Tii te Paulo
nge céii lépwo
Kolosé
Atabuhi ko a tii
Woo na e tii a tii ce?
Wo Paulo, pa apostolo. Ke e mu pelen wo Timoté.
E tii éniile?
Ha awieme a jo 60 me 62, ha a bécéiuhe bwo mu he karépu te Paulo ne Rome (Apostolo 28.30−31). Ha a benaamwon naa, ke e tii ni tii na paa: a tii ce, nge céii lépwo Kolosé; ke a tii nge céii Filémon; ke ni béé tii mwo nge céii lépwo Filipi; me lépwo Éféso. Hiwon ni pwooti ne ha a Tii nge céii lépwo Kolosé, na piwien me ni pwooti na e ha a Tii nge céii lépwo Éféso.
E tii me dee?
Me de ni acéihi ne Kolosé, a pwomwo ubwo ha a province Asia (a amu Turki jenaa), ha a benaamwon na lé pihuô nelang wo lépwo Roma. Wo pa céiu apulie na a niin pie Épafras, ke e pipatemehi telé a Pwooti Wâé ko Iésu he ni jo 52−55, ânebuhe a bwo mu telu ibu he karépu me Paulo.
É ko ade na e tii?
Hiwon mu ko lépwo acéihi mu Kolosé na time lé uce Juif. Ke time lé uce temehi ni patén de Padué. Pwo ni béé apulie na lé pipwohuô telé ko ni pune na gele. Be lé pii telé pie, a éénye, ke a naado na ta, kehe wâé heme nye âcehi ni patén na binyi, beme nye te junihe pipwoiipikenye. Ke lé pii mwo pie, wâé heme nye pipaunu ni âcélo. Ati ninaa, ke ni naado na gele, be ni naado na piâ ité koja a ju Pwooti Wâé ko Iésu.
Ade ace âne a tii ce?
E pipwodéén wo Paulo, be te mang a céihi te lépwo Kolosé. Ke e pamwoiulé, beme lé te mu ha a ju pune ko Kériso, kehe me time lé uce piâ ité kojan. Wâé heme nye pipaunu cehi Padué me Kériso, be woilu na lu pihuô ne ko ati ni naado ne pwo bwohemwo, ke é he miiden. Ke e pii mwo wo Paulo pie, te a céihi tenye ne ko Kériso na e o pwo me wâé te Padué genye, kehe time uce ni patén de ni apulie. A ju patén denye, ke e mu he ni pwonimenye, ke te tice aceli me e ciekenye mwo, wogenye na nye mu he Kériso, be pwohewiin heme nye caa mele, ke mulie cemwo me weeng.
A bwomune a tii Kolosé
Pipwobwocu me ni pwopwoiitihi (1.1−14)
Wo Kériso ke pa junaado koja ati ni naado (1.15−23)
A penem de Paulo me de ni acéihi (1.24―2.5)
Geé mu mang ko Kériso (2.6−15)
Ni patén na gele: Nemwo pipéce ne kolé (2.16−23)
Genye mulie ha a mulie he Kériso (3.1−17)
Ni pwomwo na lé céihi (3.18―4.1)
Bénebwéne pwooti me a bépinelé (4.2−18)
1
Pipwobwocu
1-2 Woéo Paulo na é pwotii lé céiikewé, wogewé lépwo apulie te Padué, ne ha a pwomwo ubwo ne Kolosé. He wogemu me Timoté, pa acéihi béénye. [Ke e pwobwocu tewé mwo.] Woéo pa *apostolo te *Kériso Iésu, âcehi ana nime Padué kon. [Be e pahedeéo ngen, me é pii beetihi a pwooti ten.] Ke wogewé, ke e pipégalikewé, beme ni apulie ten, me geé piténedeeng, be céiu gewé me Kériso. Wâé heme e mu pelewé a *pipwoééhe tice ja kon me a péém na e âbé mu pele Padué henye. Adéikewé!
A pwopwoiitihi te Paulo
3 1.3−4 Éféso 1.15,16Geme te cuwo ko pwoiitihi me dewé, ke geme te cuwo ko pwo-olé te Padué, pa Caa te Padaame Iésu Kériso. 4 Be geme téne a jepule ko a céihi tewé ne ko Kériso Iésu, me a pwonimewé ko ati ni apulie te Padué. 5 1.5−6 Éféso 1.13; 1 Pétéru 1.4Ke geé wonaa, be geé ucéihi ne he ni céihi tewé ni *adéihi na e pipwopweehi me dewé ne he *miiden wo Padué. Ke geé caa temehi anaa, he li geé caa mi téne a *Pwooti Wâé, a pwooti na e juuju, 6 ke e ko piubwo ngen ati pwo a bwohemwo, ke e ko taatééhi a mulihe ni apulie, na ati he ni piduaan. Ke e pébé ni adéihi ne huîilé*1.6 2e & 3e phrases—Grek: E ne ni acehin.. Ke e caa te wonaa ne pelewé, tabuhi ha a benaamwon na geé tabuhi téne hen, ke geé caa te mi temehi a juuju ko a pipwoééhe tice ja kon de Padué, [me denye lépwo apulie].
7 1.7−8 Kolosé 4.12; Filémon 1.23Be e pé lé céiikewé a pwooti naa wo Épafras, pa bééme ko penem. Pa apipenem na e piténede Kériso, ke e penem me dewé†1.7 Me dewé—ai Me dong ne pelewé.. 8 Ke e piuti teme mwo a pipwoééhe na e ne kowé na a *Jenen Iitihi.
Geme pwoiitihi me dewé
9 1.9 Éféso 1.16,17Tabuhi ha a tan na geme téne a jepule kowé, ke time uce mwaale geme ko a bwo pwoiitihi me dewé. Ke geme ilehi koja Padué pie, me e ne tewé a bwo temehinaado na e pwaadeniin bé na a Jenen Iitihi ten, beme geé temehi ehi ana nimen kon. 10-11 1.11 Éféso 1.19, 3.16Ke me wonaa, ke geé o bo mulie pwohewii ana nime Padaame kon, ke geé bo pwo ati ce pétaapwo bwomunen celi wâé ten. Ke o bo junihe ubwo ace bwo temehi Padué tewé na te nihe ubwo nang ne ha a wâé ten. Ke e bo ne ace niihewé ko a junuun na te nihe ubwo, beme geé cumang, ke me geé te picani, ke me te piwâénimewé ne ha ati ni naado na e o tuie ne kowé.
12 1.12 Éféso 1.11,18Ke geé bo pwo-olé te Caa. Be e ne tewé a mwomwon beme geé hegi mu ko ni adéihi ten na e pipwopweehi, beme ni de lépwo apulie ten, na lé mulie ha a pwéélang.
13 1.13 Luka 22.53; Éféso 2.2Be e celuimikenye mu ha a pihuô he a mwametau te a melepiing. Ke e péékenye nge ha a Mwametau te pa Naîn, na te nihe eânimen den. 14 1.14 Éféso 1.7É mu ko pa Naîn, ke e caa tuwokenye, ke e caa pineuhi ni ta pwo tenye.
Wo Kériso ke pa junaado koja ati ni naado
15 1.15 Ioane 1.18; 2 Korénit 4.4Time uce jan me nye ali Padué.
Kehe icehi ana wo Kériso,
ke pa déme Padué na nye alieng.
[Be e pwohewii Padué,
na ati he ni bwomunen.]
Pa Naîn, na e ânebuhe
ati ni naado.
Ke e piwéden koja ati ni naado
na e tabuhi wo Padué‡1.15 Dernière phrase—Grek: Pa cuwo ati ni naado na e tabuhi..
16 Ati ni naado,
ke tai tabuhi mu kon:
ati ni naado jeda he miiden,
ke éni pwo bwohemwo;
ati ni naado na nye alihi
me nina time nye uce alihi;
ati ni jenenaado me ni junuun;
ati ni apihuô, me ni daame,
ati ni mwametau
me ni mwodaame.
Weeng na e tabuhi
ati ni naado me den.
Be ana nime Padué kon,
ke wo Kériso na e pacuwohi§1.16 Weeng na e tabuhi ati ni naado…wo Kériso na e pacuwohi—Grek: Ne ati mu kon me den..
17 1.17 Ioane 1.1, 8.58Caa te e lang ânebuhe ati.
Ke ati ni naado, ke âbé mu kon,
ke e te cilelé ehi.
18 1.18 Apostolo 26.23; Éféso 1.22−23; Pii Beetihi 1.5Weeng ke pa Puni a één,
[Padaame he] a Mwaiitihi,
a puapulie ten.
Weeng na e ne a mulip*1.18 Weeng na e ne a mulip—Grek: Weeng, ke pa atabuhi kon..
Weeng pa apulie na e mi
mulie cemwo mu ha amele.
Weeng pa bécéiuhen kojalé ati.
19 1.19 Kolosé 2.9Ke wâé te Padué
me e paai pa Naîn,
ati ne he ni bwomunen.
20 1.20 Éféso 1.10, 2.16É mu ko pa Naîn,
na e ne a péém wo Padué,
ne ha awieme weeng
me ati ni apulie,
ke ni naado ati
na élé éni pwo bwohemwo,
ke é jeda he miiden.
Wonaa mu ko a cewéhe Kériso
[he li e mele ne ko a *kuricé].
E caa ne a péém me wogewé
21 1.21 Roma 5.10; Éféso 2.12[Ni pwooti naa, ke e cihe me dewé mwo.] Be é ânebun, ke geé te pimu ité koja Padué, ke li geé téétieng, ke geé cubwonieng ko ni bwo niimihinaado tewé, me ni huô tewé na ta. 22 1.22 Éféso 2.14−16, 5.27Ke é jenaa, ke wo Padué, ke e caa ne a péém ne ha awiemewé me weeng. Be e â pa apulie wo pa Naîn, ke e mele [ne ko a kuricé] beme e péékewé nge he pwahamii Padué, beme geé iitihi. Ke me te tice ta kowé celi me e bo tautikewé kon.
23 Wâé heme geé cumang ne he ni céihi tewé. Geé nemwo piâ ité koja a Pwooti Wâé na geé caa hegi, be weengaa a watihe a céihi tewé. É mu ko anaa, na geé ucéihi ne he ni céihi tewé ati ni adéihi te Padué†1.23 3e phrase—Espérance.. A Pwooti Wâé naa, ke caa pii beetihi pitihi a bwohemwo. Ke woéo Paulo, ke pa apipenem den.
A penem de Paulo me de ni acéihi
24 É ne ko woéo, ke é pipwodéén ne he ni picani me dewé. Be é ko pé a âneule mu ko ni picani te Kériso me de a één, na a Mwaiitihi ten. 25 1.25 Éféso 3.2,7−8Be e pahedeéo wo Padué, beme pa apipenem de ati nina lé céihi ne kon, beme é pii beetihi tewé ati ni Pwooti Wâé ten: 26 1.26 Roma 16.25−26; Éféso 3.5,9ni pwooti ko ni bwo niimihinaado ten na e caa pacuwohi beme denye. Ânebun, ke mwo te e ha *aduwo, ke mwo te tice apulie celi lé temehi. Kehe é jenaa ni, ke e caa patemehi tenye, wogenye a puapulie ten.
27 Be nimen me nye temehi pie, te junihe ubwo ke te junihe wâé a adéihi na e pwo me denye. A naado na nihe ubwo me de ati ni puapulie, kehe time uce a de cehi lépwo *Juif. Ke weengi a ânen: E mulie konye wo Kériso! Ke é mu ko anaa, ke nye temehi pie, genye bo mu ha a bwo ubwo na a wâé ten‡1.27 Grek: Nimen me lé temehi a adéihi ne ko ana neduwohi, me de ni bele. Weengi: Wo Kériso, ke e mu kowé, ke weengaa a watihen me geé ucéihi a wâé ten..
28 Ke weengaa kuti a watihen me geme patemehi Kériso te ati ni apulie. Ke geme pacihelé me pacémunilé ko ati ni bwo temehinaado na e kome. Geme wonaa, [beme geme péélé nge pele Padué] ke me lé cumang, ke me oba jélé [ko ni céihi telé] ne ko Kériso. 29 1.29 Éféso 3.7,20; Filipi 4.13Weengaa kuti, na é ko mwoiu ko penem ko a junuu Kériso na nihe ubwo, na e ko penem kong.
1:3 1.3−4 Éféso 1.15,16
1:5 1.5−6 Éféso 1.13; 1 Pétéru 1.4
*1:6 1.6 2e & 3e phrases—Grek: E ne ni acehin.
1:7 1.7−8 Kolosé 4.12; Filémon 1.23
†1:7 1.7 Me dewé—ai Me dong ne pelewé.
1:9 1.9 Éféso 1.16,17
1:10-11 1.11 Éféso 1.19, 3.16
1:12 1.12 Éféso 1.11,18
1:13 1.13 Luka 22.53; Éféso 2.2
1:14 1.14 Éféso 1.7
1:15 1.15 Ioane 1.18; 2 Korénit 4.4
‡1:15 1.15 Dernière phrase—Grek: Pa cuwo ati ni naado na e tabuhi.
§1:16 1.16 Weeng na e tabuhi ati ni naado…wo Kériso na e pacuwohi—Grek: Ne ati mu kon me den.
1:17 1.17 Ioane 1.1, 8.58
1:18 1.18 Apostolo 26.23; Éféso 1.22−23; Pii Beetihi 1.5
*1:18 1.18 Weeng na e ne a mulip—Grek: Weeng, ke pa atabuhi kon.
1:19 1.19 Kolosé 2.9
1:20 1.20 Éféso 1.10, 2.16
1:21 1.21 Roma 5.10; Éféso 2.12
1:22 1.22 Éféso 2.14−16, 5.27
†1:23 1.23 3e phrase—Espérance.
1:25 1.25 Éféso 3.2,7−8
1:26 1.26 Roma 16.25−26; Éféso 3.5,9
‡1:27 1.27 Grek: Nimen me lé temehi a adéihi ne ko ana neduwohi, me de ni bele. Weengi: Wo Kériso, ke e mu kowé, ke weengaa a watihen me geé ucéihi a wâé ten.
1:29 1.29 Éféso 3.7,20; Filipi 4.13