Tã îgĩ-îgĩ Póõlõ kâ Rómã lé ꞌbá yî drí
Rómã lé ꞌbá
Tã ꞌẽꞌá zı̣̃lâ nı̣̃lı̣́ sı̣́sı̣́ rî
Lãjóꞌbá Póõlõ õtírĩ wárãgã nô îgĩî rî, gólâ cá drẽ jạ̃rı̣́bạ̃ gólâ Rómã rî lômílí kô. Gólâ îgĩ wárãgã nô íyî ífífí tã âꞌdázó gõꞌdá kpá tã yí drí rĩꞌá pẽlâ, drẽ yí drí cã ãkó tólâ rî tã lâ bê. Póõlõ âtá tã ãzâ ꞌbá yî kạ̃nı̣́sạ̃ tãsĩ rî kô õzõ gólâ drí ꞌẽlé wárãgã ãzâ ꞌbá yî ꞌá rî tí, tãlâ gólâ nı̣̃ı̣́ gólĩyî kô.
Póõlõ lẽ tã gólâ Ôvârí drí õjílã pãzó ndrĩ rî âꞌdálé, ãꞌdô õjílã Yúdạ̃ yí kâ ĩꞌdî, ngãtá õjílã Yúdạ̃ yí kâ ꞌî kô, ópâ gólĩyî ndrĩ ꞌdó tã lẽlẽ gólĩyíkâ Yésũ ꞌá rî tãsĩ.
Kápĩtã 1–5 Póõlõ kĩ, õjílã ndrĩ ꞌé ĩyî tã gólâ Ôvârí drí lẽlé rî ĩꞌdî kô. Õjílã Yúdạ̃ yí kâ rî ꞌbá yî ı̣̂njı̣̃ı̣́ ĩyî tã ꞌbãꞌbã Ôvârí kâ âfẽlé gólĩyî drí Músạ̃ sĩ rî kô. Gõꞌdá õjílã gólĩyî âꞌdó ꞌbá õjílã Yúdạ̃ yí kâ ró kô rî gã ĩyíkâ dó tã ı̣̂sũlı̣́ Ôvârí rî tãsĩ kpálé Ôvârí âꞌdâ yî trá gólĩyî drí lạ́tı̣̂ ngĩíngî ꞌásĩ rî.
Kápĩtã 6–8 Ãꞌdô trá ĩtí rî, lẽ õjílã ndrĩ drí âꞌdólé mbı̣̂ Ôvârí lı̣̃fı̣́. Bê-rî gólĩyî ĩyîngá rĩꞌá rạ̃gı̣́ı̣̃ ꞌî tã õnjí drí, gõꞌdá îcá ĩyî kô ĩyî ífífí pãlé. Rĩꞌá cé âꞌdólé ngá ãlô ró Yésũ rî õdrã bê, ꞌdĩî rî gõzó gólĩyî lôfõlé vólé tã õnjí ꞌásĩ.
Kápĩtã 9–11 Póõlõ âꞌdâ tã gólâ õjílã Yúdạ̃ yí kâ drí lạ́tı̣̂ Ôvârí drí ꞌẽzó gólĩyî pãlé tã lẽlẽ Yésũ ꞌá rî sĩ rî gãzó dó, gõꞌdá õjílã gólĩyî âꞌdó ꞌbá kô Yúdạ̃ yí kâ ãâcâ ĩyî trá õjílã Ôvârí kâ ró rî ĩꞌdî. Gõꞌdá Póõlõ kĩ, ı̣̃zạ́tú ạ̃tı̣́ ꞌá tólâ rî, õjílã Yúdạ̃ yí kâ rî ꞌbá yî ãâꞌdô ĩyî kpá âgõꞌá tã Yésũ kâ lẽlé.
Kápĩtã 12–16 Póõlõ âꞌdâ íyíkâ lạ́tı̣̂ gólâ krístõ ꞌbá yî drí ꞌẽzó rĩlí ãngó ꞌá nõngá õjílã Ôvârí kâ ró rî ĩꞌdî.
1
1 Mâ Póõlõ rû ı̣̂ꞌbũ ꞌbá Yésũ Krístõ kâ ró rî ĩꞌdî. Ôvârí njĩ mâ trá âꞌdólé lãjóꞌbá Yésũ kâ ró. Gólâ njĩ mâ trá âꞌdólé tã âtî-âtî Yésũ rî tãsĩ rî pẽlé õjílã drí.
2 Pạ̃tı̣́ı̣̃ ró, gólâ ꞌbã tã trá ạ̃kû ró ạ̃kû ró nã sĩ tã ậngũ ꞌbá íyíkâ rî ꞌbá yî tı̣́ ꞌdíyî pã ꞌbá rî âjózó, té õzõ îgĩlí trá tã îgĩ tãndí gólâkâ ꞌá rî kâtí. 3 Gõꞌdá tã âtî-âtî tãndí rî ꞌdĩ rĩꞌá Kúmú ãmákâ Yésũ Krístõ Ôvârí rî mvá rî tãsĩ. Yésũ rî âꞌdô-âꞌdô õjílã mvá ró rî tãsĩ rî, gólâ rĩꞌá kúmú ạ́ngı̣́ Dạ̃wúdı̣̃ rî ózõwá ꞌî. 4 Gõꞌdá âꞌdô-âꞌdô gólâkâ Ôvârí ró rî tãsĩ rî, Ôvârí ꞌê tã trá mbârâkã sĩ tã âꞌdálé kĩ, pạ̃tı̣́ı̣̃ Yésũ Krístõ ꞌdĩ rĩꞌá íyî mvá nyãányâ ꞌî. Ĩtí rî, gólâ ꞌbã Yésũ trá lîdrílí õdrã ꞌásĩ. 5 Tã gólâ Yésũ drí ꞌẽlé ámâ pãzó rî tãsĩ rî, Ôvârí drí tã lânjã ꞌẽzó má drí. Gólâ ꞌbã mâ trá âꞌdólé lãjóꞌbá ró Yésũ drí, âꞌdólé õjílã õrĩ ndrĩ îmbálé tã lẽlé Yésũ ꞌá gõꞌdá kpá gólĩyî îmbálé tã Ôvârí kâ ârílí. Má ꞌê lôsĩ rî nõ Yésũ drí. 6 Gõꞌdá ãnî õjílã gólĩyî Rómã kâ ró rî ꞌbá yî drí rî, Ôvârí zı̣̂ õjílã kpá ãnî lãfálé sĩ âꞌdólé tã lẽ ꞌbá yî ró Yésũ Krístõ ꞌá. 7 Gõꞌdá ĩtí rî, má rî tã nô ꞌbá yî îgĩlí ãnî ndrĩ Rómã lé ꞌbá ró gólĩyî Ôvârí drí lôvó lâ yî ꞌbãlé gõꞌdá kpá gólĩyî gólâ drí zĩlí trá âꞌdólé õjílã íyî nyãányâ kâ ró rî ꞌbá yî drí. ꞌDõvó bê ĩtí rî, Ôvârí ãmâ átá gõꞌdá Kúmú ãmákâ Yésũ Krístõ bê õfẽ õrẽ ãnî drí tã ạ̃ꞌdı̣́ bê.
Ãyĩkõ Póõlõ kâ Rómã lé ꞌbá gólĩyî tã lẽ ꞌbá Yésũ ꞌá rî ꞌbá yî tãsĩ rî
8 Ãnî rú lı̣̂kû trá võ ꞌásĩ ndrĩ tãlâ tã lẽlẽ ãníkâ Yésũ ꞌá pı̣̃pı̣̂sı̣́lı̣́ ãlô sĩ rî tãsĩ. Gõꞌdá tãlâ ꞌdĩî tãsĩ rî, tã drı̣̃-káká má drí lẽꞌá âtálâ ãnî drí rî ĩꞌdî nõ. Má ꞌê ãwô-ĩtí ãmbá Ôvârí drí ãnî tãsĩ Yésũ Krístõ rî rú sĩ. 9 Má rî rãtáã ꞌẽlé Ôvârí drí ãnî tãsĩ kậyı̣̂ vósĩ cé. Ôvârí nı̣̃ trá kĩ nĩ rî, má rî tã pạ̃tı̣́ı̣̃ ró rĩꞌá rãtáã ꞌẽlé ãnî tãsĩ. Ôvârí rî gógó kpá ĩꞌdî gólâ má drí rĩzó tã ꞌẽlé drílâ pı̣̃pı̣̂sı̣́lı̣́ ãlô sĩ rî, gõꞌdá gólâ ꞌbã mâ kpá rĩꞌá tã âtî-âtî tãndí mvá lâ rî tãsĩ rî pẽlé õjílã drí.
10 Kậyı̣̂ vósĩ cé, õzõ má õtírĩ rãtáã ꞌẽê ãnî tãsĩ rî, má ꞌê rãtáã kĩ, õzõ fí kó Ôvârí õlẽ nĩ rî, gólâ âꞌdô lạ́tı̣̂ njı̣̃ꞌá trậ má drí nĩzó ãnî lômílí tólâ. 11 Ĩtí rî, ãnî lôvó rĩꞌá ámâ ꞌẽꞌá rõô ndrẽlé, tãlâ má ĩîmbâ ró tã Ôvârí kâ bê ãnî drí, ãnî drí mbârâkã ûsúzó âdrézó gạ́gạ́ tã lẽlẽ ãníkâ ꞌá. 12 Nĩ ndrê drẽ, õzõ mã ãâꞌdô rû êꞌbéꞌá kpãkã ãlô rî, mã âꞌdô îcáꞌá mbârâkã ûsúlı̣́ ãmâ pãzó ãmâ võ ꞌásĩ tã lẽlẽ ãmákâ Yésũ ꞌá rî sĩ. 13 Ámâ ậdrúpı̣̃ yî ámâ îzó yí bê, má âtâ nõ tã pạ̃tı̣́ı̣̃ ꞌî ãnî drí nı̣̃lı̣́, má ûjũ trá kpı̣̃ı̣̂ kậyı̣̂ dũû sĩ ândálé ândálé, tíkó ꞌẽzó nĩlí tólâ ãnî lômílí rî, gõꞌdá îcá drẽ kô má drí nĩzó. Lé ĩtí rî, mâ drẽ zãâ tã ı̣̂sũ bê nĩzó õjílã ãzâ ꞌbá yî ꞌbãlé ãnî lãfálé sĩ tã lẽlé Yésũ ꞌá, nyé õzõ Ôvârí drí ámâ ꞌbãzó ꞌẽlâ õjílã õrĩ ãzâ ꞌbá yî rĩ ꞌbá võ ãzâ ꞌbá yî ꞌásĩ rî ꞌbá yî drí rî kâtí.
14 Nĩ ndrê drẽ, îcâ trá má drí úlı̣́ Ôvârí kâ pẽzó õjílã drí ndrĩ, gólĩyî Gı̣̃rı̣́kı̣̃ tı̣̂ âtá ꞌbá ró rî ꞌbá yî drí gõꞌdá kpá gólĩyî Gı̣̃rı̣́kı̣̃ tı̣̂ âtá ꞌbá kô rî ꞌbá yî drí, tã nı̣̃ ꞌbá rî ꞌbá yî drí gõꞌdá kpá tã nı̣̃ ꞌbá kô rî ꞌbá yí bê. 15 Gõꞌdá ãꞌdô trá ĩtí rî, má lẽ trá rõô nĩzó nĩꞌá tã âtî-âtî Ôvârí kâ pẽlé Rómã ꞌá tólâ.
Mbârâkã tã âtî-âtî Ôvârí kâ kâ õjílã pãzó rî tãsĩ
16 Gõꞌdá má lẽ tã pạ̃tı̣́ı̣̃ ró tã Ôvârí kâ pẽlé õjílã drí ndrĩ. Nĩ ndrê drẽ, má nı̣̃ tã trá pạ̃tı̣́ı̣̃ ró kĩ, mbârâkã bê rĩꞌá rõô tã âtî-âtî tãndí Ôvârí kâ drí õjílã ndrĩ gólĩyî tã lâ lẽ ꞌbá rî ꞌbá yî pãzó tã õnjí ꞌásĩ. Lạ́tı̣̂ sı̣́sı̣́ lâ ró rî rĩꞌá trậ õjílã Yúdạ̃ yí kâ rî ꞌbá yî drí tã gólâ Ôvârí kâ ârízó cé ĩyî nĩ, gõꞌdá ngbãângbânõ rî, lạ́tı̣̂ kpá trá gõꞌdá trậ õjílã õrĩ ãzâ ꞌbá yí kâ drí kpá ndrĩ ârízó lâ. 17 Tã âtî-âtî tãndí ꞌdĩ âꞌdâ lạ́tı̣̂ mbı̣̂ õjílã drí, tãlâ gólĩyî ãꞌdô ró bê õjílã tã mbı̣̂ ꞌbá ró Ôvârí rî lı̣̃fı̣́ drı̣̃ ꞌá. Ĩtí rî, lạ́tı̣̂ ãzâ trá yûꞌdạ́wạ́ ꞌdíyî pãzó tã õnjí ꞌásĩ. Rĩꞌá cé tã lẽlẽ Yésũ ꞌá pı̣̃pı̣̂sı̣́lı̣́ ãlô sĩ rî ĩꞌdî. Rĩꞌá nyé õzõ tã îgĩ-îgĩ Ôvârí kâ drí rĩꞌá âtálâ rî kâtí kĩ, “Õjílã gólĩyî âꞌdó ꞌbá tã mbı̣̂ ꞌbá ró Ôvârí rî lı̣̃fı̣́ drı̣̃ ꞌá tãlâ tã lẽlẽ gólĩyíkâ tãsĩ rî, gólĩyî ĩꞌdî ꞌẽ ꞌbá rĩlí rĩrĩ gólâ lạ́tı̣̂ Ôvârí kâ ꞌá rî ĩꞌdî.” 1.17 Hãbákã 2.4.
Tã gólĩyî Ôvârí rî ꞌbã ꞌbá âꞌdólé õmbã ró õjílã bê ndrĩ rî ꞌbá yî
18 Ôvârí gólâ ꞌbũû ꞌálâ rî trá ạ̃wạ̃ ró tãlâ tã gólĩyî õnjí ró ndrĩ õjílã drí ꞌẽlé trá rî ꞌbá yî tãsĩ. Tã õnjí gólĩyíkâ rî ꞌbá yî ꞌbã gólĩyî trá rû dĩlí vólé tã gólĩyî pạ̃tı̣́ı̣̃ ró Ôvârí kâ rî ꞌbá yî rú sĩ gõꞌdá âꞌdózó ĩyî nı̣̃ ãkó lâ. Gõꞌdá nĩngá sĩ, tãlâ gólĩyî trá bı̣́ ãkó rî, gólĩyî drí gãzó dó tã pạ̃tı̣́ı̣̃ Ôvârí kâ ârílí. 19 Lé ĩtí rî, lạ́tı̣̂ rĩꞌá trậ gólĩyî drí tã pạ̃tı̣́ı̣̃ Ôvârí kâ ârízó, tãlâ Ôvârí âꞌdâ tã pạ̃tı̣́ı̣̃ íyíkâ trá trậ õjílã drí. 20 Nĩ ndrê drẽ, ạ̃kû ró ạ̃kû ró îtõ võ ꞌásĩ Ôvârí drí ãngó drı̣̃ nô ꞌbãzó rî, gólâ âꞌdâ íyî nyãányâ trá õjílã drí mbârâkã gạ̃rạ̃ lı̣́pı̣̂ ró ngá-tı̣̂ dũû ndrĩ gólĩyî gólâ drí lôꞌbãlé rî ꞌbá yî sĩ. Gõꞌdá nĩngá sĩ, âcálé bũúũ ãndrõ nô rî, õjílã âꞌdô îcáꞌá nı̣̃lâ kĩ, pạ̃tı̣́ı̣̃ Ôvârí bê rĩꞌá, õzõ kpálé gólĩyî õndrê gólâ kô cú ĩyî lı̣̃fı̣́ sĩ rî. Bê trá ĩtí rî, tã mbı̣̂ tãndí yûꞌdạ́wạ́ gólĩyî tı̣̂ lôgõlé Ôvârí drí ârîmâkô ĩyíkâ drí sĩ.
21 Nĩ ndrê drẽ, õzõ kpálé gólĩyî ũnı̣̃ trá kĩ Ôvârí ãâꞌdô bê rĩꞌá rî, gólĩyî gã dó gólâ rî ı̣̂njı̣̃lı̣́ Ôvârí ró, gõꞌdá kpá ãwô-ĩtí ꞌẽlé gólâ drí. ꞌDĩî võ lâ ꞌá rî, gólĩyî drı̣̃ drí rû îzãzó bạ̃ndı̣́-bạ̃ndı̣́, gõꞌdá tã ı̣̂sũ gólĩyíkâ ꞌbãlé âꞌdólé cú ĩtí tã ífí ãkó. 22 Õzõ kpálé gólĩyî ãâmã tã âꞌdózó cú tã nı̣̃zó rî, tã ı̣̂sũ-ı̣̂sũ gólĩyíkâ rĩꞌá pạ̃tı̣́ı̣̃ ró âzâ-âzâ lâ ró. 23 Gólĩyî lẽé kô Ôvârí gólâ rĩ ꞌbá zãâ gbạ́dú zãâ ꞌbũû ꞌálâ rî ı̣̂njı̣̃lı̣́ ãlôwálâ. ꞌDĩî võ lâ ꞌá rî, gólĩyî jâ rû rĩꞌá ngá líndrí gólĩyî lôpálé trá fê ꞌásĩ rî ꞌbá yî ı̣̂njı̣̃lı̣́ ĩꞌdî ôvârí ró, ngãtá líndrí rî ꞌdĩ âꞌbãꞌá õjílã mvá kâ ꞌî yã, ngãtá kõrõnyã kâ ꞌî yã, ngã ãríwá ꞌî yã, gõꞌdá ngã ngá-tı̣̂ gólĩyî ãngó nõ drı̣̃ı̣̂ nõ ꞌbá yí kâ bê yã rî.
24 Gõꞌdá tã rî ꞌdĩ tãsĩ rî, Ôvârí gã gólĩyî trá dó. Ĩtí rî, gólâ kĩ, “Tãndí ró, ꞌdõvó gólĩyî õꞌdê gbõ tã õnjí lôvó gólĩyî pı̣̃pı̣̂sı̣́lı̣́ kâ gólâ rĩ ꞌbá gólĩyî âdólé rî vósĩ.” Âꞌdô bê trá ĩtí rî, gólĩyî õjâ rû rĩꞌá tã lârâkô ndrĩ ãnyĩ kâ rî ꞌẽlé ĩꞌdî ĩyî ãzí-ãzí yí bê. 25 Gólĩyî jâ rû gõꞌdá rĩꞌá tã õnjõ kâ ârílí ĩꞌdî tã pạ̃tı̣́ı̣̃ gólâ Ôvârí kâ ró rî võ lâ ꞌá. Gólĩyî jâ rû kpá rĩꞌá ngá gólĩyî ãngó nõ kâ rî ꞌbá yî ı̣̂njı̣̃lı̣́ ĩꞌdî. Gõꞌdá gólĩyî rí kô rĩꞌá Ôvârí ꞌbũû ꞌálâ gólâ ngá rî ꞌdĩ ꞌbá yî lôꞌbã ꞌbá nĩ rî ı̣̂njı̣̃lı̣́. Gólâ ĩꞌdî rĩꞌá gólâ gólĩyî drí îcálé lûyı̣́lâ zãâ gbạ́dú ạ̃dũkũ ãkó rî. Ãâꞌdô ĩtí.
26-27 Ĩtí, tãlâ gólĩyî ꞌê tã õnjí trá rî drí sĩ rî, Ôvârí dĩ ũgúlı̣́ trá gólĩyî drí. Ĩtí gólâ kĩ gólĩyî drí rî, “Tãndí ró, ꞌdõvó gólĩyî õꞌdê gbõ ngá gólĩyî ãnyĩ kâ tã lôvó gólĩyî rúꞌbạ́ kâ drí gólĩyî âsélé ꞌẽlâ rî ꞌbá yî ꞌẽlé ĩꞌdî.” Gõꞌdá ĩtí rî, õkó lôvó fõ trá vólé ãgô ꞌásĩ gõꞌdá cé ãgô ãzí lôvó ĩꞌdî ậꞌdú kõzó ĩꞌdí bê lâ õkó ró. Ĩtí gólĩyî drí rĩzó tã ãnyĩ kâ ꞌẽlé ĩꞌdî ĩyî võ ꞌásĩ ãgô ãzí ró. Nĩngá sĩ, õkó drí kpá ngãzó ĩyî dĩlí vólé ãgô rú sĩ gõꞌdá rĩzó ậyı̣́lı̣́ ãkpã ĩyî võ ꞌásĩ. Gõꞌdá ĩtí rî, Ôvârí drí lâŋõ gólâ îcá ꞌbá tã ãnyĩ ꞌdî ꞌbá yí kâ ꞌdĩ bê rî fẽzó gólĩyî drí ndrĩ.
28 Gõꞌdá âꞌdô bê trá ĩtí rî, Ôvârí âyê gólĩyî trá, tã ı̣̂sũ-ı̣̂sũ gólĩyíkâ ãâdô ró gólĩyî bê lậvũlı̣́ kôrô, gólĩyî drı̣̃ ĩîzã ró rû ndrĩ âꞌdólé rĩꞌá tã gólĩyî îcá ꞌbá kô mbı̣̂ gólĩyî drí ꞌẽlé rî ꞌbá yî ꞌẽlé ĩꞌdî. 29-30 Nĩngá sĩ, tã õnjí gólĩyíkâ rî ꞌbá yî lîzô trá âcálé rõô. Gólĩyî ꞌê tã ndrĩ gólĩyî tã õnjí tẽtẽ ró rî ꞌbá yî trá õjílã ãzâ ꞌbá yî drí. Gólĩyî rĩꞌá ngá lôvó bê dũû âꞌdólé ĩyî nyãányâ drí. Gõꞌdá ãzí-ãzí lâ yî âgî-âgî gólĩyî lı̣̃fı̣́. Gólĩyî rî trá rû cãlé ĩyî lãfálé ꞌásĩ, gõꞌdá kpá rĩzó ĩyî ãzí-ãzí yî ûfúlı̣́. Gólĩyî rî trá rĩꞌá õnjõ âdólé ĩyî ãzí-ãzí yî drí. Gólĩyî pı̣̃pı̣̂sı̣́lı̣́ rĩꞌá õnjí ró ãzí-ãzí lâ yî rú. Gólĩyî rî trá rĩꞌá ãzí-ãzí lôꞌdálé gõꞌdá kpá rĩꞌá tã ngõlé ãzí-ãzí lâ yî rú. Ĩtí rî, gólĩyî lẽé Ôvârí kô ãlôwálâ. Gólĩyî ꞌbã ĩyî nyãányâ õjílã ãmbâ-ãmbâ ró, gõꞌdá gólĩyî drí ĩyî ꞌbãzó âꞌdólé drı̣̃-ꞌbá ró ĩyî ãzí-ãzí yî drı̣̃lı̣́. Gólĩyî rî ĩyî trá rĩꞌá ĩyî ậrúlı̣́. Gõꞌdá gólĩyî rî trá rĩꞌá tã ãzâ ãnyĩ kâ ró rî ꞌbá yî lôndãlé ĩꞌdî ꞌẽlé. Gólĩyî ârí tã ĩyî ândré yí kâ ĩyî átá yí bê rî kpá kô. 31 Ĩtí rî, gólĩyî trá rĩꞌá tã âzâ-âzâ ꞌbá ró. Gólĩyî ꞌé tã gólâ gólĩyî drí kĩꞌá nĩ rî yĩ ãꞌdô ꞌẽꞌá lâ rî kô. Gõꞌdá gólĩyî ꞌbãá ậdrúpı̣̃ lâ yî lôvó kpá kô. Gõꞌdá gólĩyî ndré ĩzã lâ ĩyî kpá kô. 32 Lé rî, gólĩyî nı̣̃ tã Ôvârí drí ꞌbãlé rî trá dódó kĩ, Ôvârí ãꞌdô lâŋõ õdrã sĩ rî fẽꞌá õjílã gólĩyî rĩ ꞌbá tã ãnyĩ kâ ĩtí ꞌdĩ ꞌẽlé rî ꞌbá yî drí. Kpálé gólĩyî nı̣̃lı̣́ bê tã rî ꞌdĩ trá rî, gólĩyî âyé tã ányâ õnjí ĩyíkâ ꞌdĩ ꞌbá yî kô. Gólĩyî rî trá zãâ ꞌẽlâ ĩyî. Gõꞌdá gólĩyî âdô ĩyî ãzí-ãzí yî kpá tã õnjí ãlô-ãlô ꞌdĩ ꞌbá yî ꞌẽlé.