14
Ri nimalaj tak sacerdotes y ri maestros chi ri ley xquinojij yan anchique niqui'en chi nika ri Jesús pa quik'a' y niquicamisaj
Xe chic ca'i' k'ij nrojo' chi napon ri ca'i' quinimak'ej ri israelitas. Ri quinimak'ej ri rubinan pascua.* Ex 12:1-27 Y ri jun chic ja cuando niquitaj ri pan ri manak levadura riq'uin. Y ja' cuando ri nimalaj tak sacerdotes y ri maestros chi ri ley niquinojila' anchique ta engaño niquicusaj chi nika ri Jesús pa quik'a' y niquicamisaj. Reje' niqui'ij chiquiwech: Man takatz'om chupa ri nimak'ej re', chi quiri' manak yecataj ri winak chakij, yecha'.
Jun ixok xuya' jubulaj ak'om pa ruwi' ri Jesús
Y ri Jesús c'o chic pa tenemit rubinan Betania, chiri' pa rocho ri Simón ri xc'achoj riq'uin ri yabil lepra. Ri Jesús ch'ocol y niwa' chiri' chuchi' mesa, y ja' cuando c'o jun ixok xoc-apo y ruc'uan-apo jun frasco ri banon che jun abaj ri ni'ix alabastro che y c'o-e nardo chupa; jun jubulaj ak'om* Lc 7:37-38 ri can q'uiy ri rajil. Y ri ixok xulesaj-e rukul ri frasco y xuya' ri jubulaj ak'om pa rujolon ri Jesús. Y jec'o ri xpe quiyowal cuando xquitzu' chi quiri' xu'on ri ixok riq'uin ri jubulaj ak'om y yequi'ij: ¿Anchique roma la ixok la' xu'on quiere', xe choj quiri' xutix la jubulaj ak'om la'? Roma xa ta xc'ayix, xyo'x ta más trescientos denarios, y ri mero ri' xjach ta chique ri winak ri manak quibeyomal, xecha'. Y yalan ri niqui'ij-apo chirij ri ixok.
Pero ri Jesús xu'ij chique: ¿Anchique roma jixch'o'n chirij y man jixtane' ta ka? Xa tiya' can. Raja' can utz-wi ri xu'on chue. Ri winak ri manak quibeyomal can siempre jec'o iwiq'uin, y xabachique (xama'anchique) k'ij ri nijo' ye'ito', can quie'ito'.* Dt 15:11 Pero ren man siempre ta xquic'ue' iwiq'uin. Raja' xu'on ri anchique nitiquier nu'on chue. Can xuc'ut chi yalan yirojo'. Raja' xuya' yan jubulaj ak'om chuij chi cuando xquibemuk can. Y tic'oxaj na pe' jabel ri xtin-ij chiwe, chi xabachique (xama'anchique) lugar xtitzijos-wi ri utzilaj rutzij ri Dios, chiri' chuka' xtitzijos-wi ri xu'on ri jun ixok re'. Can pa ronojel rech-ulef xtitzijos-wi, y can man xtiquimestaj ta, xcha' ri Jesús.
Ri Judas xusuj-ri' chi nujach ri Jesús
10 Y ri Judas Iscariote, jun chique ri je cablajuj ru-discípulos ri Jesús, xapon quiq'uin ri nimalaj tak sacerdotes, chi xusuj-ri', xa niquijo' chi nujach ri Jesús pa quik'a'.
11 Y cuando reje' xquic'oxaj quiri', yalan xequicot. Y xquisuj mero che romari'. Y raja' ja xutz'om rucanoxic anchique modo nu'on chi nujach ri Jesús pa quik'a' ri achi'a' ri'.
Ri wa'in ri xu'on ri Jesús quiq'uin ri ru-discípulos can c'o ruk'ij
12 Xapon ri na'ey k'ij chi ri nimak'ej cuando nitej ri pan ri manak levadura riq'uin. Ja chuka' k'ij ri' cuando yecamises ri alaj tak ral ovejas chi ri pascua. Ja' cuando ri discípulos xquic'utuj che ri Jesús: ¿Anchi' najo' na'an-wi ri wa'in chupa ri jun pascua re', chi jojbe y nakanaba' ronojel ri nic'atzin? xecha' che.
13 Y ri Jesús can xerutak-e ca'i' chique ri ru-discípulos, y xu'ij-e chique: Cami jixbe pa tenemit Jerusalem, y chiri' xtic'ul jun achi samajel ruc'uan ruya' pa jun cucu' (tinaja). Titzeklebej; 14 y ri jay ri anchi' xtoc-wi raja', chiri' chuka' quixoc-wi rix y quixch'o'n riq'uin ri rajaf-jay y ti'ij che: Ri Maestro ru'in-pe chake: ¿Anchique jay we' chi'awocho ri utz chi nin-en ri wa'in richi ri pascua junan quiq'uin ri nu-discípulos? quixcha' che. 15 Y ri rajaf-jay xquixruc'uaj pa ruca'n piso che ri jay. Y chiri' c'o jun jay nim rupa y banon chic ru'onic; chiri' tinaba-wi ri anchique ri xtakataj chi ri pascua, xe'uche'x-e.
16 Y ri ca'i' ru-discípulos xebe pa tenemit Jerusalem. Y cuando xe'apon, can xbanataj na-wi anche'l ri ru'in-pe ri Jesús chique. Y reje' can xquinaba-wi ronojel ri nic'atzin chique chi ri pascua ri'.
17 Y cuando xcok'a-ka, ri Jesús y ri cablajuj ru-discípulos xe'apon chiri' pa jay. 18 Y cuando je-ch'ocol chic apo chuchi' mesa yewa', ri Jesús xu'ij chique ri ru-discípulos: Can ketzij nin-ij chiwe, chi jun chiwe rix ri niwa-pe wiq'uin ri xtijacho wichi pa quik'a' ri winak ri man jinquijo' ta, xcha' ri Jesús.
19 Reje' can ja xebison-ka, y niquic'utula-apo che ri Jesús: ¿Man ja' ta como ren ri xquibano quiri'? yecha' chiquijunal.
20 Y ri Jesús ja' xu'ij chique: Ri xtibano quiri' ja ri jun chiwe rix jix cablajuj, ri numuba-pe ru-pan wiq'uin chupa ri plato. 21 Can tic'oxaj ri xtin-ij chiwe, ren ri jin-kajinak-pe chicaj y xinalex chi'icojol can xquicamises. Can xtibanataj-wi anche'l ri tz'iban can chupa rutzij ri Dios.* Sal 41:9 Pero juya' (juyu') rech ri xtijacho wichi, ri achi ri xtijacho-e wichi más utz man ta xalex, xcha' ri Jesús.
22 Y cuando c'a ye'ajin riq'uin ri wa'in, ri Jesús xuc'on-apo jun pan y xuya' matiox che ri Dios. C'ajari' xuper ri pan y xuya' chique ri ru-discípulos. Raja' xu'ij chique ri ru-discípulos: Tic'ama' ri pan re'; roma jare' ri nuch'acul ri xtapon pa camic.
23 Y ri Jesús xuc'on-apo ri vaso ri c'o ruya'al-uva chupa, y xuya' matiox che ri Dios; c'ajari' xuya' ri vaso chique, y conojel xquikum ri ruya'al-uva. 24 Y raja' xu'ij chique ri ru-discípulos: Jare' ri nuquiq'uiel ri xtibin cuando xquicamises. Riq'uin ri nuquiq'uiel, can ja' xtic'achoj ri c'ac'ac' trato ri rurayin-pe ri Dios chi nu'on quiq'uin ri winak.* Ex 24:6-8; Jer 31:31-34 Ri nuquiq'uiel can xtibin, chi quiri' je q'uiy winak yecolotaj. 25 Tic'oxaj ri xtin-ij chiwe: Ja ruq'uisbel mej (paj) re' xinkum-e ruya'al-uva. Y c'aja' cuando jinc'o chic pa ru-gobierno ri Dios, c'ajari' xtinkum chic jun mej (bey). Y ri ruya'al-uva ri xtinkum chiri', jun c'ac'ac' ruya'al-uva, xcha' ri Jesús chique.
Ri Jesús y ri Pedro
26 Y cuando quibixan chic ri bix richi niquiya' ruk'ij ri Dios, ri Jesús y ri ru-discípulos xe'el-e ri chiri' pa jay y xebe chech ri juyu' rubinan Olivos. 27 Y cuando je-benak, ri Jesús xu'ij chique ri ru-discípulos: Chi'iwonojel rix xtitaluj-e-iwi' y nuyon xquic'ue' can chupa ri nok'ok'a' re', cuando xtitzu' chi ren xquijach pa quik'a' ri winak. Roma ri Dios can nu'ij-wi chupa ri tz'iban can: Cuando ren xtinya' lugar chi nicamises ri nichajin quichi ri ovejas, conojel ri ovejas ri' xtiquitaluj-e-qui'.* Zac 13:7 Quiri' ri tz'iban can. 28 Pero ren ri jin Quichajinel ri ovejas ri' man xquicom ta jumul, xa xquic'astaj-pe. Y can xquixinyobej chila' pa Galilea,* Mt 28:16 xcha' ri Jesús.
29 Y ri Pedro xu'ij che: Xa ri ch'aka chic jatquiya' can ayon, ren man xtin-en ta quiri', xcha' raja'.
30 Pero ri Jesús xu'ij che ri Pedro: Ren can ketzij nin-ij chawe, chi cami chupa ri jun ak'a' re', xa c'a man jani titzirin-pe (tisiq'uin-pe) ri gallo ca'i' mej (paj) cuando ret oxi' yan mej (paj) ta'ij chique ri yec'utun chawe, chi can man aweta'n ta nuech, xcha' ri Jesús.
31 Pero más que ri Jesús xu'ij quiri', ri Pedro xu'ij chic apo che: Xa ta can nic'atzin chi junan yicom awiq'uin ret, can quiri' tibanataj, pero can manak-wi xtin-ij chi ren man weta'n ta awech. Y chuka' ri ch'aka chic discípulos can quiri' chuka' xqui'ij.
Ri Jesús nu'on orar pa Getsemaní
32 Ri Jesús y ri ru-discípulos xe'apon chupa ri lugar rubinan Getsemaní. Y ri Jesús xu'ij chique ri ru-discípulos: Quixch'oquie' juba' we', y ren nenbana' orar.
33 Raja' xe ri Pedro, ri Jacobo y ri Juan ri xeruc'uaj riq'uin. Raja' can jun nimalaj bis xpe pa ránima, roma nuna' yan ronojel ri xteruc'ulumaj. 34 Y xu'ij chique ri oxi' ru-discípulos: Ri wánima yalan nibison; can yirucamisaj ninna'. Quixc'ue' can we', quixc'ase' y man quixwer-ka, xcha' chique.
35 Raja' xbin chic apo juba' y c'ajari' xxuquie-ka y xukasaj-ka ri nic'aj-rech c'a chech-ulef y xu'on orar. Raja' xuc'utuj xa can c'o ta modo, utz ta nik'ax-e ri hora ri', chi quiri' man ta nik'ax pa ruwi' ri sufrimiento. 36 Y quiere' ri tzij ri xeru'ij pa ru-oración: Nata', ren weta'n chi ret jatiquier na'an ronojel. Quinacolo' chi quiri' man nik'ax ta pa nuwi' ri jun sufrimiento re'. Pero man ta'an ri ninrayij ren. Roma ren can ninjo' chuka' nin-en ri anchique narayij ret.
37 Y cuando raja' xc'achoj riq'uin ri oración, xoka quiq'uin ri oxi' ru-discípulos, pero reje' xa yewer. Xpe raja' xu'ij che ri Pedro: Simón, ¿xa xawer-ka? ¿Can man xatiquier ta xac'ase' jun hora oc wiq'uin? 38 Man quixwer-ka, xa tibana' orar y tic'utuj che ri Dios chi cuando jixtojtobex, man quixtzak pa mac. Ren can weta'n chi ri iwánima can nurayij nu'on ri nrojo' ri Dios. Pero iyon rix can man jixtiquier ta, xcha' chique.
39 Y ri Jesús xbe chic jun mej (bey) chi xberu'ona' orar. Raja' xu'ij jun mej (bey) chic ri tzij ri xeru'ij chupa ri na'ey oración. 40 Y cuando xtzolaj chic pe jun mej (bey) quiq'uin ri oxi' ru-discípulos, xa yewer jun mej (bey) chic xeril, roma reje' man niquicoch' ta chic quiwaran. Y reje' man niquiwil ta anchique niqui'ij, roma xe'litaj chic jun mej (bey) quitz'amon waran. 41 Y ri Jesús xbe chic y xberu'ona' orar jun mej (bey) chic. Pero cuando xtzolaj chic pe pa rox mej (paj), raja' xu'ij chique ri oxi' ru-discípulos: Cami can quixwer y tiq'uisa' ri iwaran. Pero manak chic modo. Roma ren ri jin-kajinak-pe chicaj y xinalex chi'icojol can ja' xoka ri nu-hora, can xquijach-e pa quik'a' ri itzel tak achi'a'. 42 Quixcataj. Ja' petenak ri xtijacho wichi pa quik'a' ri itzel tak achi'a', xcha' ri Jesús chique.
Ri ak'a' cuando xquitz'om ri Jesús
43 Y ri Jesús can c'a nich'o'n quiq'uin ri ru-discípulos, cuando ja xoka ri Judas ri jun chique ri cablajuj ru-discípulos; raja' jeruc'uan-apo q'uiy winak ri jequic'ualo'n-apo che' y espadas. Conojel re' je-takon-e coma ri nimalaj tak sacerdotes, coma ri maestros chi ri ley y coma chuka' ri rijilaj tak achi'a' ri c'o quik'ij. 44 Ri Judas ri nijacho-e richi ri Jesús, can ru'in yan pe chique ri je-petenak riq'uin anchique retal xtu'on chi nuc'ut ri Jesús chiquiwech. Raja' ru'in-pe chique: Ja ri jun ri xtintz'ubaj, jari' ri Jesús. Titz'ama', y man tilumaj (tinimaj) chiwech.
45 Y cuando ri Judas xapon, can ja' xbe-apo riq'uin ri Jesús y xu'ij che: Maestro, Maestro, xcha' che y ja' xutz'ubaj. 46 Y ri winak ri je-petenak chi niquitz'om ri Jesús, can ja' xquitz'om.
47 Y jun chique ri jec'o riq'uin ri Jesús chiri', xulesaj ri ru-espada, xuya' che ri jun rusamajel ri sacerdote ri más c'o ruk'ij, y ja ri ruxiquin ri xulesaj-e riq'uin ri espada. 48 Y c'ajari' xpe ri Jesús xu'ij chique ri winak ri noquitz'ama': ¿Anchique xinojij rix? ¿Xinojij chi jun elek'om nitz'om-e romari' ic'amon-pe che' y espadas? 49 Ren can k'ij-k'ij xic'ue' iwiq'uin chiri' pa rocho ri Dios,* Lc 19:47; 21:37 cuando xinc'ut rutzij ri Dios chiwech, y man xinitz'om ta. Roma can quiere' na-wi nibanataj, can anche'l ri tz'iban can chupa rutzij ri Dios.
50 Y ri discípulos can ja' xelumaj-e (xenimaj-e) y ruyon oc xquiya' can ri Jesús.
Ri xuc'ulumaj jun ala' roma rutzekleben-e ri Jesús cuando uc'uan-e
51 Pero c'o jun ala' ri rutzekleben-e ri Jesús y xe choj jun tziak nim ruk'un-e. Y ri je-tz'amayon-e ri Jesús, xquitz'om chuka' ri ala' ri'. 52 Pero raja' xa xel-e chupa ri tziak ri', y xe quiri' man jun rutziak chirij xlumaj-e (xnimaj-e) chiquiwech.
Ri Jesús nic'uax chiquiwech ri autoridad quichi ri israelitas
53 Y ri winak ri quitz'amon-e ri Jesús xquic'uaj-e c'a pa rocho ri sacerdote ri más c'o ruk'ij. Y chiri' chuka' xquimol-wi-qui' ri nimalaj tak sacerdotes, y ri rijilaj tak achi'a' ri c'o quik'ij, chuka' ri maestros chi ri ley. 54 Y ri Pedro c'a naj c'o-wi can, pero rutzekleben-e ri Jesús. Y cuando ri Jesús xcuses-apo pa rocho ri sacerdote ri más c'o ruk'ij, chuka' ri Pedro xoc-apo chiri' chojay. Y xch'oquie-ka chiquicojol ri samajel ri jec'o-apo chiri', niquimak'-qui' chi-k'ak'.
55 Y ri nimalaj tak sacerdotes y conojel ri achi'a' je autoridad quichi ri israelitas, can niquitaj quik'ij chi jec'o ta jujun winak yequiwil chi niquitz'uc tzij chirij ri Jesús, chi quiri' nicamises, pero xa man jun xquiwil chirij. 56 Can je q'uiy ri xe'apon y xquitz'uc tzij chirij, pero xa man junan ta ri niqui'ij-apo; y romari' xa can man jun ruchuk'a' ri tzij ri xqui'ij-apo. 57 Y jec'o ch'aka chic ri xebepa'e-pe y quiere' xqui'ij chirij ri Jesús: 58 Roj can kac'oxan chi raja' ru'in: Ren xtinwulij (xtinwulaj) rocho ri Dios banon coma achi'a', y pa oxi' k'ij xtin-en chic jun,* Jn 2:19 y man achi'a' ta xquiebano.
59 Y ni riq'uin ri', man junan ta chuka' ri xqui'ij-apo.
60 Y ri Caifás, ri sacerdote ri más c'o ruk'ij, xbepa'e-pe ri pa quinic'ajal y xuc'utuj che ri Jesús: ¿Anchique na'ij cami? ¿Ketzij la xqui'ij-ka chawij? xcha' che.
61 Pero ri Jesús man xch'o'n ta. Can man jun tzij ri xu'ij. Romari' xpe ri sacerdote ri más c'o ruk'ij, xuc'utuj chic che. Raja' xuc'utuj che: ¿Ja ret ri Cristo ri Ralc'ual ri Dios ri nakaya' ruk'ij? xcha' che.
62 Y ri Jesús xu'ij: Ja', ja ren. Y xquinitzu' chuka' ren ri jin-kajinak-pe chicaj y xinalex chi'icojol chi jin-ch'ocol pa ru-derecha ri Dios ri nitiquier yeru'on ronojel. Y xquinitzu' cuando ren yika-pe chupa ri ajawa' (mukul) ri chicaj.* Dn 7:13
63 Cuando ri sacerdote ri más c'o ruk'ij xuc'oxaj ri', xuretz-ka rutziak chirij roma itzel xuc'oxaj y xu'ij: Man nic'atzin ta chi noka jun chic chi noru'ij chake chi ri Jesús can c'o rumac. 64 Rix xic'oxaj ri xu'ij chi ja raja' ri Cristo ri takon-pe roma ri Dios. Ri' can itzel chech ri Dios. ¿Anchique ni'ij cami? xcha' raja'. Y conojel xqui'ij chi utz chi ticamises.* Lv 24:16
65 Y jec'o ri xquitz'ucula-ka niqui'en q'uiy quitzelal che ri Jesús. Xquichubaj, xquitz'apij rech, xquich'ey y niquic'utula' che: ¿Ancu'x (Anchique) ri xch'eyo awichi? Ta'ij chake, yecha' che. Y ri samajel ri jec'o chiri', xquipak'ala' rupalaj ri Jesús.
Ri Pedro nu'ij chi raja' man reta'n ta rech ri Jesús
66 Y cuando ri Pedro c'a c'o-ka chojay, c'o jun ixok raj-ic' ri sacerdote ri más c'o ruk'ij ri xapon chuka' chiri'. 67 Ri Pedro rumak'on-ri' chi-k'ak'. Y cuando xapon ri ixok ri', xe xutzu-xutzu' rech ri Pedro y xu'ij che: Ret chuka' jat jun chique ri jec'o riq'uin ri Jesús ri aj-Nazaret, xcha' che.
68 Pero ri Pedro xa xrewaj, roma xu'ij: Ren man weta'n ta rech ri Jesús. Man nin-en ta entender chuka' anchique roma quiri' na'ij chue, xcha' che ri ixok. Y ri Pedro xel-e chi-bey. Y ja cuando ri gallo xtzirin-pe (xsiq'uin-pe). 69 Y cuando ri ixok aj-ic' xutzu' chic jun mej (bey) ri Pedro, xu'ij chique ri jec'o chiri': La achi la' jun chique ri jec'o riq'uin ri Jesús, xcha'.
70 Pero ri Pedro xa xrewaj chic. Y c'a juba' ri' ja yan chic ri quimolon-qui' chiri' xqui'ij chic che: Can ketzij-wi chi ret jat jun chique ri jec'o riq'uin ri Jesús. Roma ret pa Galilea jat-petenak-wi, y can junan jach'o'n quiq'uin, xecha' che.
71 Pero ri Pedro xu'ij: Ren man weta'n ta rech ri achi ri ni'ij rix. Can chech Dios nin-ij chiwe chi ren man weta'n ta rech. Y xa man ketzij ta ri nin-ij, tika ri castigo ri xtuya' ri Dios pa nuwi', xcha'.
72 Y ri gallo xbetzirin-pe (xbesiq'uin-pe) ruca'n mej (paj). Y ri Pedro xoka pa ruwi' ri tzij ri ru'in can ri Jesús che, chi can man jani titzirin-pe (tisiq'uin-pe) ri gallo ruca'n mej (paj) ret oxi' yan mej (paj) ta'ij chique ri yec'utun chawe, chi can man aweta'n ta nuech. Y raja' xujik' ok'ej cuando xel-e ri chiri', roma noka pa ruwi' ronojel ri tzij ri xu'ij ri Jesús che.

*14:1 Ex 12:1-27

*14:3 Lc 7:37-38

*14:7 Dt 15:11

*14:21 Sal 41:9

*14:24 Ex 24:6-8; Jer 31:31-34

*14:27 Zac 13:7

*14:28 Mt 28:16

*14:49 Lc 19:47; 21:37

*14:58 Jn 2:19

*14:62 Dn 7:13

*14:64 Lv 24:16