa he nnao naꞌroon. Ka nabeiꞌ fa he sin nnaon anneis naꞌko kiru nua. Tuis uab Yunani eraꞌ reꞌ ia nak, aꞌtoꞌef Saitun in aꞌroon ii namnees nok, “naot neno snasat in aꞌroon ii.” Es naan ate, hit tahiin tak aꞌtoꞌef Saitun naꞌroo kiur goes naꞌko kota Yerusalem.
‡1:13 Uab tukaꞌ ‘Selot’ namnees nok ‘Patriot’. Onaim naiꞌ Simon naꞌko partei purtik reꞌ naim ranan he naprenat kuuk sin pah. Sin he nriuꞌ anaaꞌ aprenat pah Roma naꞌko atoin Israelas sin pah.
✡1:13 Naiꞌ Mateos 10:2-4, Naiꞌ Markus 3:16-19, Naiꞌ Lukas 6:14-16
✡1:20 Siit Pures-Boꞌis sin 69:25, 109:8
✡1:21-22 Naiꞌ Mateos 3:16, Naiꞌ Markus 1:9, 16:19, Naiꞌ Lukas 3:21, 24:51