12
Kag Istorya Tungor sa mga Bantay it Ubasan
(Mateo 21:33-46; Lukas 20:9-19)
1 Pagkatapos, nag-istorya si Hesus sa inra:*12:1a o “parabula.” Kali ay yabot-yabot nak parayan it pagbisaya nak inggwa pa it mas marayom nak gustong bisayahon.
“Inggwa it usang tawo nak nagpatanom it ubas sa ida bukir.†12:1b Basaha ra sa Isa. 5:1-7. Ingkurayan nida kali ag inghumanan it pusaan it ubas, bag-o nagtugrok sida it mataas nak bantayan. Masunor, ida ingpabantayan sa ida mga bantay kaling ubasan dahil mapagto sida sa ibang lugar.
2 “Katong nag-abot kag oras it inugpu-po, ingpapagto it tag-iya sa ubasan kag ida usang ulipon para bay-on sa ida mga bantay kag ida parti. 3 Ugaling pag-abot it kinang ulipon sa ubasan ingrakop sida it mga bantay ag ingbakoy, bag-o ingpapauli nak waya nak gador it karaya-raya.
4 “Ingpapagto ray nida kag ibang ulipon, ag kali ay inra pinukoy sa uyo kada naugaran, ag inra pa pinahud-an. 5 Ingpapagto ray nida liwat kag usang ulipon, ag ngasing ay inray kali gingmatay. Ag imaw ra gihapon kag inra inghuman sa maramo pang mga ingsugo nida nak magpagto. Kag iba sa inra ay ingbakoy ag kag iba ay ingmatay.
6 “Katong huli, ausa yangey kag nabibilin nak puyde nidang papagtuon. Kali ay kag ida pinalanggang anak. Kada ida kali pinapagto, dahil siling nida sa ida sarili, ‘Siguradong atahuron ninra kaling ako anak.’
7 “Pero pagkakita it mga bantay sa ida anak, nagkausa sinra ag nagsiling, ‘Imaw kali kag manugpanubli. Maley! Amatyon nato sida agor mapapasa-ato kaling ida panublion.’ 8 Kada pag-abot nida, inra sida ingrakop ag ingmatay, ag kag ida yawas ay ingpilak sa liwas it ubasan.
9 “Ngasing, pagbalik it tag-iya it ubasan, ni-o ara kag ida ahimuon sa ida mga bantay? Siguradong imaw kali kag ida ahimuon. Mabalik sida ag amatyon ra katong mga bantay, ag abayduhan sinra it ibang mga bantay. 10 Waya pa baga ninro nabasa sa Sagradong Kasuyatan nak,
“ ‘Kag batong ingsikway it mga nagtutugrok it bayay
ay imaw it naging pinaka-importante bilang pangpatibay dili.
11 “ ‘Inghimo kali it Gino-o.
Abang katitingaya kali sa ato pagmuyat.’ ”‡12:11 Sal. 118:22-23.
12 Pagkarungog kali it mga pinuno it mga Hudyo ay inra tan-a arakpon si Hesus, dahil nahalata ninra nak sinra kag gingpapatamaan it Ida ing-istorya. Pero, nahadlok sinra sa mga tawo, kada ingpabad-an yang anay ag naghinaliney sinra.
Kag Pangutana Tungor sa Pagbadar it Buhis
(Mateo 22:15-22; Lukas 20:20-26)
13 Marugay-rugay, nagparaya kag mga pinuno it pilang Pariseo ag pilang kakampi ni Haring Herodes Antipas agor mahanapan si Hesus it kasal-anan sa Ida pamisaya. 14 Nagpayungot sinra kang Hesus ag nagsiling, “Maestro, ayam namo nak kag Imo pagbisaya ay perming matuor, ag imaw ra kag Imo pagtudlo tungor sa kabubut-on it Dios. Waya ra Ikaw it ingpipiling tawo, ag waya Ikaw nahadlok aber sa isip it mga mataas nak tawo ay ingmamayain Nimo sinra parayan sa Imo pagbisaya. Kumporme sa Kasuguan it Dios, tama baga o buko nak kitang mga lahi it Hudyo ay magbadar it buhis sa Cesar nak Emperador it Roma? 15 Mabadar baga kami o indi?”
Pero dahil naayaman ni Hesus nak sinra ay mga pakitang tawo nak inggwa't mayaing plano, nagsiling Sida, “Asing ingpupurbahan nak gador ninro Ako? Pakita-e baga Ako it kwarta ninra nak usang denaryo, amuyatan Nako.” 16 Ag ingtaw-an ngani ninra Sida. Ag nagpangutana Sida sa inra, “Kanin-ong uda ag ngayan kag nakasuyat diling kwarta?”
Sabat ninra, “Sa Cesar.”
17 Nagsiling ray si Hesus sa inra, “Ay kung imaw, ita-o ninro sa Cesar kag para sa Cesar, ag sa Dios kag para sa Dios.”
Ag abang katingaya ninra sa Ida ingsiling.
Kag Pangutana Tungor sa Pagbanhaw it mga Minatay
(Mateo 22:23-33; Lukas 20:27-40)
18 Masunor, inggwa it mga Saduseo nak nagpayungot kang Hesus. Sinra kag mga nagpapati nak kag mga minatay ay indi mabanhaw. Ag nagpangutana sinra sa Ida, 19 “Maestro, ingsuyat ni Moises nak, ‘Kung mamatay kag maguyáng nak kayake, ag mabalo kag ida asawa nak waya it anak, dapat sidang pakasayan it katong masunor sa ida nak kayake agor magkaanak sida para sa ida maguyáng.’§12:19 Basaha ra sa Hen. 38:8 ag Deu. 25:5. 20 Halimbawa, inggwa it pitong magmanghor nak kayake. Nag-asawa katong panganay ag namatay nak waya't anak. 21 Ing-asawa ngasing it pangruha kag balo, ag namatay ra sida nak waya't anak. Imaw ra kag natabo sa pangtatlo hastang sa pangpito. 22 Sinrang tanan ay parehong namatay nak waya nagkaanak ruto sa balo. Ag sa huli ay namatay ra katong kabade. 23 Ngasing, sa adlaw it pagkabanhaw it mga minatay, dahil naging asawa nida katong pito, si-o sa inra kag ida maaasawa?”
24 Nagsabat si Hesus, “Sala kinang inro ingpapatihan, dahil waya ninro naiintyendihe kag ingsiling sa Sagradong Kasuyatan ag kung pauno it rako kag gahom it Dios. 25 Pag mabanhaw kag mga tawo, indiey sinra mag-asawa o aasawahon pa, dahil sinra ay magiging tuyarey sa mga anghel sa langit. 26 Ag tungor sa pagkabanhaw it mga minatay, waya pa baga ninro nabasa kag ingsisiling sa inro it Dios sa libro ni Moises kag tungor raha it katong nagbisaya Sida kang Moises ruto sa mababang kahoy nak nagrarayab-rayab? Nagsiling kag Dios, ‘Ako kag Dios ni Abraham, Dios ni Isaac ag Dios ni Jacob.’*12:26 Exo. 3:6. Kag gustong bisayahon it kali ay dahil nagdadayaw sinra sa Dios, aber rugayey sinra nak namatay, buhi gihapon sinra sa langit. 27 Kag Dios ay buko Dios it mga minatay kundi Dios it mga buhi. Abang salang gador kamo.”
Kag Pinaka-importanting Kasuguan it Dios
(Mateo 22:34-40)
28 Inggwa ra ruto it usang Manunudlo it Kasuguan nak nagpayungot sa inra, ag narunggan nida kag pagsuay-suayan nina Hesus ag mga Saduseo. Nakita nida nak maado kag mga sabat ni Hesus sa inra, kada nagpangutana sida, “Ni-o kag pinaka-importanting sugo sa tanang Kasuguan it Dios?”
29 Nagsabat si Hesus, “Kag pinaka-importanting sugo ay nagsisiling, ‘Panimati-i, O mga Israelinhon! Kag Gino-o nak ato Dios ay imaw yang kag Dios. 30 Palangga-a kag Gino-o nak imo Dios it hugot sa imo tagipusuon, bug-os nimong pagkatawo, ag bug-os nimong kaisipan, ag tanang imo kusog.’†12:30 Deu. 6:5. 31 Ag kag pangruhang sugo nak pinaka-importante ay imaw kali, ‘Palangga-a kag imo isigkatawo tuyar sa pagpalangga nimo sa imo sarili.’‡12:31 Lev. 19:18. Puyra rili sa ruha, wayaey it mas importante pang sugo.”
32 Ag nagsiling kaling Manunudlo, “Maestro, tama Ka. Matuor kinang Imo ingsiling nak kag Dios ay ausa ag wayaey it ibang Dios kundi Sida yang. 33 Ag tama yang nak dapat nato Sidang palanggaon it hugot sa ato tagipusuon, bug-os natong kaisipan, ag tanan natong kusog. Ag ato ra palanggaon kag ato isigkatawo tuyar sa pagpalangga nato sa ato sarili. Kali ay mas mahalaga pa sa tanang klasi it paghalar aber tuyar pa sa usang bug-os nak hadop nak ingsunog bilang inughalar sa Dios.”§12:33 Basaha ra sa 1 Sam. 15:22; Ose. 6:6 ag Mik. 6:6-8.
34 It katong nakita ni Hesus nak maado kag pagsabat it kinang Manunudlo, nagsiling Sida, “Mayungotey ikaw magpasakop sa paghari it Dios.”*12:34 o “gingharian it Dios.” Ag pagkatapos it kali, wayaey it ibang nagkakasa-kasa nak magpangutana pa sa Ida.
Kag Pangutana Tungor sa Ingpromisang Kristo
(Mateo 22:41-46; Lukas 20:41-44)
35 Habang nagpapadayon sa pagtudlo si Hesus sa Templo, nagpangutana Sida, “Pauno masisiling it mga Manunudlo it Kasuguan nak kag ingpromisang Kristo ay inanak ni Haring David? 36 It katong si David mismo ay sa irayom pa it gahom it Ispirito Santo ay nagsiling,
“ ‘Siling it Gino-o sa ako Gino-o,
“Ingkor rili sa Ako tu-o
hastang mapairayom Nako sa Imo mga siki
kag Imo mga kaaway.” ’†12:36 Sal. 110:1.
37 “Kung si David mismo ay nagtawag sa Ida it ‘Gino-o,’ pauno masisiling nak halin kang David kag ingpromisang Kristo?”
Ag kag maramong mga tawo ay nasadyahan sa pagpanimati sa Ida.
Kag Pagbisaya ni Hesus sa mga Manunudlo it Kasuguan
(Mateo 23:1-36; Lukas 11:37-54; 20:45-47)
38 Sa Ida pagtudlo ay nagsiling si Hesus, “Mag-andam kamo sa mga Manunudlo it Kasuguan nak nagpaparadaw sa banwa nak nakasutana ag ingbubugno it mga tawo. 39 Sinra nak abang gustong mag-ingkor sa ingkuran it pinaka-importanting tawo sa atubangan it sinagoga, ag imaw ra sa ingkuran sa mga punsyunan. 40 Ingluluko ninra kag mga kabading balo hastang naghirap sinra, ag kaling inra mayaing inghimo ay gingtatabunan it inra mahabang pagpangamuyo. Ngani, yabaw kag inra abatunon nak parusa.”
Kag Halar it Usang Kabading Balo
(Lukas 21:1-4)
41 Pagkatapos, nag-ingkor si Hesus sa rayaag it Templo mayungot sa huyugan it mga inghahalar nak kwarta. Nagmamasir Sida habang kag maramong mga tawo ay naghuhuyog. Maramong mga manggaranon kag naghuyog it marako. 42 Pero inggwa it usang pobreng kabading balo nak naghuyog it ruhang sinsilyo nak kag balor ay usang sentimo yang.
43 Sa nak raan ingpapayungot ni Hesus kag Ida mga disipulos ag nagsiling sa inra, “Matuor kaling Ako ingsisiling sa inro. Kag ginghuyog it kinang pobreng balo nak ruhang sinsilyo yang ay mas rako pa kag balor kisa sa ginghuyog it tanan nak naghalar. 44 Mas rako kina dahil kag inghuyog it katong iba ay halin yangey sa subra it inra kabuganaan ag bukoey kina ninra kinahangyan. Pero kinang kabading balo ginghuyog gihapon nida kag ida tanang kita ngasing, sa yudo it ida kahirapan.”
*12:1 12:1a o “parabula.” Kali ay yabot-yabot nak parayan it pagbisaya nak inggwa pa it mas marayom nak gustong bisayahon.
†12:1 12:1b Basaha ra sa Isa. 5:1-7.
‡12:11 12:11 Sal. 118:22-23.
§12:19 12:19 Basaha ra sa Hen. 38:8 ag Deu. 25:5.
*12:26 12:26 Exo. 3:6. Kag gustong bisayahon it kali ay dahil nagdadayaw sinra sa Dios, aber rugayey sinra nak namatay, buhi gihapon sinra sa langit.
†12:30 12:30 Deu. 6:5.
‡12:31 12:31 Lev. 19:18.
§12:33 12:33 Basaha ra sa 1 Sam. 15:22; Ose. 6:6 ag Mik. 6:6-8.
*12:34 12:34 o “gingharian it Dios.”
†12:36 12:36 Sal. 110:1.