12
Fimdi Famde Kawtiw im Dulum Angse em Sang te.
Beli, kawtiw fufu banso banso mak teleko, abiw deng gekeko, kun dim molew molew kesiliw kale. Beem ding dim bakate, Yesus e akalem gelewkabiliw kunum ilo kewkew weng mak bokoyemomele: “Yu fimdi famde fasu kolew kebiliw Falisi kunum im kukuw be kilelbiko, boliwka! Kate, yu kilele ibolow fukunina! Wokmobe mesesem mesesem eisneng angom alik alik be fein kaim dim kuw fitewoke kasike.* Iluk 8:17 Keko beli, ibik ete, yomikel mililiw tem kel awkol kuw bakabiliw weng be taw dim kel alik alik im kiin dim kel kawin muk kang dim kel kitil kuw bokoyem bokoyem keloliw te.
Nakunum kumel yu kilele kililina! Yu kanelom kal dim yebiliw kawtiw im awan finganemokoliw te! Nimtew angom? Ibik e, i yulo nam makso yeniw kasike. Kate, nem weng kale kilele ibolow fukunemoliwka! Auk so kitil so Sunbin-Got e ki keko, kawtiw im kal so finik so be alik alik makuw weing dong tem da koyemoke kasike, yu beem awan ete kuw finganemoliwka!
Teingabi kel awon men gel mak yu tum win on kisol fong gelgel so wenkabiliw kate, Sunbin-Got akalem e awon men gel makmak beem ibolow e akokow kelinba kebe te. Kaneko kasike, yu kilele ibolow fukunemoliwka! Sunbin-Got e yukalem kak kon alik alik makuw teing bokoko, atemalakabe kasike, e yulo kal so kun so alik alik akati kilele kal kekabe te. Kasike, yu kanelom finganemokoliw te. Yu awon men gelgel biilo atin kuw bakiyemkabiliw kasike.* Iluk 12:24; Kalan Kunum 27:34
Yu kilele kililoliwka! Nimin kunum waneng ite mak nem wiin be mali kawtiw im kiin dim e kilele kaim dim kuw daliw tewe, nakati im wiin be Sunbin-Got em yemdakamin finik biim kiin dim e kaim dim kuw bokoyemboki te. Kate, nimin kawtiw ite mak nem wiin mali kawtiw im kiin dim e okiw da konemiw tewe, nakati kawtiw biim wiin e Sunbin-Got em yemdakamin finik im kiin dim e okiw da koyemoki te.
10 Yu kilelbi boliwka! Nimin kawtiw ite mak Kawtiw Aul nelo weng minemiw tewe, Sunbin-Got e ikalem minemin weng be sak misim kuw koyemoke kate, nimin kawtiw ite mak Sunbin-Finik elo weng milewiw tewe, Sunbin-Got e im milewbiliw weng be nam kulu koyeme te.
11 Mali kawtiw mak teleko, yulo Suda kawtiw num wensankabiliw am kawtem yemdeko, diwyemin kunum so, mali kak kunum so, mali auk so kitil so kunum so, alik alik im kiin dim kel mo koyemeko, geeyembiw tewe, yu kanelom finganeko, ‘Nono keko, yan weng mak bokoyemokoluw kae!’, angeko, ibolow fukunin tiaktiak kemokoliw te! Babo!* Mak 13:11; Iluk 21:12-15 12 Nimtew angom? Diwyemeko, geeyemokoliw ding dim bakate, Sunbin-Finik e yulo nomin yan weng mak bokoyemiw be kiol kuw kaim dim kuw fitewoke kasike.”, yangse kale.
On Kisol Ibolow Kelewbin em Weng te.
13 Yangeko, beli, mak kunum mak Yesus em mit mewso teleko, bokolewomele: “Kukuyemin kunum kutaka! Ku nem fik elo bokolewomelew: ‘Kuanse kalew em fan be kaso yukalem ete amen amen kelewoliwka!’, dangolewka!”, dangse kale. 14 Dangei, Yesus elo yan weng bokolewomele: “Kutaka! Kante nelo kaso yom diwyemin kunum kenemei, ne kaso yom mesesem mesesem eisneng be amen amen keyemoki a?”, dangse kale. 15 Dangeko, ka biliw kawtiw alik alik ilo bokoyemomele: “Yu bisil nam kemin em kukuw alik alik beem dulum elo kilelbiko, boliwka! Nimtew angom? On kisol banban aluwkabiliw kawtiw bikatei on kisol beem kitil e sunkuw finik so bin nam kuliw kasike.”, yangse kale.* 1 Timoti 6:9-10 16 Yangeko, fakam weng mak bokoyemomele:
“On kisol so kunum mak em musun wanin dem e banso banso gilase te. 17 Gilalei, e ibolow fukuneko, bokolomele: ‘Kame ne nono keloki a? Nem wanin kubulko, dukukebi am be fong gel keko, gouw gel kasike!’, angse te. 18 Angeko, bokolomele: ‘Ne kaneloki te! Nakalem wanin kubuleko, dukukebi am beelo am fak fak geleweko, wanin so, nem mesesem mesesem on kisol so alik alik be ka kel kuw gek dukuloki te. 19 Dukuko, nakalem akate bokonemomeli: ‘Feinka! Em so, on kisol fian so kunum keli kasike, wiin so keko, itol banban kebomi, iti aluwbamin makso nam aluwbamoki te. Kame, ne sak wanin so ok so waneko, kakat kuw kebomi, bo ya!’, angeko, bise te. 20 Angeko, bomelei, Sunbin-Got e elo atemeko, bokolewomele: ‘Ibolow fukunin sukumeko, teifulu belew kunum kutaka! Kameem kutiliw bakate, ne kulo kenii, ku kuanokolew te. Keko beli, kante kom on kisol mesesem mesesem eisneng memen kelewbelew be kuloke ya?’, dangse te.”,
yangse kale. 21 Yangeko, iti bokoyemomele: “Kame, yu kilele kililoliwka! Yu kawin dim kaleem on kisol mesesem mesesem eisneng kuw duku tem duku tem keliw kate, Sunbin-Got em kiin dim e em banim kawtiw kebiliw tewe, yu fakam weng kaleem kunum bakatetew yan wa kuw kululokoliw te.”, yangse kale.* Matyu 6:19-20
Ibolow Tiaktiak Kemin em Weng te.
22 Yangeko, akalem gelewkabiliw kunum ilo iti bokoyemomele: “Yu nem weng kale kilele kililoliwka! Yu kanelom kal dim em wanomin eisneng so, ilim minggilomin em eisneng so, alik alik beem dulum elo sakik keko, ibolow tiaktiak kemokoliw te! 23 Nimtew angom? Kal em dawkitil mo kemin wanbin eisneng so, minggilomin eisneng so, alik alik eisneng be finik so bin em afak kuw kebe kasike.
24 Yu awon guegnok ilo yetemeko, ibolow fukunemoliwka! I wanin musun kailinba kesomi, wanin kulu duku kemin am akati banim kekabiliw kate, Sunbin-Got e ilo yetemeko, wanin yemenkabe te. Kanekabe kate, kawtiw yu awon biilo atin kuw bakiyemkabiliw kasike, e yulo atin kuw kilele yetemkabe te. 25 Yom ibolow fukunin tiaktiak kebomi, ‘Nolokoluw yake!’, angbiliw beem dulum elo yu ki keko, yukalem kale kel biliw ding elo fong gel ding makmak kuw iti makso dulewokoliw sako? Babo! 26 Yu fong gel eisneng mak be nam ki keliw kasike, yu nimtew angom ete fian eisneng beem dulum elo ibolow tiaktiak kelewkabiliw a? 27 Yu ais bokbok weit atite ati atemeko, kilele ibolow fukunemoliwka! I ilum eisneng auleko, sok wilinba kekabiliw kate, im kait atite ati be wiin so emisik kamok fian Solomon em ilim kait ken ati be atin kuw bakilewkabe te. 28 Fein ibolow fong gel so kunum waneng yutaka! Sunbin-Got e sak goto kelewko, ais dakabiliw musun balasal be kait atite so minggikabe kasike, e balasal beelo bakilewkabiliw kunum waneng yukati atin kuw kilele kiol kuw yetemkabe te! 29 Yu kanelom wanin wanomin so, ok wanomin so, mesesem mesesem eisneng beem dulum elo ibolow fukuneko, ibolow tiaktiak kemokoliw te! 30 Kawin dim kaleem kunum waneng i beem eisneng elo ibolow tiaktiak kekabiliw kate, yom Kalew be yom sukumeko, kulomin ibolow eisneng beelo kal ke alakabe kasike, 31 yu Sunbin-Got em gawman ding dim em mesesem mesesem eisneng elo kuw ibolow fukunemoliwka! Kaneliw tewe, e mali mesesem mesesem eisneng bakati yulo sak kuw dukayemboke te. 32 Kaneloke kasike, nem kitil banim keliw angin fong yu kanelom finganemokoliw te! Yukalem Kalew e akalem ibolow kuw gelewko, kalfongsomi, yulo bamki so keyemeko, akalem gawman ding dim elo mo koyemoke kasike.
33 Kaneko beli, kawin dim kaleem on kisol be yu weneko, tum win kuluko, sukum keko, em banim kebiliw kunum waneng ilo dukayemboliwka! Yom duyembiliw ding dim bakate, yu abiil tikin kawtem kel nam banime on kisol fian mak duku kolewbiliw te. Yukalem abiil tikin dukukabiliw on kisol be musmus i ki keko, nam waniw te. Beemdiw, yakut kunum ikati elo nam yakut keliw te.* Iluk 18:22
34 Yukalem on kisol e katiw kel be tewe, yukalem ibolow fukunin bakati katiw elo kuw fewtokoko, alakabe te. Kate, yukalem on kisol e kawin dim kale kel be tewe, yukalem ibolow fukunin akati kawin dim kale kel fewtokoko, alakabe te.”, yangse kale.
Kuteko, Memen Kebin em Weng te.
35 Yangeko, akalem gelewkabiliw kunum ilo weng makso bokoyemomele: “Yu memen kesomi, yongom dong aileko, yewet e kilele funet keleweko, kilele memen keboliwka!* Matyu 25:1-13 36 Yu fakam weng kale kiliko, weng afak kunum ken biimdiw keboliwka! Weng afak kunum ken bi ikalem kamok em iti toloke ding dim feneko, kutebiliw kasike, em wanin dawol waneko, banimsomi, em abisom dim gogo angoke ding dim bakate, i fongate akate moko, abisom busok kelewokoliw te. 37 Kelewiwi, ikalem kamok em am matem teleko, akalem weng afak kunum waneng ilo yetemoke ding dim bakate, ‘Nem teli beem dulum elo memen kebiliw kai!’, angeko, kalfongyemeko, wanin wanomin mak memen keyemei, i teinsomeliwi, e ilo kilele keyemoke te. 38 Kate yu kilele ibolow fukunina! Im akokow keko, kutuliw mutuk fian kese ding dim kabalak e, kamok be toloke kasike, em tolomin beem dulum elote memen kesiliw weng afak kunum waneng bi kalfongeko, kakatemoliwka!
39 Yu fakam weng kale kiliko, ibolow fukunemoliwka! Am kayak kunum mak yakut kunum em toloke ding dim kal kesomi, memen keko, kutele tewe, yakut kunum be am kawtem nam uneko, on kisol mesesem mesesem eisneng be nam kule te.* Matyu 24:43-44; 1 Tesalonaika 5:2 40 Beemdiw, yukati am kayak kunum beemdiw kilele kuteboliwka! Yom akokow keko, ‘Kame nam tele kai!’ angiw ding dim bakate, Kawtiw Aul ne fein toloki kasike.”, yangse kale.
41 Yangei, Fita e elo dakalalomele: “Kamok Fian kutaka! Ku fakam weng be nukalem dulum elote kuw angbelew sako? Bani, mali kawtiw im dulum elo akati angbelew sako?”, dangse kale. 42 Dangei, Kamok Fian e akalem gelewkabiliw kunum ilo bokoyemomele: “Ibolow fukunin ken keko, akalem kamok em kilele afak kuw kakabe kunum e kante ye? Akalem kamok be kilele weng afak kunum beelo mali weng afak kunum waneng biim kak kunum kelewei, ete keko, wanin wanbin ding kele ding dim bakate, e mali weng afak kunum waneng biilo wanin yemgiyemoke te. 43 Kamok em teleko, mali im kak weng afak kunum kelewbe kunum beelo atemeko, ‘Ken kuw aluwkabe kai!’, dange tewe, kunum be kalfongeko, kakatemomeka! 44 Nimtew angom? Fein weng bokoyemite: Kamok be akalem mesesem mesesem eisneng angom alik alik be akalem weng afak keko, kak kebe kunum beem teing dim elo kuw da kolewoke kasike.* Matyu 25:21,23
45 Kate, kak keko, weng afak kunum be ibolow fukunomele: ‘Nem kamok e fongate akate nam tele kai!’, angesomi, mali weng afak kebiliw kawtiw ilo yen feiweko, wanin so wain ok banso bete kuw waneko, beem mongom ete ibolow mesem kuw keko, mamtel fian kele tewe, 46 em akokow kele ding dim kabalak e, akalem kamok be fein teleko, finik aloke te. Keko beli, kamok be weng afak keko, kak kebe kunum beelo diw atemeko, geeleweko, an feiw kolewsomi, elo anbakalaleko, sakalaw keko, weng bo bo kemin kawtiw im mutuk elo da kolewoke te.
47 Yu kilelbiko, boliwka! Nimin weng afak kunum iti mak ikalem kamok em ibolow fukunin be kal kebiliw kate, i memen keko, biim kal be dem ken gilalinba kele tewe, kamok be ilo ilum fian mak duyemsomi, yen feiw fian kuw koyemoke te.* Sekow 4:17 48 Kate nimin weng afak kunum ite mak akalem kamok em ibolow fukunin be kilele kal kelinba kesomi, wa kukuw keliw tewe, kamok e ilo ilum fong gel kuw duyemsomi, fong gel kuw yen feiw koyemoke te.
Yu kilele kililina! Nimin kawtiw ite mak Sunbin-Got e ilo fian eisneng mak duyemeko, ‘Yu kilele ateboliwka!’, yange tewe, kawtiw biim dulum elo e iti fian eisneng dakalako, ‘Makso makso dukunemina!’, angoke kasike.”, yangse kale.
Amen Amen Kuw Keyemse em Sang te.
49 Yangeko, iti weng mak bokoyemomele: “Ne kawin dim kaleelo weing dong kainin mak mit dalomin teli te. Kasike, nem ibolow mutuk fian e kanekote: Kame akate weing dong be kainoko!’, angbi te. 50 Kate emisik e, i nelo ok da konemok atew kenemeko, kal betbet ilum fian mak dunemokoliw te. Ebe! Kame, beem dulum elo ilum fian mak kenem kembe kate, ibik ete nem ilum fian bakati banimoke te.* Mak 10:38-39
51 Yu ibolow fukunomeliw: ‘Ne teleko, kawin dim kaleem kunum waneng ilo menew ibolow so koyemoki kai!’, angiw kate, itel bate! Ne telii, kunum waneng i nem weng kililiw kasike, i mongom amen kuw amen kuw kelokoliw te. 52 Kameem ding akati, sow em ding akati, kais yelimel mak i mongom alew kesomi, alemsal ikal, alew ikal keko, amen kuw amen kuw keem keyemokoliw te. 53 Yelimel bi amen kuw amen kuw keliwete: Alew esik min elo maka kelewbelei, min esik alew elo maka kelewbelei, yelim ikalem maka kelew kelew kemokoliw te. Beemdiw, auk usik mun ulo maka keumbului, mun usik auk ulo maka keumbului, imok auk usik min kalel ulo maka keumbului, min kalel usik imok auk ulo maka keumbului, yatel bikalem kuw maka kelew kelew kemokoliw te.”, yangse kale.* Maika 7:6
54 Yangeko, Yesus e kunum waneng banso biliw biilo bokoyemomele: “Yu ataan talbe dulum elo atemiwete: Abiil okmun alele tewe, yu bokolomeliw: ‘Kanele kasike, suuk tolomin kemaka!’, angakabiliw te. Keko beli, yom angiw dim e, fein suuk talakabe te. 55 Beemdiw yu atemiwete: Mililiw mutuk e gilil so, inim so, abiil kul so, kele kasike, yu bokolomeliw: ‘Kanele kasike, am ken am keloke te!’, angakabiliw te. Keko beli, yom angiw dim e, fein am ken am kekabe te. 56 Feinka! Yu kawin dim kale so, abiil katem so, alik alik beem kanebe eisneng be diw atemeko, beem mongom e kal kekabiliw te. Fimdi famde kunum waneng yutaka! Yu nem kame kanekabi be atemiw kate, yu beem mongom ete akokow keko, nam kal kebiliw sako?
57 Kate nimtew angom ete yukalem ete mesesem eisneng mak elo diw ateminba kebiliw a? 58 Ku yan mak kuluselew kate, ki keko, yan be iti dulewinba kebew tewe, kuso, yan dukemse kunum beso, kaso yu diwyemin kunum em mit mewso yan kilelemomin unokoliw te. Unesomeliwi, diwyemin kunum beem mit mewso telinba kebiliw ding dim bakate, kaso yu kitil keko, yan ilum be kilelewoliwka! Kilelewinba keliw tewe, kaso yu diwyemin kunum beem mit teliwi, e geekemsomi, kulo deko, yak bilisebe im teing dim elo dalei, isik deko, sok am tem da kokemokoliw te. 59 Ne fein weng bokoyemomeli: Tiaktiak ding mak kelei, ku sok am tem ka belewi, im kulo ‘Kame yan atin kuw banim kele kasike, kut una!’, kangokoliw weng beem ding fenokolew te.”, yangse kale.

*12:2: Iluk 8:17

*12:7: Iluk 12:24; Kalan Kunum 27:34

*12:11: Mak 13:11; Iluk 21:12-15

*12:15: 1 Timoti 6:9-10

*12:21: Matyu 6:19-20

*12:33: Iluk 18:22

*12:35: Matyu 25:1-13

*12:39: Matyu 24:43-44; 1 Tesalonaika 5:2

*12:44: Matyu 25:21,23

*12:47: Sekow 4:17

*12:50: Mak 10:38-39

*12:53: Maika 7:6