11
Zozi nʋn asɔnɩn ɛyɔlɛ'n
(Matie 6.9-13; 7.7-11)
Ɛlɛhʋn kʋn, Zozi hɔlɩ asɔnɩn ɛyɔlɛ lɩka bie. M'ɔ yɔlɩ asɔnɩn yuelɩ'n, yɩ́ menian'n-mɔ anun kʋn kɔ han kɔ hele yɩ́ kɛ: “Yɛ́ Mɩn kele yɛ́ kɛ bɛ kpɩn bɛ yɔ asɔnɩn'n kɛ Zʋan helelɩ yɩ́ menian'n-mɔ'n.” Zozi kɔ bua bɛ́ kɛ: “Sɛ ɛmɔ 'yɔ asɔnɩn an, ɛmɔ hán kɛ:
Mɩ́n Sɩ, man yɛ fá anyɩnnzɔ
yɛ bɔ́ wɔ́ dunman nwannzan-nwannzan'n.
Man wɔ́ belemgbin elie mɛlɛ'n jú.
Alɩhɩan biala alɩɛ m'ɔ fata'n, fa man yɛ́.
Fa yɛ́ ɛtɛ'n-mɔ ce yɛ́ kɛ
yɛ kʋsʋ yɛ fa yɛ ce bɛ́ mɔ bɛ fʋn yɛ́'n.
N'ɛ yaci Abɔnsanmʋn maan ɔ laka yɛ́.”
Ɛsɛ Zozi kɔ han kɔ hele bɛ́ biekun kɛ: “Yɛ bú yɩ́ kɛ ɛmɔ anun kʋn le yɩ́ manngʋn. Alɩmunnun ɔ'a hɔ a tʋ yɩ́ manngʋn sɔ'n, yɩ́ nwan: ‘Mɩ́n nianman, fɛ mɩ́n kpaʋn nsan. Ɔ sanlɩn kɛ mɩ́n manngʋn kʋn fi atɩn ɔ'a a tʋ mɩ́n, n ne man like mɔ ɔ 'di ɔ.’
“Yɛ bú yɩ́ kɛ nunhan'n mɔ bɛ lɛ sɛlɛ yɩ́ kpaʋn'n la yɩ́ sua nɩn akunnun ɛlɔ, yɩ́ nwan: ‘Yaci mɩ́n koun! M'an tʋ mɩ́n anʋan nɩn anun. Mɩ́n nʋn mɩ́n yɩ nʋn mɩ́n mma'n-mɔ y'a la. Mɩn ngʋala man jasʋ nán m'an fa kpaʋn'n m'an man wɔ́.’ Mɩɩn kan mɩn kele ɛmɔ kɛ, sɛ bɔbɔ bian nɩn a njasʋ man ɔ a mman man yɩ́ manngʋn'n kpaʋn an, yɩ́ manngʋn'n 'bɔ anʋan'n dede ɔ kpati jasʋ. Ɔ 'fa yɩ́ kʋalaa mɔ yɩ́ manngʋn nɩn a mian yɩ́ nwʋn'n man yɩ́.
“Mɩ́n kʋsʋ mɩɩn kan mɩn kele ɛmɔ kɛ ɛmɔ bísa nán ɛmɔ 'nyan yɩ́. Ɛmɔ kpʋ́nndɛ nán ɛmɔ 'nwun yɩ́. Ɛmɔ bɔ́ anʋan'n nán bɛ 'tike. 10 Ɔ sanlɩn kɛ sʋanlan biala m'ɔ kɔ bisa like'n, bɛ fa bɛ man yɩ́. M'ɔ kɔ kpʋnndɛ like'n, ɔ nwun yɩ́. M'ɔ kɔ bɔ anʋan'n kʋsʋ, bɛ tike.
11 “Ɛmɔ anun benin yɛ̂ sɛ yɩ́ wa bisa yɩ́ ejue a, ɔ fa owo man yɩ́ ɔ? 12 Anaan sɛ yɩ́ wa'n bisa yɩ́ kolonvia a, ɔ fa nyanmɩan aka man yɩ́ ɔ? 13 Ɛmɔ lɩlɩ mɔ ɛmɔ tɩ ɛtɛfʋɛ'n, ɛmɔ sɩ ninnge m'ɔ tɩ mgbakpa bɛ fa bɛ man bɛ́ mma'n-mɔ. Sɩɛ'n m'ɔ wɔ anwunno ɛlɔ'n lɩlɩ yɛ̂ kanngʋ, ɔ ngɔ fa man Wawɛ Nwannzan-nwannzan'n ɔ ngɔ mman man bɛ́ mɔ bɛ lɛ bisa yɩ́ nɩn ɔ!”
Zozi nʋn bɛ́ mɔ bɛ kpɔ yɩ́'n-mɔ
(Matie 12.22-30, Maakɩ 3.22-27)
14 Ɛlɛhʋn kʋn Zozi kɔ tu wawɛ ɛtɛ fi bian kʋn anun. Wawɛ ɛtɛ sɔ'n man bian'n tɔ amunle. Mɔ Wawɛ ɛtɛ'n fitelɩ'n, bian'n kɔ jʋjɔ. Ɛjɔlɛ'n kɔ sin menian'n-mɔ anwʋn kpili sʋnman. 15 M'ɔ yɔlɩ sɔ'n, mmie-mɔ nwan: “Bɛlɩzebulu m'ɔ tɩ mmɔnsanmʋn'n-mɔ kpain'n y'ɔ man yɩ́ tunmin maan ɔ tu wawɛ ɛtɛ'n-mɔ ɔ” 16 Mmie-mɔ kʋsʋ kulo kɛ bɛ sua yɩ́ ngaa. Bɛ́ nwan: “Sɛ wɔ́ tunmin'n fi Nyanmɩan ɛlɔ sakpa a, anɩn yɔ asinbɛnwʋn like kʋn maan yɛ nwún yɩ́.”
17 Nan kɛmɔ anɩn Zozi sɩ mɔ b'a jʋnlɩn'n, yɩ́ nwan: “Belemgbin man biala mɔ nun menian'n-mɔ kpɛ bɛ́ nyɩn bɛ kʋn ɛlɔɛ'n, mân sɔ'n 'bɔ asɩ, ɛbɛlɛ sua'n-mɔ 'bubu gua. 18 Nan sɛ *Satan nʋn yɩ́ nwʋn kʋn ɛlɔ a, ɔ 'yɔ sɛ nán yɩ́ belemgbin mân nɩn a jinlan yɩ́ ja nun? Afɩ ɛmɔ lɛ kele kɛ n ne Bɛlɩzebulu tunmin'n yɛ̂ mɩn fa mɩn tu wawɛ ɛtɛ'n-mɔ ɔ. 19 Sɛ n ne Bɛlɩzebulu tunmin'n yɛ̂ mɩn fa mɩn tu wawɛ ɛtɛ'n-mɔ a, anɩn ɛmɔ amma'n-mɔ, tunmin benin yɛ̂ bɛ́ dɩɛ bɛ fa bɛ tu wawɛ ɛtɛ'n-mɔ ɔ? Ɛmɔ amma'n-mɔ muonun yɛ̂ bɛ 'bu ɛmɔ fʋɔ ɔ. 20 Mɩɩn kan yɩ́ ananhɔlɛ mɩn kele ɛmɔ kɛ n ne Nyanmɩan tunmin'n yɛ̂ mɩn fa mɩn tu wawɛ ɛtɛ'n-mɔ ɔ. Yɩ́ bʋ kele kɛ Nyanmɩan lɛ di yɩ́ belemgbin nɩn ɛmɔ afian ɛwa.
21 “Mɛlɛ mɔ sʋanlan kʋn tɩ akpɔlɛ kpa, m'ɔ le ɛlɔɛ ninnge ɔ sisa yɩ́ awulo'n, bɛ ngʋala man yɩ́ wua. 22 Nan sɛ sʋanlan fʋfɔlɛ fite ɛbɛlɛ mɔ yɩ́ sa kʋala m'ɔ le awulo'n, ɔ tʋa yɩ́ de yɩ́ ɛlɔɛ ninnge'n kʋalaa m'ɔ susu yɩ́ ti gua sʋ'n, ɔ ce yɩ́ nwʋn ninnge'n ɔ man menian'n-mɔ.
23 “Sʋanlan m'ɔ nnʋn man mɩ́n afan'n, anɩn ɔ kpɔ mɩ́n. Sʋanlan kʋsʋ m'ɔ nʋn mɩ́n yɛ nwohuan man ninnge'n-mɔ anʋan'n, anɩn ɔ bɔ bɛ́ asanndɩɛ.
Wawɛ ɛtɛ nɩn esa ɛwalɛ nun
(Matie 12.43-45)
24 “Mɛlɛ mɔ wawɛ ɛtɛ'n fi sʋanlan kʋn anun kɔ fite'n, ɔ kɔ ɛwâ'n-mɔ anun ɛlɔ ɔ kɔ kpʋnndɛ lɩka ɔ tanlan de yɩ́ ɛnwʋnmɩan. Sɛ ɔ kɔ nán ɔ'a nnyan man bie fɩ́ɩ́ a, yɩ́ nwan: ‘Mɩn 'sa mɩn kɔ wʋlʋ mɩn sua'n mɔ n vi nun m'an fite nɩn anun biekun.’ 25 Sɛ ɔ ba ɔ ju ɛbɛlɛ nán ɔ nwun kɛ b'a kpekpian nun b'a sesie nun kanlanman an, 26 ɔ kɔ fa wawɛ ɛtɛ nsʋ mɔ bɛ́ ti anun tɩ ɛtɛ tala yɩ́ ɔ ba. Bɛ wʋlʋ sua nɩn anun, bɛ ka ɛbɛlɛ bɛ tanlan. Yɩ́ bɛ-yue-asɩɛ, sʋanlan sɔ nɩn asɩtanlan'n yɔ esulo tala daba dɩɛ'n.”
Nyila kpa'n
27 Mɔ Zozi hanlɩn sɔ yuelɩ'n, balasua kʋn kɔ tɩan nun menian'n-mɔ afian ɛlɔ. Yɩ́ nwan: “Nyila hán balasua ɛhɩ m'ɔ wʋlɩ wɔ́ ɛsɛ ɔ nʋanlɩn wɔ́'n!”
28 Nan mɔ balasua nɩn anʋan tɔlɩ'n, Zozi nwan: “Nyila lɩlɩ hán bɛ́ mɔ bɛ tie Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ'n mɔ ɛsɛ bɛ nanndɩ sʋ'n!”
Menian'n-mɔ 'ba bisa Zozi asinbɛnwʋn like kʋn
(Matie 12.38-42)
29 Kɛmɔ anɩn menian dɔʋn kpa lɛ yia Zozi anwʋn ɛbɛlɛ'n, ɔ kɔ han kɔ hele bɛ́ kɛ: “Ajulisʋ menian'n-mɔ ati anun tɩ ɛtɛ. Bɛ kulo kɛ bɛ yɔ asinbɛnwʋn like bɛ kele bɛ́. Nan bɛ nyɔ man asinbɛnwʋn like fɩ́ɩ́ kʋn bɛ ngele man bɛ́. Asinbɛnwʋn like mɔ bɛ 'yɔ bɛ kele bɛ́'n, y'ɔ le kpɔmanfʋɛ *Zonasɩ dɩɛ'n. 30 Ɔ sanlɩn kɛ anɩn Zonasɩ tɩ nzɔlɛ wɔ Ninninvʋ amma'n-mɔ anyunnun. *Mân Baa'n kʋsʋ 'ba kaci nzɔlɛ wɔ ajulisʋ menian ɛhɩ-mɔ anyunnun. 31 Cɩan mɔ Nyanmɩan 'bua mân'n ndɛɛ'n, balasua'n mɔ anɩn ɔ tɩ Saba mân nɩn anun belemgbin'n, ɔ 'ba jasʋ jinlan ɔ bu ajulisʋ menian'n-mɔ fʋɔ. Ɔ sanlɩn kɛ ɔ fi hyʋɩ ɔ walɩ tielɩ belemgbin bɛngɛlɛfʋɛ Salomʋn ɛjɔlɛ'n. Nan kʋsʋ sʋanlan kʋn wɔ ɛwa m'ɔ tala Salomʋn ɔ! 32 Cɩan mɔ Nyanmɩan 'bua mân'n ndɛɛ'n, Ninninvʋ amma'n-mɔ 'ba jasʋ bɛ jinlan bɛ bu ajulisʋ menian'n-mɔ fʋɔ. Ɔ sanlɩn kɛ mɛlɛ mɔ bɛ tɩlɩ Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ'n mɔ Zonasɩ hanlɩn helelɩ bɛ́'n, bɛ nunlin bɛ́ nwʋn bɛ kacili bɛ́ abalabɔ'n. Nan kʋsʋ sʋanlan kʋn wɔ ɛwa m'ɔ tɩ kpili tala Zonasɩ ɔ!”
Anyɩan nɩn anwʋn ɛjɔlɛ'n
(Matie 5.15; 6.22-23)
33 Ɛsɛ Zozi nwan: “Sʋanlan fɩ́ɩ́ nzɔ kanlannɩɛ ɔ nva wula man bokiti abʋ, nan bɛ sɔ bɛ sinnze yɩ́ anwunno maan bɛ́ mɔ bɛ lɛ wʋlʋ sua nɩn anun'n nwun asɩ. 34 Wɔ́ nyɩn'n tɩ kɛ wɔ́ nwʋnnaan nɩn asʋ kanlannɩɛ. Sɛ wɔ́ nyɩn'n nwun asɩ a, anɩn wɔ́ lɩka kʋalaatin wɔ́ jawe nun. Nan sɛ wɔ́ nyɩn'n tɩ man kpa a, anɩn wɔ́ nwʋnnaan'n wɔ awosin nun. 35 Yɩ́ ti, sie wɔ́ nwʋn ye nán jawe'n mɔ ɛ tɩ nun nɩn a ngaci man awosin. 36 Sɛ wɔ́ nwʋnnaan'n lɩka kʋalaatin wɔ jawe nun, mɔ yɩ́ lɩka fɩ́ɩ́ nnʋn man awosin nun'n, wɔ́ nwʋnnaan'n 'ta kɛ kanlannɩɛ'n ta wɔ́ nwʋn'n.”
Zozi 'ba bɔ Falisifʋɛ'n-mɔ
nʋn mala nɩn asʋ mgbain'n-mɔ sasan
(Matie 23.1-36, Maakɩ 12.38-40)
37 Ɛhɩ, mɔ Zozi anʋan tɔlɩ'n, *Falisifʋɛ kʋn kɔ fɛlɛ yɩ́ kɛ ɔ bála a li like yɩ́ awulo. Mɛlɛ mɔ bɛ lɩla mgba nɩn asʋ tɔbɩlɩ nɩn anwʋn'n, 38 Falisifʋɛ'n kɔ nwun kɛ Zozi a nwunnzinman yɩ́ sa kʋsʋ ɔ le fa di like. Ɛjɔlɛ'n kɔ sin Falisifʋɛ nɩn anwʋn.
39 Ɛhɩ a, yɛ́ Mɩn kɔ han kɔ hele yɩ́ kɛ: “Ɛmɔ Falisifʋɛ'n-mɔ, kɛ ɛmɔ tɩ yɩ́ nɩn anɩn. Ɛmɔ nwunnzin kangɔ'n nʋn talie nɩn anzin, nan kʋsʋ awue nʋn ajʋnlɩn ɛtɛ ngʋnmɩn y'ɔ wɔ ɛmɔ ati anun ɔ. 40 Sɛnvʋɛ tɩ kɛ ɛmɔ! Nyanmɩan m'ɔ bɔlɩ like nɩn anzin'n, nán yɩ́ kʋnmgba'n y'ɔ bɔlɩ yɩ́ kunnun nɩn ɔ? 41 Yɩ́ ti, ɛmɔ yɩ́ bɛ́ kunnun bɛ bɔ́ afɔlɩɛ bɛ mán ehianfʋɛ'n-mɔ. Sɛ ɛmɔ yɔ yɩ́ sɔ a, ɛmɔ asɩtanlan'n b'a yɔ nwannzan-nwannzan man ɛmɔ.
42 “Munnzue hán ɛmɔ Falisifʋɛ'n-mɔ! Ɔ sanlɩn kɛ ɛmɔ ebo nɩn asʋ ninnge kɛ mantɩ nʋn lu ɔ nʋn munmuin munmuin'n-mɔ, sɛ ɛmɔ tɩtɩ a, ɛmɔ bu nun bulu bɛ tu kʋn bɛ man Nyanmɩan. Nan kʋsʋ ɛmɔ ngan man ananhɔlɛ ɛsɛ ɛmɔ ngulo man Nyanmɩan. Like mɔ ahan ɔ di kɛ ɛmɔ yɔ'n, ɔ nʋn yɩ́ nzin dɩɛ'n-mɔ'n, yɩ́ ahɩ.
43 “Munnzue hán ɛmɔ Falisifʋɛ'n-mɔ! Ɔ sanlɩn kɛ ɛmɔ kulo kɛ menian'n-mɔ kʋalaa nwun ɛmɔ. Yɩ́ ti, asɔnɩn sua'n-mɔ anun bia'n-mɔ m'ɔ jijin bɛ́ nyunnun nɩn asʋ yɛ̂ ɛmɔ tɛtanlan ɔ. Gua nɩn asʋ, ɛmɔ kulo kɛ menian'n-mɔ bɛbɛlɛ bɛ́ nwʋn asɩ nán b'a bisa ɛmɔ ahɩn.
44 “Munnzue hán ɛmɔ! Ɔ sanlɩn kɛ ɛmɔ tɩ kɛ asielɩɛ mɔ menian'n-mɔ nzɩ man kɛ b'a sie sʋanlan ɛbɛlɛ mɔ bɛ nanndɩ sʋ ɔ!”
45 Mɔ Zozi hanlɩn sɔ'n, mala nɩn asʋ kpain'n kʋn jasʋlɩ a, yɩ́ nwan: “Kpain, ɛ kan ɛjɔlɛ kɛ mɔ ɛ lɛ kan yɩ́ ɛbɛlɛ nɩn an, anɩn ɛ lɛ bɔ yɛ́ kʋsʋ yɛ́ amgba!”
46 Zozi nwan: “Munnzue hán ɛmɔ mala nɩn asʋ mgbain'n-mɔ kʋsʋ bie! Ɔ sanlɩn kɛ ɛmɔ man menian'n-mɔ sɔsʋa bɔ́lɛ nʋnnɔɛ nʋnnɔɛ, kʋsʋ ɛmɔ nva man bɛ́ sa bɛtɩa kʋn bɔbɔ bɛ mmʋka man bɛ́.
47 “Munnzue hán ɛmɔ! Ɔ sanlɩn kɛ ɛmɔ tʋ Nyanmɩan mgbɔmanfʋɛ'n-mɔ mɔ ɛmɔ anan-mɔ hunlin bɛ́'n sɛka nɩn asʋ kanlanman kanlanman! 48 Ɛmɔ yɔ sɔ bɛ kele kɛ bɛ jin bɛ́ nan-mɔ anzin. Afɩ ɛmɔ anan-mɔ kun mgbɔmanfʋɛ'n-mɔ a, ɛmɔ yɛ̂ bɛ tʋ bɛ́ sɛka nɩn asʋ ɔ! 49 Ɛhɩka ati, Nyanmɩan m'ɔ tɩ bɛngɛlɛfʋɛ'n lɛ kele kɛ: ‘Mɩn 'sʋan mgbɔmanfʋɛ nʋn mmɔfʋɛ bɛ́ nwʋn ɛlɔ. Bɛ 'kun mmie-mɔ yɛ̂ bɛ 'kele mmie-mɔ kʋsʋ ahʋlʋwa.’ 50 Ɔ man kɛ Nyanmɩan bɔlɩ mân'n mɔ ɔ 'ju ɛnɛ'n, yɩ́ mgbɔmanfʋɛ'-mɔ kʋalaa mɔ b'a hun bɛ́'n, bɛ 'pinnin ajulisʋ menian ɛhɩ-mɔ wɔ yɩ́ nwʋn. 51 Ɔ bɔ yɩ́ bʋ Abɛlɩ ehuan dɩɛ nɩn asʋ dede ɔ kɔ ju kpɔmanfʋɛ Zakali, mɔ bɛ hunlin yɩ́ tɛɛyɩɛ mʋcɩa'n nʋn Nyanmɩan sua nɩn afian'n, mɩɩn kan yɩ́ ananhɔlɛ mɩn kele ɛmɔ kɛ, bɛ 'pinnin ajulisʋ menian ɛhɩ-mɔ kʋalaa wɔ yɩ́ nwʋn.
52 “Munnzue hán ɛmɔ mala nɩn asʋ mgbain'n-mɔ! Ɔ sanlɩn kɛ ɛmɔ a fa ngɛlɛ sua sannvɛ nɩn a sie. Ɛmɔ muonun nwʋlʋ man nun. Bɛ́ mɔ bɛ́ kʋsʋ bɛ kulo kɛ bɛ wʋlʋ nun'n, ɛmɔ totua bɛ́ atɩn.” 53 Mɔ Zozi fi Falisifʋɛ nɩn awulo ɛbɛlɛ fitelɩ'n, mala nɩn asʋ mgbain'n-mɔ nʋn Falisifʋɛ'n-mɔ anyɩn kɔ bʋlʋ yɩ́ nwʋn kpa. Bɛ kɔ bisa bisa yɩ́ ɛjɔlɛ dɔʋn anwʋn kosuan. 54 Bɛ́ nwan bɛ 'yɔ sɔ bɛ sua yɩ́ ngaa maan ɔ tɔ nun.