8
Ri Jesús nrelesaj-el ri lepra chirij jun achin
Y tok ri Jesús kajinek chic c'a pe pa ruvi' ri juyu', ri vinek ri e benek chirij can e janíla e q'uiy. Y c'o c'a jun achin yava' riq'uin ri jun yabil rubini'an lepra,* 2 R. 5:1; 2 Cr. 26:19. xapon chuvech ri Jesús, xxuque-ka chuvech y xubij c'a chire: Ajaf, yin vetaman chi yatiquir yinac'achojirisaj chire re nuyabil, pero man vetaman ta achique nanojij pa nuvi', xcha' chire. Mr. 1:40; Lc. 5:12.
Y ri Jesús can jari' xuchop-apo Mt. 8:15; 20:34. ri achin yava' riq'uin ri lepra y xubij chire: Ninvajo' chi yac'achoj. Tiq'uis c'a el re yabil re' chavij, xcha' chire.
Y can xe xubij quere' ri Jesús, ri achin xch'ajch'ojir chire ri ruyabil. C'ari' ri Jesús xubij chire ri achin ri': Ninchilabej c'a chave chi man tatzijoj chique ri vinek ri xbanatej aviq'uin,§ Mt. 9:30; Mr. 5:43. xa choj cabiyin pa rachoch ri Dios richin te'ac'utu-avi' chuvech ri sacerdote, y taya' c'a ri chicop, ri sipanic ri nubij chupan ri vuj ri rutz'iban can ri Moisés ri nic'atzin chi naya' chire ri Dios. Richin queri' nak'alajirisaj c'a chiquivech chi at ch'ajch'oj* Lv. 14:3. chic, xcha-el chire. Lc. 5:14.
Ri Jesús nuc'achojirisaj jun achin rusamajel jun Capitán
Y tok ri Jesús c'o chic c'a ri pa tinamit Capernaum, Lc. 7:1. c'o c'a jun achin ri xapon riq'uin. Y ri achin ri' jun Capitán y xuc'utuj c'a jun utzil chire ri Jesús. Que c'a re' ri xubij ri Capitán: Ajaf, ri achin nusamajel, siquirinek; y re yabil re' rukasan chuvech ri ruvarabel. Y janíla pokonal ri najin chuc'ovisaxic. Rija' chila' c'a pa vachoch c'o-vi.
Xpe ri Jesús xubij chire ri Capitán: Jo' c'a y xtinc'achojirisaj ri achin yava', xcha'.
Y que c'a re' ri ch'abel ri xubij chic ri Capitán chire ri Jesús: Ajaf, yin xa in jun achin aj-mac y romari' man ruc'amon ta§ Lc. 15:19. chave chi yatoc pa vachoch. Xaxe c'a tabij* Sal. 33:9. chi nic'achoj y xtic'achoj Sal. 107:20. ri achin nusamajel. Yin can vetaman-vi chi queri' nibanatej, roma yin c'o jun ri nibin chuve ri c'o chi ninben. Y chuka' ec'o achi'a' e yo'on pa nuk'a'. Tok ninbij c'a chire jun achin ri c'o pa nuk'a' chi tibe, can nibe-vi; y vi ninbij chuka' chire jun chic chique ri achi'a' ri ec'o pa nuk'a' chi tipe, can nipe-vi chuka'. Y tok ninbij c'a chire ri nusamajel chi tabana' re', can nuben-vi chuka', xcha' ri Capitán.
10 Y ri Jesús can achique la xuna' tok rac'axan chic c'a ka ri ch'abel ri' y xubij chique ri e tzekelbeyon richin: Can kitzij ninbij chive chi ri xbin re ch'abel re', can rucukuban-vi ruc'u'x Mt. 9:2. viq'uin. Y man jun c'a nuvinak israelita ri vilon ri can rucukuban ta ruc'u'x viq'uin, achi'el re jun achin re'. 11 Can ninbij-vi c'a chive chi janíla e q'uiy vinek ri xquepe§ Is. 2:2, 3; Hch. 10:45. quere' pa relebel-k'ij y quere' chuka' pa kajibel-k'ij,* Mal. 1:11. vinek ri quicukuban quic'u'x viq'uin. Rije' xquetz'uye' c'a riq'uin ri Abraham, ri Isaac, ri Jacob y ri ch'aka' chic ri can ec'o-vi chic pa rajavaren o pa ruk'a' ri Dios. Gn. 12:3; Lc. 13:29; Ro. 15:9; Ef. 3:6. 12 Jac'a ri vinek ri can e richin chi ye'oc ta pa ruk'a' ri Dios o chupan ri aj-chicajil ajavaren, xa man chic xque'oc ta, Mt. 21:43. xa xque'elesex can y xquec'ak chupan ri k'eku'n,§ 2 P. 2:17; Jud. 13. roma xa can man xquicukuba' ta quic'u'x viq'uin yin. Y c'a chiri' c'a xtipe ri ok'ej chique y xtiquikach'ach'ela' quey.* Mt. 13:42; 22:13; 24:51; Lc. 13:28.
13 C'ari' c'a ri Jesús xubij-el chire ri Capitán: Catzolin pan avachoch. Roma xanimaj chi yin yitiquir yic'achojirisan, can tibanatej c'a ri arayibel, xcha-el chire.
Y ri achin ri rusamajel ri Capitán ri', can jari' xc'achoj chire ri ruyabil.
Ri Jesús nuc'achojirisaj ri rujite' ri Pedro
14 Y tok ri Jesús xapon pa rachoch ri rutijoxel rubini'an Pedro, 1 Co. 9:5. xutz'et c'a chi ri rujite' ri Pedro cotz'ol pa ch'at y c'o jun nimalej c'aten chirij. Mr. 1:30; Lc. 4:38. 15 Xpe rija' xuchop ruk'a' ri yava' y can jari' tok xq'uis-el ri nimalej c'aten chirij. Ri rujite' ri Pedro xyacatej c'a pe pa ruch'at y xuchop quilixic ri Jesús y ri e benek riq'uin.
Ri Jesús yeruc'achojirisaj c'a q'uiy yava'i'
16 Tok nocok'a' c'a pe ri k'ij ri', e q'uiy c'a ri c'o itzel tak espíritu quiq'uin xe'uc'uex-apo chuvech ri Jesús, richin chi ri Jesús yerelesaj ta el ri itzel tak espíritu quiq'uin. Y rija' xubij c'a chique ri itzel tak espíritu chi que'el-el, y xeruc'achojirisaj chuka' el conojel ri e yava'i'.§ Mr. 1:32; Lc. 4:40. 17 Richin queri' can nibanatej c'a ri rubin can ri Isaías, ri jun ri xk'alajirisan ri ruch'abel ri Dios ojer can. Ri Isaías que c'a re' ri rubin can chirij ri Jesús: Xerelesaj c'a el kayabilal konojel, y xuc'uaj c'a ronojel kak'axomal.* Is. 53:4; 1 P: 2:24. Queri' ri rubin can.
Ca'i' achi'a' ri xebin chi niquitzekelbej ri Jesús
18 Y riq'uin ri Jesús can e janíla c'a vinek ri niquimol-apo-qui'. Y tok rija' xerutz'et ri vinek ri', jari' tok xubij chique ri rutijoxela' chi tiquic'ama' yan c'a pe jun canoa roma c'o chi yebe juc'an ruchi-ya'. 19 Y c'o c'a jun achin etamanel chirij ri ley ri xapon-apo riq'uin ri Jesús y xubij chire: Rat can at Tijonel vi, y yin ninvajo' c'a yatintzekelbej xabacuchi ri yatapon-vi, Lc. 9:57. xcha' chire.
20 Xpe ri Jesús xubij chire ri etamanel ri': Ri utiva' can c'o-vi quijul acuchi yec'oje-vi; y que chuka' ri' ri aj-xic' tak chicop ri yebe pa cak'ik', can c'o chuka' quisoc. Jac'a yin ri xinalex chi'icojol, can man jun yinuxlan-vi, Sal. 22:6; 40:17; 69:29; Lc. 2:7, 12; 8:3; Jn. 1:10, 11. xcha' chire.
21 Jac'a chuka' ri' tok jun chic ri can tzekelel el richin ri Jesús, xubij c'a apo chire: Ajaf, yin can janíla ninvajo' chi yibe chavij. Pero taya' c'a k'ij chuve chi ninmuk na el ri nata', c'ari' xquibe chic chavij,§ 1 R. 19:20; Lc. 9:59. xcha' c'a rija'.
22 Xpe ri Jesús xubij chire: Rat quinatzekelbej. Xa taya' c'a can chi ri caminek yemuk coma ri e caminaki'* Ef. 2:1. roma ri quimac, xcha' rija'.
Xk'alajin ri ruchuk'a' ri Jesús tok xuk'et ruchuk'a' ri cak'ik' y ri ya'
23 Y ri Jesús xoc c'a el pa jun canoa; Mr. 4:36; Lc. 8:22. y ri can quetzekelben-vi richin xebe chuka' chirij. 24 Y jac'ari' tok janíla xberubana-pe ri ya'; nisilon c'a janíla. Ri boloj ri nuben ri ya' niquevaj c'a ri canoa tok chiquicojol nic'oje-vi can. Y ri Jesús niver c'a benek. Mr. 4:37; Lc. 8:23. 25 Y xepe ri tijoxela' xquic'asoj c'a ri Jesús y xquibij chire: ¡Ajaf! ¡Ajaf! Kojato'. Vacami yojquen (yojcom), xecha' chire.
26 Xpe ri Jesús xubij chique ri rutijoxela': Can man cukul ta c'a ic'u'x viq'uin, romari' tok ixibin-ivi', xcha'.
Y rija' xbeyacatej c'a pe y xubij, chi tiq'uis-el ri cak'ik' y titane-ka ri nibolko't ri ya'. Y queri' xbanatej. Ri cak'ik' xq'uis-el, y chuka' ri nibolko't ri ya' xtane-ka.§ Job 38:8-11; Sal. 65:7; 89:9; 93:4; 104:3; 107:29; Fil. 4:6. 27 Y ri tijoxela' xsach c'a quic'u'x tok xquitz'et ri xuben ri Jesús y niquibila' c'a: ¿Achique c'a chi achin re'? Roma ri cak'ik' y ri ya' can niquinimaj chuka' rutzij.
Ri Jesús yerelesaj itzel tak espíritu quiq'uin ca'i' aj-Gadara
28 Y tok ri Jesús y ri rutijoxela' ec'o chic c'a juc'an ruchi-ya', ri chiri' pa jun lugar rubini'an Gadara,* Mr. 5:1. ec'o c'a ca'i' vinek xe'apon riq'uin ri Jesús; vinek ri xa c'o itzel tak espíritu quiq'uin y ja ri camposanto ri c'o chupan ri lugar ri' ri oquinek cachoch. Man jun vinek c'a ri nitiquir noc ta quiq'uin y roma chuka' ri' man jun chic vinek nibiyin chupan ri bey ri nik'ax queri'. 29 Ri ca'i' achi'a' ri', ri c'o itzel tak espíritu quiq'uin, riq'uin c'a cuchuk'a' xech'on-apo chire ri Jesús, y xquibij: Rat Jesús ri Ruc'ajol ri Dios, ¿achique c'a roma tok yojanek? ¿Achique c'a roma yojach'ujirisaj yan, tok xa man jani napon ruk'ijul? 2 P. 2:4. xecha' chire. 2 S. 16:10; 19:22; Jl. 3:4; Mr. 1:24; 5:7; Lc. 4:34.
30 Y quela' c'a apo juba' chire ri lugar ri', yeva' janíla e q'uiy ak.§ Dt. 14:8. 31 Xepe ri itzel tak espíritu ri ec'o quiq'uin ri ca'i' achi'a', xquic'utuj utzil chire ri Jesús.* Fil. 2:10. Y xquibij c'a chire: Vi yojavelesaj-el vave' quiq'uin re achi'a', taya' c'a k'ij chike richin yojoc quiq'uin la ak ec'o chila', xecha'.
32 Ri Jesús xubij c'a chique: Quixbiyin c'a.
Y ri itzel tak espíritu jari' xe'el-el y xebe'oc quiq'uin ri ak. Y conojel ri ak ri' xquichop anin (anen) pa xulan, chuvech jun juyu' pa'el-pa'el, y choj xebeka' pa ya'. Xequen c'a (xecom c'a) conojel ri ak ri' ri chiri' pa ya'.
33 Jac'a ri yeyuk'un quichin ri ak ri', xe c'a xquitz'et can ri xbanatej, xe'anmej. Xebe pa tinamit, xbequiyala' can rutzijol achique ri xquic'ulvachij ri ak y xbequibij chuka' ri xbanatej quiq'uin ri e ca'i' achi'a' ri c'o itzel tak espíritu quiq'uin. 34 Y jac'ari' tok jubama conojel vinek richin ri tinamit xepe c'a riq'uin ri Jesús, chutz'etic y chuka' richin xquic'utuj utzil chire chi tel-el ri chiri' chupan ri qui-lugar, roma rije' man nicajo' ta chi nic'oje-ka. Dt. 5:25; 1 R. 17:18; Lc. 5:8; Hch. 16:39.

*8:2 2 R. 5:1; 2 Cr. 26:19.

8:2 Mr. 1:40; Lc. 5:12.

8:3 Mt. 8:15; 20:34.

§8:4 Mt. 9:30; Mr. 5:43.

*8:4 Lv. 14:3.

8:4 Lc. 5:14.

8:5 Lc. 7:1.

§8:8 Lc. 15:19.

*8:8 Sal. 33:9.

8:8 Sal. 107:20.

8:10 Mt. 9:2.

§8:11 Is. 2:2, 3; Hch. 10:45.

*8:11 Mal. 1:11.

8:11 Gn. 12:3; Lc. 13:29; Ro. 15:9; Ef. 3:6.

8:12 Mt. 21:43.

§8:12 2 P. 2:17; Jud. 13.

*8:12 Mt. 13:42; 22:13; 24:51; Lc. 13:28.

8:14 1 Co. 9:5.

8:14 Mr. 1:30; Lc. 4:38.

§8:16 Mr. 1:32; Lc. 4:40.

*8:17 Is. 53:4; 1 P: 2:24.

8:19 Lc. 9:57.

8:20 Sal. 22:6; 40:17; 69:29; Lc. 2:7, 12; 8:3; Jn. 1:10, 11.

§8:21 1 R. 19:20; Lc. 9:59.

*8:22 Ef. 2:1.

8:23 Mr. 4:36; Lc. 8:22.

8:24 Mr. 4:37; Lc. 8:23.

§8:26 Job 38:8-11; Sal. 65:7; 89:9; 93:4; 104:3; 107:29; Fil. 4:6.

*8:28 Mr. 5:1.

8:29 2 P. 2:4.

8:29 2 S. 16:10; 19:22; Jl. 3:4; Mr. 1:24; 5:7; Lc. 4:34.

§8:30 Dt. 14:8.

*8:31 Fil. 2:10.

8:34 Dt. 5:25; 1 R. 17:18; Lc. 5:8; Hch. 16:39.