2
Uŋa Töröŋan eta gwarek uruŋine geyök.
1 *Lew 23.15-21; Dut 16.9-11Jisösnöŋ kömuyöhi, nalö miaŋgöreŋök sonda 7 teköiga wehön 50*50 mi Grik keunöŋ Pentekost. miaŋgöreŋ yambu jeŋi qeqe nalöŋi kam kuŋguiga urumeleŋ ambazip pakpak yeŋön tokoba kendon tatket. 2 Tatketka miaŋgöreŋöhök Suepnöhök yuai kun biliksik eri kouruk ketaŋi asuhui mötket. Dimbomnöŋ köhöikŋanök qemakzawi, mönö miaŋgö tandök ewö asuhuba eta miri tatkeri, mi körek kokolak qeyök. 3 Miri kokolak qeba yuai miaŋön deŋqeŋda sehiba könöp bölam tandök ewö nöröpŋini qakŋe öŋgöi eket.
4 Mewö asuhuiga Uŋa Töröŋan körek yeŋgö uruŋini kokolak qeiga gölme tosatŋe keu ahözawi, mi könahiba jiget. Uŋa Töröŋan sölölöhöba keu saŋep alöhaŋgö dop aukŋe jiget.
5 Juda ambazip tosatŋan Anutu göda qeba kantri könaŋi könaŋi suep bapŋe tat anjei, miaŋgöreŋ deŋda anda mala Jerusalem liliŋgöba kageri, tosatŋi mewöŋi mewöyök sitinöŋ malget. 6 Mewö mala kouruk ketaŋi mi möta ambazip kambu gwötpukŋan kaŋgota tokoget. Tokoba kingetka mötnarip ambazipnöŋ keu murutŋi murutŋi jigeri, mi pakpak möta nanŋak nanŋak möt asariba miaŋgöra aurumpurik aka köŋkuŋ aket.
7 Köŋkuŋ aka welipköba jiget, “Mötket! Azi ki keuŋi keuŋi jizei, yeŋön mönö körek Galili ambaziwa akze me? 8 Nini kantri murutŋi murutŋi miaŋgöreŋ ahuba kota malinga yeŋön mönö denöwö aka malqarip kantrininaŋgö dop keunini nanŋik nanŋik jigetka mötzin? 9 Nini Partia ambazip, Midia ambazip aka Elam ambazip ki kinjin. Nini tosatŋan Mesopotemia malin. Tosatŋan Judia malje aka tosatŋan Kapadosia gölmenöŋ malget. Ambazip tosatŋan Pontusgöra, tosatŋan Eisia prowinsgöra akzin aka yeŋön nanini keunine keu jigetka mötzin.
10 “Tosatŋan Frigia gölme mosöta ki kaba malje. Tosatŋan Pamfilia taon mosötket. Tosatŋan Ijipt kantrinöŋ malget. Tosatŋan Sairini gölme likepŋe Libia kantrinöŋ malget. Tosatŋi nini Rom sitiyök kusukŋanök ki kaba maljin. 11 Nini tosatŋan Juda ambazip ahuba maljin aka tosatŋan kantri tosatŋe ahuba könaŋgep Juda ambazip ahin. Mewö kinjin aka yeŋön keu jigetka nini keunini mohot mohot mi ölöp möt kutuzin. Neŋgöreŋök tosatŋan gölme jölanŋi qetŋi Krit mosöta köwet kutuba kaget. Tosatŋan Arebia keu jize. Nini mewöŋan maljinmö, yeŋön söŋgaiba Anutunöŋ aŋgöletot öŋgöŋgöŋi ahöhi, mieŋgö könaŋi mi nanine keunöŋ nanŋik nanŋik jigetka mötzin.” 12 Mewö jiba körek yeŋön auruba lalalulu siksauk aka nanŋini kewö jim qesim aŋguget, “Kiaŋgö könaŋi mönö denöwö?” Mewö qesim aŋguba keu jaruba tönpin kinget.
13 Tönpin kingetmö, tosatŋan mepaqepaik aka kewö jiget, “Yeŋön wain o nahömŋambuk gwötpuk nemba eŋololoŋ akze.” Mewö.
Pitönöŋ Uŋa Töröŋaŋgö könaŋi jim asariyök.
14 Mewö jigetka Pitönöŋ aposol 11 yembuk mohotŋe wahöta kinda köhöikŋanök qeta ambazip kambu yeŋgöra kewö jii mötket, “Alaurup, Juda ambazip aka ambazip körek Jerusalem maljei, nöŋön yuai asuhuzawaŋgö könaŋi jibi kezap ala mi mötket. 15 Iŋini tosatŋan neŋgöra kewö jize, ‘Yeŋön o köhöikŋi negetka uruŋinan eŋololoŋ akza.’ Mewö mötmörizemö, neŋön mewö qahö akzin. Ki söŋangö 9 kilokŋi akza. Söŋan mi o nene nalöya qahö. 16 Qahöpmö, kezapqetok azi Joelnöŋ Buŋa keu kewö jiyöhi, miaŋön mönö ölŋambuk akza,
17 *Joel 2.28-32‘Anutunöŋ jiza: Kembugö kaka nalöŋan törimawi, nöŋön nalö miaŋgöreŋ Uŋani Töröŋi mokobiga ambazip körek yeŋgö qakŋine öŋgöma. Öŋgöba sölölöhöba kutum eŋguasöriga kewö asuhuma:
Eŋgö nahönböraturupŋinan kezapqetok keuŋi keuŋi jimakŋe.
Eŋgö gwabö seramurupŋinan jeŋini meleŋni imutŋi imutŋi ehakŋe.
Eŋgö ambazip namŋi yeŋön gaunŋi gaunŋi ekŋe.
18 Uŋani Töröŋi mokomami, mi azi aka ambi weleni qeba malmei, yeŋgö qakŋine mewöyök öŋgöiga kezapqetok keu jimakŋe.
19 Nöŋön aŋgöletot suepnöŋ albiga uget eu öŋgöiga ekŋe aka gölmenöŋ aiwesök mi kewö ekŋe:
Yuai sepŋambuk, könöp öŋgöŋgöŋi aka köwak köndumŋambuk mi asuhume.
20 Wehön jeŋan pandaman meiga köiŋnöŋ pisihiba sep ewö akŋa.
Mewö asuhuiga miaŋgö andöŋe Kembugöreŋ nalö ketaŋan kam kuŋguma.
Wehön mi aködamun aka qetbuŋaŋambuk.
21 Denike yeŋgöreŋök kunŋan kun Kembugö qetŋi qeta köulukömawi, yaŋön mönö amöt qem waŋgiiga letotma.’ Joelnöŋ mewö ohoi ahöza.
22 “O Israel ambazip, iŋini mönö kezap ala keu ki mötket: Anutunöŋ Jisösgö malmal nalöŋe sölölöhöm waŋgii mali aŋgöletot, aiwesök aka aiaka ösum-mumuŋambuk mi eŋgö sutŋine gölmenöŋ aukŋe asuhuget. Iŋini mi ölöp mötze. Anutunöŋ yuai mi asuhum waŋgiba mewö miaŋön Nazaret azi miaŋgö könaŋi naŋgöba jiba kondel eŋgiba malök.
23 *Mat 27.35; Mak 15.24; Luk 23.33; Jon 19.18“Anutunöŋ mönöwök Jisösgö keuŋi qeljiŋe jöhöba möt kutuba kewö jiyöha ahöza, ‘Amötqeqe Toŋan mönö pinjit azi yeŋgö böröŋine etma.’
Keu miaŋgö dop Anutunöŋ Jisös qahö aŋgön köli eŋgö böröŋine erök. Mewö eriga iŋini kömumapkö qetketka kian kantri gawman yeŋön Mosesgöreŋ Köna keu qahö möta töndup jim kutugetka böröŋinan Jisös memba maripomnöŋ qeget kömuyök. Kömuyökmö, sepŋan mönö eŋgö qakŋine öŋgöyöha ahöza. 24 *Mat 28.5-6; Mak 16.6; Luk 24.5Jisösnöŋ kömuyökmö, kömupkö kösö gwaröŋe eri kömup Toŋan i jöhöba nalö köröpŋi galöm köl waŋgimamgö osiyök. Mi Anutugöreŋ qahö dop kölök. Miaŋgöra yaŋön i mem guliba kömupkö sihimbölöŋeyök meköiga wahörök. 25 *Sum 16.8-11Kiŋ Deiwidnöŋ Jisösgöra kewö jiyök ahöza,
‘Nöŋön garaŋguruŋ aka talbileŋbuköra Kembunöŋ böröni ölŋe malja.
Yaŋön nalö dop qöhöröŋne kini imut ewönöŋ eka maljal.
26-27 Mewö mala kömumam-mö, kömupkö uŋem mire gebiga andö qahö nuŋguman.
Göŋön nangi wölböt azi sarakŋi tök-kutukutuŋi ni mönö meköm niŋginöŋga kömupkö lömnöŋ ahöba qahö gisahömam.
Miaŋgöra urunan sösöŋgai aiga numbu nesilamnan renduŋ liŋet köla maljal.
Silenan mewöyök guliba wahötmawaŋgöra al mamböta jörömqöröm aka luhut memba ahöma.
28 Göŋön malmal köhöikŋaŋgö könaŋi kondel niŋginöŋga möt kutumam.
Nöŋön göhö jemesoholge pöndaŋ malbiga göŋön uruni sösöŋgainöŋ kokolak qeman.’ Deiwidnöŋ Jisösgöra mewö jii ahöza.
29 “O alaurupni! Pitö nöŋön bem ambönini kiŋ Deiwidkö könaŋi mi awösamkakak qakŋe aukŋe kewö jim asarimam: Deiwidnöŋ kömuiga löm kölgetka qaksiriŋan merak sutnine ki ahöza. 30 *Sum 132.11; 2 Sml 7.12-13Deiwidnöŋ kezapqetok azia aka malöhaŋön kewö mörök: Anutunöŋ gwölönarökurupŋi yeŋgöreŋök kun möwölöhöba kuŋgui nanŋi ewö azi kembugö dum tatatŋe tatma. Anutunöŋ keu mi jöhöba jöjöpaŋ keunöŋ jim köhöiba malök. 31 Kunŋan tatmawi, mi qeljiŋe eka mörök. Amötqeqe Toŋi Kraist yaŋön kömupnöhök wahötmawi, Deiwidnöŋ mi möta kewö jiyök,
‘Kraistnöŋ mala kömumapmö, kömupkö uŋem mire geiga Anutunöŋ i andö kude qei ahöma.
Yaŋgö sileŋi mi kude mosöri qamötŋan kömupkö lömnöŋ qahö gisahöma.’
32 Anutunöŋ Jisös mem gulii wahöriga mewö miaŋön keu mi ölŋambuk ahök. Nini körek mi je kötninan eka naŋgöba jiba dangunu ewö kinjin. 33 Jisösnöŋ wahöta mala Anutunöŋ waŋgiri öŋgöba böröŋi ölŋe tatza. Miaŋgöreŋ tata Iwinöŋ Uŋa Töröŋi melaimapkö jim jöhöyöhi, yaŋön (promis) mi möta i mokoi eriga ölŋi merak ki asuhui eka mötze. 34 *Sum 110.1Deiwidnöŋ Suepnöŋ kude öŋgöyök. Yaŋön nanŋak keu kewö jii ahöza,
‘Anutunöŋ Suep miri uruŋe nani Kembunaŋgöra kewö jim kutui mörök:
Göŋön mönö kaba böröni ölŋe asakmararaŋ kiaŋgöreŋ eta tata malman.
35 Mewö tata malnöŋga nöŋön nalö sutŋe kiaŋgöreŋ tuarenjoŋurupki tim tötala luhut al eŋgimam.
Luhut al eŋgibiga yeŋön tala geba sihimbölö möta sahöta köna döp ewö akŋe.
Mewö aketka göŋön ölöp wahöta yeŋgö qakŋine tiba söŋgaiba malman.’
36 “O Israel ambazip, iŋini Jisös maripomnöŋ qegetka kömuyökmö, Anutunöŋ Jisös mi kuŋguiga Kembu aka Amötqeqe Toŋi Kraist ak neŋgiba malja. Israel kambu pakpak iŋini mönö miaŋgö könaŋi möt yaköme.”
37 Pitönöŋ mewö jiiga ambazip kambunöŋ möta uruŋini qesiŋni Pitö aka aposol tosatŋi yeŋgöra kewö jiget, “Azi alaurup, nini mönö dendenöwö ahin dop kölma?”
38 Jigetka Pitönöŋ kewö jii mötket, “Iŋini mönö uruŋini meleŋget. Mohot mohot uruŋini meleŋgeraŋgö dop neŋön mönö Jisös Kraistkö qetŋe o mem melun mem eŋgibin. Mi eŋgiinga Anutunöŋ siŋgisöndokŋini saŋgoŋda mosöta Uŋa Töröŋ kalemŋi mi buŋa qem eŋgima. 39 Anutunöŋ Uŋa mi eŋgimamgö jim jöhöyöhi, keu mi mönö nanŋini aka eŋgö gwölönarökurupŋini eŋgöra aka jiyök. Eŋgöra aka tosatŋi köröwen mal angetka Anutu Kembuninan eŋgoholmawi, yaŋön jöhöjöhö keu (promis) mi mönö körek eŋgöra aka mewöyök jiba jöhöi ahöza.”
40 Pitönöŋ mewö jiba toroqeba qambaŋ keu tosatŋi gwötpuk miaŋön uruŋini kuŋguba kewö jiyök, “Ambazip misimkaulup ki gölmenöŋ maljei, Anutunöŋ mi amöt qem eŋgiiga letotmegö mötza. Yembuk sihimbölö miwikŋaibepuköra mönö uruŋini meleŋda ambazip goŋgoŋi mi jabö ala eŋgömosötme.” 41 Pitönöŋ mewö jiiga ambazip jesöŋgöŋan keuŋi möt aŋgön kölgetka o melun mem eŋgiget. Mi mem eŋgigetka könagesöŋine toroqegetka jaŋgöŋinan wehön miaŋgöreŋök 3000 miaŋgö dop qariyök. Mewö.
Mötnarip yeŋön uru jöhöm aŋguba malget.
42 Uruŋini meleŋgeri, yeŋön urumohok aka urunöŋ jöhöm aŋguba nalö dop aŋgeka tokogetka aposol yeŋön Buŋa keu kusum eŋgigetka beret mindipköba nemba köuluk nup memba malget. Pöndaŋ malmal mewöŋi malget.
43 Mewö kinda Anutugö qetŋan bölibapuköra jönöm undu-undu aka malget. Mewö malgetka Anutunöŋ sölölöhöm eŋgiiga aposol yeŋön jitŋe memeŋini aka nup megetka aŋgöletot aiwesök murutŋi murutŋi asuhuget. 44 *Apo 4.32-35Anutu möt narigeri, yeŋön körek malmalŋini mohotŋe mala sukinap (ainemaluku) yuaiŋini pakpak mindiriba mohotŋe memba malget.
45 Mewö memba mala gölme sukinap yuaiŋini bohonŋi memegöra algetka söŋgöröŋi eŋgiget kayöhi, mi sutŋine mözöqözöröŋ aka osigeraŋgö dop mendeŋ aŋguba malget. 46 Mewö mindiriba mala qösösök (qörörök) urumohot aka nalö dop jöwöwöl jikenöŋ tokomalget. Beret mi miriŋini dop mindipköba nemalget aka numbu neneŋini mi geŋmoŋini qahö sösöŋgai qakŋe tata nemalget. 47 Aiakaŋini mewö aka Anutu möpöseiba malgetka ambazip pakpak yeŋön i eŋgek soriba malget. Eŋgek soriba malgetka kambuŋinan qariiga Kembunöŋ nalö dop ambazip tosatŋi uru meleŋ eŋgiiga letota mindimindiri areŋine toroqeget. Mewö.