5
Yisasi Ma Vanasi Ano Avu Vá Uman Má Ma Varan Nain Afova Amein Baya Ino
(Ruku 6:20-23)
Maná damú Yisasi onákan kokhon nanin banta átaru iyaimpin béi me onen anuí ukhein akhempá kena un kumamin bei eyo iyampon kayo ano véi vaintá eren mino. Enóbin béi araíen betí ankan afova vaya amiyan temí,
* Ais 57:15“Tiyarafenu van ma aiyain kayo vá amusin ino
fara vara seyo inaru yafisin baru vetí ankan nina ino.
* Ais 61:2-3; Rev 7:17Arunanápin ma vain kayo ano vá amusin ino
fara vara seyo Tiyarafenu ano ará kusiantanten mino.
* Íbo 37:11Be au ma vararasí uren bain kayo ano vá amusin ino
fara vara seyo Tiyarafenu ano auyen bara vetí ankan aminten mino.
* Ais 55:1-2Puntakein avúava san ma aiyantin ma arafan nan iyain kayo ano vá amusin ino
fara vara seyo Tiyarafenu ano kanaí uantanten mino.
Ena nanin banta van ma arunan uantiyain kayo ano vá amusin ino
fara vara seyo Tiyarafenu ano vei arunaná betin aní inten mino.
Ará ano ma avusese ukhein kayo ano vá amusin ino
fara vara seyo vetí ankan Tiyarafenun onanten mino.
Aruve asiveimpin ma kusin avúavá pákaren bain kayo ano vá amusin ino
fara vara seyo vetí ankan nan Tiyarafenu akhafana ino sen aranten mino.
10  * 1Pi 3:14Puntákein avúava san ma uman amiyantin ná mai kayo ano amusin ino
fara vara seyo inaru yafisin baru vetí ankan nina ino.
11  * 1Pi 4:14“Ten tínain ma sivákuriyasin ma ódaren mai van ma vanasi ano namu vaya siren namu uanten ara ara kampun bayafó ma aufin kuráden tiyanti mai vará amusin ono. 12  * 2Kr 36:16; Apo 7:52Para vara seyo, inarufá tiretíi kákan miyan ave ukhen mifo siretin ará ano kama ukhantiya vá moékeya amusin ná ono. Tiretin ma aan uantein erikhá ein sakhanampa vanta kayo aurá ma namu uantaká ein avúavái afoká inten mino.”
Yisasi Siyáken Banasi Ano Un Má Kakhan Má An Mi Yakhen Mino
(Maki 9:50; Ruku 14:34-35)
13 Yisasi evaránen temí, “Tiretí ankan un ma einíi ukha ono. Uni ase ma kípavinti mai un intesá uresin ná evaránen ase inten nafino. Máan tukhein un ída veni ase vanti fase karúdaresin mai yaró onóbe enóbein manan ban mino.
14  * Yon 8:12; 9:5“Mana kákan baru ma ída aúpasíin anu yontá báé iyain an deya siretí ma varai kakhan mono. 15  * Mak 4:21; Ruk 8:16; 11:33Banasi ano ída oon uruan kurafin kuferé iyan mifo sakhókái uruan kain báken mápin ma vain nanin banta kakhaanté iyan mino. 16  * Efe 5:8-9; 1Pi 2:12Máan mana eya vá tiretí ankani oon áesin ná banasi avorá panu siyantin ná tiretíi kama avúavasá oniyáken inarufá bain Afóen avisá daní ino.
Yisasi Ma Man Baya Kayo Kanaí Ono Van Erein Baya Ino
17  * Rom 3:31“Ída vá teya man baya vá sakhanampa vanta kayoi vaya vá do varanton mi sen nan eren mino se ineno. Téi ída ma vaya kayo yo maman karúdano van eré umpo yorékun mai vaya kayo ano mo kanai suron ino van mi eré uno. 18  * Ruk 16:17; 21:33Téi fura siré tiretí ankan tiamé uno ínaimpáké inaru vá bara vá kípanten mifo man baya fintena sitó bompon ná uvantá inten nafi inká tító kasá usikhá inten nafi ída aiyoran para vantin mi minó mai ma uvantá ein daná afoká inten mino. 19  * Yem 2:10Máan tukhen mifo mana vanta ano ma man baya kayo finte sító máa yurafúden ena nanin banta afova amintin ma vetí ankan mai ánain bákuriyaré intin maen inaru yafisimpin títókái ven aví aminten mino. Máan tinten mifo mana vanta ano ma minó man baya ánain bákuriyan ma minó nanin banta van mai ánain bákurino van ma afova amiyaren maen mai vanta ano inaru yafisimpin kákan bí baranten mino. 20 Máan tukhái séi siretí ankan tiamiyá uno. Tiretí ma ída Tiyarafenui anunu ánain ma vákuresin ma siretíi funtákein avúavá ano ma man baya ma afová ukhein banta kayo vá Farasisi kayo vái funtákein avúavá ma ída esantakhá intiya siretí ankan ída kanaíeya inaru yafisimpin oferan nono.
Banta Aruan Purin Baya Ino
(Ruku 12:57-59)
21 “Mosesini man baya ma anafu aráon amikhá ein mano sikhen mino, ‘Ída vá banta aruan purono. Banta ma aruan purin nain mano vá kópin ná orino sikhaya siretí ankan inka inikha ono. Eks 20:13; Diu 5:17
22  * 1Yn 3:15Máan tukhái séi siretí ankan tiamé umpo vá mumunan afá aváen má ma aran kanti asivúdanona vanta ano kópin ná orono. Máan mana e mana vanta ano ma ve afá aváen nan ánon ída vain banta ono* Ánon ída vain banta ono Aramaiki vaya finté ma Raka e siyain mai veni ana máan mi ukhen mino. Mana vanta ano ma ena vanta van aran nan uaren ma namu vaya sen asiyain baya ino. ma sin nain mai Kanisorii* Kanisori e ma siyain mai Kiriki vaya finté Senhedrini en tiyan min. Mat 10:17; 26:59; Mak 14:55; Apo 4:15; 5:33; 6:15; 7:1; 22:30; 23:1, 6, 15, 20, 28; 24:20, 21 fin ná dere onano. ánon banta anon kó tiantanten mifo mana vanta ano ma ena van óen banta ono sinten ira kiyan uman baren berai siyan purin barurasá orino.
23  * Mak 11:25“Mai van mi Tiyarafenun ma íkun uan ameno van ma on karánará uádantá o mantave e afá aváe ano ma éin má asivuká inain baya ma ovare me ininte vá, 24 ei íkun uan amin daná mairá me khaúde vá esé ana ore mo mai vaya afá aváen má puntáde vá ovaráne me íkun uan ameno.
25 “Éin kó tiantan banta ano ma aviren kó barufá ma kó tiantano van oriyantiya aine vá ayanafá béin má mai vaya funtarano. Ída ma aine funtaresin maen kó inin banta ayampin ma éin kaintin kó inin banta ano aruvin banta ayampin kaintin aruvin banta ano éin karavusifin aviren mo khainten mino. 26 Téi fura siré éin tiamiyá uno. Éi karavusi namumpin para vákeyai mai ma éin aví tiantein kó miyan máa miyaní uan kípan nono.
Ena Nanin Banta Vá Ma Vanasíin Baya Ino
27 “Tiretí ankan pefái ída vá ena aná ba safi ena avafun ma safi vá e vare vare e nono síka inikha ono. Eks 20:14; Diu 5:18
28 Máan tukhen mifo séi siretí ankan tiamé uno. Mana vanta ano ma mana nanin ódaren ma ineinefin aran nanteya mai vanta ano e aúpin inka ven má bare umeí e ono. 29  * Mat 18:9; Mak 9:47Máan tukhen mifo ayan kurompáke auu ano ma éin e yarifaan umefin ma kaintiya mai auu vá do vían karúdano. Mana vukhafa ma yo síkaan karúdaresin ma minó bukhafa ída karúdantin ma ira khiyan uman baren berai siyan purin barufin ma karúdantin orin manan kanaí inten mino. 30  * Mat 18:8; Mak 9:43Inká éin ayan kurompá ano ma e yarifaan umefin ma kaintiya vá mai yáman ná do síkaan karúdano. Mana vukhafa ma yo síkaan karúdaresin ma minó en au ída ira kiyan uman baren berai siyan purin barufin orin manan kanaí inten mino.
Anasi Ma Ifá Uantan Avúavá Baya Ino
31  * Mak 10:4“ ‘Mana vanta ano ma ve aná tiantano vará béin ifá uantan bompon uvaman béin amiren ná tiantano,’ sen pefá Mosesini man baya ano sikha inikha ono. Diu 24:1-4
32  * 1Ko 7:10-11Inikha ompo séi siretí ankan tiamiyá uno. Mana vanta ano ma ve aná ano ída ena vanta vá noré intin ma véi mai nanin ma siantanten mai vanta ano man bayan durafuren mai nanin nan ena vanta vá e vare vare en non bí aminten mino. Máan turantin pasen mana vanta ano ma véin má ábasuí inten maen ída vá ena aná bá e vare vare en nono ma sikhein man bayai yurafurinten mino.
Ayan Ma Vefió In Baya Ino
33  * Riv 19:12; Nam 30:2; Diu 23:21“Mosesini ena man baya ma anafu aráon amikhein tiretí ankan inikha ono. ‘Pura ódino ma sire ayan befió uranteya mai vaya ída vá durafuriyákeya mai yaná puntáde vá Bafan avorá barano.’ 34  * Ais 66:1; Mat 23:22; Yem 5:12Máan tukhái séi siretí ankan tiamiyá umpo ída vá mana vayará ma ákona ono van inarufá ódino sireya ayan befió ono. Mai fara vara seyo, Tiyarafenui kumanin kin karái inaru van mino. 35  * Íbo 48:2; Ais 66:1Tiretí ankan ída vá mana vayará ákona ono van bara aví teno. Mai fara vara seyo, Tiyarafenui arantan kain kará ino. Tiretí ankan ída vá mana vayará ákona ono van Yerusaremí aví teno. Mai fara vara seyo, Kákan Kini varu ino. 36 Máan tukhen mifo éi ída vá mana vayará ákona ono van e ánon aví teno. Mai fara vara seyo, éi ída kanaíeya ánon do maman efanteni safi sókonteni safi in nono. 37 Tiretí ankan ná eyo ana seya vá ída ino ana seya vá inompo manáa vaya ma mairá mo asotúin maen Ban Anon pintéi eriyan mino.
Evaránen Anona In Avúavá Baya Ino
(Ruku 6:29-30)
38 “ ‘Mana vanta ano ma auu ankaman dufúkinti vá ben auu ankaman dufúkono. Inká aveantun ankaman duvíkanti vá ben aveantun ankaman duvíkano,’ sen Mosesini man baya ano fefá tikhaya inikha ono. Eks 21:24; Riv 24:20; Diu 19:21
39 Máa sikhen mifo séi siretí ankan tiamiyá uno. Mana vanta ano ma siretí ankan namu avúavasí uantantiya siretí ída vá béin evaráneya namu avúavasí uantano. Mana vanta ano ma mana ufáke ápa ankádanti vá ena ufáke ápa yo vaédesin ná ankan mino. 40 Inká mana vanta ano eni au anamun kó tiré barano van ma intiya vá ei ayá au anamun masá béin ameno. 41 Mana vanta ano ma éin nan ona siya uan manáa ayáká mo simeno ma sinti vá éi enavá ayáká mo asotú ure vá aya uan mo ameno. 42 Mana vanta ano ma éi vaonafá mana yana san inantinti mae véin amiyáke inká mana vanta ano ma mana yana san éi vaonafá ma simikharéesí anona evaráné ameno ma sin nain banta ída vá oyan ameno.
Tiretíi Namuro Ma Avábá Uantan Baya Ino
(Ruku 6:27-28, 32-36)
43 “Mosesini man baya ano ‘E arona avábá ureya vá’ ei namuro ída vá avábá ono sikhaya siretí ankan pefá inikha ono. Riv 19:18
44  * Eks 23:4-5; Ruk 23:34; Apo 7:60; Rom 12:14, 20Máa sikhen mifo séi siretí ankan tiamiyá uno. Ei namuro avábá ureya vá* Manáa ínaimpá uvarein bompon enavá baya asotú en máa sikhen mino: éin má namu uantan nain kayo vá avábá uantiya inká aranan ma uantiyan nain kayo vará kama uantano. éin aren asen ono van ma yakhafin nain kékasá Tiyarafenun amúkuan ameno. 45 Máan ma inte mae siretí ankan Afóe ma inarufá báken áau yan ma namu nanin banta vá kama nanin banta vá amaniná ma kiyain má inká á dákan ma funtákein nanin banta vá ída funtákein nanin banta amaniná bá ma yan eriyain akhafanaíi inono. 46 Tiretí ankan ma avábá iyan nain kéká ana ma avábá inteya mai intéa miyan ná barante fono. Ídá takisi varan banta kayo vá dere máan té iyan nafino. 47 Tiretí ankan ma e afá aváeyan mana ma avábá iyanteya mai éi intéa avúavasá ena avorá mo variya fono. Monó ída inin kayo vá ano yeren ídá manaí avúavasí é iyan nafino. 48  * Riv 19:2; Diu 18:13Para vara seyo, siretí ankan Afóe ma inarufá báken puntáken bainisá ukhe funtákein nanin banta vá bano.

*5:3: Ais 57:15

*5:4: Ais 61:2-3; Rev 7:17

*5:5: Íbo 37:11

*5:6: Ais 55:1-2

*5:10: 1Pi 3:14

*5:11: 1Pi 4:14

*5:12: 2Kr 36:16; Apo 7:52

*5:14: Yon 8:12; 9:5

*5:15: Mak 4:21; Ruk 8:16; 11:33

*5:16: Efe 5:8-9; 1Pi 2:12

*5:17: Rom 3:31

*5:18: Ruk 16:17; 21:33

*5:19: Yem 2:10

*5:22: 1Yn 3:15

*5:22: Ánon ída vain banta ono Aramaiki vaya finté ma Raka e siyain mai veni ana máan mi ukhen mino. Mana vanta ano ma ena vanta van aran nan uaren ma namu vaya sen asiyain baya ino.

*5:22: Kanisori e ma siyain mai Kiriki vaya finté Senhedrini en tiyan min. Mat 10:17; 26:59; Mak 14:55; Apo 4:15; 5:33; 6:15; 7:1; 22:30; 23:1, 6, 15, 20, 28; 24:20, 21 fin ná dere onano.

*5:23: Mak 11:25

*5:29: Mat 18:9; Mak 9:47

*5:30: Mat 18:8; Mak 9:43

*5:31: Mak 10:4

*5:32: 1Ko 7:10-11

*5:33: Riv 19:12; Nam 30:2; Diu 23:21

*5:34: Ais 66:1; Mat 23:22; Yem 5:12

*5:35: Íbo 48:2; Ais 66:1

*5:44: Eks 23:4-5; Ruk 23:34; Apo 7:60; Rom 12:14, 20

*5:44: Manáa ínaimpá uvarein bompon enavá baya asotú en máa sikhen mino: éin má namu uantan nain kayo vá avábá uantiya inká aranan ma uantiyan nain kayo vará kama uantano.

*5:48: Riv 19:2; Diu 18:13