22
Ŋgaŋgaa kii tsɔnɔ chi bugoo lɛ
(Luk 14:15-24)
1 Jiso tɛ̀ yeti li bee lɛ ŋgaŋgaa li, chimu tɛ̀ nuuŋ le 2 “Bumfɔŋ bu liboo nuuŋ bɛ maa bu bɛ mfɔŋ wumu wu tɛ̀ nachɛ tsɔnɔ chi bugoo lɛ bu ŋwani wu nyu-uŋ. 3 Toŋ bɛnchindaa bee le be gɛɛŋ be teeŋ bɛniiŋ bɛ tɛ̀ teeŋ le be bɛ tsɔnɔ chi bugoo lɛ baa le be bɛ. Se nuuŋ le, bɛnchindaa bɛlu gɛɛŋ bɛniiŋ bɛlu faaŋ mbɛ. 4 Tuu toŋ bɛnchindaa bamu tee li bee le, ‘Gɛnɛ yɛɛŋ nɛ ni tiiti li bɛniiŋ bɛ ntuu ntee le be bɛ tsɔnɔ chi bugoo lɛ chini le be yikɛ be woo, le mi mfɛɔ biee bijɛ kituŋ, mi nsɛɔ bintomu bi bɔɔŋ bɛ bɛnaŋ lɛ bi fɔɔŋ. Mi nachɔɔ biee bichu kituŋ, le be bɛ fɛ tsɔnɔ-ɔ.’ 5 Se nuuŋ le, be gɛɛŋ bɛniiŋ bɛlu nyaami, be dza fibee be giiŋgi. Wi wumu la liwɛ, wi wumu bo waŋ wee. 6 Kiŋkɛ ki bɛniiŋ lɛ kɔɔ bɛnchindaa bɛlu be ŋwɛɛ bɛ be, be wooyɛ be. 7 Shéŋ tɔnyɛ mfɔŋ wulu, tuumi bɛniiŋ bee bɛ dzi-iŋ, be gɛɛŋ be lɛɛshɛ bɛniiŋ bɛ tɛ̀ wooyɛ bɛnchindaa bee baa dududu, be tɔŋ kitoŋ kibee kilu. 8 Si tɛ̀ fɛ lɛ, tuu tee li bɛniiŋ bee bɛ nimɛ-ɛ bamu le, ‘Mi mfɛɔ tsɔnɔ chi bugoo lɛ kituŋ. Se nuuŋ le bɛniiŋ bɛ ntuu nteeŋ baa tuu nuuŋ yɛ bɛniiŋ kɛ. 9 Dɛɛni, gɛnɛ yɛɛŋ lɛ dzé ntasɛ chi, nɛ teeŋ bɛniiŋ bɛchu bɛ nɛ ŋɛŋ, le be bɛ fɛ tsɔnɔ chi bugoo lɛ chini.’ 10 Bɛniiŋ bɛ nimɛ-ɛ bɛlu bo be gɛɛŋ lɛ dze chichi, be konchɛ bɛniiŋ bɛchu bɛ be tɛ̀ ŋɛŋ, bɛniiŋ bɛ dzeeŋ bɛ bɛ bifi be bɛ. Yih yi bugoo yisɛ bɛ bɛniiŋ.
11 Mfɔŋ dza lɛ li yih yi bugoo yilu-u ŋɛŋ bɛniiŋ bɛ tɛ̀ bɛ fɛ tsɔnɔ chilu-u, ŋɛŋ wi wumu lu mwɛ mɛɛŋ ki lii kɛ ndu yi tsɔnɔ chi bugoo lɛ kɛ. 12 Bii li wuu laa, ‘Sinɛŋ, ɔ geeŋ ɔ lɛ luuŋ yih ndu yi tsɔnɔ nsiŋ?’ Wi wulu ba nshiiŋ. 13 Bɛdɛɛni, mfɔŋ wulu biee tee li bɛniiŋ bɛ nimɛ-ɛ baa le, ‘Kanɛ yɛɛŋ bibɛnu biee mɔɔ bikaa biee nɛ lɔŋ wu li kijibɛ lɛkuuŋ, fɛ bɛniiŋ dii be jii ŋgesi.’ ” 14 Si Jiso tɛ̀ tee lɛ, tee le, “Nɛ kɛɛ le, Nyɔ nuuŋ yi teeŋ bɛniiŋ ŋge, se nuuŋ le, ɛ bɛ niiŋ bɛ yi tsɛki.”
Bɛ terɛ Jiso kii kiŋwaati ki sofɛ
(Mak 12:13-17; Luk 20:20-26)
15 Bɛfarasii dza be gɛɛŋ be nachɛ si nuuŋ be fɛ Jiso lɔɔŋgɛ bɛ n'yɔru be se kɔɔ wu. 16 Be se toŋ bɔɔŋ bɛ bee bɛ kintutu-u mɔɔ kintutu ki bɛniiŋ bɛ Mfɔŋ Hɛrɔ fɛ Jiso. Be gɛɛŋ be tee li wuu le, “Wi wu ntiifɛ tɛ kii nɛɛ le ɔ nuuŋ wi wu chɛɛŋ, ɔ ti tiifi bɛniiŋ lɛ dze yi chɛɛŋ li. Ɔ ti dzeti yɛ le wi wumu nuuŋ chichi kɛ, kifɛ ɔ ti bichi yɛ wi li fiee fi mwɛ nuuŋ lu kɛ. 17 Dɛɛni, tee bee wa mbeechɛ. Nchi beŋ le tɛ ni tɛ suuti kiŋwaati li Kaisa mfɔŋ wu Lo-om, mɔɔ tɛ soo kɛ le?”
18 Jiso kɛɛ fiee fi be gwenini bɛ fi, biee tee li bee le, “Beŋ bɛniiŋ bɛ nimi-i bani, nɛ teeki mi kii la? 19 Bɛ yɛɛŋ bɛ kwa wu nɛ shiiŋ nɛ suuti kiŋwaati lu wɛ-ɛ ŋɛŋ.” Be bɛ bɛ danali, be nyɛ li wuu. 20 Jiso bii li bee laa, “Kikoo kini nuuŋ ki noo lɛ? Bukooŋ buni nuuŋ bu noo lɛ?” 21 Be tuu le, “Ɛ ki Kaisa, bukooŋ nuuŋ nɛɛ tɛ bwee.” Jiso tuu tee li bee le, “Nɛ nyɛɛ li Kaisa fiee fi nuuŋ fi Kaisa, nɛ nyɛɛ li Nyɔ-ɔ fi nuuŋ fi Nyɔ-ɔ.” 22 Le be woo lɛ, bimfimu wondɛ be. Be chinɛ li wuu dza giiŋgi.
Bɛ mɔnchɛ Jiso kii mbochu li kwe
(Mak 12:18-27; Luk 20:27-40)
23 Nɛɛ booyaa, Bɛsadusii tɛ̀ dza be bɛ fɛ Jiso-o. Bɛsadusii nuuŋ kintutu ki bɛniiŋ bɛ tɛ̀ shiiŋ be kweŋgi le bɛniiŋ nuuŋ tɛ naa bo li kwe-e kɛ. Si be tɛ̀ bɛ lɛ, be bii li Jiso-o laa, 24 “Wi wu ntiifɛ, Mɔɔsɛ tɛ̀ tee le, ‘Ɛ wi kwi ŋkɛmɛ ŋwaŋ nsiŋ, kɛ ŋwaani kɛmi le dzɔɔ kwɛsi bee wu biɛ bɔɔŋ li bukooŋ bu ŋku ŋwaani wulu.’ 25 Dɛɛni, bɔɔŋ bɛ wi wumu tɛ̀ tsiiŋ bɛ bee fɛni mfomɛnyaaŋ. Wu kaaŋ tɛ̀ dzɔ kwɛɛŋ, kwi bee wu ŋkɛmɛ ŋwaŋ siŋ, shɛ kwɛsi li ŋwaani wu biki li wuu. 26 Fi ka nɛɛ tɛ lɛ bɛ wu biki mɔɔ wu tɛ tuu biki, gɛɛŋ bo li wu mfomɛnyaaŋ li be kwi yɛ ŋkɛmɛ ŋwaŋ siŋ. 27 Lɛjiŋ lɛlu, kwɛɛŋ wulu kwi tɛ. 28 Lɛ dɛɛni, si be bɛchu bɛ mfomɛnyaaŋ baa tɛ̀ dzɔ kwɛɛŋ wulu lɛ, gii naa ni nuuŋ mfi wu bɛniiŋ buti li kwe-e, kwɛɛŋ wulu nuuŋ kwɛɛ noo?”
29 Jiso tuu li bee le, “Nɛ chaŋ baa ŋge, kifɛ nɛ kii yɛ fiee fi bɛ tsɛɛ lɛ Kiŋwaati ki Nyɔ-ɔ kɛ. Nɛ ti kii yɛ tɛ buŋga bu Nyɔ-ɔ kɛ. 30 Nɛ ni nɛ kii le naa nuuŋ mfi wu bɛniiŋ buti li kwe-e, buniŋ bee bukɛɛŋ tɛ tuu le be ni be feti bugoo kɛ, bɛniiŋ mɛɛŋ yɛ be tuu be ni be nyɛɛ bɔɔŋ li bugoo li kɛ. Be gii naa be ni be nuuŋ nɛɛ si bɛnchindaa bɛ Nyɔ-ɔ liboo. 31 Ɛ nuuŋ kii mbochu wu bɛniiŋ gii naa be ni be buti li kwe-e, nɛ tɛ̀ mɛɛŋ ki teeŋ kɛ Kiŋwaati ki Nyɔ-ɔ nɛ woo fiee fi ki tiiti li be-eŋ ni? Nyɔ tɛ̀ tee le, 32 ‘Ɛ mi Nyɔ yi Abrahaŋ bɛ Nyɔ yi Adzi mɔɔ Nyɔ yi Yakɔ.’ Fi nuuŋ le Nyɔ nuuŋ yɛ Nyɔ yi bɛŋku kɛ, yi nuuŋ Nyɔ yi bɛniiŋ bɛ nuuŋ bɛ yoŋ.” 33 Kintutu ki tɛ̀ lemi fe woo ntusu wu Jiso tɛ̀ tuu, wa tɛ̀ be bɛ ntiifɛ we.
Nchi wu yɛki bɛnchi bɛchu
(Mak 12:28-34; Luk 10:25-28)
34 Le Bɛfarasii woo le Jiso makɛ wɛ bimfimu bi Bɛsadusii, be banchɛ yi be bɛ fɛ wuu. 35 Wi wumu wu tɛ̀ gbɛŋgi kii bɛnchi bɛ Nyɔ-ɔ, mɔnchɛ wu bɛ mbifu wumu le, 36 “Wi ntiifɛ, nchi wu ko wu yaa bɛnchi bɛchu nuuŋ wu la?” 37 Jiso tuu li wuu le, “Nchi wu ko nuuŋ wu tiiti le, ‘Ɔ kɔŋgisi Chaa yi Nyɔ ya bɛ shéŋ ya chi, ɔ nyɛɛ yi ya li yi-i ɔ giki bufii bwo li yi-i buchu.’ 38 Wuni nuuŋ nchi wu limfwe wu ko wu yaa bɛnchi bɛchu. 39 Wu biki se nuuŋ nɛɛ si wɛɛ. Wu nuuŋ le, ‘Ɔ kɔŋgisi ŋwaana siɔ kɔŋgisi yi ya.’ 40 Biee bichu bi nuuŋ lɛ kiŋwaati ki bɛnchi, mɔɔ bi nuuŋ lɛ Biŋwaati bi bɛntomfɔŋ bɛ Nyɔ-ɔ, bi lemi li bɛnchi bɛ bɛfɛ bani-i.”
Kinsofu ki Nyɔ tɛ̀ kaachɛ nuuŋ ŋwanɛ noo?
(Mak 12:35-37; Luk 20:41-44)
41 Si Bɛfarasii tɛ̀ taashɛ fe lɛ, Jiso dza bii mbifu wumu li bee laa, 42 “Nɛ beechi le la kii Kinsofu ki Nyɔ tɛ̀ kaachɛ? Nɛ beechi le ɛ ŋwanɛ noo?” Be tuu li wu le, “Nuuŋ ŋwanɛ kini ki Mfɔŋ Daafi-i.” 43 Jiso se kaari bii li bee laa, “Si nuuŋ ŋwanɛ kini ki Mfɔŋ Daafi-i lɛ, fi geeŋ fi Fiana yi Nyɔ fɛ Mfɔŋ Daafi se teenyi wu le Taa? Daafi tɛ̀ tee le,
44 ‘Taa Nyɔ tɛ̀ tee li Taa li le
shee lɛ kibɛnɛ keŋ ki kigɔŋɛ-ɛ,
gɛɛŋ bo mfi wu ŋgii gɛɛ bɛniiŋ bo bɛ mbani-i
ɔ tɔmi bikaa bio li bee.’
45 Ɛ Daafi teenyi wu le Taa, fi geeŋ se tuu ni nuuŋ ŋwani?” 46 Si Jiso tɛ̀ yɔ lɛ, wi tɛ̀ mɛɛŋ ki kɛmɛ kɛ fiee fi tusɛ li wuu kɛ. Mbɛɛchɛ booyaa, wi ti mɛɛŋ ki tuu kɛ mɔɔ le bii fiee li wuu kɛ.