17
Paulo Ilou Sailasi Mixolu ne Tesalonika
Ioxe, Paulo iloꞌa ta menexu milutu ne Pilipai, la sou milai mixali ne Ampipolisi xe Apolonia, la sou mixali ne Tesalonika. La taasou lalotu noxiꞌa ta Iutaia vile a muxolu no tuala tila ane ne. Xe Paulo muavuti la muꞌoxo ꞌilixo loxo anu uꞌoxoꞌoxonu sou mulai muꞌuna no nano no taasou lalotu noxiꞌa ta Iutaia mo no anu Voxo Tavuna tatalu lololi ne anu muꞌoxo ane sou iloꞌa mivavei no anu vaikala e muxolu no nano no anu Lavuku Tavuna noxou Lataua. Sou mulamananixaꞌa sou lexe ilamana lexe Kalisito ne uneꞌe sou utavule tuꞌutuꞌumaxu mo usoli ka umauli la. La sou anu muvikalaneꞌi aloxo ꞌo, “Iesu anu ane eni aꞌaloxu noxinge Anu ane Kalisito.” Aloxo ne, la sou ta mitema ta Iutaia seꞌi noxiꞌa mimuxamuxaxu taneꞌi ne mimulineꞌi Paulo ilou Sailasi. Mo ta Xiliki ta piena aneꞌi ane milotu noxou Lataua xe ta sema ane ualasiꞌa tatila ta piena kalumo mimuxaxu taneꞌi la mimulineꞌi ilou.
Ia ta Iutaia mimaisiꞌa aloxo ne, la aneꞌi oponeꞌi masuaiꞌa, la sou miꞌavaliꞌa ta mitema ta masua aneꞌi ane ilavusou ixixaoxao vitanisi, sou mipita la miavutinoxu xavutalaiꞌa ta mitema mukalusi no nano no tuala tila sou miꞌavaꞌava mole laixaꞌa, la sou milai mimamulonu tani noxou Iasoni sou lexe ikamulineꞌi Paulo ilou Sailasi la ilaixaꞌa sou itulusiꞌa no ieꞌi ta mitema. Ia no mine aneꞌi mikakamulineꞌi xe ixalisiꞌa uasi, la aneꞌi minoꞌa Iasoni iloꞌa aneꞌi ane mimuxaxu taneꞌi noxou Iesu seꞌi sou milasilasineꞌi milailixaꞌa noxiꞌa ta tatila sou tuala tila ane ne. Io aneꞌi miungaunga mulai noxiꞌa aloxo ꞌo, “Ta mitema aneꞌi ane ilavusou iꞌoxo ꞌilixo masumasua no tuatuala mukalusi aneꞌi a mixali noxinge ꞌo sou iꞌoxo masuanu tuala tila naꞌa nenge. Luk 23:2; Ioa 19:12Aneꞌi mineꞌe la Iasoni mumulaxaꞌa no tani noxou. Aneꞌi ta mitema mukalusi aneꞌi ane ilavusou imulinu lapuloto noxou Kaisari* Naitisou Ualauala laalaaxu. uasi. Xo aneꞌi miꞌoxo lexe mutuxu tuala noxiꞌa vile anu ualasou lexe Iesu.” Xe ta mitema ane mineꞌe mipita iloꞌa ta kisokisou sou tuala tila ne milomusou vaikala ane ne, la mikuluke mo mimamaꞌu. La sou ta kisokisou sou tuala tila ne mivikalaneꞌi Iasoni iloꞌa ane ta mitema ane mimulaxu taneꞌi noxou Iesu seꞌi minoꞌu lamoli sou milaaneꞌi no anu.
Paulo Ilou Sailasi Miaꞌaloxu Aꞌalo Laixe ne Belea
10 Ioxe alaxu vilesisi ꞌo la no ꞌolovoxo ne, ta mitema aneꞌi ane mimuxaxu taneꞌi noxou Iesu ne mipalusiꞌa Paulo ilou Sailasi sou milai ne Belea. Ilou mixali ne Belea, la ilou milai miꞌunalai a vile no taasou lalotu noxiꞌa ta Iutaia. 11 Ta Iutaia seꞌi ane mixolu ne Belea ne ꞌilixoiꞌa loxo aneꞌi ane mixolu ne Tesalonika ne uasi. Aneꞌi ta mitema ta lailaixe manina. La sou no mine aneꞌi milomusou vaikala lailaixe noxou Paulo, la aneꞌi mimasaxau manina xe utotomu ne aneꞌi milavusou sou iitiitisou vaikala no ꞌa Lavuku Tavuna la sou aneꞌi mimasaxa lexe ilavusou vaikala e Paulo muaꞌalo no anu ne lexe manina. 12 La sou ta Iutaia ta piena xe ta Xiliki ta sema aneꞌi ane ualasiꞌa tatila tapiena mo ta mulu ta Xiliki tapiena ne mimuxamuxaxu taneꞌi. 13 Ia no mine ta Iutaia aneꞌi ane mixolu ne Tesalonika milomu lexe Paulo muaꞌaloxu vaikala noxou Lataua ne Belea la, sou aneꞌi milaulatala sou mineꞌe miavutinoxu xavutalaiꞌa ta mitema aneꞌi ane ne sou oponeꞌi masua. 14 Xe alaxu vilesisi ꞌo la, ta mitema aneꞌi ane mimuxaxu taneꞌi noxou Iesu ne mipalusou Paulo mupolo mulai no luaki. Ia Sailasi ilou Timoti mixolu ne Belea. 15 Io ta mitema aneꞌi ane misaxanu Paulo ne milai mixalixu ne Atenasi, xe sou lexe ilivu, la Paulo muvikala pekiaꞌu noxiꞌa lexe ilivu la ivikalaneꞌi Sailasi ilou Timoti lexe ilou ipalea ineꞌe noxou.
Paulo Muaꞌaloxu Aꞌalo Laixe ne Atenasi
16 No mine Paulo muxoxomaiꞌa Sailasi ilou Timoti ne Atenasi, la anu mumaisou lataua kalakalavoi ta piena muꞌanaꞌana no nano no tuala tila ane ne, la anu opoonu mutamasiꞌa ta mitema aneꞌi ane ne. 17  Apo 18:19La sou anu iloꞌa ta mitema ta Iutaia xe ta mitema aneꞌi ane ta Iutaia uasisi io milotu noxou Lataua ne mipita mivivikala no nano no taasou lalotu noxiꞌa ta Iutaia. Mo anu no anu tanixu pitapita no voxovoxo sou iloꞌa mivivikalaneꞌi ta mitema aneꞌi ane mixixaoxao vitanisi. 18 Xe ta mitema sou lavulavu seꞌi no ꞌa laꞌoluxaꞌa aneꞌi ilemeꞌa lexe ta Epikulosi Epikulosi xe Suloiki ne laoluxaꞌa vile e misosovosou lavulavu iouvilemo e no nano ne Atenasi. xe seꞌi no ꞌa laꞌoluxaꞌa aneꞌi ilemeꞌa lexe ta Suloiki, iloꞌa Paulo anaxaꞌa muteloiꞌa ngatoꞌo, la sou seꞌi mivikala aloxo ꞌo, “Itema ane muvikala xovulaulau ne umasaxa lexe uvikala a loxovaa ne?” Xe seꞌi miꞌoxo lexe, “Male itema ne uꞌoxe uaꞌalomenge sou latauaiꞌa tuala vile vaꞌaxu.” Aneꞌi mivikala iouiou noxou Paulo aloxo ne xo anu muaꞌaloiꞌa noxou Iesu xe soli mo tulu noxiꞌa ta mitema. 19 La sou aneꞌi mikasi noxou Paulo sou milaixu noxiꞌa ta mitema sou isaxilaꞌu lapuloto ilemolu lexe Aleopaxosu. Aleopaxosu ne anu leleꞌe vile ne uxoxolu teitexi no laxaꞌilu ualasou lexe Alesi ne lataua sou ꞌotoꞌoto noxiꞌa ta Xiliki. Sou mivikalanu lexe, “Nexi temasaxa lexe talavusou lavulavu alavua ane nini nalolosiꞌa ta mitema ꞌo. 20 Xo nexi telomusou mimii ane nini neaꞌaloxu ne, la mutama iou vilemo no ꞌa sangalixe. La sou nexi temasaxa lexe talavusou kalumo.” 21 Xe ta Atenai iloꞌa ta mitema sou tuala vaꞌavaꞌaxu e mipita ne Atenai ne milolomusou voxovoxo la aneꞌi mukalusi ne mimasaxa lexe ilai vaꞌavaꞌaxu uasi mixolu anesi sou milolomusou vaikala sou alauna la aneꞌi kalumo mivivikalaneꞌi ngatongatoꞌo no anu.
22 Ioxe Paulo muavuti mutulu no ieꞌi ta mitema mipita noxiꞌa e ilemolu lexe Aleopaxosu, ne la muvikala aloxo ꞌo, “Ngingi ta mitema sie Atenasi ꞌo ne, eni emaisinge ngingi ngalotu no anu lataua ta piena manina. 23 Xo no mine eni exolu ꞌo, la eni emuamuaꞌi no nano no tuala ꞌo, mo emaisou mimii mukalusi ane ngingi ngalotu no anu. La eni exalisou valovalo vile mikaukavu no anu lexe, ‘Lataua ane ꞌo ne talavusou uasi.’ La sou Lataua ane nesi ane eni aꞌalomengi no Anu xo ngingi ngelotu noxousi ia ngalavusou uasi. 24  1Ta 8:27; Apo 7:48Lataua ane ne Anu Tila sou opo loxotolo mo lialia kalumo, mo Anu mukoinu xalexalee tuatuala mo mimii mukalusi. Mo itema vile utulusou taasou lalotu sou Lataua uxoxolu no nano no anu uasi. 25  Lex 50:12La sou itema vile umomomo sou uꞌoxo mii vile no avolu, ka itema vile ulosou uasi xo Anu umomomo sou ulingau mivile noxou evile uasi. Anu molusi ane mulosinge ta mitema mukalusi mauli no anu tauuxu mo mimii mukalusi. 26 Itema vilesisi Lataua mukoinu nesi anu muxalixaꞌa ta mitema mukalusi no xalexalee tuatuala. Sou musosovosiꞌa mixolu no xalexalee lialia mukalusi. Anu molu musosovosou voxo ane aneꞌi ixolu sou imauli no anu mo mulosieixu pilipilixa sou lialiaxaꞌa. 27  Lex 145:18; Iel 23:23Lataua muꞌoxo aloxo ne sou lexe aneꞌi ikamulinu la ixalisou male, ia Anu uxolu vaꞌaxu noxinge vilevilesi uasi. 28 Xo Anu Latauasi, la sou mulosinge mauli ilou xavi sou texoxolu mo temuamuaꞌi. Aloxo ne la sou ta mitema seꞌi noxinge ne milavusou la sou mivikala lexe, ‘Nenge ne Lataua ta ꞌolu kalumo.’ 29  Ais 40:18-20; 44:10-17; Apo 19:26Ioxe nenge ne nenge Lataua ta ꞌolu, la sou mamu sou nenge taxavutala lexe Lataua ne Anu loxo mii ane ta mitema iꞌoxonu no anu xoulu ilou siliva mo lavoꞌo uasi. Xo Lataua ne itema vile upuinu no avolu sou ulotu noxou uasi. 30 La sou Lataua ne mulavusiꞌa ta mitema ane ilavusou uasi tei ne, la anu umomomo sou uvikala ta piena noxiꞌa uasi. Ia vaimomo ꞌo ne ta mitema mukalusi no xalexalee tuatuala la Anu muvikalaneꞌi pekiaꞌu lexe ixiu oponeꞌi. 31  Lex 96:13Xo Anu musosovosou voxo vile mukalu sou utulusiꞌa ta mitema ukalusi no xalexalee lialia no anu vaikala. Xo tavaꞌu lexe Anu muꞌoxo ꞌilixo lailaixe sou mupalusou Itema vile e Anu musosovosou lexe uluꞌe sou usolisinge no lia ꞌo mo Anu molu mutulu sou no anu lulu sou soli. Aloxo ne, la sou ta mitema ukalusi imuxaxu taneꞌi noxou no anu xaixai ane Anu muꞌoxonu.”
32 Ioxe no mine aneꞌi milomusou Paulo muaꞌaloxu soli ilou tulu xe, la seꞌi noxiꞌa ne miavuti sou mimolovilaꞌi noxou xe seꞌi mivikalanu lexe, “Nexi temasaxa lexe talomusou mii e nini nelemolu ne la.” 33 Aloxo ne, la sou anu Paulo muavuti mulutu sou muꞌume mulai, la aneꞌi mixoxolu ne. 34 Ia seꞌi noxiꞌa ne mimuxamuxaxu taneꞌi mo mimulinu. Vile noxiꞌa ne Dionisiusi ne anu vile noxiꞌa Aleopaxosu, xe sema vile ualasie lexe Damalisi, mo ta mitema seꞌi la.

17:7: Luk 23:2; Ioa 19:12

*17:7: Naitisou Ualauala laalaaxu.

17:17: Apo 18:19

17:18: Epikulosi xe Suloiki ne laoluxaꞌa vile e misosovosou lavulavu iouvilemo e no nano ne Atenasi.

17:19: Aleopaxosu ne anu leleꞌe vile ne uxoxolu teitexi no laxaꞌilu ualasou lexe Alesi ne lataua sou ꞌotoꞌoto noxiꞌa ta Xiliki.

17:24: 1Ta 8:27; Apo 7:48

17:25: Lex 50:12

17:27: Lex 145:18; Iel 23:23

17:29: Ais 40:18-20; 44:10-17; Apo 19:26

17:31: Lex 96:13