23
Jiso fusi kinyi ki bɛniiŋ bɛ doonchi bɛnchi mɔɔ ki Bɛfarasii
(Mak 12:38-39; Luk 11:43-46; 20:45-46)
Jiso dza tee li kintutu ki bɛniiŋ lɛ bɛ bɔɔŋ bee bɛ kintutu-u le, “Bɛniiŋ bɛ doonchi bɛnchi mɔɔ Bɛfarasii nuuŋ bɛniiŋ bɛ dzɔ kintindɛ ki Mɔɔsɛ. Fi se nuuŋ le, nɛ ni nɛ wuki fiee fichu fi bɛ tee li be-eŋ, nɛ feti. Se nuuŋ le, nɛ fɛ kɛ fiee fichu fi be feti kɛ, kifɛ be nuuŋ bɛniiŋ bɛ nimi-i. Be dzɛti be yekɛ bɛntɛ bɛ yɛki buŋga bu bɛniiŋ lɛ be yiki bɛniiŋ bɛ be, be kibɛɛ tɛ mɔɔ mɔŋ le be laa tsaŋ le be fi be kɛ. Biee bi be feti bichu nuuŋ nɛɛ le be fɛ le bɛniiŋ ŋɛŋ be. Muŋko mu bee mu Kiŋwaati ki Nyɔ-ɔ ko ŋge.*Muŋko muni nuuŋ bɛ fɛ mu nuuŋ si mulaya mu be tɛ̀ tɛɛti be giki bɛnchi bɛ Nyɔ-ɔ le, be tii fɛ lii mɔɔ fɛkeŋ fɛ bee. Munshɛŋgɛ mu yooŋ yi ndú yi bee nuuŋ mu ndeeŋ. Be ti giiŋgi fɛ tsɔnɔ-ɔ be kɔŋgisi nshewu nuuŋ fɛ bɛniiŋ guundi be, ɛ be gɛɛŋ li yih yi nlɛkɛ li Nyɔ-ɔ be kɔŋgisi nshewu nuuŋ li bintindu bi limfwe-e. Be ti kɔŋgisi ndɛndɛ fɛ waŋ le bɛniiŋ ni be yɛɛshi be, be kɔŋgisi le bɛniiŋ ni be teenyi be le Bɛlabi. Se nuuŋ le, kiiŋ wi ni beenchi le bɛniiŋ ni be teenyi wu le Labi kɛ, kifɛ nɛ kɛmi Wi wu Ntiifɛ nuuŋ nɛɛ mumkpaŋ kwaa, beŋ bɛchu baa wi bee ŋwaani. Kiiŋ nɛ ni nɛ teenyi wi wumu li nshɛ yini le ɛ wu Baa wunɛ kɛ, kifɛ nɛ kɛmi Baa wunɛ mumkpaŋ wu nuuŋ liboo. 10 Kiiŋ wi ni beŋ le bɛ ni bɛ teenyi wu le Te Kikoo kɛ, kifɛ Te Kikoo wunɛ nuuŋ mumkpaŋ kwaa, wu nuuŋ Krai Kinsofu ki Nyɔ tɛ̀ Kaachɛ. 11 Wi wu nyɔŋa lɛ be-eŋ lɛnti kɛmi le ni nuuŋ wi wu nindi li be-eŋ. 12 Wi kwikwi wu tsakisi yi yee, Nyɔ gii yi shiiki wu, wi kwikwi wu shiiki yi yee, Nyɔ gii yi tsaaki wu.
Jiso Tɔchɛ bɛniiŋ bɛ doonchi Bɛnchi Mɔɔ Bɛfarasii
(Mak 12:40; Luk 11:39-42,44,52; 20:47)
13 Ŋgɛ wu nyɔŋa wɛ wunɛ, beŋ bɛniiŋ bɛ tiifi bɛnchi mɔɔ beŋ Bɛfarasii. Nɛ baa bɛniiŋ bɛ nimi-i! Nɛ lemi bɛniiŋ lii, nɛ baanyi dze yi lii li bumfɔŋ bu liboo. Beŋ kibɛɛ nɛ kɔŋgisi yɛ nlɛ lu kɛ, nɛ tuu nɛ baŋgi dze li bɛniiŋ bɛ kɔŋgisi nlɛ lu-u.
[ 14 Ŋgɛ wu nyɔŋa wɛ wunɛ, beŋ bɛniiŋ bɛ tiifi bɛnchi mɔɔ beŋ Bɛfarasii. Nɛ gbɛŋgi nɛ fieŋgisi bukɛɛŋ bɛɛŋku-u, nlɛkɛ li Nyɔ-ɔ wunɛ deendi le nɛ doonchɛ yi. Nɛ ni nɛ kii le wunɛ ŋgɛ gii naa bee.]Biŋwaati bi fichi bimu bi bɛ tɛ̀ saa bɛ tsɛɛ jɛ Nyɔ le kɛmi yɛ kiŋkɛ kini kɛ. 15 Ŋgɛ wu nyɔŋa wɛ wunɛ beŋ bɛniiŋ bɛ tiifi bɛnchi mɔɔ beŋ Bɛfarasii. Nɛ baa bɛniiŋ bɛ nimi-i! Nɛ dzɛti nɛ dɛndɛ kwɛɛŋ wuni kwikwi nɛ lenchi dzɔ́ɔ yi nyɔŋa yi nyɔŋa le nɛ wɛki baa wi wu mumkpaŋ wu gii fiiki shéŋ to wi wunɛ wu kimbeenchɛ-ɛ. Ɛ wu fiiki lɛ, nɛ tuu nɛ fɛ wu mɛɛshi bee bubefu yaa mɔɔ wi wu gɛɛŋ fɛ wi wu duti nyimu si-iŋ, se tuu nuuŋ wi wu nyɔŋa nɛɛ si beŋ tɛ.
16 Ŋgɛ wu nyɔŋa wɛ wunɛ. Nɛ baa binyɛɛ nɛ kweŋgi le nɛ doonchi baa dzé li bɛniiŋ li! Nɛ baa bɛniiŋ bɛ kweŋgi le, ‘Ɛ wi tee fiee, wu chini li bukooŋ bu yih yi muntofi, kɛ fi nuuŋ yɛ nɛɛ fiee kɛ. Se nuuŋ le, ɛ wi tee fiee wu chini nuuŋ li bukooŋ bu kikwa ki kwa-a li yih yi muntofi-i, kɛ kɛmɔɔ le fɛ si wu tee wu chini lɛ.’ 17 Binyɛɛ bini! Nɛ baa bibere! Fiee fi ko fi yaa fimu nuuŋ fi la? Fi ŋge nuuŋ kikwa ki kwa-a mɔɔ yih yi muntofi yi feti se kikwa kilu tuu ki nuuŋ fiee fi nuuŋ fi Nyɔ-ɔ le? 18 Nɛ kweŋgi tɛ le, ‘Ɛ wi tee fiee wu chini li bukooŋ bu taantaa chi muntofi-i, kɛ fi nuuŋ yɛ tɛ fiee kɛ. Se nuuŋ le, ɛ wi tee fiee wu chini nuuŋ li bukooŋ bu fiee fi wi fɛ muntofi lu, kɛ kɛmɔɔ le fɛ si wu tee wu chini lɛ.’ 19 Binyɛɛ bini! Fiee fi ko fi yaa fimu nuuŋ fi la? Fi ŋge nuuŋ nya yilu mɔɔ taantaa chi muntofi-i chi wu fɛ se nya yilu nuuŋ fiee fi nuuŋ fi Nyɔ-ɔ le? 20 Fiee fi nuuŋ lu fiɛɛ le ɛ wi chini li bukooŋ bu taantaa chi muntofi-i, kɛ wu chinɔɔ nɛɛ lɛ mɔɔ li biee bichu bi nuuŋ lu-u. 21 Ɛ wi chini li bukooŋ bu yih yi muntofi-i, kɛ wu chinɔɔ li yih yilu mɔɔ li Nyɔ-ɔ yi ntsiiŋ lu-u. 22 Ɛ wi chini li kwɛɛŋ wu liboo li, kɛ wu chinɔɔ tɛ nuuŋ li kabara wu Nyɔ-ɔ mɔɔ li Nyɔ yi shiiti lu.
23 Ŋgɛ wu nyɔŋa wɛ wunɛ beŋ bɛniiŋ bɛ tiifi bɛnchi mɔɔ beŋ Bɛfarasii. Nɛ baa bɛniiŋ bɛ nimi-i! Nɛ ti nyɛɛ kimbɛ kimumkpaŋ li Nyɔ-ɔ lɛnti lɛ bimbe yoofi-i bi bɛŋɔ bɛ nɛ keeti nɛ giki lɛ mbasi le yi ni yi yiki, nɛ tuu nɛ fɛŋgi fiee fi luuti fi nchi tiiti kii fi le nɛ ni nɛ feti, fi nuuŋ le nɛ ni nɛ feti biee bi tsaaŋ li bɛniiŋ li, nɛ keeti nshiiŋ li bɛniiŋ li mɔɔ le nɛ gɛɛ shéŋ li Nyɔ-ɔ. Nɛ kɛmi le nɛ fɛ biee bilu bichu nɛ tɛ shɛ fimu kɛ. 24 Binyɛɛ bi doonchi dzé li bɛniiŋ bamu bini! Nɛ kɔŋgisi mbusu finyunyu lɛ mbiiŋ li, se nuuŋ le, nɛ tuu nɛ miyi nyaŋ yi nyɔŋa lɛ shéŋ!Nyaŋ yi nyɔŋa yini nuuŋ lɛ jɛ́ yi bala le: “camel”.
25 Ŋgɛ wu nyɔŋa wɛ wunɛ, beŋ bɛniiŋ bɛ tiifi bɛnchi mɔɔ beŋ Bɛfarasii. Nɛ baa bɛniiŋ bɛ nimi-i! Nɛ tsootsi muka bɛ shó bwiŋ kwaa, se nuuŋ le, biee yisɛ biɛɛ le nuuŋ bi nɛ lɔchi li bɛniiŋ li mɔɔ bi lii yinɛ funyi. 26 Binyɛɛ bi Bɛfarasii, saa yɛɛŋ nɛ tsootsɛ muka bɛ shó lɛnti kwɛ, se mu ni mu wuuti tɛ li bwiŋ.
27 Ŋgɛ wu nyɔŋa wɛ wunɛ, beŋ bɛniiŋ bɛ tiifi bɛnchi mɔɔ beŋ Bɛfarasii. Nɛ baa bɛniiŋ bɛ nimi-i! Nɛ baa si dzíŋ yi bɛ nachɛ bɛ fwa yi to ncherere yi yeŋgi lii bujɔŋ, se nuuŋ le, lɛnti lɛlu nuuŋ ɛ le yisɛ bɛ biŋkomfu bi gooŋ yi bɛniiŋ lɛ mɔɔ biee bi nyɛndi bichu. 28 Ɛ lɛ si nɛ gwiyi baa lii le nɛ baa bɛniiŋ bɛ tsaaŋ, se nuuŋ le, lɛnti laa ɛ le yisɛ bɛ kimfi mɔɔ biee bifi bi fɛrɛ.
(Luk 11:47-51)
29 Ŋgɛ wu nyɔŋa wɛ wunɛ, beŋ bɛniiŋ bɛ tiifi bɛnchi mɔɔ beŋ Bɛfarasii. Nɛ baa bɛniiŋ bɛ nimi-i! Nɛ gwɛndi dzíŋ yi bɛ ntomfɔŋ bɛ Nyɔ-ɔ, nɛ nachi tɛ dzíŋ yi bɛniiŋ bɛ tɛ̀ tsiiŋ ntsɛ wu tsaaŋ, nɛ nachi yi dzeeŋ. 30 Nɛ feti lɛ nɛ doonchi le, ‘Gii nuuŋ le tɛ ni tɛ nuuŋ lu li mfi wu bɛtaa bɛsɛŋ wɛɛ, gii tɛ lemi yɛ fisɛŋ fɛ fiee fi be tɛ̀ feti le bɛ ni bɛ woyi bɛ ntomfɔŋ bɛ Nyɔ-ɔ fiɛɛ kɛ.’ 31 Nɛ tiiti baa lɛ, nɛ tiiti nuuŋ kii bikoo binɛ nɛ tuu nɛ teendi bɛ bimfimu binɛ le nɛ baa nuuŋ bɔɔŋ bɛ bɛniiŋ bɛ tɛ̀ woyɛ bɛ ntomfɔŋ bɛ Nyɔ-ɔ baa. 32 Gɛnɛ yɛɛŋ limfwe, nɛ mɛɛshi nimɛ chi bɛchaa bɛnɛ tɛ̀ bɛchi! 33 Yɔ́ yini! Kiŋgɔkɛ ki mu faa lɛ kini! Nɛ beechi le bɛ nuuŋ tɛ naa gɛɛ beŋ fɛ wi wu nyɔŋa-a kɛ ni?
34 Si fi nuuŋ lɛ, mi nse ntuuɔ mi ntoŋ bɛ ntomfɔŋ bɛ Nyɔ-ɔ lɛ be-eŋ mɔɔ lɛ bɛniiŋ bɛ bufii lɛ bɛ bɛniiŋ bɛ tiifi bɛnchi. Nɛ gii nɛ naa nɛ woyɛ bamu, nɛ tayɛ bamu li bintaaŋ li nɛ fiaaŋ bamu li yih yinɛ yi nlɛkɛ li Nyɔ-ɔ, nɛ beeŋ bikaa lɛ bamu jiŋ bintsii bichu bi be giiŋgi li bi-i. 35 Nɛ gii ke nɛ fɛ lɛ se ŋgɔŋ mɛ bɛniiŋ bɛchu bɛ tɛ̀ tsiiŋ ntsɛ wu tsaaŋ li nshɛ yini-i bɛ bɛ tɛ̀ woyɛ, nuuŋ fɛ benɛ fa. Ngɔŋ mani gii naa me nuuŋ fɛ benɛ fa mbɛɛchɛ li mɛ Abɛ wu bɛ tɛ̀ wo nchɔru fiee nsiŋ, mbɛ mbochu li mɛ Sakariya wu ŋwanɛ Belekayɛ wu nɛ tɛ̀ wo kintikinti ki yih yi muntofi-i bɛ taantaa chi muntofi-i. 36 Ntee beŋ chɛɛŋ le, mudzɔŋ mu biee bini bichu gii mu kɔɔ kiŋgɔkɛ ki dɛɛni kini kichu.”
Jiso se bɛɛni yi bɛ bɛniiŋ bɛ Jɛrosalɛŋ
(Luk 13:34-35)
37 Le Jiso yɔ ni, bɛɛni yi le, “Hebee Jɛrosalɛŋ! Hebee Jɛrosalɛŋ! Wɛ wu woyi bɛ ntomfɔŋ bɛ Nyɔ-ɔ, ɔ tuu ɔ tomi bɛniiŋ bɛ Nyɔ tuumi li wɛ-ɛ bɛ ta! Ɛ kiŋga kimɛ ki mi ŋgwɛnɔɔ le mbanchɛ bɔɔŋ bo nɛɛ si ni shee ti banchi bɔɔŋ bee foochɛ bɛ bibɛ biee lɛ, ɔ se tuu ɔ faaŋ? 38 Bichɛ ɔ ŋɛŋ, bɛ chinɛ baa yih ya, yi gii yi to kichiiyɛ. 39 Ntiitɔɔ tɛ li wɛ-ɛ le ɔ mɛɛŋ yɛ le ɔ tuu ɔ ŋɛŋ mi kɛ, ŋgɛnu mbochu mfi wu ɔ gii naa ɔ tee le, ‘Nyɔ tiiŋ yɛ mwɛ li wi wu bɛɛ li bukooŋ bu Taa Nyɔ-ɔ.’ ”

*23:5 Muŋko muni nuuŋ bɛ fɛ mu nuuŋ si mulaya mu be tɛ̀ tɛɛti be giki bɛnchi bɛ Nyɔ-ɔ le, be tii fɛ lii mɔɔ fɛkeŋ fɛ bee.

23:14 Biŋwaati bi fichi bimu bi bɛ tɛ̀ saa bɛ tsɛɛ jɛ Nyɔ le kɛmi yɛ kiŋkɛ kini kɛ.

23:24 Nyaŋ yi nyɔŋa yini nuuŋ lɛ jɛ́ yi bala le: “camel”.