16
Paul A-menga Dimati (Timothy)
Lika Paul mu-nguy a-bona, a-bena rrawa gun-gata Derbi (Derbe) rrapa barrwa Litra (Lystra). Rrapa gatiya Litra a-ni an-ngardapa an-gugaliya Jesus an-nika jawina an-nelangga Dimati (Timothy), jin-nigipa mampa niya burr-guta marr jiny-balcha nula Jesus. Nipa jin-gata Ju jin-bapurr, wurra nipa Dimati an-nika nyanyapa niya Grik (Greek) an-bapurr. Aburr-jaranga aburr-gata rrawa Litra rrapa Aykóniyam (Iconium) aburr-ni aburr-ngayburrpa worlapa arrburrwa yerrcha, nipa an-gata Dimati birripa abu-ngurrjinga aburr-workiyana an-molamola. Rrapa nipa Paul jal a-ni Dimati barra an-nigipa jawina a-ni rrapa minypa wugupa abirri-boy barra. Lika a-menga rrapa majija a-negarra, ngardawa nipa Paul gu-borrwurra bitipa abirri-boy barra Ju yerrcha aburr-jaranga aburr-gata, minypa birripa majija aburr-negiya aburr-workiya. Ngardawa birripa marn․gi aburr-ni nula Dimati nipa an-nigipa nyanyapa niya Grik an-bapurr, wurra minypa Grik yerrcha gala majija aburr-negiya aburr-workiya; gala yapa gun-narda nula aburr-gata Ju yerrcha mari gubi-jarlapa.
Ganapiya, lika gun-gata rrawa gu-jirra gu-boya bitipa Paul rrapa Dimati abirri-bona, rrapa minypa joborr gubirri-ngurrjinga burrwa abirri-bona aburr-gata Jesus burr-yika gu-galiya yerrcha. Joborr gubirri-ngurrjinga gun-gata minypa Jirúchalam (Jerusalem) aburr-nirra birripa gubi-jarlapuna, Jesus burr-yika aburr-mujama rrapa mu-murna yerrcha burr-guta. Gu-gurda ngacha joborr bitipa Paul rrapa Dimati gubirri-ngurrjinga abirri-bona, lika gun-gata rrawa gu-jirra gu-boya Jesus burr-yika gu-galiya yerrcha mu-nguy burr-guya marr aburr-balcha nula nipa, rrapa derta aburr-negiyana rrapa mola aburr-jaranga aburr-ni aburr-bamuna.
Gun-gata Durówech (Troas) Paul Borrich Gu-nana
Wurra gun-nerranga wana gun-bapala rrawa gun-gata gun-nelangga Aycha (Asia) bitipa Paul rrapa Dimati gala abirri-yinmiyarna gubirri-ngurrjingarna abirri-boyarna janguny, wurra Mern An-mawunga bijirri-jobujobuna. Lika abirri-bamuna gun-gata wana gun-bapala rrawa Brijiya (Phrygia) rrapa Galéychiya (Galatia). Lika gatiya waypa abirri-bena wana gun-bapala rrawa Michiya (Mysia), bitipa bama abirri-yinanga jimarna jarra abirri-boyarna yi-gata gu-werranga wana gu-bapala gu-rrawa gun-gata Bichíniya (Bithynia), wurra Jesus An-mawunga bijirri-jobujobuna. Lika abirri-bamuna gun-gata rrawa Michiya, lika abirri-bena gun-murna rrawa Durówech (Troas). Gun-gatiya ana-munya gu-ni, nipa Paul borrich gu-nana minypa Mechadóniya (Macedonia) an-guyinda gu-gapa gu-rrarnba ana-jinyja, rrapa minypa ana-wena nula, a-yinanga, “A-lay, nyina-jurrwa ngunyuna Mechadóniya barra ny-junggaja arrburrwa.”
10 Gun-narda Paul a-borrchekarra, warrika Mechadóniya nyiburr-garlmuna [ngaypa mun-guna ngu-wukurrjinga ana-gorrburrwa], ngardawa nyibu-borrwurra Wangarr nyirr-menga gun-nigipa gun-molamola janguny barra nyiburr-wengga burrwa nyiburr-boy gatiya rrawa.
Gun-gata Bilipay (Philippi) Jin-gata Lirriya (Lydia) Marr Jiny-balcha
11 Ganapiya, lika Durówech wenga mu-michiyang jechinuwa nyiburr-bona, gojilapa nyiburr-bena gun-gata bamara Jemotrech (Samothrace). Nyiburr-yu, guna-gepana, nyiburr-jurrwurra, gu-belambila nyiburr-bena gun-murna rrawa gun-gata gun-nelangga Niyápalich (Neapolis). 12 Lika gu-rrepara nyiburr-bona, nyiburr-bena gu-murnangana rrawa Bilipay (Philippi), gatiya minypa Rowm (Rome) aburr-guyinda aburr-bona gurda, aburr-ninya, rrapa minypa jaga aburr-ganana rrawa gu-jirra gu-boya, mu-ngoyurra gapman aburr-negiyana burrwa. Gata ngayburrpa nyiburr-bena, lika nyiburr-ni gu-yinmiyapa ngorrngurra.
13 Rrapa gatiya waypa Jarradi (Saturday) gu-ni, lika rrawa nyibu-bawuna, gata nyiburr-bona ana-mernda. Ngardawa ngayburrpa nyibu-borrwurra minypa Nyanyapa arrku abu-wengganana aburr-workiyana gata. Lika nyiburr-bena burrwa mu-gama yerrcha gu-ngardapa aburr-negiyana, lika gata nyiburr-rakaja rrapa minypa nyiburr-wena burrwa nyiburr-ni. 14 Rrapa jin-ngardapa jiny-jaliyana arrburrwa jinyu-ni, nipa jin-gata jin-nelangga Lirriya (Lydia). Nipa Jayatáyra (Thyatira) jin-guyinda, gun-gata wana gu-bapala gu-rrawa gun-nelangga Aycha. Nipa mirikal jama jiny-ji jiny-yorkiyana, minypa aburr-werranga mbi-jarlapuna, lika nipa mu-ganyja jiny-yorkiyana, lika aburr-werranga burr-wuna jiny-yorkiyana rrapa rrupiya mu-menga. Bugula mu-maya marr mun-gungunyja purple mun-gata mirikal. Nipa gipa mu-ngoyurra Wangarr jiny-marrngoypiyana nula jiny-yorkiyana, rrapa nipa Wangarr ana-nyala jiny-jarlapuna, Paul a-wena, burr-guya jiny-jaliyana nula. 15 Gun-gatiya lika ngayburrpa bama nyirrbu-gurragaja nipa rrapa aburr-yigipa aburr-borrmunga. Lika nipa nyirr-wengganana, jiny-yinanga, “Minyja ana-goyburrpa nyibu-borrwurra apula gun-burral marr ngu-balcharra nula Jesus, guwa, nguburr-boy gun-ngaypa gu-rrawa barra ngaypa ngu-murna nyiburr-ni.” Jiny-yinagata jiny-yena arrburrwa, lika nyibi-yagurrmurra achila.
Walkwalk Jiny-bawuna A-bena Jin-nerranga Jin-gata
16 Nuwurra gun-nerranga gu-ni, nyiburr-bona gu-maywapa gata Wangarr abu-wengganana aburr-workiyana. Wurra gojilapa nyiburr-bamuna, jin-nerranga jin-mujama jin-guyinda galamurrpa nyibu-garrana, nipa walkwalk ji-bama. Minypa walkwalk nyanma jiny-yena jiny-yorkiyana, wurra gama gorlk mu-ngoyurra gu-ngurrjinga burrwa jiny-yorkiyana barrwa gu-yinmiya barra. Minypa gun-narda burr-rrupiya jama jiny-ji jiny-yorkiyana rrapa aburr-yigipa jaga aburr-ganana achila aburr-workiyana rrupiya wana mbi-menga aburr-workiyana. 17 Paul ngayburrpa jin-gata nyirr-jurrjurrmurra jin-digirrgarra jiny-yorkiyana, jiny-jabarrchinga, jiny-yinanga, “Aburr-guna gu-galiya yerrcha aburr-yigipa aburr-mujama Wangarr an-gata wana an-babalapa. Birripa gubu-ngurrjinga ana-gorrburrwa minypa ana-goyburrpa nyiburr-yinmiya barra wanngu nyiburr-ni.” 18 Jiny-yinagata jiny-yena, nyirr-ngurrjinga jiny-yorkiyana gun-jaranga ngorrngurra. Wurra gun-narda Paul gala jal a-nirrarna, ngardawa walkwalk wugupa abirrin-digirrgarra abirriny-yorkiyana jin-gata. Lika nipa Paul a-ngukurdanyjiyana, yi-gata walkwalk a-wena nula, a-yinanga, “Ngardawa nipa an-nelangga Jesus Christ wana an-babalapa, ngaypa burr-guya ngu-weya nggula: Jin-narda bawa! Nyina-bengga! Boy!” Lika gun-gatiya gugu walkwalk jiny-bawuna a-bena, lika a-bona.
19 Wurra gun-narda aburr-yigipa jaga aburr-ganana achila aburr-workiyana gubi-nana, gubu-borrwurra gala mola jiny-yinmiya rrupiya mu-ma burrwa jiny-yorkiya. Lika aburr-garlmunapa burrbi-rrimarrapa Paul rrapa Jaylach (Silas), lika burrbu-rurrgakaja, gata aburr-bena wurra gama gorlk aburr-ni aburr-workiyana. Lika murna burrbu-wuna Rowm aburr-guyinda 20 aburr-gata bunggawa yerrcha. Minypa aburr-yinanga burrwa, “A-lay, abirri-guna Ju yerrcha, bitipa wurra gama gorlk bambulabulawa burrbi-nenga abirri-boya. 21 Minypa gu-geka gu-rum gubirri-ngurrjinga ngayburrpa gala nguburr-yinmiya ngubu-borrwa. Jarra ngayburrpa marr nguburr-balcharra nula an-gata Rowm a-nirra bunggawa; gala nguburr-yinmiya gun-geka ngubu-borrwa rum, wurra gun-nyagara. Gala yapa minypa gun-ngayburrpa geka waypa ngubu-rruma.” Aburr-yinagata aburr-wena. 22 Lika wurra gama gorlk aburr-jaranga aburr-gata gu-ngardapa aburr-negiyana, aburr-bachirramiyana butula Paul rrapa Jaylach. Lika aburr-gata bunggawa yerrcha mun-bitipa mirikal Paul rrapa Jaylach mun-butiya mbi-gorndanga butula, mbi-yerrkujamarra butula, lika aburr-wena aburr-birripa aburr-mujama barra burrbu-jurrburaykujama.
Paul Rrapa Jaylach (Silas) Wuparnana Abirri-ni
23 Gun-gatiya burrbu-jurrburaykujamurra aburr-ni, lika burrbu-barrbuna Paul rrapa Jaylach wuparnana gu-bala, minypa brichina (prisoner) abirri-ni. Rrapa an-gata jaga a-ganana a-workiyana, birripa burr-guya aburr-wena nula barra nipa burr-guya jaga a-gana butula; gala yapa minypa bitipa abirri-lijiwarriyan. 24 Lika nipa an-gata bijirri-ganyja, bijirri-barnjinga wuparnana gun-derta gun-gorla. Rrepara abirri-jirra gu-jong gu-guyinda derta bijirri-negarra, gala abirri-yinmiyarna abirri-ngorrkiyarna.
25 Gun-gatiya ana-munya gu-ni gornborrk, bitipa Paul rrapa Jaylach Wangarr abirri-wengganana abirri-ni, rrapa manakay abirri-japarndiyana nula, rrapa aburr-werranga wuparnana aburr-ni birripa minypa aburr-galiyana butula aburr-ni. 26 Lika gun-gatiya gugu rrawa gu-ngorrkiyana burr-guya. Rrapa gun-gata bala gu-ngorrkiyana, ganapiya, ngana gu-jirra burr-guta gu-lapkujamiyana. Rrapa an-gata an-gubandawiya jirn (chain) mu-ngoyurra burrbu-bichinga, aburr-werranga burr-guta a-yarlayarlawiyana burrwa. 27 Rrapa an-gata jaga a-ganana gun-gata bala, nipa mu-ngoyurra a-yunya, wurra rrawa gu-ngorrkiyana, a-jortkarra, a-garlmuna. Rrapa gun-gata nipa gu-nana ngana gu-jirra burr-guta gu-lapkujamiyana gu-ji, lika an-nigipa barrang a-warrkarra, jimarna a-rrayarna. Ngardawa gu-borrwurra birripa wuparnana aburr-ni jimarna aburr-bona. Gu-gurdiya nula jimarna nipa a-rrayarna, ngardawa a-gurkuja burrwa aburr-gata bunggawa yerrcha. 28 Wurra Paul ngana waykin a-wena, a-yinanga, “A-lay, gala barra n-daya nginyipa ny-murna, wurra nyiburr-guna marlaga!”
29 Lika nipa an-gata a-wena aburr-borrmunga aburr-birtarrmiyana nula, lika ana-yurtchingapa ana-wurrwurrjinga ana-barrngumurra gu-bala, gata bitipa abirri-gochila a-bungguna butula Paul rrapa Jaylach. 30 Lika bijirri-ganyja gurda ana-bena yarlanga, lika bijirri-wengganana, “A-lay, ngu-yinmiya barra wanngu ngu-ni?”
31 Lika bitipa abirri-yinanga nula, “A-lay, marr balcha nula Jesus nipa Bunggawa, barra nginyipa rrapa aburr-nginyipa aburr-borrmunga wanngu nyiburr-ni.” 32 Lika Wangarr gun-nika janguny gubirri-ngurrjinga burrwa nipa rrapa aburr-yigipa gu-yigipa rrawa aburr-ni. 33 Lika gun-gatiya ana-munya an-gata bijirri-ganyja, bijirri-wepana abirri-jeja. Lika bitipa Paul rrapa Jaylach bama burrbu-gurragaja nipa an-gata rrapa aburr-yigipa aburr-borrmunga. 34 Lika nipa an-gata bijirri-ganyja a-warrchinga gu-yigipa gu-rrawa nipa a-yu a-workiyana, lika balaja m-barnjinga butula. Gun-gatiya nipa rrapa aburr-yigipa burr-bapala burr-jawa aburr-marrkapchinga ngardawa gatiya gugu marr aburr-balcha nula Wangarr.
35 Nuwurra guna-gepana, aburr-gata bunggawa yerrcha, birripa burrbi-jerrmarra gurda aburr-birripa aburr-mujama, an-gata jaga a-ganana a-workiyana birripa aburr-wena nula, aburr-yinanga, “A-lay, ganapiya. Abirri-gurda lapkujama butula. Bijirri-jerrma abirri-bengga.” 36 Lika an-gata jaga a-ganana a-workiyana ana-bona, a-wena nula Paul. A-yinanga nula, “A-lay, aburr-gata bunggawa yerrcha janguny gubi-jerrmarra gurda, ngu-lapkujama barra ana-gotula, ajirri-jerrma barra nyirri-bengga. Ganapiya, a-lay, gun-molamola ana-gotula nyirri-boy barra, japurra ngapa nyirri-jirra.”
37 Wurra Paul a-garlmuna, a-wena burrwa aburr-gata janguny gubu-ganyja gurda. Minypa a-yinanga burrwa, “Ngika, a-la. Wurra ngatipa gala gun-nga werra nyirri-nega yi-rrawa, wurra lika gu-galiya yerrcha aburr-jaranga nyirrbi-nacha minypa aburr-gata bunggawa yerrcha aburr-nyala nyirrbu-jurrburaykujamunga. Wurra jarra an-gata bunggawa Rowm a-ninyarra ngatipa nyirri-welangga marn․gi atila, ngarla. Wurra bunggawa yerrcha aburr-gurdiya nyirrbu-barnjinga wuparnana rrapa gun-derta gubi-nenga atila, lika gun-guniya gubu-borrwurra jimarna barra yongun nyirrbi-jerrma. Wurra ngika, a-la! Wurra birripa aburr-gata bunggawa yerrcha aburr-boy gurda barra birripa aburr-murna nyirrbi-jerrma.”
38 Paul a-yinagata a-wena burrwa, lika aburr-gata aburr-mujama aburr-bona, aburr-birripa bunggawa yerrcha aburr-wena burrwa. Rrapa gun-narda waypa birripa aburr-galiyana Paul rrapa Jaylach an-gata bunggawa Rowm a-ninyarra marn․gi butula, lika aburr-gurkuja. 39 Lika aburr-bona gurda butula rrapa aburr-wena butula minypa gun-mola gubi-negarra burrwa. Lika burrbu-ganyja yarlanga, lika burrbu-wengganana gun-gata rrawa Bilipay gubirri-bawa barra abirri-boy. 40 Lika Paul rrapa Jaylach gun-gata bala gubirri-bawuna, lika abirri-bona Lirriya gun-nika rrawa. Rrapa gata waypa worlapa arrburrwa yerrcha aburr-bamagutuwiyana butula, bitipa abirri-wena burrwa, gelama gelama burrbu-barra rrapa minypa burrbi-jalkakaja, lika burrbu-bawuna abirri-bona.