1-2 A Tiyəwfiləsə ntsa dikə tsa, a gha sənay ghənghən ghənghən mənəhwə Hyala shiy mbə ghəy. A nihwəti mbəzli tiɓay, mbaꞌa ghəshi nashi shi mənəhwə Hyala va lə mətsə shi ghala ghava ghəshi. Dzəghwa Hyala ki mbaꞌa ghwənashi mbəzli va, ta dza ta gəzə kwəma nzə va kaa mbəzli. Ma sa dza nihwəti mbəzli ki na, mbaꞌa ghəshi tsatsaslati shi va tə zliya, war njasa slakəshi mbəzliy nashi va. 3  1:3 SləniKY 1:1Sa dzee kwərakwə kiy, mbaꞌee njəɗivə shi va wəzə va mbəzli, njasa ghava ghəshi gwanashi. Ma sa njəɗivəshee ki na, wəzə na yən tsasləghəŋashi, gha ntsee dikə tsa njasa ghakəvashi ghəshi lə njasa nəwva ghəshi, pən na sana nay gha. 4 Ma kwəma tsasliŋee va shi va tiy, ta mbə ghaa sənay kataŋ na shi ɓanavəŋa məndi va, pə gha, nə ya.

5  1:5 Abiya: 1NəMezh 24:7-19Ghala vəghwə tsaa nza *Erədə mbə məni mazə tə hiɗi ka Zhəwdey, a tsahwəti ndə ta Hyala niy nza tiɓa, Zakari, kə məndi kaa slən tsa ci. Zakari tsa vay, ndə ta Hyala tsa kwa zəərə *ka ta Hyala sləkə Abiya niy nzana. Ma mali ci na, mbə hwəhwə tsa *Araŋw, ntsa dikə tsa mbə ka ta Hyala, Elizabetə, kə məndi kaa slən tsa nzə. 6 Kar Zakari ghəshi lə mali ci va bakanashiy, mbəzliy məni kwəma ɗi Hyala niy nza ghəshi, ka ɗi fəti ta *kwəma pəhəti Hyala lə nəfə tsa shi gwanay. 7 Niy nza ndərazhi və shiw. Sa nzanay, jəŋa niy nza Elizabetə. Zhini diɓa ghala vəghwə tsa va na, tərəŋwshi ghəshi niy halishi bakanashi.

8-9  1:9 Səvəri 30:7-8Dzəghwa vəghwə tsa dza kar Zakari kwa zəərə shi, ta ghəra sləni mbə *ciki Hyala ti, mbaꞌa səəkəy. Dza ghəshi, taꞌwə taꞌwə taꞌwə ghəshi slaslati dandərɗə, njasa sənaɓəshi ghəshi mbə məni, ta ti ntsa dza Hyalaa tsəhavə ta məni sləni mbə ciki tsa nzə, geꞌi lə tsava vəghwə. Ma sa ti ghəshi dandərɗə tsa va ki na, mbaꞌa tivə Zakari ta dza ta ndi shiy zən wəzə mbə ciki Hyala. Sa sənata Zakari tə ya na ghəra sləni va kə ki na, mbaꞌa dzay dzəmbə ciki Hyala ta ghəra sləni va. 10 Ma ghəci mbə ndi shiy zən va wəzə mbəɓa na, ka cəꞌwə Hyala mbəzli gwanashi ni pərikə tə ngwəla.

11 War Zakari mbəɓa ki na, vətəghə ndə kwal tsa Hyala tsahwəy kwa kwəma ci. Dza gar garəy vəgha bəla kwa bəzəmə pətsa ka məndi vaa, ndi shiy zən wəzə ni kaa Hyala ti. 12 War sa nay Zakari tsəgha na, mbaꞌa məhərli ci səəta, ka gwərgwərə ghəci va hazləni. 13  1:13 1:60, 63Ma kə ndə kwal tsa Hyala tsa va kaa ngəci na: «A Zakari, ka hazləni gha ma. A Hyala zləɓati cəꞌwə gha. Avanay, ta ɓə hwər dza mali gha Elizabetə, ta yaŋa zəghwə. Sa ka na yakə zəghwə vay, Zhaŋ pə gha taa ni kaa slən tsa ci. 14 Ta vəshiŋa dza gha dalala ta kwəma ci. Mbəzli ɗaŋ dza naa nza mbə vəshi, sa ka məndi yakə. 15  1:15 Ɓəla 6:3; KaSlaNgw 13:4-5; Lk 7:33Zəghwə vay, ntsa dikə tsa dza naa nza mbə sləni Hyala. Ka dza naa sa ya mbezli, ya nimaɓa shi saa ghipəw. Ghala ghəci kwa hwərəy dza *Safə tsa Hyala ɗewɗew tsaa təhay nəfə tsa ci. 16 Ɗaŋ dza naa zhəghəkə məhərli ka *Izərayel, lə kwəma dza naa gəzanshi, ta zhini ghəshiy nəw Hyala kwa sləkəshi. 17  1:17 Mala 3:1, 23-24; Mt 17:10-13; Mk 9:13; Zhŋ 1:21Ndə kwal tsa Ndə sləkəpə dza naa nza. Məhərli ci lə bərci ci gwaꞌay, war nja sa *ndə gəzə kwəma Hyala *Eli va mbəradzə dza naa nza. Sa ka na dzay, mbaꞌa sləkamti kwəma kwa jipə kar didihi lə ndərazhi shi, mbaꞌa jakətishi. Sa ka na dza kaa mbəzliy zhini ghən kaa Hyalay, mbaꞌa zhəghanti məhərli shi, nza ghəshi nza ka mbəzliy məni kwəma ɗi Hyala. Ava tsəgha dza naa gwəmanti nefer mbəzli wəzə wəzə ta zləɓa Ndə sləkəpə ghəshi sa naa səəkəy» kə ndə kwal tsa Hyala tsa va kaa Zakari.

18  1:18 Ghava 17:17; 18:11Ma sa favə Zakari kwəma va tsəgha, ma kə kaa ndə kwal tsa Hyala tsa va na: «Kay, njaa njaa dzee gha sənay kataŋ na kwəma va pən kia? Ava ghaa nay sənzənvay, pəhal nzee dalala, zhini tsəgha malee kwərakwə ɓa» kə. 19  1:19 Dani 8:16Ma kə ndə kwal tsa Hyala tsa va na: «Yənəy, yən na ndə kwal tsa Hyala tsa har məndiy Gabəriyel. Kwa kwəma Hyala kee nza, ka ghəranta sləni. Sanay, Hyala ghwənikəra na ta gəzaŋa kwəma, lə ta gəzaŋa Yəwən nəwər tsa wəzə tsa tsa. 20 Ma kwəma gəzaŋee vay, ta məniva dza na, sa ka vəghwə tsa va səəkəy. Ma nja na zləɓati ma gha kwəma vay, ta pəhəta dza ghani gha. Kala mbata ma gəzə kwəma gha, paꞌ fəca vici dza məndi vaa yakə zəghwə gəzaŋee na» kə ndə kwal tsa Hyala tsa va kaa Zakari.

21 Ma ghala pətsa va ki na, war mbə ndəghə Zakari mbəzliy ɓasəshi va, ta cəꞌwə Hyala pərikə. «Wa shiy mənishi nzəyəy Zakari rikərik mbə ciki tsa tsətsə shəka?» kə ghəshi. 22 Dza Zakari ki, mbaꞌa səvəriy. Ma sa səvəriy na, dzəghə kə kaa gəzanshi kwəma na, kala mbay ghəciy gəzanshi. Dza na ka paghanshi kwəma lə dividivi. Ma sa paghanshi na kwəma lə dəvə na, mbaꞌa ghəshi sənay tsəgha, shi maɗaŋa maɗaŋa ni səəkə va Hyalaa nashi na, kə ghəshi.

23 Ma sa kəɗiy vəghwə tsa slanavə məndi kaa Zakari ta ghəra sləni mbə ciki Hyala ki na, mbaꞌa dzay jighi.

24 Ləy hwəm hi jəw ki na, mbaꞌa mali ci Elizabetə ɓəvə hwər. Ma sa nay na ghənzə ɓəvə hwər na, mbaꞌa nzəyta kəghi tsa nzə mbə tir cifə, kala dzəti ma ngwəla. Ma kə kaa kwəma gəzə na na: 25  1:25 Ghava 30:23«Hyala məntəɗa na tsava wəzə hwər. Aa ɓanti haꞌwə tsa tə ya, va kwəma jiŋa kənee na» kə.

26 Ma tə kwa kwaŋa tir tsa Elizabetə lə hwər na, dza Hyala tə nahwəti vici, mbaꞌa ghwənay ndə kwal tsa nzə Gabəriyel dzəmbə məlmə Nazaretə tə hiɗi ka Galile. 27  1:27 Mt 1:16Ndə kwal tsa vay, kaa nahwəti zha ghwənəghə na, Marəy, kə məndi kaa slən tsa nzə. Makwa tsahwəti ndə ghənzə, *Zhezhefə, kə məndi kaa slən tsa ci, ntsa yakə məndi mbə hwəhwə tsa mazə *Davitə ghəci. 28 Ma sa tsəhəy ndə kwal tsa Hyala tsa va kəghi tsa kar Marəy ki, ma kə kaa ngəta na: «Avee səkwətəŋa kwajin, vəshi pə ghaa vəshi, sa nzanay, a Hyala dərnitəŋa. Kwasəbə gha na Ndə sləkəpə» kə. 29 Sa favə Marəy kwəma va na, mbaꞌa məhərli nzə səəta. Ma kə mbə ghən tsa nzə na: «Njaa ɗi gəla tsatsa səkwəpəə gəzə kia mbəzlia!» kə. 30 Ma ghənzə mbə təkə tsəgha, ma kə ndə kwal tsa Hyala tsa va ngəta na: «A Marəy, ka hazləni gha ma! Hyala məntəŋa na wəzə hwər tsa nzə. 31  1:31 Ezay 7:14; Mt 1:21; Lk 2:21; SləniKY 4:12Avanay, ta dzəghwa hwər dza gha, ta ya zəghwəə zal. Sa ka gha yakəy, Yesəw pə gha taa ni kaa slən tsa ci. 32  1:32 Ezay 9:6; 2Sam 7:16; Mt 20:30-31Ma zəghwə vay, ntsa dikə tsa dza naa nza, Zəghwə Hyala ta ghwəmə dza məndiy har. Ta fəy dza Hyala kwa sləkəpə ka mazə, njasaa niy nza jijiy Davitə va niy nza. 33  1:33 Dani 7:14Ghəci dza naa sləkə hwəlfə ka *Izərayel paꞌ kwa ndimndim. Ka dza sləkəpə tsa ciy kəɗi ka na nzaw» kə. 34 Ma sa favə Marəy tsəgha, ma kə kaa ndə kwal tsa Hyala tsa va na: «njaa kee mbay ɓəvə tsava hwər ki, kala səəkə ghəy nza lə zal ghala nzee kia?» kə. 35  1:35 Mt 1:18; Lk 4:18Ma kə ndə kwal tsa Hyala tsa va kaa ngəta na: «*Safə tsa Hyala ɗewɗew tsa dza naa səəkəy dzəkən gha, mbaꞌa bərci nzə dzaa səəkəə ləmaꞌwakənvashi kən gha nja məcakwə. Ava tsəgha dza ghaa ɓəvə hwər. Ma zəghwə dza gha va ta yay, ntsa ɗewɗew tsa dza naa nza, Zəghwə Hyala dza məndi har. 36 Avanay sanay, zhadəŋa Elizabetə ghənzə sa niy nə məndi va, jiŋa na, ka yakə zəghwə naw, kə məndiy, lə hwər na sənzənva. Kwa kwaŋa tir tsa nzə na, ya tsəgha naa pəhal. 37  1:37 Ghava 18:14; Mt 19:26; Mk 10:27; Lk 18:27A gəzaŋee, na na Hyalay, shiy tiɓa kala mbay ghənzəə məntishiw» kə. 38 Ma sa favə Marəy tsəgha, ma kə na: «Yənəy, sa kwa sləkəpə nzee. Məniva kwəma nzə vaa dzəkənee lə kwal tsa bərkəti na va, njasa gəzə gha va» kə. Ma sa zləɓakə Marəy tsəgha ki na, dza ndə kwal tsa Hyala tsa va, mbaꞌa dzay, zlata.

39 Ma ləy hwəm sa gəzəkə *ndə kwal tsa Hyala va kwəma kaa Marəy ki na, dza na mbaꞌa maɗita kyaŋwkyaŋw ta wə vəgha Elizabetə, mbə məlmə nza kar Zakari mbə. Məlmə vay, dzar mbə kəleŋer tə hiɗi ka Zhəwde niy nza na. 40 Ma sa tsəhəta na mbəɓa na, mbaꞌa dzakətaa dzakə ghi tsa Zakari, dza na ka səkwə Elizabetə ghənzə. 41 War sa səkwəti Marəy Elizabetə na, mbaꞌa zəghwə nzə kafəy ta kwəfəghə kwa hwər nzə. Dzəghwa *Safə tsa Hyala ɗewɗew tsa paf təhay nəfə tsa Elizabetə tsəgha. 42 Dza na ka gəzanta kwəma kaa Marəy zlaŋzlaŋ, ma kə na: «A Hyala dərnitəŋa na gha ki Marəy. Tərəŋwɓa ghaa dərniti na kaa nihwəti miꞌi gwanashi. Zəghwə dza gha va ta ya ɓay, a Hyala təfanati miy. 43 Wa slən tsee mbə mbəzli kwərakwə kia mbəzlee səəkəta mbəghəy Ntsaa sləkəra ta wəra wə? 44 Sənay gha na Marəy, ghala pətsa səkwəra gha vay, maɗ, zəghwə maɗiy ta kwəfəghə va vəshi tsəgha kwa hwər tsee. 45 A Marəy, vəshi na tə gha, sa nzana, mbaꞌa gha zləɓavə kwəma gəzəkəŋa Ndə sləkəpə, mbaꞌa gha sənay, ta məniva dza na, pə gha» kə.

46  1:46-55 1Sam 2:1-10Ləy hwəm sa gəzəkə Elizabetə tsəgha na, dza Marəy ka fal Hyala kwa cəm, ma kə na:

56 Dza Marəy mbaꞌa nzəyta kəghi tsa kar Elizabetə, mbaꞌa mənti tir gar mahkan kəyɓa. Ləy hwəm ki na, mbaꞌa zhataa jighi.

57 Dzəghwa ki, mbaꞌa tir tsa dza Elizabetə ta ya ti səəkəy. Dza na baw yakə zəghwəə zal. 58 Ma sa yata na na, mbaꞌa ka ghalahita, lə manhita gwaꞌa favə: «A Hyala mananati wəzə hwər tsa nzə kaa Elizabetə, mbaꞌa ɓanavə zəghwə» kə məndi, dza mbaꞌa ghəshi vəshishi tərəŋw li.

59  1:59 Ghava 17:12-13Ma sa mənti zəghwə ləwma kwətiŋ ghala yakə məndi ki na, mbaꞌa məndi ɓasəshi ta *slanci fəꞌyasa lə ta fanci slən. Dza məndi ka ɗi fanci slən Zakari, nja dəy kwərakwə. 60  1:60, 63 1:13Ma kə mbəghəy na: «Awə, tsəgha dza slən tsa ciy nzaw, Zhaŋ ka məndi har» a kə. 61 Ma kə mbəzliy ɓasəshi va kaa ngəta na: «Səəkə slən tsa tsəgha tsaa nza tə tsahwəti ndə mbə takə tsa ghwəy ya kwətiŋəw Elizabetəw» kə ghəshi. 62 Dzəghwa ghəshi ka paghanci kwəma lə dəvə kaa Zakari, dəy zəghwə va ta mbəə sənay slən tsa ɗi na məndiy fanci kaa zəghwə ci. 63 Dza Zakari, mbaꞌa ɗəwvə tsəm tsa fəɗiti məndi ta tsasli shiy dzəti və shi. Sa ɓanavə məndi na, dza na mbaꞌa tsaslati slən tsa zəghwə va ti. «Zhaŋ na slən tsa ci» kə. Sa jangəvə mbəzli va shi tsasliti na va na, mbaꞌa məhərli shi səəta va nava kwəma. 64 War ghwəla ki na, wərət ghani Zakari va niy pəhəta pəlita, nighəm na, ghəciy mbata gəzə kwəma wəzə. Dza na ka fal Hyala zlaŋzlaŋ. 65 Ma sa nata ka ghalahiy Zakari nava kwəma tsəgha na, mbaꞌa her shi dzashi. War ə məndiy slasla kwəma zəghwə va dzar mbə məlməhi mbə kəleŋer tə hiɗi ka Zhəwde. 66 Ya wa ntsaa favə nava kwəma na, mbaꞌa ɓanavə təkə kwəma mbə nəfə tsa ci. A kə ndəə ni na: «Ta njaa dza kwəma tsava zəghwəə nza kia?» kəə ni. Ta na nava kataŋəy, a Hyala fakən dəvə nzə kən zəghwə va.

67 Dzəghwa Hyala lə Safə tsa nzə ɗewɗew tsa paf təhay nəfə tsa Zakari, dəy Zhaŋ, tapə ghəci ta gəzə kwəmaa səəkə va Hyala, 68  1:68 Cem 41:14; 72:18; 111:9; Lk 4:18-21; 7:16; 19:44ma kə na:

80 Ma Zhaŋ naci ki na, war mbə kəli ghəci, ka mətsəhəva məhərli ci. Dza na mbaꞌa dzaa nzəyəy mbə gamba, kərakə lə mbəzli, paꞌ fəca vici gha naa səəkə ta ci ghən tsa ci kaa ka Izərayel ta ꞌwa sləni ci.