HEBREO
KAG MGA PAUNANG BISAYA TUNGOR SA SUYAT PARA SA
MGA HEBREO
Waya it nakakaayam kung si-o kag nagsuyat it kaling libro, pero mahadag nak kali ay nakasuyat para sa mga lahi it Hudyo nak inggwa it pagtu-o kang Kristo. Kag inra lahi ay ingtatawag rang Hebreo it kato. (Exo. 2:11; 3:18.) Gingsuyat kali agor pakusugon kag inra pagtu-o dahil sinra ay perming gingpapahirapan it inra mga kalahi nak waya nagtutu-o. Ag isutan yangey sinra nagbada sa inra pagtu-o kang Kristo ag nagbalik ray tan-a sa inra relihiyon bilang mga lahi it Hudyo. Kada gingpakusug sinra it manugsuyat it kaling libro parayan sa ida pagpaayam sa inra tungor sa kayabawan ni Kristo. Siguro kali ay ingsuyat 40 tuig pagkatapos sa kamatayon ni Hesus. (Kali ay ingbibilang nak 70 A.D.)
Riling suyat ay inggwa it tatlong ingpahadag sa inra tungor kang Kristo. Una, Sida ay Anak it Dios nak waya it pagtuna ag waya it katapusan. Ag dahil Sida kag Anak it Dios, Sida ay yabaw pa sa tanang mga anghel, propeta, ag kang Moises.
Pangruha, kag inghimo ni Hesus bilang Pinaka-mataas nak Saserdote sa langit ay mas mahalaga kisa sa ginghihimo it mga saserdote it mga lahi it Hudyo, kada Sida kag nagsubli sa inra bilang manugpangatubang sa Dios para sa mga tawo hastang sa waya't katapusan.
Pangtatlo, parayan sa pagkamatay ni Kristo kag mga tawo ay puydey nak gador maluwas, kumo Sida kag kumpletong katuparan it tanang ingpapasunor it Dios sa mga lahi it Hudyo sa Kasuguan ni Moises.
Kaibahan raha, gingpaayam it manugsuyat diling libro kag ginghimo it kato it mga dungganong Hudyo dahil sa inra pagtu-o pramas kag mga makakabasa it kali ay mapaninrugan sa inra pagtu-o kang Hesus, aber sinra ay gingpapahirapan. Sa katapusan it kaling libro, ginglaygayan nida sinra nak indi magpayado sa Dios, kundi padayon nak magpangabuhi kumporme sa Ida namut-an.
KAG SUYOR IT HEBREO
Kag Kayabawan ni Hesus nak Anak it Dios 1:1-4
Kag Kayabawan ni Hesus sa mga Anghel 1:5—2:18
Kag Kayabawan ni Hesus kang Moises 3:1—4:13
Kag Kayabawan ni Kristo bilang Pinaka-mataas nak Saserdote 4:14—7:28
Kag Kayabawan it Bag-ong Kasugtanan nak Ginghimoy ni Kristo 8:1—9:28
Kag Kayabawan it Inughalar ni Kristo 10:1-39
Kag Kahalagahan it Pagtu-o 11:1-40
Kag Tamang Pagpangabuhi it mga Nagtutu-o kang Kristo 12:1—13:19
Kag Katapusan it Libro 13:20-25
Kag Suyat para sa
MGA HEBREO
1
KAG KAYABAWAN NI HESUS NAK ANAK IT DIOS
1 It katong unang panahon pa, maramong besesey ag sa iba't-ibang parayan kung kag Dios ay inggwa it gustong ipahadag sa ato mga ginikanan, Sida ay nagbisayay sa inra parayan sa mga propeta. 2 Pero ngasing nak mga huling adlaw, parayaney sa Ida Anak kag Ida pagbisaya sa ato, nak imaw Nida't gingbutang nak manugpanubli it tanan, ag parayan ra sa Ida ay Ida ingtuga kag tanan. 3 Sa Anak ra makikita kag kahimayaan it Dios. Ag aber ni-o kag ingpapakita it Dios ay imaw ra kag ingpapakita it Anak. Sida't nagtatatap sa tanang mga butang parayan sa Ida gamhanang bisaya.
Ag pagkatapos nak inghimoy Nida kag tanang kinahangyan pramas limpyuhon kita sa ato mga kasal-anan, Sida ay nag-ingkorey sa bandang tu-o it Makagagahom nak Dios sa langit. 4 Ngani, Sida ay gingbutang it Dios nak mas yabaw kisa mga anghel, kumo gingtaw-an Sida it pangayan it Dios nak mas yabaw kisa sa inra.
KAG KAYABAWAN NI HESUS SA MGA ANGHEL
Kag mga Bisaya it Dios sa Sagradong Kasuyatan
5 Dahil waya nak gador it aber usang anghel nak gingsilinggan it Dios nak,
“Ikawey kag Ako Anak,
ag ngasing Akoey apamatuuran nak Ako kag Imo Tatay,”* 1:5a Sal. 2:7.
ag waya ra it anghel nak gingsilinggan it Dios nak,
“Ako kag Ida Tatay ag Sida kag Ako Anak.”† 1:5b 2 Sam. 7:14 ag 1 Cro. 17:13.
6 Ag tong gingparaya it Dios sa kalibutan kag Ida bugtong‡ 1:6a “bugtong”: Kag ingsuyat sa bisayang Griyego ay “panganay.” Pag si Hesus ay ingtatawag nak “panganay” kag gustong bisayahon ay yabaw pa Sida sa tanan ag dapat respituhon it tanan. (Basaha ra sa Rom. 8:29; Col. 1:15,18 ag Pah. 1:5.) nak Anak, nagsiling Sida,
“Kag tanang kaanghelan it Dios ay dapat magdayaw sa Ida.”§ 1:6b Deu. 32:43 ag Sal. 97:7.
7 Ugaling, tungor sa mga anghel ay kali kag ingsiling it Dios,
“Kag mga anghel nak nagsiserbisyo sa Ako
ay Ako inghihimong tuyar sa hangin ag mga rayab it kayado.”* 1:7 Sal. 104:4.
8 Pero, tungor sa Ida Anak ay tuyar kag Ida ingsiling,
“Ikaw nak Dios, kag mahari hastang sa waya't katapusan
ag kag Imo pagiging hari ay magiging matarong nak gador.
9 “Ingpapalangga Nimo kag kaaduhan ag ginghahangitan Nimo kag kayainan.
Kada Ako nak Imo Dios kag nagpili sa Imo
pramas taw-an Ka it kasadyahan nak mas yabaw sa Imo mga kaibahan.Ӡ 1:8-9 Sal. 45:6-7.
10 Ag usa pang gingsiling it Dios sa Ida Anak ay,
“Magtuna sa kauna-unahan, Ikaw, GINO-O, kag inghalinan it tanan.
Ikaw ngani kag nagtuga it tanan sa kalibutan ag sa kalangitan.
11 Maabot kag adlaw kung sauno mawawagit kinang tanan,
pero Ikaw ay mapabilin hastang sa waya't katapusan.
Kinang tanan ay mayuyuma tuyar sa yamit
12 nak arolyuhon ag ipahabig pramas apang-islan.
Pero Ikaw ay inding gador magguyang
dahil kag Imo kabuhi ay waya't katapusan.”‡ 1:10-12 Sal. 102:25-27.
13 Pero waya nak gador it aber usang anghel nak gingsilinggan it Dios pareho sa Ida gingsiling sa Ida Anak nak,
“Maley, ingkor rili sa Ako tu-o,
hastang humanon Nako nak tungtungan it Imo mga siki
kag Imo mga kaaway.Ӥ 1:13 Sal. 110:1.
14 Ay kung imaw kina, ni-o kag kahimtangan it mga anghel? Di baga sinra ay mga ispiritong nagsiserbisyo sa Dios nak Ida ingsusugong magbulig sa mga tawong Ida ingbuot nak maluwas?
*1:5 1:5a Sal. 2:7.
†1:5 1:5b 2 Sam. 7:14 ag 1 Cro. 17:13.
‡1:6 1:6a “bugtong”: Kag ingsuyat sa bisayang Griyego ay “panganay.” Pag si Hesus ay ingtatawag nak “panganay” kag gustong bisayahon ay yabaw pa Sida sa tanan ag dapat respituhon it tanan. (Basaha ra sa Rom. 8:29; Col. 1:15,18 ag Pah. 1:5.)
§1:6 1:6b Deu. 32:43 ag Sal. 97:7.
*1:7 1:7 Sal. 104:4.
†1:9 1:8-9 Sal. 45:6-7.
‡1:12 1:10-12 Sal. 102:25-27.
§1:13 1:13 Sal. 110:1.