2
Tã âtî-âtî Yésũ kâ õjílã Ôvârí kâ Ẽfésõ ꞌálâ rî ꞌbá yî drí
Ní îgĩ tã nô õjílã gólâ rĩ ꞌbá õjílã ámákâ vó lâ ndrẽlé Ẽfésõ ꞌálâ rî drí nõtí kĩ nĩ rî,
Nĩ ârî drẽ! Mâ rĩꞌá õjílã gólâ âꞌdó ꞌbá ı̣̃ꞌbı̣̂ꞌbı̣̂wạ́ bê njı̣̂-drı̣̃-lâ-rı̣̃ ámâ drı̣́-ágó ꞌá, gõꞌdá kpá õjílã gólâ rĩ ꞌbá lậmúlı̣́ lámbã njı̣̂-drı̣̃-lâ-rı̣̃ gólĩyî êdélé dáãbõ ꞌásĩ rî ꞌbá yî lãfálé ꞌásĩ rî ĩꞌdî. 2-3 Má nı̣̃ tã gólĩyî ãnî drí rĩꞌá ꞌẽlâ rî ꞌbá yî trá ndrĩ. Má nı̣̃ trá kĩ, nĩ ꞌê ngá ꞌẽꞌẽ trá mbârâkã sĩ rõô. Nĩ âdrê trá õzõ rákã fê kâtí fĩî ậtũ-ậtũ sĩ lâŋõ ꞌásĩ tãlâ tã ámákâ rî ꞌbá yî tãsĩ. Má nı̣̃ trá kĩ, nĩ âyé õjílã gólĩyî rĩ ꞌbá tã ányâ îmbálé rî ꞌbá yî kô rĩlí ãnî lãfálé. Gõꞌdá kpá rî, nĩ ûjũ úlı̣́ õjílã gólĩyî kĩ ꞌbá nĩ rî, ĩyî ãâꞌdô lãjóꞌbá Ôvârí kâ ĩꞌdî, gõꞌdá gólĩyî âꞌdó ĩyî ĩꞌdî kôꞌdáwá rî ꞌbá yí kâ trá. Gõꞌdá nĩ nı̣̃ trá kĩ, õjílã rî ꞌdĩ ꞌbá yî rĩꞌá ĩyî õnjõ ꞌbá ꞌî.
Gõꞌdá tã ãzâ bê rĩꞌá ãlô ãnî drí rĩꞌá ꞌẽlâ gólâ ámâ ꞌbã ꞌbá âꞌdólé drı̣́-mbílí sõlé ãnî lı̣̃fı̣́ rî. Tã rî gógó ĩꞌdî rĩꞌá õzõ nõô rî kâtí. Nĩ ꞌbãá gõꞌdá ámâ lôvó kôꞌdáwá ngbãângbânõ õzõ ãnî drí rĩꞌá ꞌẽlâ sı̣́sı̣́ nã sĩ rî kâtí. ꞌDõvó ĩtí rî, nĩ ı̣̂sũ drẽ tã tã gólâ nõ tãsĩ. Gõꞌdá ángô tí ró ãnî drí tã ꞌẽꞌẽ ãníkâ jãzó ányâ ró tákányĩ yã? Nĩ âdĩ drı̣̃ vólé tã õnjí ãníkâ rî ꞌbá yî ꞌásĩ, gõꞌdá nĩ rî ró bê rĩꞌá tã gólĩyî ãnî drí rĩꞌá ꞌẽlâ kậyı̣̂ sı̣́sı̣́ ãnî drí âꞌdózó õjílã ámákâ ró nã sĩ rî ꞌẽlé ĩꞌdî. Õzõ gõꞌdá nĩ ãâdĩ drı̣̃ kô vólé tã õnjí ãníkâ rî ꞌbá yî ꞌásĩ rî, má âꞌdô ânĩꞌá ãnî ngálâ gõꞌdá lámbã ãníkâ ꞌdĩ trõlé vólé ãnî drı̣́gạ́ sĩ. Gõꞌdá lé ĩtí rî, tã ãlô bê rĩꞌá gólâ ámâ ꞌbã ꞌbá âꞌdólé ãyĩkõ ró rî. Tã ꞌdî ĩꞌdî rĩꞌá nõ, nĩ gã tã õnjî-õnjî gólĩyî lãjóꞌbá Nĩkólã kâ rî ꞌbá yî drí rĩꞌá ꞌẽlâ rî ꞌbá yî trá dó. Gõꞌdá mâ rî gógó gã tã õnjí ꞌẽꞌẽ gólĩyíkâ ꞌdĩ ꞌbá yî kpá dó.
Ãnî õjílã ámákâ rî ꞌbá yî, õzõ ãnî ãꞌdô fí té bı̣́ bê rî, ꞌdõvó nĩ ârî tã gólâ má drí rĩꞌá âtálâ ãnî drí Líndrí Tãndí Ôvârí kâ rî sĩ rî. Má âtâ ãnî gólĩyî ndrĩ rĩ ꞌbá fĩî ậtũlı̣́ gõꞌdá tã âyézó kô ꞌdẽzó má vósĩ rî, má âꞌdô ãnî âyéꞌá lõꞌwâ lédrẽ-lédrẽ kâ ạ́mvú Ôvârí kâ ꞌá rî nyãlé rĩzó zãâ gbạ́dú ạ̃dũkũ ãkó. Ĩꞌdî ꞌdĩ.
Tã âtî-âtî Yésũ kâ õjílã Ôvârí kâ Sĩmĩrónã ꞌálâ rî ꞌbá yî drí
Ní îgĩ tã nô õjílã gólâ rĩ ꞌbá õjílã ámákâ vó lâ ndrẽlé Sĩmĩrónã ꞌálâ rî drí nõtí kĩ nĩ rî,
Nĩ ârî drẽ! Mâ ĩꞌdî gólâ tã îtõ ꞌbá nĩ gõꞌdá kpá gólâ ꞌẽ ꞌbá âꞌdólé tã-vó lâ âtílí nĩ rî. Mâ ĩꞌdî gólâ fũlı̣́ trá rî, gõꞌdá mâ kpá ĩꞌdî lîdrí ꞌbá óꞌdí õdrã ꞌásĩ rî. Má nı̣̃ tã trá ndrĩ lâŋõ rû îzã ãníkâ rĩꞌá njı̣̃lâ rî ꞌbá yî tãsĩ. Gõꞌdá má nı̣̃ kpá trá ãnî rĩꞌá ngá ãkó ãngó ꞌá. Gõꞌdá tã pạ̃tı̣́ı̣̃ ró rî, ãnî rĩꞌá ngá bê rõô ẽró ãníkâ ꞌá võ ꞌbũû ꞌá ûrú ꞌálâ rî ꞌá. Gõꞌdá kpá rî, má nı̣̃ lãꞌdá gólĩyî õrĩ Yúdạ̃ yí kâ ũrûkậ ꞌbá yî drí rĩzó ãnî lôꞌdálé rî ꞌbá yî trá. Gólĩyî kĩ nĩ rî, yĩ ãâꞌdô õrĩ Ôvârí rî nyãányâ kâ ĩꞌdî, gõꞌdá tã pạ̃tı̣́ı̣̃ ró rî, gólĩyî rî Sãtánã rî ı̣̂njı̣̃lı̣́ ĩꞌdî kúmú ĩyíkâ ró. Ĩtí rî, gólĩyî rí kô ꞌdĩ rĩꞌá tã ꞌẽlé õjílã pạ̃tı̣́ı̣̃ Yúdạ̃ yí kâ rî ꞌbá yí kâtí ãlôwálâ.
10 Lâŋõ ꞌẽꞌá âꞌdélé ãnî drı̣̃ı̣̂, nĩ ꞌê ũrı̣̃ kô. Ĩtí rî, má âtâ drẽ tã ãzâ ãnî drí, Sãtánã lẽ íyíkâ nõ ãnî ꞌẽlé âꞌdólé ꞌdẽlé má vósĩ kô. Gólâ âꞌdô gõꞌdá ãnî ũrûkậ ꞌbá yî ꞌẽꞌá ꞌbãlé gạ̃nı̣́mạ̃ ꞌá. Ĩtí rî, nĩ âꞌdô lâŋõ ŋãꞌá ãnî drı̣̃ı̣̂ kậyı̣̂ ãzâ ꞌbá yî sĩ.* 2.10 Úlı̣́ gólĩyî Yõwánĩ drí îgĩlí nõngá rî rĩꞌá ‘kậyı̣̂ mûdrı̣́” ĩꞌdî. Kpálé rî, ꞌdõvó nĩ rî tã lẽlẽ sĩ má ꞌá, õzõ kpálé áãꞌdô bí ãnî ûfúꞌá rî. Õzõ nĩ õꞌê trá ĩtí rî, má âꞌdô ãnî ꞌbãꞌá rĩlí lédrẽ-lédrẽ ró zãâ gbạ́dú ûrú ꞌálâ. 11 Ãnî õjílã ámákâ rî ꞌbá yî, õzõ ãnî ãꞌdô fí té bı̣́ bê rî, ꞌdõvó nĩ ârî tã gólâ mâ drí rĩꞌá âtálâ ãnî drí Líndrí Tãndí Ôvârí kâ rî sĩ rî. Má âtâ tã ãnî drí, ãnî gólĩyî ndrĩ rĩ ꞌbá fĩî ậtũlı̣́ gõꞌdá tã âyézó kô ꞌdẽzó má vósĩ rî, nĩ âꞌdô rĩꞌá ạ̃dũkũ ãkó, âꞌdó kô õzõ gólĩyî ôdrã ꞌbá lạ̃sı̣́ Ôvârí kâ ꞌá rî tí kô. Ĩꞌdî ꞌdĩ.
Tã âtî-âtî Yésũ kâ õjílã Ôvârí kâ Pẽrẽgãmómã ꞌálâ rî ꞌbá yî drí
12 Ní îgĩ tã nô õjílã gólâ rĩ ꞌbá õjílã ámákâ vó lâ ndrẽlé Pẽrẽgãmómã* 2.12 Jạ̃rı̣́bạ̃ zı̣̃lı̣́ Pẽrẽgãmómã ꞌá rî, órî trá rĩꞌá kúmú ạ́ngı̣́ Rómã drı̣̃lı̣́ rî ı̣̂njı̣̃lı̣́ ꞌá lâ õzõ Ôvârí rî nyãányâ kâtí. Õjílã Pẽrẽgãmómã kâ ı̣̂njı̣̃ ĩyî ı̣̃nı̣̃ kpá trá ôvârí ró. ꞌDĩî tã gólâ Yésũ drí kĩꞌá nĩ rî, Sãtánã ãâꞌdô ĩꞌdî kúmú võ ꞌdî kâ ró rî ĩꞌdî. ꞌálâ rî drí nõtí kĩ nĩ rî,
Nĩ ârî drẽ! Mâ rĩꞌá gólâ rî gógó âꞌdó ꞌbá cú lı̣́gú ạ́ngı̣́ mbẽlẽsõ, sı̣́ lâ drí cĩlí cĩcĩ néné, gõꞌdá rĩꞌá âfõꞌá sı̣́-ꞌbálé lâ ꞌásĩ rî bê rî ĩꞌdî. 13 Má nı̣̃ trá kĩ, võ gólâ ãnî drí rĩzó rĩlí rî, rĩꞌá võ Sãtánã drí âꞌdózó kúmú lâ ró rî ĩꞌdî. Kpálé rî, nĩ gãá tı̣̂ kô kĩ, mâ ĩꞌdî rĩꞌá kúmú ãníkâ. Gõꞌdá kpálé rî, úfû Ãnĩtípã rû ı̣̂ꞌbũ ꞌbá ámákâ ró rî, ãnî lãfálé sĩ, tãlâ gólâ rî trá tã Ôvârí kâ ꞌẽlé ĩꞌdî pạ̃tı̣́ı̣̃ ró mbı̣̂ rî tãsĩ, nĩ rî trá tã lẽlẽ sĩ má ꞌá. Nĩ ꞌê tã ámákâ nõ, õzõ kpálé nĩ õrî võ gólâ õjílã dũû drí rĩzó rĩꞌá Sãtánã rî ı̣̂njı̣̃lı̣́ ĩꞌdî rî ꞌá rî.
14 Gõꞌdá tã ũrûkậ ꞌbá yî bê, má drí ãnî rú îzãzó tã lâ sĩ rî. Õjílã ãzâ ꞌbá yî bê ãnî lãfálé sĩ, gólĩyî rî ĩyíkâ tã gólĩyî Bãlámã drí õjílã îmbázó ĩꞌdî sĩ lâ rî ꞌbá yî ꞌẽlé ĩꞌdî. Bãlámã* 2.14 Ní zı̣̂ ꞌDíyî Lãlã kápĩtã 25, kápĩtã 26.1-2, gõꞌdá kpá kápĩtã 31.16. ĩꞌdî tã âꞌdá ꞌbá Bãlákã drí õjílã Ôvârí kâ jãzó lạ́tı̣̂ mbı̣̂ gólâ ꞌdẽzó Ôvârí vó rî ꞌásĩ gólĩyî âdô-âdô sĩ ậyı̣́lı̣́ õkó âꞌdó ꞌbá kô gólĩyî õkó ró rî ꞌbá yí bê rî, gõꞌdá kpá rî, gólĩyî õnyâ ró bê nyãsá fẽlé trá ôvârí ãbãrãdãgõ drí ngá õzõ pãrãndã kâtí rî tı̣́ rî. 15 Ãnî ũrûkậ ꞌbá yî rî kpá rĩꞌá tã ányâ ãlôlâ ꞌdĩ ꞌbá yî ꞌẽlé ĩꞌdî. Nĩ rî rĩꞌá tã gólĩyî lãjóꞌbá Nĩkólã kâ rî ꞌbá yî drí rĩꞌá îmbálâ rî ꞌbá yî ꞌẽlé ĩꞌdî. 16 Îcâ trá ãnî drí tã õnjí ꞌdĩ ꞌbá yî âyélé vólé. Õzõ nĩ ãâyê tã õnjí rî ꞌdĩ ꞌbá yî kô rî, má âꞌdô cãꞌá tólâ ꞌwãâ gõꞌdá lı̣́gú ạ́ngı̣́ mbẽlẽsõ ámâ sı̣́-ꞌbálé ꞌá nõ sĩ lâŋõ fẽlé ãnî gólĩyî rĩ ꞌbá tã õnjí ꞌdĩ ꞌbá yî ꞌẽlé rî ꞌbá yî drí.
17 Ãnî õjílã ámákâ rî ꞌbá yî, õzõ ãnî ãꞌdô fí té bı̣́ bê rî, ꞌdõvó nĩ ârî tã gólâ má drí rĩꞌá âtálâ ãnî drí Líndrí Tãndí Ôvârí kâ rî sĩ rî. Má âtâ tã ãnî gólĩyî ndrĩ rĩ ꞌbá fĩî ậtũlı̣́ gõꞌdá tã âyézó kô ꞌdẽzó má vósĩ rî, má âꞌdô nyãsá gólâ Ôvârí kâ ꞌbũû ꞌálâ rî fẽꞌá ãnî drí. Má âꞌdô kpá rú óꞌdí zı̣̃ꞌá ãnî drı̣̃ı̣̂. Gõꞌdá rú rî ꞌdĩ má âꞌdô îgĩꞌá lâ kúnı̣́ mvá mvẽêmvê rú fẽlé ãnî drí. Õjílã ãlôwálâ nı̣̃ı̣́ rú óꞌdí rî ꞌdĩ kô cé ãnî rî gógó má drí kúnı̣́ mvá rî ꞌdĩ fẽzó drílĩyî rî ĩꞌdî. Ĩꞌdî ꞌdĩ.
Tã âtî-âtî Yésũ kâ õjílã Ôvârí kâ Tãyãtírã ꞌálâ rî ꞌbá yî drí
18 Ní îgĩ tã nô õjílã gólâ rĩ ꞌbá õjílã ámákâ vó lâ ndrẽlé Tãyãtírã ꞌálâ rî drí nõtí kĩ nĩ rî,
Nĩ ârî drẽ! Mâ Ôvârí rî mvá ĩꞌdî, lı̣̃fı̣́ lâ drí rĩꞌá kõlé njãrã-njãrã õzõ lạ̃sı̣́ kâtí gõꞌdá pá-gbãyã lâ drí kãzó ókĩzõ ậdı̣̂ gólâ võlé kõvõ sĩ óká zẽlé rî kâtí rî.
19 Má nı̣̃ tã gólĩyî ãnî drí rĩꞌá ꞌẽlâ rî ꞌbá yî trá ndrĩ. Má nı̣̃ rû lẽlẽ ãníkâ ãnî vó ꞌásĩ rõô rî trá gõꞌdá kpá rĩrĩ ãníkâ tã lẽlẽ sĩ úlı̣́ ámákâ rî ꞌbá yî ꞌá rî trá ndrĩ. Ãnî rĩꞌá ngá ꞌẽ ꞌbá ró ãnî võ ꞌásĩ, gõꞌdá nĩ ậtũ lâŋõ cú ĩtí tã gĩgĩ ãkó. Gõꞌdá tã pạ̃tı̣́ı̣̃ ró rî, ãnî rĩꞌá tã tãndí ꞌẽꞌá rõô lậvũlı̣́ sı̣́sı̣́ lâ drı̣̃ı̣̂ sĩ.
20 Kpálé rî, tã ãzâ bê rĩꞌá ãnî drí rĩꞌá ꞌẽlâ ányâ ró rî, tã rî ꞌdĩ ꞌbá yî ĩꞌdî nõ, nĩ âyê õkó gólâ rĩ ꞌbá tã õnjí ꞌẽlé õzõ Jẽzẽbélẽ tí rî rĩlí ãnî lãfálé.* 2.20 Ní zı̣̂ Búkũ drı̣̃-káká Kúmú kâ, kápĩtã 16.31 gõꞌdá kpá Búkũ rı̣̃ Kúmú kâ kápĩtã 9 tã Jẽzẽbélẽ kâ nı̣̃zó. Gólâ rî tã âmãlé õnjõ sĩ kĩ nĩ rî, yí ãâꞌdô õjílã gólâ rĩ ꞌbá tã âtî-âtî Ôvârí kâ âtálé tã ậngũ ꞌbá ró rî ĩꞌdî. Gõꞌdá gólâ rĩꞌá tã pạ̃tı̣́ı̣̃ ró õjílã ámákâ âdóꞌá õnjõ sĩ, tãlâ gólĩyî õꞌê ró bê tã õnjí ậyı̣́zó õkó âꞌdó ꞌbá kô gólĩyî õkó ró rî ꞌbá yí bê, gõꞌdá kpá rî, gólĩyî õnyâ ró bê nyãsá fẽlé trá ôvârí ãbãrãdãgõ drí ngá õzõ pãrãndã kâtí rî tı̣́ rî. 21 Má âyê õkó ꞌdĩ trá rĩlí kậyı̣̂ dã sĩ, tãlâ ãꞌdô ró bê gólâ drí îcázó bê drı̣̃ âdĩlí vólé tã õnjí ꞌásĩ, gõꞌdá gólâ gâ íyîngá vólé dó tã õnjí íyíkâ ꞌdĩ ꞌbá yî âyélé. 22 Nĩ ârî drẽ, má âꞌdô gólâ rî ꞌẽꞌá ꞌdẽlé ngá lãzé bê. Gõꞌdá õjílã gólĩyî rĩ ꞌbá ậyı̣́lı̣́ gólâ bê õkó ró rî tãsĩ rî, má âꞌdô ꞌẽꞌá lâŋõ ândrê fẽlé gólĩyî drí, õzõ gólĩyî ãâyê tã õnjí gólâkâ rĩꞌá ꞌẽlâ ꞌdĩ ꞌbá yî vó lâ kôꞌdáwá rî. 23 Má âꞌdô kpá gólĩyî rĩ ꞌbá ꞌdẽlé gólâ vósĩ rî ꞌbá yî ûfúꞌá ndrĩ. Nĩngá sĩ rî, õjílã ámákâ ndrĩ võ drı̣̃ı̣̂ sĩ ãkí ãkó âꞌdô ĩyî nı̣̃ꞌá lâ ĩyî kĩ, mâ ĩꞌdî rĩꞌá gólâ tã ı̣̂sũ õjílã kâ nı̣̃ ꞌbá cé tı̣̂tı̣̂ rî ĩꞌdî, gõꞌdá má âꞌdô tã lôgõꞌá kpá gólĩyî drí cé tı̣̂tı̣̂ âꞌdô tã ꞌẽꞌẽ gólĩyíkâ rî ꞌbá yî vó ró.
24 Gõꞌdá ãnî ũrûkậ gólĩyî Tãyãtírã ꞌálâ rî ꞌbá yî drí rî, nĩ lẽé tã-drı̣̃ tã îmbâ õkó ꞌdĩ kâ ꞌdĩ ꞌá kô, tã õnjí kíríwá ró gólâ rĩzó Sãtánã rî ı̣̂njı̣̃lı̣́ ꞌdĩ. Gõꞌdá má âtâ ãnî drí kĩ, mâ rĩꞌá tã ꞌbãꞌbã ãzâ ãkó ãnî drí ꞌẽlé, 25 cé nĩ rî tã lẽlẽ sĩ gạ́gạ́ tã gólĩyî ãnî îmbázó ꞌá lâ gólĩyî âꞌdó ꞌbá pạ̃tı̣́ı̣̃ ró rî yî ꞌá, té bũúũ kậyı̣̂ má drí âgõzó kpá óꞌdí ãngó nõ ꞌá rî sĩ.
26 Má âtâ tã õjílã gólĩyî rĩ ꞌbá fĩî ậtũlı̣́ gõꞌdá tã âyézó kô ꞌdẽzó má vósĩ rî, gólĩyî ĩꞌdî tíbê má drí ꞌẽzó drı̣́-ãcê ámákâ fẽlé drílĩyî, tãlâ gólĩyî ĩîcâ ró bê âꞌdólé kúmú ró õrĩ gólĩyî tã Ôvârí kâ gã ꞌbá dó rî ꞌbá yî drı̣̃ı̣̂ rî. 27-28 Drı̣́-ãcê rî nõ kpá rĩꞌá gólâ ãlôlâ ámâ átá drí âfẽlé trá má drí rî ĩꞌdî. Õzõ rĩꞌá âtálâ rî kâtí kĩ, “Ní âꞌdô âꞌdóꞌá cú drı̣́-ãcê bê õrĩ gólĩyî tã Ôvârí kâ gã ꞌbá dó ꞌdĩ ꞌbá yî drı̣̃lı̣́ mbârâkã ạ́ngı̣́ sĩ, gõꞌdá ní âꞌdô kpá gólĩyî lôtóꞌá ꞌbõórõ-ꞌbõórõ õzõ ngbĩlí drí ꞌdẽrẽ límvó drı̣̃ı̣̂ ûfúlâ rî kâtí.” 2.27-28 Lôngó 2.9. Gõꞌdá má âꞌdô kpá ngá ı̣̂njı̣̃ ámákâ fẽꞌá gólĩyî drí kpá õzõ ngá ı̣̂njı̣̃ rĩꞌá fẽlâ má drí zı̣̃lı̣́ Mõrõbã rî kâtí.
29 Õjílã ámákâ, õzõ ãnî ãꞌdô fí té bı̣́ bê rî, ꞌdõvó nĩ ârî tã gólâ má drí rĩꞌá âtálâ ãnî drí Líndrí Tãndí Ôvârí kâ rî sĩ rî. Ĩꞌdî ꞌdĩ.

*2:10 2.10 Úlı̣́ gólĩyî Yõwánĩ drí îgĩlí nõngá rî rĩꞌá ‘kậyı̣̂ mûdrı̣́” ĩꞌdî.

*2:12 2.12 Jạ̃rı̣́bạ̃ zı̣̃lı̣́ Pẽrẽgãmómã ꞌá rî, órî trá rĩꞌá kúmú ạ́ngı̣́ Rómã drı̣̃lı̣́ rî ı̣̂njı̣̃lı̣́ ꞌá lâ õzõ Ôvârí rî nyãányâ kâtí. Õjílã Pẽrẽgãmómã kâ ı̣̂njı̣̃ ĩyî ı̣̃nı̣̃ kpá trá ôvârí ró. ꞌDĩî tã gólâ Yésũ drí kĩꞌá nĩ rî, Sãtánã ãâꞌdô ĩꞌdî kúmú võ ꞌdî kâ ró rî ĩꞌdî.

*2:14 2.14 Ní zı̣̂ ꞌDíyî Lãlã kápĩtã 25, kápĩtã 26.1-2, gõꞌdá kpá kápĩtã 31.16.

*2:20 2.20 Ní zı̣̂ Búkũ drı̣̃-káká Kúmú kâ, kápĩtã 16.31 gõꞌdá kpá Búkũ rı̣̃ Kúmú kâ kápĩtã 9 tã Jẽzẽbélẽ kâ nı̣̃zó.

2:27-28 2.27-28 Lôngó 2.9.