2
Ya tsa Yesəw
(Mt 1:18-25)
1-2 Ghala vəghwə tsa vay, a tsahwəti ndə niy nza tiɓa, Agwəstə kə məndi kaa slən tsa ci. Ghəci niy nza naa mazə tsaa sləkə hiɗi ka *Rəm gwanashi. Dzəghwa na mbaꞌa fəy Kiriniyəsə ka ngwəmna tə hiɗi ka Shiri. Ghala vəghwə tsaa nza Kiriniyəsə vaa ngwəmna ki na, dza mazə Agwəstə tə nahwəti vici, mbaꞌa gəzanshi tsasli slən tsa mbəzli tə hiɗi ka Rəm gwanashi kaa mezhizhə. Ghənzə na kwa taŋa tsasli ꞌwa məndiy tsasli tə hiɗi va. Ma sa gəzəkə mazə Agwəstə tsəgha ki na, dza mbəzli gwanashi ka dzashi ta tsasli slən tsa shi ki. Ya tsamaɓa ndə na, ka dzaa dzəmbə məlmə jijihiy.
4-5  2:4-7 Mt 2:1; Zhŋ 7:42A tsahwəti ndə niy nza tiɓay, *Zhezhefə, kə məndi kaa slən tsa ci. Dza na kwərakwə ki, ghəshi lə makwa ci Marəy, mbaꞌa ghəshi kafəshi mbə məlmə Nazaretə tə hiɗi ka Galile, ta dzəmbə məlmə Betəlehem tə hiɗi ka Zhəwde. Məlmə vay, mbə niy yakə məndi mazə *Davitə mbəradzə. Sa nzana jijiy Davitə Zhezhefə ki na, na dza ghəshi ta tsasli tsa shi slən mbəɓa. Ma Marəy ghala vici va ki na, lə hwər ghənzə niy nza.
Ma sa tsəhəshi ghəshi mbə məlmə Betəlehem va ki na, mbaꞌa vici ya Marəy mənta. Dzəghwa baw yakə zəghwəə zal, Cikwa tsa nzə. Sa yakə na na, dza na mbaꞌa parambə mbə kadibəl faghwa kwa pətsa ngati məndi ta shəkə gwəzən kaa gədəw. Ma kwəma faghwa na kwa pətsa va tiy, sa kama ngwəla mək mbə ciki tsa ka ka məlmə nza mbə.
Hyala ghwənikə ndə kwal tsa nzə ta gəzə kwəma kaa ka garəwa mbə makə shiy
Ma ghala vici va ki na, mbaꞌa ka garəwa niy nza kwamti vəgha məlmə Betəlehem va mbə makə shiy həvir. Dza *ndə kwal tsa Hyalaa sləkəpə, vətəghə səəkəy dzəghwa kwəma shi. Dza shəndəkə tsa Ndə sləkəpə mbaꞌa səəkəy dzəkən shi, ka mbərə waŋ pi tsa nzəə dzəkən shi. Ma sa nay ghəshi tsəgha na, mbaꞌa hazləni kəsəvəshi tərəŋw tərəŋw. 10 Dzəghwa ma kə ndə kwal tsa Hyala tsa va ngəshi na: «Ka hazləni ghwəy ma, sa nzanay, nəwər tsa wəzə tsa na sa ɓəkəŋwəy ya. Nəwər tsa vay, saa dzaa ɓanavəshi vəshi tərəŋw kaa hwəlfə mbəzli tə hiɗi gwaꞌa na. 11  2:11 Mt 20:30-32; Zhŋ 4:42; SləniKY 5:31; 13:23; 2Pi 1:11Favə tə ghwəy, ndatsə tə vərɗi nay, a ndə mbəlipə yay tə ghwəy mbə məlmə Betəlehem, məlmə mazə Davitə. Ghəci na Ndə sləkəpə, ghəci *Kəristəw, ntsa təravə Hyala va ta mbəli mbəzli. 12 Mbalam, a ghwəy dzaa nighəti. War kəsay ma ghwəy vərnjəꞌwə pəərə pəərə mbə kadibəl, məhəni ghəci kwa pətsa ka gədəw pərə gwəzənəy, ghəci na ki» kə.
13 War sa gəzəkə ndə kwal tsa Hyala tsa va tsəgha na, nzaꞌjəw vərəm ka kwal Hyala mə ghwəmə mətsəhəkəvashiy dzəvəgha tsava ndə kwal tsa Hyala. Ka fal Hyala ghəshi, ma kə ghəshi na:
14  2:14 Ezay 57:19; Mt 10:13, 34; Mk 9:50; Lk 1:79; 10:5-6; 12:51; 19:38, 42; 24:36; Zhŋ 4:27; SləniKY 10:36; Ef 2:14, 17«Hyala shəndəkə na na Hyala ta ghwəmə, fal ghwəmmə,
aa ɓanakəshi zərkə kaa mbəzli ɗi na tikə tə hiɗi» kə ghəshi.
Ka garəwa
15 Sa falamti ka kwal Hyala va Hyala ki na, dza ghəshi, mbaꞌa ghəshi kafəshi vəgha ka garəwa va, ka zhashiy zhimə ghwəmə. Ma sa zhashi ghəshi na, dza ka garəwa va, ka gəzə kwəma kwa jipə shi, a kə ghəshi na: «Ndata tsəgha na kwəma vay, dzamməm dzəmbə məlmə Betəlehem va, a ghwəmmə dzaa nashi shiy mənishi va gəzammə Ndə sləkəpə lə mətsə ghwəmmə» kə ghəshi. 16 Dza ghəshi tsəgha, kafə ghəshi kafəshi, ka dza, lə diva lə diva. Dza mbaꞌa ghəshi tsəhəshi mbə məlmə Betəlehem. Sa tsəhəshi ghəshi na, mbaꞌa ghəshi kəsashi kar Marəy lə Zhezhefə mbaꞌa vərnjəꞌwə tsa va, məhəni ghəci kwa pətsa ka gədəw pərə gwəzən. 17 Ma sa nay ghəshi vərnjəꞌwə tsa va na, tapə ghəshi ta slanshi kwəma gəzanakəshi *ndə kwal tsa Hyala vaa dzəkən zəghwə va. 18 Ya wa ntsaa favə kwəma gəzəkə ka garəwa va va na, nja maɗaŋa ghəci nata nava kwəma. 19  2:19 2:51Ma Marəy nanzə ki na, war ka fə kwəma va gwanataa dzəmbə ghən nzə, ka təkə kwəmaa dzəkən wəzə. 20 Ghavə ka garəwa va, mbaꞌa ghəshi kafəshi, ka zhashiy jighi. Ma ghəshi mbə kwal na, war ə ghəshiy fal dikə tsa Hyala ta shi favə ghəshi va lə shi nashi ghəshi va. Sa nzana tsəgha mətsə shi nashi shi va, njasaa niy gəzanakəshi ndə kwal tsa Hyala va.
Kar *Zhezhefə lə Marəy mbaꞌa Yesəw mbə *ciki Hyala
21  2:21 1:31Ma sa mənta ləwma kwətiŋ ghala yata Marəy ki na, mbaꞌa vici *slanci fəꞌyasa kaa zəghwə nzə mənta. Sa slanamti məndi na, mbaꞌa məndi fanati slən Yesəw. Slən tsa vay, ghəci na saa niy gəzanci *ndə kwal tsa Hyala kaa mbəghəy ta fanci ghala ghənzə ghwəla ta ɓə hwər.
22  2:22-24 SləniTaH 12; Ɓəla 18:15-16Dza Marəy mbaꞌa mənti vici faɗə mətsəkə mbə pi yam ghwə məwti, njasa gəzəkə kwəma pəhəti *Məyizə kaa ka *Izərayel. Ma sa kəɗamti na pi yam ghwə ki na, mbaꞌa ghəshi ɓəvə zəghwə shi va, ka dzashiy dzəmbə ciki Hyala mbə məlmə Zherəwzalem ta fəə dzəghwa kwəma Hyala. 23  2:23 Səvəri 13:2Sa tsəhəshi ghəshi na, mbaꞌa ghəshi fəy kwa kwəma Hyala, sa nzana tsəgha məndi tsasliti mbə *kwəma pəhəti Hyala. Ma kə məndi na: «Yakə ma mali kwa taŋa zəghwə nzə, zəghwəə zal kəy, tsa Hyalaa sləkəpə dza tsavaa nza» kə məndi. 24 Dza ghəshi mbaꞌa ghəshi ɓəvə shiy vəlanavəshi kaa Hyala, sa nzana tsəgha kwəma pəhəti Məyizə gəzəkə: «Mbaꞌa kə mali kəɗita lə pi yam ghwə məwtiy, nza ghənzə dzaa ɓanavə ya ghərpəpəhi bakə, ya kwəkwər palayhi bakə kaa Hyala» kə.
Shimeyaŋw gəzə kwəmaa səəkə va Hyalaa dzəkən Yesəw
25 Ma ghala vəghwə tsa va ki na, mbaꞌa tsahwəti ndə niy nza tiɓa mbə məlmə Zherəwzalem, Shimeyaŋw, kə məndi kaa slən tsa ci. Ndə wəzə ghəci niy nza, ntsa slar tsa, ka nəw kwal Hyala lə nəfə kwətiŋ. War mbə ndəghə səəkə tsa ntsaa dzaa mbəli ka *Izərayel ghəci. Lə *Safə tsa Hyala ɗewɗew tsa mbə nəfə ci. 26 Mbaꞌa Safə tsa Hyala va niy gəzanci, ka dza ghaa mətiŋa kala dza mətsə ghaa nay *Kəristəw Ntsa tivə Hyalaw, kə niy ni ngəci. 27 Dza Safə tsa Hyala va, mbaꞌa kakə Shimeyaŋw dzəmbə *ciki Hyala. Ma ghala vəghwə tsa va na, mbaꞌa kar dəy lə mbəghəy ɓəkə Yesəw dzəmbə ciki Hyala, ta fəə dzəghwa kwəma Hyala, njasa gəzəkə kwəma pəhəti *Məyizə. 28 Sa nay Shimeyaŋw zəghwə va ki na, mbaꞌa ɓəvə vəgha hwər tsa ci. Dza na ka məni ꞌwəsa kaa Hyala, ma kə na:
29-30  2:30-31 Ezay 52:10«A Ndə sləkəpə, ꞌwəsa dalala, nana kiy,
a kwəmaa niy gəzəkə miy tsa gha va niy nza mənta,
a mətsee nay ndə mbəlipə tsa ghwənikə gha.
Nana kiy, a ghaa mbəə zlay ndə sləni tsa gha
a ghəci mətiy lə wəzə.
31 *Ndə mbəlipə tsa va na sa garəy gha
ta mbəzli tə hiɗi gwanashi.
32  2:32 Ezay 42:6; 49:6; 46:13Ghəci na waŋ pi tsaa dzaa canshi kwal
tsaa nəwŋa kaa hwəlfə mbəzli tə hiɗi gwanashi.
Ghəci dza naa fə shəndəkəə dzəti ka *Izərayel
ghəshi mbəzli gha» kə.
33 Ma sa favə kar dəy Yesəw ghəshi lə mbəghəy kwəma gəzə Shimeyaŋw va na, nja maɗaŋa ghəshiy nata nava kwəma. 34  2:34 Ezay 8:14; 1Pi 2:8Dzəghwa Shimeyaŋw mbaꞌa təfanatishi miy. Zhini ma kə kaa Marəy mbəghəy Yesəw na: «Avanay zəghwə nay, Hyala təravə na ta sənay nəfə tsa ka Izərayel ghənzə. Nihwəti mbəzliy zəghwə va dza naa mbəlitishi, nihwətiy diɓa na, raꞌi ghəshi dzaa zashi, sa ka ghəshi zləɓa ma nəw ci. Zəghwə va dza naa ci shi ɗi Hyala mbəzliy məni. Ə na na nzanay, ka dza mbəzliy zləɓaw. 35 Ghəciy, ta cikəvəri kwəma mbəmbə na dzar mbə nefer mbəzli ɗaŋ dza naa dzəti ngwəla. Ma gha na na ghay Marəyəy, ta sa ngəraꞌwə dza ghaa dza tə kwəma zəghwə gha na. Njasa dzəramtəŋa məndi miy nəfə tsa gha lə gwapa dza ngəraꞌwə tsa tə ghaa zhəŋa» kə.
Anaa gəzə kwəmaa səəkə va Hyalaa dzəkən Yesəw
36 Ma ghalaɓa diɓa ki na, mbaꞌa nahwəti mali niy nza tiɓa mbə məlmə Zherəwzalem. Kwa gəzə kwəmaa səəkə va Hyala ghənzə. Ana slən tsa mali va, zha Penəwel mbə hwəlfə kar Aser ghənzə. Tərəŋw ghənzə niy halita. Ghənzə kiy, piya mbərfəŋ niy mənəhwə ghəshi lə zal tsaa niy ɓəvə na, ghənzəə zha. Dzəghwa mbaꞌa zata tsa va mətiy. 37  2:37 1Tim 5:5; Mt 6:16-17Ma sa mətiy zata na, dza na mbaꞌa nzəyta ka məgwəmba. Ghala vəghwə tsa vay, piya dəghəsə mətsəkə faɗəti niy nza sa nzə. Kalaa niy səvəri ghənzə mbə *ciki Hyala, war sləni Hyala ghənzəə məni havəghwə lə həvir gwaꞌa. Ka məni səwmay, ka cəꞌwə Hyala.
38  2:38 Ezay 52:9Dza na ki ndəs səəkəta tiɓaa dzəvəgha kar Marəy lə zata geꞌi lə vəghwə tsa va. Sa səəkəta na na, tapə ghənzə ta mananta ꞌwəsa kaa Hyala kwərakwə, dza na ka gəzanshi kwəmaa dzəkən Yesəw kaa mbəzliy ndəghə vici dza Hyalaa mbəli mbəzli mbə Zherəwzalem ti.
Kar *Zhezhefə lə zəghwə shi mbə məlmə Nazaretə
39 Dza kar Zhezhefə ghəshi lə Marəy ki, mbaꞌa ghəshi kəɗamti məni *kwəma pəhəti Hyalaa dzəkən zəghwə shi. Ma sa kəɗamti ghəshi məni nzə na, dza ghəshi ka zhashi lə zəghwə shiy jighi, zhimbə məlmə Nazaretə tə hiɗi ka Galile. 40 Ma zəghwə shi va naci ki na, war mbə mətsəhə kəli dikə, kwəriŋ kwəriŋ vəgha ci. Mbaꞌa Hyala fanambə məhərliy sənata kwəma tərəŋw dzəmbə ghən tsa ci. Bəm Hyala fakən dəvə nzə kən.
Yesəw mbə *ciki Hyala, ghəci lə piya məŋ lə bakə
41  2:41 Səvəri 12:1-27; 23:14-17Njasa səəkə piya vay, mbə dza niy nza kar dəy lə mbəghəy Yesəw dzəmbə məlmə Zherəwzalem ta *makwaghwa Pakə. 42 Ma sa mənti Yesəw piya məŋ lə bakə ki na, dza ghəshi pəm ghəshi pəməvə, ka dza ta makwaghwa va li njasa sənaɓəshi ghəshi mbə məni. 43 Sa tsəhəshi ghəshi mbə Zherəwzalem na, ka məni makwaghwa Pakə ghəshi. Dza ki mbaꞌa Pakə kəɗita. Ma sa kəɗita Pakə na, mbaꞌa kar *Zhezhefə lə Marəy kafəshi ka zhashiy jighi nashi ki. Mbalaa mbaꞌay na Yesəw ləy hwəməy mbə məlmə Zherəwzalem. Kalaa niy fəti ghən ghəshi ta nava kwəma. 44 War dza ghəshiy dza. Ma kə ghən tsa shi na: «Dzar mbə nihwəti mbəzli nza ghəy mbə dza li shi kwa zəərə kwətiŋ na na zəghwə» kə ghəshi nashi ki. Vəghwamti ghəshi mbə dza. Ma hetihwer ki na, mbaꞌa ghəshi maɗishi ta pala dzar mbə manhiy, lə dzar mbə madigahishi. 45 Pəlaꞌ pəlaꞌ kə ghəshi na, shaŋ ghəshi ta nay. Ma sa nay ma ghəshi na, dza ghəshi ka zhəghəvaa zhimbə Zherəwzalem ta pəla mbəɓa. 46 Vəghwamti ghəshi mbə pəla ci. Ma tə kwa mahkana vici na, zhini ndəs ghəshi tsəhəshi mbə Zherəwzalem. Dza ghəshi na, Yesəw mənzəy mbə ciki Hyala, tə jipəjipə *ka ɓənipə kwəma pəhəti Hyala mbə *ka Zhəwifə. Ka fa kwemer ɓənipə ghəshi va, ka ɗəɗəw nahwəti kwəma mbə və shi ghəci. 47 Ya wa ntsaa favə gəla kwemer gəzə na va na, ka mananci maɗaŋa va na ci va hwəlfə məhərli, lə va gəla kwəma ka naa zləɓakə gwaꞌa.
48 Ma sa səəkə kar Zhezhefə lə Marəy nay na, ka mananshi maɗaŋa nava kwəma. Ma kə mbəghəy ngəci na: «A zəghwee, tawa məntəŋəy gha nana kwəma tsətsəa, tawa gwəravə ghaa dzamtəŋəy her ghəy lə dəŋa, kwəp kwəp kwəp ghəy mbə pəlaŋa kia?» kə. 49  2:49 Zhŋ 2:16Ma kə Yesəw kaa zləɓanta na: «Wa shi pəlara ghwəy ti tsəghaa? Ə sənay ma ghwəy mbə ciki tsa Dirə dzee nza ta ghəranci sləni ci pə ghwəy shəkəna?» kə. 50 Kwəma gəzəkə na va ki na, mbaꞌa səəti məhərli kar dəy ghəshi lə mbəghəy.
51  2:51 2:19Dzəghwa Yesəw ki, mbaꞌa nəwvəshi, ka zhashi ghəshiy zhimbə məlmə Nazaretə kwa zəərə shi. Ka yə fəti ghəci kaa mbəzliy yakə va, njasa ɗi ghəshi. Ma na mbəghəy nanzə ki na, war mbə fə ghən ghənzə ta shiy məniva va gwanashi. 52  2:52 1Sam 2:26Yesəw ki na ka mətsəhə kəli vəgha ci, ka mətsəhəva məhərliy sənata kwəmaa dzəmbə ghən tsa ci gwaꞌa. Ka təɓanta kwəma ci kaa Hyala, tsəgha kaa mbəzli kwərakwə.

2:4-5 2:4-7 Mt 2:1; Zhŋ 7:42

2:11 2:11 Mt 20:30-32; Zhŋ 4:42; SləniKY 5:31; 13:23; 2Pi 1:11

2:14 2:14 Ezay 57:19; Mt 10:13, 34; Mk 9:50; Lk 1:79; 10:5-6; 12:51; 19:38, 42; 24:36; Zhŋ 4:27; SləniKY 10:36; Ef 2:14, 17

2:19 2:19 2:51

2:21 2:21 1:31

2:22 2:22-24 SləniTaH 12; Ɓəla 18:15-16

2:23 2:23 Səvəri 13:2

2:29-30 2:30-31 Ezay 52:10

2:32 2:32 Ezay 42:6; 49:6; 46:13

2:34 2:34 Ezay 8:14; 1Pi 2:8

2:37 2:37 1Tim 5:5; Mt 6:16-17

2:38 2:38 Ezay 52:9

2:41 2:41 Səvəri 12:1-27; 23:14-17

2:49 2:49 Zhŋ 2:16

2:51 2:51 2:19

2:52 2:52 1Sam 2:26