1 Wasina bi prist kiikiiwawona Sitivin ivitarakiiyaneni bo, “Mmkodi wawu sisiyidi wiisuwona bo gegha?”

2  Gen 12:1Na Sitivin iwona bo, “Warewaresigu bi tamagunakim, yagu sisiya kowaiyana. Muriye da nosidanaki Abraham iyanagho Haranne iyamakae, bi patana Mesapotemiyane iyamakamake, na God Kiidamo Kirakiina irumaghatara touna biidi, 3 bi iwoneni bo, ‘Yam kubura da yam rakaraka kuyovedi bi kunagho da gawara tana meko aniyevevemna nabo.’ 4  Gen 12:4 Na Abraham noko gawarina ikuyoveni, bi inagho Haran kwanatune imakewiipikapika. Bi tamananaki irabobo murine, na God ivipora mmko kuburine iyamakae meme kata tamakamakena.

5  Gen 12:7, 13:15, 17:8Noko raghanine God getana tanawa iyavereni da iyirapeneni, getana pinimarurunana, bi ivisuwona da muriye na Abraham da nosinosina tanavina inaveredi da sinirapeneni, bagune noko raghanine na gegha ere natunatuna. 6  Gen 15:13,14Muriye na God, Abraham mma naboni iwoneni, ‘Nosinosim na kubura wiibate sinibaretaya mekona gegha rapediyena. Bodu 400 kamodiye na noko kuburina damdi sinakabidi da kiiravidiye sinabagibagi bi bada sinitupaketowanedi. 7  Exo 3:12Bi raghani muriye nosinosim kadi biwa nokodi dam siyabagibagiyedina gwabidiye anakabi bi nosinosim kuburina sinikanibutaveni da sinapiika mmko gawarine sinakabepepigu.’ 8  Gen 17:10-14, 21:2-4, 25:26, 29:31—35:18Wasina bi God wiiwaghasina maragasina makamakena Abraham yawata sibera, kana matakira na sinibori. Na raghanine Abraham natuna Aisik itubugha, bi gabudara 8 sikovi murine na mayinaghona matabekana iboritaveni, muriye na Aisik natuna Jeikap bada mayinaghona matabekana iboritaveni bi Jeikap natunatuna yadi 12 bada mayinaghodi matabekadi iboritavedi. Mmkodi tomotomoyidi na nosinosidanakim.

9  Gen 37:28, 39:2,21Jeikap natunatuna tiidiru Jousep sinuwakapiyeni na wiigimona damdi biiyadi sivigimoneni naboni wiibagubagurana da sinaveni Ijiptma. Bi gegha da God na Jousep gwabine 10  Gen 41:39-41na raghanina wawaya nuwapoya siyaverevereni na iyiiwiiteni, God nuwagiura ivereni bi ibera da Ijipt kana kiiwawo ikabikuwayeni, na kiiwawona, Jousep itore da Ijipt kana wiibadana bi kate yana bare tupana.

11  Gen 42:1,2Wasina bi kapoe Ijipt da Kenen kuburidiye itubugha, na wawaya siyakabikabikwarakwara kirakii, bi Jousep warewaresina, touda nosinosidanakim sigomara da kam gegha. 12 Bi raghanine Jeikap iwaiyana da Ijiptne kam iyamakamake, na nabo natunatuna iviporadi, touda nosinosidanakim da kam mududi siyagimona. Nokona yadi wagawaga dagudaguna sinagho Ijiptma. 13 Bi raghanina yadi wagawaga wiibatane siveramagha nabo kam siyagimona magha, na Jousep warewaresina biiyadi ivimaghamaghatara da touna iiyabo, na Ijipt kana kiiwawo, Jousep yana rakaraka akovidi ikabi. 14  Gen 45:9,10,17,18Wasina bi Jousep wara idaru tamananaki Jeikap da yana rakaraka tupadi biiyadi iwonedi da sinapiika Ijiptma. Bi noko raghanine na wawaya tupadi yadi 75. 15  Gen 46:1-7, 49:33Na Jeikap iyowogha inagho Ijiptma, kubura meme muriye, touna da natunatuna nosinosidanakim sirabobo. 16  Gen 23:3-16, 33:19Na tubuyidi sikawara siveramagha Sikem kwanatune da karawaga akima kakokakone sibanina name sitoredi, meko Abraham ghuyoghuyone Hamo natunatuna gwabidima igimonina.

17  Exo 1:7,8Raghanina God yana wiisuwona Abraham biidi itore da awaki iyabera na gabudarina iyitutukabikabi, na yada wawaya Ijipt kamone sivituwawiipeyara da nada yadi koroto iragata kirakii. 18 Wasina bi kiiwawo wouna idagu Ijipt kuburina iyibadeni, touna Jousep geiyakovina. 19  Exo 1:10,11,22Touna yada wawaya iyiyabedi bi nosinosidanakim iyiikayotaketowanedi. Bi iberadi da natunatudi pepeyidi woudi siyiitavena kanibuwana da siyarabobo.

20  Exo 2:2Noko raghanine na Mosis itubugha, bi simirina God matane na ivikomerowana kirakii.* Mmkona Grik yadi sisiya wiigayagaya meko yawonawona da Mosis ivikomerowana da awaki patana. Nawaravi aroba kamone taghununanaki wiikowoye bare kamone sikoyayi. 21  Exo 2:3-10Bi raghanina sitorekanibuveni maghatare, na kiiwawo natuna wasike ikabi da iyabiyi bi ikoyayi naboni touna wosina natuna. 22 Bi Ijipt damdi yadi akowa tupana Mosis siviyeveveni na yana sisiye da yana beraye na touna ivimaragata kirakii.

23  Exo 2:11-15Muriye, raghanina Mosis kana bodu 40, na noghota ikabi da touna wosina yana rakaraka, Isrel damdi iyarubodadi. 24 Na yana pepewa kamone ikita da Ijipt wawaya tana Isrel tomogha iyikayotaketowaneni na kana babara ikabi, da Ijipt wawaya ikasunuyi da biwa ivereni. 25 Mosis inoghosi da touna wosina yana wawaya akowa siyakabi da wiiyawiidi kiiravine na God ivipora da gesiyibagubagurana Ijipt damdi kiiravidiye, bi gegha da gesiyakovina. 26 Raghani ibori, na Mosis, Isrel tomotomogha bata ikitadi siyirouwa na iberatowoyi da yadi wiirouwa siyakabitore bi nuwaruriri siyakabi. Na iwona bo, ‘Turaturagu, tami na rakarakami, bi awaki biidi kwiirouwa kabivivirana?’

27 Bi gegha da tomogha meko kwiinana iyarurouvi na Mosis irubukiitaveni bi iwona bo, ‘Iiyabo itorem da kunibademii da kunitupawamiwamiremii? 28 Bi yam wiina da kunakasunuyigu ware raviravi Ijipt wawaya kukasunuyina naboni bo?’ 29 Raghanina Mosis noko sisiyina iwaiyaneni na inaghara da Ijipt ikuyoveni bi iverataveyana inagho ivikuburawiibata wawaya Midiyan kubure imakae. Name iyamakamake da muriye na Midiyan wasike irawayi da natunatuna tomotomogha bata situbugha.

30  Exo 3:1-10Bi bodu 40 sikovi murine, na raghani tana mayabe Sainai Koyana ririne aneya irumaghatara touna biidi, kana kita ware keyama gweyurina naboni kiikiiruku basunama iyapiipiika. 31 Raghanina Mosis noko ikita na inokena kirakiiyeni na inagho wiitupo da kiikiirukuna iyakita. Wasina bi Bada God gamona iwaiyaneni iwona bo, 32 ‘Taguna nosinosiminakim yadi God, Abraham yana God, Aisik da Jeikap yadi God.’ Na Mosis noko sisiyina iwaiyana na idagu iyakirokiroro bi inaghara kirakii na geiyakayogagawa da iyakitana.

33 Wasina bi Bada, Mosis iwoneni bo, ‘Kam kayeturababara kabitavetaveyena basuna tanawa meme kwamiimiiri na Kabikabikuwayina. 34 Tagu akita da metagha Ijipt damdi yagu wawaya sikayotaketowanedi. Bi yagu wawaya yadi kabikwarakwara kamone siyakabikabida na awaiyana na ayowogha da aniyawiidi. Na kata kuwaiyana, Tagu aniporam kunaveramagha Ijiptma da kuniwiitedi.’ ”

35  Exo 2:14Wasina bi Sitivin ivisisiya wiikaru iwona bo, “Mmko tomoyina, Mosis na tomogha waghasina Isrel damdi sivisinighiighiiyeni raghanina siwona bo, ‘Iiyabo itorem da kunibademii da kunitupawamiwamiremii?’ God, Mosis idaru da aneya meko irumaghatara touna biidi kiikiiruku iyakarakarasina kamone na yana wiiwiitama iyibadedi bi Ijipt damdi yadi wiibadanama iyiyawiidi. 36  Exo 14:21; Num 14:33Bi berakayowiiwiiyaka da matakira name Ijiptne ibera bi ivinaghovedi sikanibutaveyana bi kate Yegii Idurine da kate mayaba kamone bodu 40 siyamakamakena raghanine.

37  Deu 18:15,18Mmko Mosis na, mayimayiyina bada Isrel damdi iwonedi bo, ‘God, peroveta tana kiiravimiye inavineyi tamimani kamomima, ware ivineyigu na naboni wonana anisisiyeni tami biiyadi.’ 38  Exo 19:1—20:17Mosis na Isrel damdi yawata raghanina mayabe sivitaghomidina, touna nama nosinosidanakim yawata, bi kate aneya yawata iiyabo ivisisiya touna biidi Sainai Koyana debane. Bi name God wonana makewaghasinina ikabi da iyitowawoneni touda biiyadi.

39 Bi gegha da nosinosidanakim gesiyakabisisirenina, toudi sivisinighiighiiyeni bi siwiini da siyaveramagha Ijiptma. 40  Exo 32:1Raghanina Mosis, Sainai Koyana debane na toghanaru Eron siwoneni bo, ‘Mosis iiyabo Ijipt kuburama ikabikanibuveda, na gekayakovi da touna meme, na tam kiiravidae tarabiibiisaka kunaberadi da toudi god bi sininaghoveda.’ 41  Exo 32:2-6Na noko raghanine tarabiibiisaka sibera da yadi god, kanakita ware kau natuna makina naboni bi sisuwari da awaki imadima siberana noghosine sikam kepokepo. 42 Na God imiirikubutedi bi ivitamariyedi da kewokewo, gabudara da matu abame siyapepetedi, metagha peroperoveta God wonana buka kamone sigirumina naboni, iwona bo,

44  Exo 25:9,40Sitivin ivisisiya wiikaru bo, “Nosinosidanakim, raghanina mayabe siyamakamake na God yana gwabiyana kiregoruna sikawari, God, Mosis iwoneni da metagha iyabera, bi kitana ware God, Sainai Koyana debane guba Mosis iviyevevenina naboni. 45 Muriye raghanina Josuwa nosinosidanakim ivinaghovedi bi God yana wiiwiitae mmko kuburine iiyawogha mma siyamakamake na sigeiwayidi, bi God yana gwabiyana Kiregoruna mabo sikawari sipiika, bi mma imakae patana da kiiwawo Deivid yana raghaniye.

46  2 Sa 7:1-16Na God yana wiina ghamana na Deivid, noko biidi God ivibabiini da iyiwaghasineni bi bare God kiiravine iyayoghani da kamone iyamake meme Jeikap nosinosina Isrel damdi siyakabepepi. 47  1 Ki 6:1-38Bi gegha Deivid natuna Solomon touna Kabepepa Barena iyoghani.

48 Bi gegha, God Kiidamo Kirakiina, gewawaya imadima bare sayoghana na kamodiye iyamakamakena, ware naghove waghata peroveta igirumana naboni da Bada iwona bo,

51 Wasina bi Sitivini ikidi iwona bo, “Tami nuwanuwami sikotakii! Bi God gegha koyakabikabi sisirenina bi tainami sipota da yana sisiya gekoyawaiwaiyana. Tami Kanuma Kabikabikuwayina kwiiaviyeni, ware nosinosiminakim siberana naboni. 52 Nosinosiminakim peroperoveta tupadi God iviporadi toudi biiyadi na sivikayotaketowanedi. Bi kate peroperoveta iiyawogha naghove waghata siwonakasiyaragha da Keriso, Wiitamariyana kiimatanina iyapiika na sivikasunughana. Bi raghanina ipiika na kana puke kokabi bi kokasunuyi. 53 Tami wosina God yana gwara kokabi, meko aneya ivitowawoneni nosinosidanakim biiyadi bi gegha da gekoyakabi sisirenina!”

54 Raghanina Jius babada mmko sisiyina siwaiyaneni na nuwanuwadi sipughu kirakii bi nighodi sivitaragiigiiyana Sitivin biidi. 55 Bi gegha da touna Kanuma Kabikabikuwayina ivibonuvi, na ikayogagawa abame da God yana kiniwa ikita, bi kate Yesu gawara kabikabikarawayine iyamiimiiri God katiiyane. 56 Wasina bi iwonedi bo, “Kowaiyana, Tagu akita da abama itamotatara, bi Wiisuwona Tomoyina gawara kabikabikarawayine yamiimiiri God katiiyane.”

57 Bi gegha Jius babada sirukwatu gwaru bi tainadi sigudubodaboda bi sidabuririyi Sitivini biidi. 58 Da sitainakwarokwaro kwanatu sikanibutaveni bi sidagu akimama siyarurouvi; Tomotomogha iiyawogha siviwawu na kadi kwama wowodiye sikabitavetaveyana da tomogha yaragina, kana waghawagha Sol kayekunukunune sitoura da iyakoyagha.

59 Raghanina Sitivin akimama patana siyarurouvi, na mma naboni irupari, “Bada Yesu, kanumigu kabi.” 60 Wasina bi ivituwapore oghogheyana bi gamo ghamanama irukwatu iwona bo, “Bada, mmko tamumunama gearo kunaveredina.” Bi mmko naboni ivisisiya murine, na nuwanuwana iwapa.