JUDAS
KAG MGA PAUNANG BISAYA TUNGOR SA SUYAT NI
JUDAS
Kaling suyat ay ingsuyat ni Judas (nak sa bisayang Hebreo ay Juda) mga 35-50 tuig pagkatapos sa kamatayon ni Hesus. (Kali ay ingbibilang nak 65-80 A.D.) Sa isip it iba nak maayam sa Bibliya, kaling si Judas ay hali o manghor ni Hesus ag ni Santiago nak pinaka-pinuno it mga nagtutu-o kang Kristo sa Herusalem. (Jud. 1:1.) Buko sida katong Judas nak nagtraidor kang Hesus. (Basaha ra sa Mat. 13:55.)
Gingsuyat kali ni Judas sa maramong Kristyano nak nag-iistar sa iba't-ibang lugar. Ag tuyar sa 2 Pedro, kali ay paglaygay sa mga nahihirapan dahil sa inra pagsunor kang Kristo, ag bilang pagpaandam sa inra laban sa mga buko matuor nak manunudlo.
Kinang mga tawo ay nag-iiba sa grupo it mga Kristyano ag nagtutudlo nak aber kag nagtutu-o kuno ay puyde gihapon nak maghimo it mga mayain ag malaw-ay nak pamatasan. Kada ginglalaygayan sinra ni Judas nak magpaninrugan sa inra pagtu-o ag indi magsunor sa buko matuor nak panudlo.
KAG SUYOR IT JUDAS
Kag Pagpangamusta 1:1-2
Kag Nahanungor sa mga Buko Matuor nak Manunundlo 1:3-16
Kag Laygay nak Magpaninrugan sa Pagtu-o 1:17-23
Kag Pagdayaw 1:24-25
Kag Suyat ni
JUDAS
1
KAG PAGPANGAMUSTA
1 Mga Pinalanggang hali sa pagtu-o,
nak tinawag ag gingpapalangga it Dios nak Tatay, ag ingrarahanan ra ni Hesu-Kristo hastang sa Ida pagbalik.
Ako si Judas nak ulipon ni Hesu-Kristo ag manghor ni Santiago,*1:1 Si Santiago kag hali o manghor ni Hesus nak naging pinaka-pinuno it mga nagtutu-o kang Kristo sa Herusalem. kag nagsusuyat it kali.
2 Kabay pang kag Dios kag padayon nak marugang it kaluoy, katimunungan ag pagpalangga nak Ida ingtata-o sa inro.
KAG NAHANUNGOR SA MGA BUKO MATUOR NAK MANUNUDLO
(2 Pedro 2:1-22)
3 Mga pinalangga, talagang gusto tan-a nako nak isuyat sa inro kag tungor sa ato kaluwasan. Pero imbes nak kina, ako naisip nak mas kinahangyan nak isuyat kali agor laygayan kamo nak magpakamatarong sa matuor nak panudlo tungor sa pagtu-o nak gingtugyan sa ato bilang mga sinakupan it Dios, ag indi dapat nak bayduhan it ano pa man. 4 Dahil inggwa kuno it mga nag-iiba sa inro nak ingtatago kag inra mga mayaing hanrom ag pamatasan. Ag tungor diling mga tawo ay nakasuyat sa Sagradong Kasuyatan nak inggwa talaga it kaparusahan nak naghuhuyat sa inra. Sinra katong waya't pagtahor sa Dios! Ingmamayain ninra kag kaaduhan it Dios parayan sa inra sala nak panudlo nak puyde kunong kag mga nagtutuoy kang Kristo ay masunor gihapon sa inra mayain ag malaw-ay nak mga pamatasan, kumo kag Dios kuno ay subrang maluluy-on. Ag inra gingtatalikuran ra kag ausang Gino-o ag Tag-iya it ato kabuhi, nak imaw si Hesu-Kristo.
5 Pero ngasing, aber ayamey ninro kali, gusto gihapon nakong iparumrom sa inro nak aber tong una gingsalbar it Ginoong Dios kag Ida katawuhan sa Ehipto, pero sa huli nag-paabot gihapon Sida it iba't-ibang mga kalamidad sa inra nak waya gipati sa Ida.
6 Ag rumrumon ra ninro katong mga anghel nak waya nakuntento sa inra langitnong kahimtangan nak ingta-o it Dios, kundi inra binadaan kali. Kada sinra ay gingpakulong hastang mag-abot kag kahahadlok nak Adlaw it Paghusgar it Dios sa tanan, ag sinra ay gingkadinahan Nida ruto sa karuymanan hastang sa waya't katapusan.
7 Rumrumon ra ninro kag natabo it katong una sa mga taga Sodoma ag Gomora ag sa mga kayungot nak banwa ruto.†1:7a Basaha ra sa Hen. 19:1-24. Pareho it katong mga anghel, sinra ra ay nagkasala nak nag-uubay sa buko inra sariling asawa, ag ginghihimo ninra kag subrang malaw-ay nak mga butang.‡1:7b Sa isip it ibang mga maayam sa Bibliya tungor rutong mga anghel nak namitlang, sinra ay nag-uubay sa mga kabade dili sa duta. (Basaha ra sa Hen. 6:2-4 ag 2 Ped. 2:4.) Ngani, ginggunaw sinra it Dios, pati inra mga banwa parayan sa kayado. Ag kato kag paandam sa ato, nak sa palaabuton kag mga waya gipapati sa Dios ay Ida ra aparusahan parayan sa kayado nak indi mapayong-payong.
8 Tuyar ra gihapon it kina kaling mga nag-iiba sa inro nak nagtutudlo it buko matuor kumporme sa inra nakita kuno sa pangitaon. Ag dahil raha gingmamayain yang ninra kag inra sarili parayan sa inra malaw-ay nak inghihimo. Pati, waya sinra gipapasakop sa mga naggagahom sa inra ag nagpapasipala ra sinra sa mga mahimayaon sa langit. 9 Pero aber gani kag pinunong anghel nak si Miguel,§1:9a Kag Nahanungor kang Miguel ay basaha sa Dan. 12:1. Basaha ra sa Glosaryo kag tungor kang “Miguel.” it katong sida ag si Satanas ay nagdiskusyon kung si-o kag inggwa it karapatan nak magbaoy it yawas ni Moises tong sida ay namatay, waya sida igbuhi it pasipala kang Satanas, kundi kag ida yang gingsiling ay, “Bahalaey kag Gino-o nak magsaway sa imo.”*1:9b Dan. 10:13,21; 12:1.
10 Pero kaling mga nagtutudlo it buko matuor kumporme sa inra nakita kuno sa pangitaon, sinra ay waya nahadlok nak magpasipala sa aber mga ispirituhanong butang nak waya ninra naiintyendihe. Ag tuyar sa mga hadop nak waya it buot, kag inra yang ingsusunor ay kag mga hanrom it inra yawas, ag imaw kali kag maraya sa inra sa kaparusahan, nak magiging katapusan ninra!
11 Kahahadlok kag matatabo sa inra! Kumo sinra ay nagsusuway sa Dios tuyar sa inghimo it panganay nak anak ni Adan nak si Cain.†1:11a Kaling si Cain ay imaw kag nagmatay sa ida manghor nak si Abel. (Basaha sa Hen. 4:1-16 ag 1 Juan 3:12.) Sinra ay nagpapangwarta ra parayan sa pagpangluko sa tawo, tuyar sa ginghimo it kato it propeta nak si Balaam.‡1:11b Kag nahanungor kang Balaam ay basaha sa Bil. 22-24; 31:16; 2 Ped. 2:15-16 ag Pah. 2:14. Ag tuyar sa usang kayake nak si Kora nak it kato ay nagkuntra kang Moises,§1:11c Kag nahanungor kang Kora ay basaha sa Bil. 16:1-35. sinra ay nagkukuntra sa inra mga pinuno. Ngani, maagom ra sinra it mabug-at ag waya't katapusang kaparusahan.
12 Kaling mga nagtutudlo it buko matuor nak nag-iiba sa inro pagkaon ag aber sa inro sagradong paninghapon, ay pay mga bahura sa irayom it ragat. Waya sinra it kahadlok sa Dios ag waya nahuda mag-atubang sa tawo aber mayain kag inra inghuhuman ag pangsarili yang. Sinra ay pay mga rampog nak ingpapalir it hangin pero waya it rayang uyan, ag pay mga puno nak waya gibubunga aber sa panahon nak dapat inugbunga, kupos, ag ginggabot pa.*1:12 Sa bisayang Griyego kali ay ingsisiling ra nak kaling mga puno nak waya gibubunga nak ginggagabot ay “ruhang beses namatay.” 13 Kali sinra ay tuyar ra sa mga makusog nak humbak nak raya kag karamong buling sa inra subo, ag pay mga bituon nak nalilihis it inra rayan. Kada ging-aaman it Dios para sa inra kag abang ruyom nak lugar kung hariing aparusahan Nida sinra hastang sa waya't katapusan.
14 Tuyar ra kag ingpaunang bisaya ni Enoc†1:14 Si Enoc katong gingraya nak buhi it Dios sa langit. (Basaha ra sa Hen. 5:18-24.) nak imaw kag pangpitong inanak halin kang Adan. Siling nida,
“Muyati, maabotey nak gador kag Gino-o kaibahan kag ida linibong mga balaang anghel 15 agor husgaran kag tanang tawo. Aparusahan Nida kada usa dahil sa tanang kayainan nak inra inghihimo nak waya't pagtahor sa Dios, ag imaw ra kag tanang pasipala laban sa Ida ninrang mga makasal-anang tawo.”
16 Kaling mga tawo ay perming nagngunguyob ag nagrereklamo, ag gingtutuman ninra kag inra mayaing hanrom. Kag nagliliwas sa inra yuba ay puro pahambog tungor sa inra sarili, ag nagpapangbula yang sinra sa inra mga kaibahan agor mababaoy kag kagustuhan it inra sarili.
KAG LAYGAY NAK MAGPANINRUGAN SA PAGTU-O
17 Pero kamo, mga pinalangga, aya gilimte kag ingbibisaya it kato sa inro it mga apostoles it ato Ginoong Hesu-Kristo. 18 Siling ninra, “Sa huling mga adlaw, inggwa it mayuaw nak mga tawong malibak sa inro pagtu-o, ag masunor sa inra mayaing mga hanrom nak buko kumporme sa kabubut-on it Dios.” 19 Kaling mga tawo kag nagpapangsira sa inro pagkakausa.‡1:19 Kag ibang gustong bisayahon it kali sa bisayang Griyego ay, “ingpapamutang ninra kag inra sarili nak iba sinra kisa sa inro.” Sinra ay mga kalibutanhong tawo nak waya sa inra kag Ispirito it Dios.
20 Pero kamo, mga pinalangga, pakusuga pa ninro kag inro balaan nak pagtu-o. Ag magpadayon ra kamo sa pagpangamuyo parayan sa pagbulig it Ispirito Santo. 21 Magrahan kamo sa inro pagpangabuhi nak angay bilang mga pinalangga it Dios, habang ingpapaabot ninro nak maagom it kabuhi nak waya't katapusan, dahil sa kaluoy it ato Gino-o nak si Hesu-Kristo.
22 Maging maluluy-on kamo sa mga nagruruha-ruha sa pagtu-o. 23 Ag para ra hagto sa mga nayayaag it rayan sa pagtu-o, buligi sinra nak magbalik, dahil parayan dili pay inro ingsasalbar sinra sa kayado. Ag aber katong mga nagpapaka-sala, ay kaluy-i ra sinra habang kamo ay nahahadlok nak himuon kag inra mga sala. Aber kag inra mga yamit ay pay nadupitaney parayan sa inra pagpakasala, kada magrahan kamo pramas indi kamo maraya ag maging tuyar sa inra.
KAG PAGDAYAW
24 Ngasing, ita-o nato kag tanang kadayawan sa Dios nak imaw it di sarang nak magbantay sa inro pramas indi kamo marahuyo sa pagpakasala. Ag sa palaabutong panahon ay apaatubangon Nida kamo sa Ida Mahimayaong Presensya, raya it rakong kasadya ag waya't masisiling laban sa inro. 25 Sa ausang Dios nak imaw it ato Manluluwas, parayan kang Hesu-Kristo nak ato Gino-o, ita-o nato kag tanang kadayawan bilang Mahimayaon, Hari ag Mananakop natong tanan. Indi mapantayan kag Ida gahom tuna pa sa pagtuga it tanan, hasta sa ngasing, ag sa waya't katapusan. Kabay pa.
*1:1 1:1 Si Santiago kag hali o manghor ni Hesus nak naging pinaka-pinuno it mga nagtutu-o kang Kristo sa Herusalem.
†1:7 1:7a Basaha ra sa Hen. 19:1-24.
‡1:7 1:7b Sa isip it ibang mga maayam sa Bibliya tungor rutong mga anghel nak namitlang, sinra ay nag-uubay sa mga kabade dili sa duta. (Basaha ra sa Hen. 6:2-4 ag 2 Ped. 2:4.)
§1:9 1:9a Kag Nahanungor kang Miguel ay basaha sa Dan. 12:1. Basaha ra sa Glosaryo kag tungor kang “Miguel.”
*1:9 1:9b Dan. 10:13,21; 12:1.
†1:11 1:11a Kaling si Cain ay imaw kag nagmatay sa ida manghor nak si Abel. (Basaha sa Hen. 4:1-16 ag 1 Juan 3:12.)
‡1:11 1:11b Kag nahanungor kang Balaam ay basaha sa Bil. 22-24; 31:16; 2 Ped. 2:15-16 ag Pah. 2:14.
§1:11 1:11c Kag nahanungor kang Kora ay basaha sa Bil. 16:1-35.
*1:12 1:12 Sa bisayang Griyego kali ay ingsisiling ra nak kaling mga puno nak waya gibubunga nak ginggagabot ay “ruhang beses namatay.”
†1:14 1:14 Si Enoc katong gingraya nak buhi it Dios sa langit. (Basaha ra sa Hen. 5:18-24.)
‡1:19 1:19 Kag ibang gustong bisayahon it kali sa bisayang Griyego ay, “ingpapamutang ninra kag inra sarili nak iba sinra kisa sa inro.”