Makɨtɨbɨ kɨ Pol ndangɨ adɨ
Kolosɨ je
Ta kɨ dɔ makɨtɨbɨ tɨ kɨ Pol ndangɨ adɨ Kolosɨ je
Kəte mari nu, Kolosɨ e ɓe bo kare kɨ dɔnangɨ Aji tɨ, kɨ a asɨ kulə mətər 200, kaw kɨ lo kɨbɨ kadɨ tɨ lə ɓe kɨ Epəjɨ tɨ be. Ɓasɨne kɨn ɓari-e Turki ngata. Re ə nə o majɨ ɓa, a e ɓe kɨ Pol ɨndə njane tɨ nja kare al. E madɨ-kɨlə Pol kare kɨ tɔe nə Epapɨrasɨ, kɨ e dəw kɨ Kolosɨ tɨ wa no̰o̰ ə e dəw kɨ dɔsa̰y kɨ aw kɨ Poy Ta kɨ Majɨ me tɨ (Kol 1.7; 4.12).
Dɔkagɨloe tɨ kɨn Pol e dangay tɨ (4.3; 10, 18), dɔmajɨ ə a e Rom tɨ. Ə Epapɨrasɨ re rɔ Pol tɨ ɔr-e poy njé kaw-naa je kɨ Kolosɨ tɨ təkɨ nḛ ndo kɨ go rəbe tɨ al ɨsɨ njɨyə dande tɨ no̰o̰ kɨ tɔgɨne ngay. Əl təkɨ njé ndo nḛe je ka kɨn əli kadɨ dəw gər Luwə ə ɨngə kajɨ ɓa, sɔbɨ kadɨ aw no̰ tɔgɨ je tɨ kɨ go ndɨl tɨ nɨm, kadɨ ɨlə dɔne gɨn nḛ jibəl ɓe je tɨ madɨ tə kɨjə mɔtɨ je, kɨndə kəm go kujɨ kuso nḛ je tɨ kɨ kujɨ ka̰y nḛ je tɨ. NGay al go poy ta tɨ kɨn ɓa, nje kaw kɨlə Pol ndangɨ makɨtɨbɨ adɨ njé kadɨ-me je kɨ Kolosɨ tɨ, ole mede təkɨ kajɨ kɨ Luwə adɨ-je kɨ takul Jəju Kɨrɨsɨ kɨn asɨ nakɨ ngata. Makɨtɨbɨ kɨn, dɔmajɨ ə a ɨlə-n adɨ-de kɨ rəbɨ lə Tɨsɨkɨ əi kɨ Onəjɨm (4.7, 9). J-a j-ɨngə kəy kəm ta joo me tɨ:
Go ta kuwə ji-naa tɨ, kɨ oyo kɨ ra Luwə (1.1-14) me kəy kəm ta tɨ kɨ dɔsa̰y, Pol tɔjɨ Kɨrɨsɨ tə nje kɨsɨ dɔ nḛ je tɨ pətɨ. Əl təkɨ Kɨrɨsɨ aw kɨ tɔgɨ dɔ tɔgɨ je kɨ go ndɨl tɨ pətɨ, e kɨ karne ba ə e NGar dɔ njé kaw-naa je tɨ (1.15-2.3). Go tɨ ɓa, Pol ndəjɨ Kolosɨ je dɔ nḛ ndo tɨ kɨ loe al kɨ dɨje madɨ ɨsɨ njɨyəi dande tɨ (2.4-25).
Me kəy kəm ta tɨ kɨ dɔbəy tɨ, Pol ole me Kolosɨ je dɔ nḛ tɨ kɨ e njɨyə me kɨsɨ kɨ dɔ taa kɨ sɨgɨ, naa tɨ kɨ Kɨrɨsɨ, dan njé kun go Kɨrɨsɨ je tɨ wa nɨm, dan dɨje tɨ kɨ me kəy je tɨ ləje ə se dan dɨje tɨ kɨ me ɓe tɨ ba pətɨ (3.1-4.6). NJe kaw kɨlə Pol tɔl ta ta ləne kɨ ta je kɨ dɔne tɨ wa, əl-n ta ndə̰y be dɔ Tɨsɨkɨ tɨ nɨm dɔ Onəjɨm tɨ nɨm, taa ta kuwə ji-naa kɨ e wa ndangɨ kɨ jine kɨn tɔ (4.7-18).
Nḛ ndo je kɨ go rəbɨ tɨ al, toi dangɨ dangɨ kɨ dɔkagɨloe, dɔkagɨloe, nə nḛ kare kɨ njé ndo nḛe je kɨn pətɨ ɨsɨ sangi, e ta kadɨ njé kun go Kɨrɨsɨ je sɔli me kadɨ mede Kɨrɨsɨ tɨ kɨ e kɨ karne ba par ə aw kɨ tɔgɨ kɨn. E mbata kɨn ə, makɨtɨbɨ kɨ Pol ndangɨ adɨ Kolosɨ je kɨn, re ɨsɨ tɨdə ɓa, a o kadɨ ta kɨ me tɨ sɔbɨ dɔ dɔkagɨlo kɨ je tɨ ɓone wa kɨn tɔ. Makɨtɨbɨ kɨn a dɔ Kɨrɨsɨ tɨ, tɔje kadɨ aw kɨ tɔgɨ dɔ tɔgɨ je kɨ go ndɨl tɨ pətɨ, kadɨ taa-n dɨje kɨ ɨsɨ gɨn tɔgɨde tɨ ɨlə-de taa.
1
Kuwə ji-naa
Mi Pol kɨ nje kaw kɨlə lə Jəju Kɨrɨsɨ kɨ go ndɨgɨ tɨ lə Luwə, naa tɨ kɨ ngoko̰je Tɨmote ə jɨ ndangɨ makɨtɨbɨ kɨn, j-adɨ səi dɨje lə Luwə kɨ ɨsɨ me ɓe tɨ kɨ Kolosɨ, səi ngako̰je je kɨ adi mesi Kɨrɨsɨ. Kadɨ Luwə kɨ Bawje ra səsi majɨ ə kadɨ adɨ səsi lapɨya tɔ.
Pol ra oyo Luwə mbata lə Kolosɨ je
Jɨ ra oyo Luwə kɨ Baw Ɓaɓe ləje Jəju Kɨrɨsɨ, dɔkagɨlo je pətɨ kɨ j-ɨsɨ j-əl sie ta kɨ mbata ləsi. Jɨ ra-e oyo tadɔ j-o poy kadɨ-me ləsi kɨ adi Jəju Kɨrɨsɨ, kɨ ndɨgɨ kɨ ɨndɨgi dɨje pətɨ kɨ əi dɨje lə Luwə. Kadɨ-me əi kɨ ndɨgɨ-naa kɨn, gɨnde e dɔ nḛ kɨndə me dɔ tɨ ləsi kɨ Luwə ɨsɨ ngəm me dɔra̰ tɨ adɨ səsi. Ɨgəri nḛ kɨndə me dɔ tɨ kɨn kɨ takul kɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ kɨ e ta kɨ rɔjetɨ. Poy Ta kɨ Majɨ kɨn aw bɨtɨ tḛḛ rɔsi tɨ. Nɨngə asɨ dɔnangɨ ba pətɨ kɨ kandɨne, ə aw kɨ kəte kəte təkɨ to-n dansi tɨ kɨn be tɔ, ɨlə ngɨre me ndɔ tɨ wa kɨ oi poy ta kɨ ɔjɨ dɔ me-majɨ lə Luwə, taa ɨgəri me-majɨ kɨn tə nḛ kɨ rɔjetɨ. E Epapɨrasɨ, kɨ e madɨje kɨ ngay me kɨlə tɨ ə ndo səsi nḛ je kɨn. E dəw kɨ dana kɨ nje ra kɨlə ɓəə lə Kɨrɨsɨ dansi tɨ. Nɨngə e ə əl-je ta dɔ ndɨgɨ-naa tɨ kɨ NDɨl Luwə adɨ səsi.
Kəl ta kɨ Luwə mbata tɨ lə Kolosɨ je
Be ə, je ka, ndɔ tɨ wa kɨ j-o-n poy ta ləsi kɨn, j-ɨyə̰ ta kəl ta kɨ Luwə kɨ mbata ləsi al. Jɨ dəje kadɨ adɨ səsi ɨgəri ndɨgɨ lie majɨ kɨ takul gosɨ kɨ nḛ gər kɨ NDɨle adɨ səsi. 10 Lo kɨn tɨ, pa njɨyəsi a e pa njɨyə dɨje lə Ɓaɓe kɨ nəl-e me nḛ je tɨ pətɨ, a e pa njɨyə kɨ aw kɨ kəte kəte me kɨlə ra kɨ majɨ tɨ, ə a ɨtɔgi me gər Luwə tɨ par par tɔ. 11 Jɨ dəjɨ Luwə kadɨ adɨ səsi tɔgɨ me nḛ je tɨ pətɨ kɨ takul tɔge kɨ ətɨ ɓəl, mba kadɨ uwəi tɔgɨsi ba me nḛ je tɨ pətɨ, kɨ kɨsɨ dɔ tɨ kɨ kore me tɔ. 12 Ɨrai oyo Luwə kɨ Bawje kɨ rɔnəl təkɨ adɨ səsi asi kɨngə nḛ nduwə kɨ ɨsɨ ngəm me ɓeko̰ tɨ lie kɨ ndole, mbata dɨje kɨ əi ya̰e je. 13 E ə, ɔr-je gɨn tɔgɨ tɨ lə tɨl, re səje me ɓeko̰ tɨ lə NGone kɨ nje ndɨgɨ lie. 14 Kɨ takul NGone kɨn ə, je-n kɨ taa kɨyə̰ taa, nɨngə majal je ləje e kɨ kɨyə̰ go kɔ tɔ. 15 NGon kɨn, e bana kəm Luwə kɨ dəw asɨ ko-e al. E NGon dər nḛ kɨndə je pətɨ. 16 Təkɨ rɔjetɨ, e kɨ takule ə Luwə ra-n nḛ je pətɨ kɨ me dɔra̰ tɨ nɨm, kɨ dɔnangɨ tɨ ne nɨm tɔ. Nḛ je kɨ dəw oo-de kɨ kəmne, kɨ nḛ je kɨ dəw oo-de kɨ kəmne al, re ən ko̰ɓe je, kɨ tɔgɨ je, ə se njé ko̰ɓe je ba pətɨ ka, e kɨ takule ə Luwə ra-n nḛ je kɨn pətɨ nɨm, ta e kɨ mbata lie nɨm tɔ. 17 Kɨrɨsɨ e no̰ nḛ kɨndə je tɨ pətɨ. Nɨngə e kɨ takule ə, nḛ je pətɨ kɨ Luwə rade, ai kɨ dɔde taa tɔ. 18 Kɨrɨsɨ ə wa e kɨ bo dɔ njé kaw-naa je tɨ, kɨ əi darɔe. E wa ə e kɨlə ngɨrə nḛ, e dəw kɨ dɔ kəte kɨ tḛḛ dan njé koy je tɨ. Be mba kadɨ-me nḛ je tɨ pətɨ, e kɨ dɔ kəte. 19 Tadɔ Luwə ge kadɨ nḛ je pətɨ kɨ rɔne tɨ asɨ-naa bərəre rɔ Kɨrɨsɨ tɨ. 20 Nɨngə e kɨ takul Kɨrɨsɨ ə Luwə ndɨgɨ kadɨ dɨje pətɨ kɨ dɔnangɨ tɨ ne ɨləi nojɨ naa tɨ səne. E kɨ takul məsɨ NGone kɨ a̰y dɔ kagɨ-dəsɨ tɨ kɨn ə, Luwə adɨ lapɨya re-n dɔnangɨ tɨ ne ə se dɔra̰ tɨ. 21 Nɨngə səi je kɨ kəte ɔri kagɨsi kɔ ta kəm Luwə tɨ, səi njé ba̰ je lie kɨ mbata mər ta je ləsi, kɨ nḛ rasi je kɨ majal. 22 Nə ngɔsɨne Luwə ɨlə nojɨ naa tɨ səsi kɨ takul darɔ Kɨrɨsɨ kɨ go rəbɨ koye, mba kadɨ ra adɨ tḛḛi ta kəm Ɓaɓe tɨ tə dɨje kɨ ayi njay nɨm, kɨ kanjɨ yoro nɨm, taa kɨ kanjɨ ta madɨ dɔsi tɨ nɨm tɔ. 23 Nɨngə, majɨ kadɨ ai dɔ njasi tɨ me kadɨ-me tɨ. Kadɨ-me kɨn ə e gɨn kəy kɨ nga̰ kɨ ai dɔ tɨ, kɨ kanjɨ kadɨ nḛ madɨ ɔr səsi aw səsi sa̰y kɨ nḛ kɨndə me dɔ tɨ ləsi kɨ Poy Ta kɨ Majɨ adɨ səsi kɨn. Poy Ta kɨ Majɨ kɨ e kɨ kɨlə mbḛ kadɨ dɨje pətɨ kɨ dɔnangɨ tɨ ne kɨn. Nɨngə e ə mi Pol mi nje ra kɨle.
Ko̰ lə Pol mba njé kaw-naa je
24 NGɔsɨne, rɔm nəl-m mbata ko̰ je kɨ m-ɨsɨ m-ɨngə mbata ləsi. Təkɨ rɔjetɨ, me rɔm tɨ, kɨ mbata majɨ lə njé kaw-naa je kɨ əi darɔ Kɨrɨsɨ, m-tɔl ta ko̰ je kɨ nay kadɨ Kɨrɨsɨ ɨngə. 25 Kɨ mbata njé kaw-naa je ə m-təl-n nje ra kɨlə ɓəə ləde. E Luwə ə ɨlə kɨlə kɨn jim tɨ mba kadɨ m-ra-n səsi. Kɨlə kɨn e kadɨ m-ɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ lə Luwə kɨn ba pətɨ madɨ səsi. 26 E nḛ kɨ to lo ɓɔyɔ tɨ kɨ rɔ gɨn dɨje tɨ pətɨ kɨ dɔkagɨlo je pətɨ, nə ngɔsɨne tḛḛ kɨ dɔe adɨ dɨje ləne gəri. 27 Tadɔ Luwə ndɨgɨ kadɨ gəri nḛ kɨ ɔjɨ kadɨ ra ə e nḛ kɨ majɨ kɨ ətɨ ɓəl kɨn. E nḛ kɨ kɨndə dɔe dana mbata majɨ lə dɨje pətɨ. Nḛ kɨ to lo ɓɔyɔ tɨ kɨ Luwə tḛḛ kɨ dɔe e Kɨrɨsɨ kɨ ɨsɨ mesi tɨ, ə adɨ ɨgəri ay njay təkɨ a səi me tɔɓa tɨ lə Luwə kɨn. 28 E Kɨrɨsɨ kɨn ə, j-ɨsɨ j-ɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ lie kɨ rəbɨ ndɔr mbi dɨje pətɨ, kɨ rəbɨ ndo-de nḛ kɨ takul kəm-kədɨ kɨ Luwə adɨ-je. MBa kadɨ əi pətɨ təli dɨje kɨ tɔgi gangɨ me Kɨrɨsɨ tɨ. 29 MBata kɨn ə, m-ɨsɨ m-ra-n kɨlə nɨm, m-ɨsɨ rɔ-n nɨm, kɨ tɔgɨ Kɨrɨsɨ kɨ ɨsɨ ɔdɨ rɔne rɔm tɨ.