20
Tã gólâ Póõlõ drí ngãzó nĩlí tã lẽ ꞌbá yî lômílí ꞌbạ̃drı̣̃ Mẽkẽdónĩyã kâ rî ꞌálâ, gõꞌdá kpá jạ̃rı̣́bạ̃ Kõrínĩtõ kâ rî bê rî
Gõꞌdá õjílã Ẽfésõ kâ ndẽlé bê ạ̃wạ̃ ũjạ́ ĩyíkâ ꞌdĩ rî, Póõlõ drí ngãzó tã lẽ ꞌbá Yésũ ꞌá rî ꞌbá yî êꞌbélé tũ võ ãlô ꞌá. Gõꞌdá drílâ tã âtázó gólĩyî drí, tãlâ gólĩyî õrî ró bê pı̣̃pı̣̂sı̣́lı̣́ ậtũ-ậtũ sĩ. ꞌDĩî vósĩ, gólâ drí mí-rî-gbõ ꞌẽzó gólĩyî drí gõꞌdá ngãzó nĩlí Mẽkẽdónĩyã ꞌálâ. Mẽkẽdónĩyã ꞌálâ rî, gólâ tô ậcı̣́ trá nĩꞌá mbârâkã sõ bê gólĩyî tã lẽ ꞌbá trá Yésũ ꞌá rî ꞌbá yî ꞌá úlı̣́ tãndí rî ꞌbá yî sĩ. ꞌDĩî vósĩ rî, gólâ drí ngãzó lậvũlı̣́ jạ̃rı̣́bạ̃ Kõrínĩtõ ꞌbạ̃drı̣̃ Gı̣̃rı̣́kı̣̃ kâ ꞌá rî ꞌálâ. Gõꞌdá gólâ drí rĩzó jạ̃rı̣́bạ̃ Kõrínĩtõ ꞌdĩ ꞌá tólâ párá nâ sĩ. Gõꞌdá tólâ sĩ rî, gólâ lẽ trá ângálé âgõlé ꞌbạ̃drı̣̃ Sírĩyã kâ ꞌálâ kõlóngbõ sĩ gõzó Yẽrõsãlémã ꞌálâ. Gõꞌdá gólâ ârî tã kĩ, õjílã Yúdạ̃ yí kâ ũrûkậ ꞌbá yî Gı̣̃rı̣́kı̣̃ ꞌálâ rî ꞌbá yî ậyı̣̂ ĩyî tã trá ꞌẽzó gólâ rî fũlı̣́. Tã rî ꞌdĩ tãsĩ rî, gólâ drí ngãzó gõlé vólé pá sĩ kôrô ꞌbạ̃drı̣̃ Mẽkẽdónĩyã kâ rî ꞌásĩ.
Gõꞌdá gólĩyî nĩ ꞌbá kpãâ gólâ bê rî ꞌbá yî rĩꞌá Sõpãtérã Pírã rî mvá ró gólâ Bẽríyã lé ꞌbá ró rî, Ãrĩsĩtãrókõ gõꞌdá Sẽkóndõ bê gólĩyî Tẽsãlõníkã lé ꞌbá ꞌî, gõꞌdá nĩngá sĩ, Gáyõ ãzâ Dérẽbẽ lé ꞌbá ró rî, gõꞌdá Tĩmátĩyã, gõꞌdá Tĩkíkõ yî Trõfímõ bê, gólĩyî ĩyíkâ kpạ̃rạ̃tı̣́ Ásĩyã lé ꞌbá ꞌî. Õjílã rî ꞌdĩ ꞌbá yî lậvũ ĩyíkâ sı̣́sı̣́ ạ̃tı̣́ ꞌálâ kõlóngbõ sĩ ãmâ* 20.5 Ãmâ Úlı̣́ nõ tã ífí lâ Lúkạ̃ yî Póõlõ bê. tẽlé Póõlõ bê Trówã ꞌálâ. Mã rî trá jạ̃rı̣́bạ̃ Fı̣̃lı̣́pı̣̃ rî ꞌá kãrámã gólâ rĩzó ãmbãtã gólâ rĩꞌá ꞌbẽlâ cú ĩtí ạ̃kú ãkó rî nyãlé rî ꞌẽlé tólâ. ꞌDĩî vósĩ rî, ãmâ drí Fı̣̃lı̣́pı̣̃ rî âyézó. Trõ ãmâ rĩꞌá kậyı̣̂ njı̣̂ kõlóngbõ sĩ cãzó õjílã gólĩyî lậvũ ꞌbá sı̣́sı̣́ ꞌálâ rî ꞌbá yî ûsúlı̣́ Trówã ꞌálâ ãmâ tẽrẽ ꞌá. Gõꞌdá nĩngá rî, ãmâ drí ꞌẽzó lâ kậyı̣̂ njı̣̂-drı̣̃-lâ-rı̣̃.
Tã gólâ Póõlõ drí Yũtúkũ rî lîdrízó Trówã ꞌálâ rî
Kậyı̣̂ õjílã Yúdạ̃ yí kâ rãtáã ꞌẽ kâ rî vósĩ lạ̃njạ́túlı̣́ sĩ rî, ãmâ drí ngãzó rû êꞌbélé rãtáã ꞌâ ậmû kâ tãsĩ. Gõꞌdá Póõlõ drí úlı̣́ Ôvârí kâ pẽzó õjílã drí. Gólâ lẽ trá ngãlé lậvũlı̣́ tólâ sĩ ı̣̃drú rî kâtí. Ĩtí rî, gólâ drí rĩzó tã Ôvârí kâ pẽlé õjílã drí bũúũ ãꞌbí ító ꞌá. Mã êꞌbê rû trá jó ꞌálé lạ̃kũ gólâ ûrú lésĩ ãzí drı̣̃ı̣̂ lámbã dũû drí rĩzó kõlé rî ꞌá. Nĩngá sĩ, ágá ãzâ rú lâ Yũtúkũ gólâ rĩ ꞌbá ũpı̣̃ ãbẽ kâ ꞌá rî, ậꞌdú drí ậsı̣́zó lı̣̃fı̣́ lâ ꞌá lâŋõ rĩrĩ kâ ꞌdĩ drí sĩ. ꞌDĩî Póõlõ drẽ zãâ rĩꞌá tã pẽꞌá ạ̃tı̣́lı̣́ ạ̃tı̣́lı̣́ ró rõô. Gõꞌdá ạ̃dũkũ lâ ró rî, Yũtúkũ drí gbõ lîtĩzó âꞌdélé ꞌyárá ũpı̣̃ ꞌásĩ ı̣̃nyạ́kú drı̣̃ı̣̂.
Gõꞌdá õjílã ngâ bê nĩlí gólâ rî îngálé ûrû rî, gólĩyî gõ ûsû gólâ trá kĩní-kínî ãvõ ró. 10 Nĩngá sĩ, Póõlõ drí ngãzó nĩlí rû ûtúlı̣́ gólâ drı̣̃ı̣̂ gõꞌdá rĩꞌá rúꞌbạ́ lâ ậnjúlı̣́. Gõꞌdá Póõlõ rî drí tã âtázó õjílã drí, tãlâ gólĩyî ãâyê ró ãwó ngõngõ. Gólâ kĩ, “Nĩ âyê ãwó, gólâ lîdrî trá.”
11 Gõꞌdá nĩngá sĩ, Póõlõ drí ngãzó mbãlé gõlé ûrú ꞌálâ jó ꞌdĩ ꞌá tólâ kpá óꞌdí ãmbãtã ꞌâ ậmû kâ rî nyãlé ngá mvũmvũ bê tã lẽ ꞌbá Yésũ ꞌá rî ꞌbá yí bê, gõꞌdá kpá rĩlí tã ngĩlí gbíyá ãcê ró bũúũ võ drí ậwúzó. Gõꞌdá vólé drı̣̃ lâ ꞌásĩ rî, gólâ drí ngãzó nĩlí.
12 Nĩngá sĩ, õjílã ꞌdî ꞌbá yî drí ágá Yũtúkũ Póõlõ drí lîdrílí trá ꞌdĩ drı̣̃zó âjílí gõlé yí drí ꞌbã ꞌálâ, ꞌdĩî gólĩyî gõꞌdá trá ꞌdó ãyĩkõ ró tãlâ tã ꞌdî tãsĩ.
Tã Póõlõ drí nĩzó Mẽlétõ ꞌálâ gõꞌdá úlı̣́ ạ̃dũkũ íyíkâ âtálé drı̣̃-ꞌbá kạ̃nı̣́sạ̃ kâ Ẽfésõ ꞌálâ rî ꞌbá yî drí rî
13 Nĩngá sĩ, Póõlõ drí tã âtázó ãmâ drí nĩzó mbãlé kõlóngbõ ândrê ꞌá gõꞌdá nĩlí ạ̃tı̣́lı̣́ ró, tãlâ gólâ lẽ íyíkâ võ kĩlí pá sĩ mbı̣̂ nĩlí Ãsósõ ꞌálâ. Ĩtí rî, ãmâ drí ãmákâ nĩzó lîgõ bê kõlóngbõ sĩ cãlé Ãsósõ ꞌálâ gólâ rî ûsúlı̣́ tólâ. 14 Gõꞌdá mã ûsû gólâ bê tólâ rî, gólâ drí mbãzó fĩlí ãmá bê kõlóngbõ ꞌá. Gõꞌdá ãmâ drí nĩzó zãâ Mĩtõlénẽ ꞌálâ ậꞌdú kõlé tólâ. 15 Gõꞌdá cı̣̃ı̣́nó ãzâ rî sĩ rî, ãmâ drí ngãzó nĩlí kõlóngbõ sĩ tólâ sĩ cãlé ãnyî ꞌbạ̃drı̣̃ zı̣̃lı̣́ Kíyõ rî rú. Kậyı̣̂ ãzâ rî sĩ rî, ãmâ drí nĩzó zãâ kõlóngbõ sĩ Sámõ ꞌálâ. Gõꞌdá drı̣̃zõ lâ sĩ rî, ãmâ drí nĩzó nĩꞌá cãlé jạ̃rı̣́bạ̃ zı̣̃lı̣́ Mẽlétõ rî ꞌálâ. 16 Póõlõ lẽ trá nĩlí kôrô mbı̣̂ Mẽlétõ ꞌálâ cú ĩtí cã ãkó Ẽfésõ ꞌálâ,* 20.16 Tã ꞌdî tãsĩ, sı̣́sı̣́ rî, gólâ zĩ kõlóngbõ gólâ nĩ ꞌbá kôrô mbı̣̂ Mẽlétõ ꞌálâ âdré ãkó Ẽfésõ ꞌá rî ĩꞌdî. tãlâ yí õzó kô nĩî lîpí bê ꞌbạ̃drı̣̃ Ásĩyã kâ ꞌdĩ ꞌásĩ. Gólâ lẽ nĩlí ꞌwãâꞌwâ Yẽrõsãlémã ꞌálâ, tãlâ õzõ ĩîcâ trá rî yí drí âꞌdózó bê Yẽrõsãlémã ꞌálâ kậyı̣̂ Pẽnĩtãkósĩtĩ kâ sĩ.
17 Gõꞌdá nĩngá sĩ, Póõlõ drí ngãzó tã âtílí drı̣̃-ꞌbá kạ̃nı̣́sạ̃ kâ Ẽfésõ ꞌálâ rî ꞌbá yî drí ânĩzó íyî ûsúlı̣́ Mẽlétõ ꞌá tólâ. 18 Gõꞌdá drı̣̃-ꞌbá ꞌdĩ ꞌbá yî câ bê tólâ rî, Póõlõ drí nî-bê-yã fẽzó gólĩyî drí, gõꞌdá gólâ drí tã âtázó gólĩyî drí kĩ, “Ãnî nyãányâ nı̣̃ rĩrĩ ámákâ má drí rĩzó rĩlí kậyı̣̂ vósĩ ndrĩ, má drí âꞌdózó ãní bê kậyı̣̂ drı̣̃-káká má drí âcázó ꞌbạ̃drı̣̃ ãníkâ Ásĩyã kâ rî ꞌá, bũúũ cãlé kậyı̣̂ gólâ má drí lậvũzó rî sĩ rî trá. 19 Má ꞌê lôsĩ Kúmú Yésũ kâ trá rû lôgõ dã rî sĩ. Má ngô ãwó trá rõô Ôvârí drí ãnî tãsĩ, tãlâ nĩ ãâdrê ró bê pı̣̃pı̣̂sı̣́lı̣́ ậtũ-ậtũ sĩ kậyı̣̂ lâŋõ kâ rî sĩ. Gõꞌdá mâ rî gógó ûsû lâŋõ kpá trá rõô õjílã Yúdạ̃ yí kâ gólĩyî tã ậyı̣́ ꞌbá trá má rú rî yî drı̣́gạ́ sĩ, ndrô gólĩyî má drí rĩzó lôsĩ Ôvârí kâ ꞌẽlé ãnî lãfálé rî ꞌbá yî sĩ. 20 Lâŋõ rî ꞌdĩ âꞌdô bê kpálé ĩtí rî, má rî trá zãâ rĩꞌá tã âtî-âtî tãndí Ôvârí kâ pẽlé ãnî drí, gõꞌdá kpá ãnî îmbálé õꞌbí lãfálé gõꞌdá kpá ãnî drí ꞌbã ꞌásĩ, cú ĩtí tã Ôvârí drí ꞌẽlé trá ãnî pãzó rî ãzãkã lâ lôkí ãkó ãlôwálâ ãnî drí. 21 Má âtâ úlı̣́ trá ngbálí-ngbálí õjílã drí ndrĩ, âꞌdó kô cé õjílã Yúdạ̃ yí kâ drí. Má âtâ tã trá gólĩyî drí drı̣̃ âdĩzó vólé tã õnjí gólĩyíkâ rî ꞌbá yî ꞌásĩ, tãlâ gólĩyî ı̣̃ı̣̂njı̣̃ ró Ôvârí gõꞌdá kpá tã lẽlé Kúmú ãmákâ Yésũ ꞌá.
22 “Ngbãângbânõ rî, má âtâ ãnî drí kĩ, Líndrí Tãndí Ôvârí kâ trá ámâ jõꞌá ĩꞌdî nõ nĩlí Yẽrõsãlémã ꞌálâ, gõꞌdá má nı̣̃ı̣́ tã õjílã drí ꞌẽꞌá ꞌẽlâ má drí tólâ rî kô. 23 Gõꞌdá má nı̣̃ cé tã nô ꞌbá yî ĩꞌdî, jạ̃rı̣́bạ̃ gólĩyî cé tı̣̂tı̣̂ má drí rĩzó trá ꞌá lâ ꞌásĩ rî ꞌbá yî ꞌásĩ rî, Líndrí Tãndí Ôvârí kâ rî âꞌdâ tã trá má drí kĩ nĩ rî, kậyı̣̂ ãzâ sĩ, õjílã âꞌdô ĩyî ámâ vũꞌá gạ̃nı̣́mạ̃ ꞌá gõꞌdá ámâ ꞌbãlé lâŋõ ûsúlı̣́. 24 Gõꞌdá tã ı̣̂sũ ámákâ rĩꞌá ı̣̂sũlâ rî ꞌá rî, âꞌdó kô rĩꞌá tã ạ́ngı̣́ ꞌî õzõ má õdrã ngãtá má õdrã kôꞌdáwá rî. Tã ạ́ngı̣́ má drí rî rĩꞌá lôsĩ gólâ Kúmú Yésũ drí tã lâ ꞌbãlé trá má drí ꞌẽlé rî ndẽlé bũúũ kậyı̣̂ má drí drãzó rî sĩ. ꞌDĩî rĩꞌá tã âtî-âtî tã tãndí Ôvârí drí ꞌẽlé trá õjílã pãzó rî tãsĩ rî ĩꞌdî. 25 Sı̣́sı̣́ lâ sĩ rî, má rî trá gbíyá rõô ãnî lãfálé tã âtálé ãnî drí kũmũ ạ́ngı̣́ Ôvârí kâ tãsĩ.
“Gõꞌdá ngbãângbânõ rî, nĩ ndré ámâ lı̣̃fı̣́ gõꞌdá kó kô óꞌdí. 26-27 Ĩtí rî, má âtâ tã gólĩyî ndrĩ Ôvârí drí lẽlé ꞌẽlâ rî trá ãnî drí. Má cí tı̣̂ tã ãzãkã drı̣̃ı̣̂ ãnî drí kô. Bê trá ĩtí rî, má âtâ ãnî drí ãndrõ, õzõ nĩ ãâyê rĩrĩ lạ́tı̣̂ mbı̣̂ ró rî kâ trá gõꞌdá lâŋõ ûsúzó rî, ꞌdĩî âꞌdó gõꞌdá kô tã ꞌẽꞌẽ ányâ ámákâ rî tãsĩ. Gõꞌdá ꞌdĩî rĩꞌá tã ãnî nyãányâ kâ rî ĩꞌdî.
28 “Gõꞌdá ĩtí rî, nĩ ndrê ãnî vó dódó ndrĩ ꞌdó õjílã kạ̃nı̣́sạ̃ kâ gólĩyî Líndrí Tãndí Ôvârí kâ drí ãnî ꞌbãlé trá vó lâ yî ndrẽlé rî ꞌbá yí bê. Nĩ îmbâ tã mbı̣̂ Yésũ kâ gólĩyî drí ngbálí-ngbálí, gõꞌdá kpá gólĩyî ậtı̣̃zó õzõ lôkí ꞌbá drí kạ́bı̣̃lı̣́kı̣̃ íyíkâ ậtı̣̃rı̣̃ kâtí, tãlâ gólĩyî rĩꞌá õjílã Ôvârí kâ ĩꞌdî gõꞌdá gólâ gî gólĩyî trá âꞌdólé íyíkâ ró õdrã mvá lâ Yésũ kâ rî sĩ. 29 Má nı̣̃ trá kĩ, má ãâyê ãnî trá rî, vólé drı̣̃ lâ ꞌásĩ, õjílã ãzâ ꞌbá yî âꞌdô ânĩꞌá ãnî ngálâ tã ányâ îmbálé õjílã kạ̃nı̣́sạ̃ kâ âdólé tã lẽlẽ gólĩyíkâ îzãlé, õzõ kõrõnyã õnjí drí kạ́bı̣̃lı̣́kı̣̃ rũrı̣̃ fũlı̣́ nyãlé rî kâtí. 30 Gõꞌdá õjílã ãzâ ꞌbá yî ãnî lãfálé sĩ âꞌdô kpá ngãꞌá rĩꞌá õnjõ âdólé, tãlâ õjílã kạ̃nı̣́sạ̃ kâ ꞌbãlé ꞌdẽlé ĩyî vósĩ Yésũ rî võ ꞌá. 31 Tãlâ tã rî ꞌdĩ tãsĩ rî, nĩ ꞌê lôsĩ Ôvârí kâ ꞌdĩ lı̣̃fı̣́ lõmbâ sĩ, tã ꞌdî õjá kô ãnî drı̣̃ sĩ. Nĩ ꞌê tã õzõ má drí ꞌẽlé trá rî kâtí. Má rî trá ãnî îmbálé ndrĩ ãlô-ãlô õjílã ãlô rî âyé ãkó ndrô nâ sĩ. ꞌDĩî rĩꞌá ngạ́cı̣̂ ı̣̃tú bê ndrĩ. Gõꞌdá má ngô ãwó kpá trá rõô ãnî tãsĩ, ãꞌdô ró bê ãnî drí ꞌdẽzó tã Ôvârí kâ vósĩ pı̣̃pı̣̂sı̣́lı̣́ ãlô rî sĩ.
32 “Ĩtí ngbãângbânõ rî, má fẽ ãnî Ôvârí drı̣́gạ́, gólâ õndrê ró bê ãnî vó. Gõꞌdá má âtî ãnî úlı̣́ gólâkâ ârílí ꞌẽlé, tãlâ úlı̣́ rî ꞌdĩ ꞌbá yî õꞌbã ró ãnî bê tã lânjã gólâkâ gólâ rî gógó drí âfẽlé cú ĩtí tãkó ãnî drí rî nı̣̃lı̣́. Tã âtî-âtî rî ꞌdĩ âꞌdô ãnî ꞌbãꞌá âdrélé pı̣̃pı̣̂sı̣́lı̣́ ı̣̂dû-ı̣̂dû sĩ, tãlâ Ôvârí ĩîcâ ró bê ândrâ-tãndĩ gólĩyî gólâ drí lẽlé ꞌẽꞌá fẽlâ õjílã íyíkâ drí ndrĩ rî fẽlé ãnî drí ạ̃tı̣́ ꞌálâ.
33 “Mĩ nı̣̃ tã gólĩyî má drí ꞌẽlé sı̣́sı̣́ rî ꞌbá yî trá ndrĩ, má âꞌdó kô lãfâ ngãtá ítá lôvó bê trõlé ãnî ãzãkã drı̣́gạ́ sĩ. 34 Ãnî rî gógó nyãányâ lâ nı̣̃ trá kĩ, kậyı̣̂ ndrĩ má drí rĩzó trá ãnî lãfálé rî sĩ rî, má rî trá ngá ꞌẽlé ámâ drı̣́ sĩ ngá gólĩyî ndrĩ ãmâ drí lẽlé ãmâ ãzí-ãzí yí bê rî ûsúzó. 35 Ĩtí lâ ꞌdĩ ró rî, má âꞌdâ trá ãnî drí kĩ, kậyı̣̂ vósĩ cé nĩ õꞌê lôsĩ mbârâkã sĩ, ãꞌdô ró bê gólĩyî îcá ꞌbá ngá ꞌẽlé kôꞌdáwá rî ꞌbá yî pãzó. Gõꞌdá kpá úlı̣́ Kúmú ãmákâ Yésũ kâ nõ ꞌbá yî õrî ãnî drı̣̃ı̣̂. Gólâ kĩ nĩ rî, ‘Õjílã gólâ ngá fẽ ꞌbá rî âꞌdô ândrâ-tãndĩ Ôvârí kâ ûsúꞌá rõô lậvũlı̣́ õjílã gólâ rĩ ꞌbá ngá trõlé rî drı̣̃ı̣̂ sĩ.’ ”
36 Nĩngá sĩ, Póõlõ ndẽ tã drílâ rĩꞌá âtálâ ꞌdĩ ꞌbá yî bê rî, gólĩyî ndrĩ drı̣̃-ꞌbá kạ̃nı̣́sạ̃ kâ rî ꞌbá yí bê drí ngãzó ĩyî ꞌãꞌî tı̣̃lı̣́ vũdrı̣́ gõꞌdá rãtáã ꞌẽzó Ôvârí drí. 37 Nĩngá sĩ, gólĩyî ndrĩ ꞌdó drí Póõlõ rî âmvózó gõꞌdá mí-rî-gbõ ꞌẽzó gólâ drí ãwó ngõngõ rõô rî sĩ. 38 Gólĩyî trá tã ı̣̂sũ ró ãmbá, tãlâ gólâ âtâ tã trá kĩ nĩ rî, gólĩyî ĩîcá gõꞌdá kô íyî ndrẽlé óꞌdí. ꞌDĩî vósĩ, gólĩyî drí gólâ rî vó ꞌbãzó nĩlí mbãlé fĩlí kõlóngbõ ꞌálâ.

*20:5 20.5 Ãmâ Úlı̣́ nõ tã ífí lâ Lúkạ̃ yî Póõlõ bê.

*20:16 20.16 Tã ꞌdî tãsĩ, sı̣́sı̣́ rî, gólâ zĩ kõlóngbõ gólâ nĩ ꞌbá kôrô mbı̣̂ Mẽlétõ ꞌálâ âdré ãkó Ẽfésõ ꞌá rî ĩꞌdî.