17
'E Kae Heita'ia Raha Na To'o
Na'i Tesalonaeka
'Ia Pol mea Saelas raru riuhoro na'i 'omaai Amfipolis mana'i Apolonia 'anai Tesalonaeka. Na'i Tesalonaeka 'e ruma ni ha'arahesi adaaui Jiu na awa na'iei. Ma 'onaai bwane hahaua ana, 'ia Pol 'a 'ari ruma ni ha'arahesi 'anai rihunga'i. 'E oru dangi 'ini'i dangi ni mamaro na 'oha'iniai Usu-usu Maea tanaraaui sae ma ha'ausuriraau 'inia. 'A ha'a-aidangisiraau 'ini'i dora ra hadanga'i ha'arawamataa na'iei doni Ha'atahi 'ai rongomaata'i ma'ai suruta'e aho'i ro'u baaniai mae. Mia Pol 'a maania ro'u tanaraau do'ia Jisas naasi Ha'atahi. Tara'i Jiu rau hinihinia Jisas marau aba beia Pol mea Saelas. Ma 'e kae ruruhani ai Grik narau bwane 'adoma'i ha'ahihi'aa God, goni bei'i tara'i urao mwanimaua na'i 'omaasi, 'iraau hako rau hinihinia ro'ua Jisas.
'Iraau bwauodo adaa'i Jiu rau taesu'a di'u 'iniai rago anai sae nara boboi beia Pol. Rau soi goniraaui sae hehere ta'aa narau awa pwaranga moi na'i maketi 'anai taraawa'ana ta ha'agogoru. 'Iraau hako i sae 'isi rau 'ari ruma ana Jeson ma tara'i abe rau rubu tahangiai honohono marau siri wou 'anai sibania Pol mea Saelas dorai wairarua hura'a tanaraaui noni hunga. Maraugu ai'a sadoirarua, raugu daua moia Jeson bei'i tara'i sae hinihini mara wairaau tanaraaui bwauodo na'i 'omaasi. Rau awara o'ani, “'Ia Pol mea Saelas raru ha'a-awata'airaaui noni suri'i mwani 'omaa. Ma na'i 'ohani raru ada'a ro'u mai 'ini. Mia mo'oni, 'ia Jeson, 'a ha'awaterarua 'anai awa na'i ruma ana. 'Iraau hako rau horosiai ringeringe ana'i Mwaeraha ni Rom. Rau 'unua do 'e sae he'ete'i na huunai Mwaeraha, ma do sae naasi 'ia Jisas.”
'Oha 'iraau saeni 'omaasi miraaui bwauodo rau rongoa o'asi, 'a ha'atorakoke'i di'u i 'adoma'idaa'i. Miraaui bwauodo rau ha'agaasi ha'a* Ha'agaasi ha'a: 'E duruduru tanaraaui bwauodo do 'onaa 'ia Pol mea Saelas rarugu bwa'i haua'a ta mareho mana ha'a rai ha'a-aho'isia. Ma 'onaa na rarui bwa'i agohe, mana ha'a ragu bwa'i ha'a-aho'isia'a tanaa Jeson. a Jeson beiraau tara'i sae hinihini ro'u maragu nugasiraau.
'Iraau Saeni Berea
Rau Aho'ita'i Sae Hinihini
10 Na'i rodo miraaui sae ni heisoi rau ha'ahanoria Pol mea Saelas 'ari Berea. 'Oha raru ada na'i 'omaasi, raru 'ari ruma ni ha'arahesi adaaui Jiu. 11 'Iraau sae na'i 'omaasi rau ai'a rongoasa 'onaairaaui saeni Tesalonaeka. Rau mwa'emwa'e di'u 'anai bahurongo'i mamaani ana'ia Pol. 'Ado dangi rau sibani'i mamaani na haa'ia Pol na'i Usu-usu Maea, 'onaa ra'i mareho ha'a-momori ma'ua ai'a. 12 'A ragoi saeni Jiu rau taraawa'ai hinihinia Jisas. Miraau ro'u i Grik, 'a ragoi urao mwanimaua mana sae mwane adaa'i nara hinihini ro'u.
13 Na'i 'oha 'iraaui bwauodo adaa'i Jiu na'i Tesalonaeka rau rongoa do'ia Pol 'a taroha'iniai tarohana Araha na'i Berea, rau 'ari marau mamaani ha'a-taesu'araaui sae na'i 'isi 'anai ura bwarasia Pol. 14-15 Naasi miraaui sae ni heisoi na'i Berea rau ha'ataaria Pol dioi one 'anai ha'ahanoria 'ari 'omaai Atens. Tara'i sae hinihini narau atongia Pol, 'ia Saelas mea Timoti raru awa moi na'i Berea. Na'i 'oha narau taha wou na'i Atens, 'iraau sae 'isi raugu aho'i baania Pol 'ari Berea marau maania tanaa Saelas mea Timoti do'ia Pol 'a 'irisia do rarui ada 'ari raurau beia.
'Ia Pol Na'i Atens
16 Na'i 'oha 'ia Pol 'a mamasi 'inia Saelas mea Timoti na'i Atens, 'a arunga ta'aa di'u 'iniai re'i'i ana'i mwani araaranunu na'i 'omaasi. 17 Naasi 'a siri ruma ni ha'arahesi adaaui Jiu ma heitohetohe beiraau miraau ro'u i nei ra ai'a Jiu nara 'adoma'i ha'ahihi'aa God. 'Ado dangi 'a hadahada tanaraaui sae na heisadoi bei'i na'i maketi.
18 Tara'i ha'ausuri baani'i ruruha narau 'unuraau 'iniai Epikiurian mana Stoik rau taraawa'a heitohetohe beia Pol 'ini'i hinihini adaa'i. Na'i 'oha 'ia Pol 'a maania Jisas ma maania ro'u i suruta'e aho'i ana, tara'i nei rau o'ani, “'Ia mo'osi 'a taraa to'o hadahada moina. 'E taha na raba maaniasi?” Ma tara'i nei rau o'ani, “Gasi 'idi 'a rabasia dogai ha'arahesi'i tara'i hi'ona ni dora he'ete'i.”
19 Marau waia 'ari beiai ruruhai Kansol adaau nara 'unuraau 'iniai Ariopagas, rau o'ani 'inia, “'I'ameu meu raba aidangisiai ha'ausuringa'i haoru na'o hadanga'iniasi. 20 Tara'i maho no'o maani'isi ra rongo he'ete'i di'u, meu ai'a aidangisi'i.” 21 (Rau ha'atee o'asi, 'inia 'iraau saeni dorasi miraau sae narau boi awa beiraau na'i 'omaasi, rau rabasia moi 'anai rongo'i marau raba maani'i mwani 'ado'ado haoru na'i marewana.)
22 Mia Pol 'a ura ara'a na'i maadaaui Kansol ma o'ani, “'I'amou saeni Atens, 'au 'iraramou do 'i'amou ra'i sae namou ha'ahou'i di'u i hi'ona namou ha'arahesi'i. 23 Na'i 'oha nau hano gariai 'omaa amoouni, 'au 'omesi'i mwane araaranunu namou ha'arahesi'i, mau sadoiai ta'i dora maea amoou nara usuai usu-usu na'iei na o'ani, ‘Tanaai hi'ona na ai'a sae nai 'iraraa.’ I hi'ona namou ha'arahesia mamou ai'a 'iraraasi, 'au raba ha'a-'irara'amou goro 'inia.
24 “'Iia na ha'apwa'araai marewana mana mwani maho na'i rarona. 'A marungi'i mwani maho na'i aro mana ano, ma ai'a mono suri'i ruma maea nara tagorahi'i sae. 25 'Ia God 'a ai'a toho 'inia ta maho neina do gai 'a'auhia. Me 'iia haaria na hauai tahi mana mwane mareho tanaraaui mwane noni hako. 26 Baania moi ta'i sae, na ha'apwa'ara'i hako 'ini'i mwani burungai noni 'anai awa suri'i mwani dora hako na'i marewanani. 'Iia haaria na nugaa mau mai madoraa 'ada'i 'anai heimarungi, mana tariha 'ada'i dora ra awa suri'i. 27 'Ia God 'a haua o'asi do 'iraaui noni rai sibania. Ma 'onaa rai sibania, rai matai sadoia, 'inia 'iia ai'a ha'atau baanigia. 28 'Iia na hauai tahi tanagia neina gai matai awa mana hahano hairiu na'i marewana. 'A 'onaai usu ha'arangasia adaa'i tara'i sae madoma amoo'i o'ani, ‘'Igaau ra'i warowarona'i.’
29 “Naasi, suria 'igaau ra'i warowarona'i a God, 'igaau gai abu 'adoma'inia do ai'a tahitahi 'onaai araaranunu nara tagorana 'iniai gol ma'ua silva ma'ua huai hau. 'Iia 'a ai'a 'onaai araaranunu na 'adoma'inia moi sae ma tagorahia'a. 30 Na'i na'o, 'ia God 'a ai'a ha'a-mama'airaaui sae nara ha'arahesi'i araaranunu, suria rau ai'a aidangisia God. Ma'ata na'i 'ohani, 'a 'unua do 'iraau hakoi sae rai rihota'i tanaa. 31 'Inia 'iia 'a bwani nugaai madoraa nai hauai hihiiri odo-odo tanaraau hakoi noni na'i marewana. 'A 'ome sigihia ro'ua mo'o nai hauai hihiiri naasi. 'Oha na ha'a-suruta'ea aho'i mo'osi baaniai mae, 'a ha'ata'inia tanagia do 'iia naasi nei na'ia God na 'ome sigihia.”
32 Na'i 'oha 'iraaui sae rau rongoai 'unua ana Pol do'e sae na suruta'e aho'i baaniai mae, tara'i sae raugu haa marau taraawa'a da'ata'inia'a. Ma tara'i sae rau o'ani 'inia, “'Oigu maaniai marehosi tana'ameu ta madoraa he'ete'i ro'u.” 33 'Oha nagu hanoa Pol baaniraaui Kansol, 34 marau ta'i hano'a tara'i sae, marau taraawa'ai hinihinia Araha. 'E ta'i abe naasi 'e ta'i 'iniraaui ruruhai Kansol na atana 'ia Daeonisias, ma'e ta'i 'e urao na atana 'ia Damaris, ma tara'i sae ro'u.

*17:9 Ha'agaasi ha'a: 'E duruduru tanaraaui bwauodo do 'onaa 'ia Pol mea Saelas rarugu bwa'i haua'a ta mareho mana ha'a rai ha'a-aho'isia. Ma 'onaa na rarui bwa'i agohe, mana ha'a ragu bwa'i ha'a-aho'isia'a tanaa Jeson.