20
Navurim̃araboiano na vio Israel ajidom averbure Yesu
Mataiu 21:23-27; Mak 11:27-33
Mia ka legiano dolu bereio, ana Yesu ban bere joomo ea Yimo Lu na Atua Kunuano yako Yerusalemo, naio jom̃a berloglog tomu nalo a jom̃a mioliolu ka Ioluano Vou na bo banlo. Ana tomu na tortoru na kulo lu nalo bija naverloglogiano na tuboiano nalo bija navurim̃araboiano dolu nalo abinimei eaio, abika denio aberinavo “?Jau kover von ka kumemi, ka nam̃a jau kojom̃a komila jibe na ea vio nei ea kei siano? ?A kei ber kaso ka jau kala tibe na?”
Ana Yesu berdop̃elo, berinavo “Mo, mia kiniou bunu nevika vikadeniano tai den kamiu beamu vo. Kiaku vikadeniano jibe nei, ber ?Varueiano nam̃a Jone jom̃a mila nua ban tomu nalo, naio be vite tai napano Atua berkanio ka m̃a naio rilaio, p̃eli na Jone ga naio jidom ka rilaio? Kamiu kuver von nina.”
Mia Yesu kiano vikadeniano nei mila amil toru banlo, ajum̃a aberinavo “?Mia kito rover tum̃abe ka naio? !Kito rovitikario vatitig rivu! Ver kito roverinavo varueiano na Atua ber ka Jone, mia tete na naio monoka rivika bere den kito riverinavo bior vaio ana maka romonea Jone. Mia bunu, ver kito rover Jone ga jidomii ka rilaio, mia tomu nalo tinielser kito, mia atuba kito, bior nalo aju amonea Jone jikili ruei ka napano naio be Atua kiano nailiano riano tai.” Ana jidomiano na mila ana aberdop̃e ban Yesu aberenio nalo maka ajikiaio ga.
Mia Yesu ber kalo, berinavo “Tibe na, mia kiniou bunu, maka nejikia never ka kamiu ka kei naruei naio ber ka kiniou ka nala im̃auano nalo nei.”
Jamerijiano na tomu na bova napano m̃a abitikar jiotilikrevi tai
Mataiu 21:33-46; Mak 12:1-12
Ana Yesu ber jamerijiano tai ban tomu nalo na ka bogo na, berinavo “Toro na toru tai, bija kiano jiotilikrevi tai. Bogo tai naio jidom riel rivan ea buruvenuo dolu tai, napano jo vaatarobe laka, ana juvan kiano jiotilikrevi nei ban tomu dolu nalo ka mia amei aim̃au eaio, ka mia avulu vanio. 10 Ana toro na toru nei naio ba jo-o, avona bitilubar ka be bogo na m̃arkrevi meruo naruei. Jibena miila kiano toro tai ka ban bereio ea nalo napano ajua kiano jiotilikrevi nei, ka rivar puruveru na m̃arkrevi nei togio napano monoka avulu vanio. Ana toro nei bano, mia bogo na naio miyotuba kalo, nalo maka asidom avuluio, mia amue naio ga o-o bisi ana na amiila naio ban bereio jum̃ano ravavo ga jibe na. 11 Ana toro na toru nei miila kiano toro dolu tai bano, mia abitivi naio bunu, amila lelan toru laka, ana amijil deven naio ban bereio jum̃ano yauo ga jibe na. 12 Mo varolu nene, toro na toru nei miila kiano toro dolu bereio, mia naio bunu, amueio-o bar ja, ea naio toru laka, ana abukulario den jiosi.
13 “Mo toro na toru na jiosi nei naio mial bajago na kirivova nei, mia naio maka bunu rijikia naruei, berinavo ‘!Aiou! ?Bo ka mia nala tum̃abe naruei? P̃eli vonganei, monoka neiila ga keneriku rivano. Naio be keneriku takurano ga, tinieku jii m̃elea naio, mia ver naio rivan mia nalo monoka avitilubar avijuku rivu ka naio.’ 14 Naruei miila naio bano, mia bogo na tomu nalo amialio, nalo ajidomii kirivova kanio. Aberiio ealo, aberinavo ‘Naina be toro na toru kenerinio na. Toro na naruei, napano ver toro na toru na riva kovio, mia naio naruei rivar kiano borotano nene tibe kiano jajum̃ano ve kiano. Bo ka kito rouebin naio rim̃aro, kanio mia kito ga romijikia ravakar borotano nei rive kiado.’ 15 Naruei nalo ajumolu abokario, abukulario batove den jiosi nene, amuebinio.”
Ana Yesu berinavo “Tukunu nei naio bisi ea vio na, mia bo ka kamiu kuvisidomii vonio. Bogo na toro na toru rijog tenei, mia naio rimei rila tum̃abe ka nalo nei? 16 Neber ka kamiu neber tomu kirivova nei, mia naio rimei ruelo, am̃arm̃aro ea bajago kouo tai, a mia naio rudu kiano jiosi nei toa tomu dolu na bo nalo jum̃alo.” Ana bogo na amijog Yesu naio ber jibe nei, amijog lubar ka iliano nei be ilivaniano tai, ber jibe ka kulo Ju maka asidom naio napano be Atua kenerinio, ana mia Atua rivuru tomu nalo na maka ave kulo Ju adu jelelo. Ana vite nei nalo maka asidom ajogio, naruei nalo amil jikili aberinavo “Vite na jau kojom̃a koberiio na, Atua maka lele rijamo ka mia riyotuba tibe na.”
17 Mia Yesu bitikarlo, bika ber “Kamiu maka kumisidom, ana bior vaio ana abivitauia iliano lu nei napano naio ber jibe nei, berinavo
‘Puruveru na, tomu nalo napano amim̃auka yimo aber naio bova, mia abuku ban ruei,
mia vonganei, puruveru nene naio binimei be puruveru na kirinovo tai ea sudu na yimo, ka rudukar yimo sikili.’ Iouano 118:22
18 “Tomu nonovio na mia ava aserbap̃e ea puruveru nei mia ajoru napano mia puruveru nene rila kokorov mokotenalo. Mia ver riva rivokar bogo na puruveru nei rijoru, toro kei napano puruveru mon kakario mia rila kitkitio rivova, naio riva kovio.”
19 Ana naverloglogiano na tuboiano nalo bija tomu na tortoru na kulo lu nalo, abitilubar ka Yesu kiano jamerijiano nei jilogloglo memedu, naruei nalo tiniel jerio lie vo, ajumolu ajidom avokar naio rimemedu ea bogo nei garuei. Ajidom toru ka ala titai kanio, mia amila dede ga, bior amial ka tomu nalo ajum̃a tiniel jii naio ga. 20 Jibe na naruei ana bogo nono ga ajum̃a abitivitiio, a nalo tealo ajum̃a ajivanlo ga aba vaataro kanio, abar kokoalo ga amilalo jibe amonea naio bo, mia tena ajum̃a amilaio, ajum̃a abarkakar kiano iliano nonovio ga. Kialo jidomiano, ka ajidom aleal iliano na naio riverenio, ana amijikia ala veriiano van toro na toru na vio Romo nene Pailat, ka naio mijikia sian vironiano tai vanio tibe ka na ajidomio.
Tena be Atua kanano a tena be Sisa kanano
Mataiu 22:15-22; Mak 12:13-17
21 Ana nalo nam̃a ajum̃a abar kokoalo ka napano abinimei vaataro ka Yesu, bogo tai ana abika vikadeniano tai denio, ajidom ajukubinio. Aberinavo “Naverloglogiano, kumemi nubitilubar ka kiamo iliano a kiamo verloglogiano be riano a memedu. A kumemi nubitilubar ka jau maka ketibure tomu nalo aveve dolu, mia komialo abe veverare ga kojom̃a koberial Atua kiano m̃arabo na memedu ka tomu nalo nonovio. 22 Ana numisidom nuvika denso tibe nei ka: ?Kiado tuboiano naio ber jum̃abe? ?Naio ber memedu ka kito kulo Ju nalo rovulu takis van parinio tubo na Romo na Sisa, p̃eli na ber maka rimemedu?”
23 Mia Yesu bitilubar ka ajidom ajukujuku naio, naruei naio ber kalo, berinavo 24 “Kuvidu puruveru sesa nene tai rimei van kiniou. ?Kuvial von kei mirano na joaio? ?A sio nei ajiri joaio, be kei siano?”
Nalo aberinavo “Sisa mirano na, a siano na bunu.”
25 Ana naio ber kalo, ber “Mo, tena be Sisa kanano, kamiu kuvidu van Sisa. A tena be Atua kanano, kamiu kuvidu van Atua.”
26 Nalo nei ajidom toru ka avokar vatitig kija Yesu ea tomu nalo miralo ka kiano iliano tai, ana mia bogo nam̃a amijog kiano verdop̃eiano nei, amiilo toru kanio, amial ka naio bokar tanealo, ana nalo aju buru ga, maka bunu ajikia aver bereio titai.
Tomu na am̃aro mia ameul bereio
Mataiu 22:23-33; Mak 12:18-27
27  Im̃auo 23:8Mia iorou ka naina, Satusis nalo tealo abinimei ea Yesu, ka ajidom avika denio ka tivelinio na vite tai nam̃a abiekar kouo eaio, aber tomu nalo na am̃arm̃aro, maka bunu ajikia ameul bereio ea bogo na maaro. 28 Naruei nalo abika denio, aberinavo “Naverloglogiano, kumemi numisidom nuvikaso, ka jum̃abe ka iliano tai nam̃a tormoruo Mosis re nua naio bivitauiaio be kiado. Naio berinavo, ver toro tai rim̃aro den koano, napano maka ve kenerilo tai vo, mia monoka nana lian ka naio rivuru taanou nene ve koano, ka mia rila ka tira nei mijikia rivar tete, ka mia rudu kuruano napano naio m̃aro siano, ka mia siano rimeul to. 29 Mo, ka bogo tai, be kurualo aluo. Motoru kalo buru tira tai be koano, mia m̃aro den koano napano naljuo maka avar kenerilo tai vo. 30 Ana maratoru naio kija buru tira nene, karina naio bunu m̃aro denio, 31 karina baratoru, naio bunu milaio, bano-o bokar kurualo aluo nene, nalo abiniu amila jibe na ga, napano maka ve kenerilo tai leleio. 32 Ana iorou ka koano nalo nao-o abiniu, tira nene bunu m̃aro. 33 Mo jau kover von vite na. Ea bogo na maaro, ka bogo nam̃a ajum̃a aberveriio vurua na aber mia tomu nalo atumormolu bereio, mia tira nei naio ve kei koano, bior naio joro ka kurualo aluo nei abiniu ruei?”
34 Naruei na Yesu berdop̃elo berenio berinavo “Ea yetemeriba nei ga tomu nalo ajum̃a ajorjoro, 35 mia nalo napano Atua ber ka amijikia ameul bereio ea nam̃ariano, ka ava jouro ea kiano vio, mia maka bunu ajikia alaio. Ka bogo na, maka bunu asorsoro kalo, 36 mia maka bunu ajikia am̃arm̃aro, bior mia amei atavukia nailiano nalo. Mia Atua rivuru meul ealo bereio den nam̃ariano, naruei amei ave kenerinio nalo riano.
37 “Mia ka tivelinio ka na meul bereio na, Mosis bunu beriio nua ruei, naina jakii tukunu na buruiesi tai napano sebi jom̃a bovago eaio. Ea vio na romial ka Mosis naio jom̃a bio Atua Sop̃i ber naio be Atua na Epraamo kanano, a Atua na Aisak kanano a Atua na Yakovo kanano. 38 Ana bogo na Mosis naio ber iliano na, tom tolu nei am̃aro ea yetemeriba nei nua bogo be ruei, jibe na am̃aro ea yetemeriba nei, mia aju ameul ea Atua kiano vo. Atua naio maka ve Atua na tomu na am̃aro ga, mia naio jidom ka tomu nalo na aju bija naio nalo abe tomu na ameul. Ea Atua kiano vitiiano, tomu nalo nam̃a am̃aro ruei ea yetemeriba nei, nalo ameul kia ga vo aju.”
39 Ana naverloglogiano na tuboiano nalo, nalo ajum̃a amiagago ka Yesu kiano verdop̃eiano ban Satusis nalo, ana amial ka naio be masou bo laka, ana aber “Naverloglogiano, kanamo verdop̃eiano naio bo mia bo.” 40 Aber jibe na bior Yesu kiano iliano nei mila Satusis nalo amerou ka avika vite tai den naio bereio.
Yesu Naverikariano naio be tormoruo Parinio Tubo Teviti kiano Atua
Mataiu 22:41-46; Mak 12:35-37
41 Naruei Yesu mil ba lie banlo, bika vite denlo, berinavo “Bior vaio ana nalo ajum̃a aberloglog kamiu, aberinavo Naverikariano naio monoka riyotuba ea tormoruo Parinio Tubo Teviti nene kiano yati, napano nua naio be Parinio tubo beamu? 42 Kiniou nebika naina, bior beamu, Teviti naio bivitauia niosi na Iouano kanano, berinavo
‘Atua Sop̃i naio ber ka kiaku Tubo, naio berinavo “Jau kototano ea vameruo na kanaku,
43  jau koto rorea rivano-o,
mia kiniou nala kanamo uolu nalo amei tibe ka yebe tai nam̃a kobijankon jaamo eaio.” ’ Iouano 110:1
44 “Ea vio na romial ka napano Teviti naio jom̃a bio Naverikariano ka kiano Tubo mugaruei. ?Mo bior Teviti naio ber jibe na, mo jum̃abe ana ajum̃a aberenio mia Naverikariano naio riyotuba ea Teviti, rive kiano yati tai ga?”
Mia ea bogo tai bereio, amiilo toru ka Yesu kiano iliano nalo.
Yesu mil jikili ban navurim̃araboiano nalo na nalotuano
Mataiu 23:1-36; Mak 12:38-40; Luka 11:37-54
45 Ana tiniobi nalo aju amiagago ka kia ga vo, ana Yesu berial iliano tai, napano be kanano naiagagoano ga nalo kialo. 46 Naio berinavo “Kamiu kuvitikar kamiu ka naverloglogiano na tuboiano nalo na nam̃a abarvar kalo m̃ele ka m̃alo burutili kulu-m̃arauo nalo na, a verenio nalo amieliel ea vioruru nalo, ajidom ka tomu nalo monoka avatove kalo, avio vatitiglo averinavo ‘!Aiou, naverloglogiano novo, kavijo bo!’ A ea bogo na jokoluolu p̃eli joomo ea yimo na volkouano nalo bunu, nalo ajidom ka dam̃ariga atutano ea vio na tomu na tortoru nalo kanalo ga. ?Kamiu kubitilubar ruei, a? 47 Mia ajum̃a aburu kialo volkouano nalo kiri p̃etep̃eteli laka, mia ajum̃a amila sibi ga, bior ka bogo nene ga, nalo ajum̃a amijukubin taanou nalo, amila bulaglo. Naruei bior kialo bajago nalo na, mia kialo vironiano sikili lie vo.”

20:27 Im̃auo 23:8