Samƀŭt Pôl Njuăl Ăn Ma Phung Nsing Ta Ƀon
Rôm
Nau bôk ăn bu gĭt lor
Nơm nchih samƀŭt dja rnha Pôl, păng nchih samƀŭt dja klăp lah ta năm 57, klăp lah 24 năm jêh Brah Yêsu dâk rêh. Bu mân lah păng gŭ ta ƀon Kôrĭntô nôk păng nchih samƀŭt dja (Rôm 16:23).
Pôl jêng bunuyh nti jru ngăn ta nau vay phung Israel, bơh ntơm nơh păng jêng bunuyh jan jêr ŭch n'groh lơi phung i nsing ma Brah Krist (Kar 8:1-3), yorlah păng ŭch ngăn ma Kôranh Brah, jêh ri păng mân nau nti ma nau Brah Krist jêng nau nti nklă djơh. Jêh păng jan jêr phung nsing ta ƀon Yêrusalem, păng hăn đŏng jât ƀon Đamas gay ma jan jêr phung nsing ta ƀon nây, dôl brô̆ rŏ trong jât ƀon Đamas nây, Brah Krist nhhơ săk ăn păng say, jêh ri păng rgâl nuih n'hâm păng nơm (Kar 9:1-19), jêh ri ntơm bơh nar nây, jêh ri păng nti bu ma nau khlay Brah Krist (Kar 9:20). Bơh kơi nây păng hăn lam bri dak ta ntŭk i mâu hŏ geh bunuyh nsing ma Brah Krist, gay ma mbơh nkoch nau mhe mhan ueh Brah Krist. Păng nchih ŏk đŏng samƀŭt ăn ma phung nsing, aƀaơ dja hôm geh 13 ơ̆ samƀŭt ta nau tâm rnglăp mhe. N'glĕ dŭt bu nkhât păng ta ƀon Rôm yor ma păng mbơh nkoch nau mhe mhan ueh, klăp lah ta năm 69.
Ƀon Rôm jêng ƀon dŭt kuŏng ta bri Italy, jêng ntŭk gŭ kôranh kađăch Sêsar, kôranh kađăch Sêsar i nây mât uănh ŏk kađăch, ŏk bri dak, păng mât uănh bri Israel, nđâp ma mât uănh dâng lĕ bri dak Pôl hăn mbơh nkoch nau mhe mhan ueh. Nôk nây geh ŏk bunuyh jan dâk bu, dâng lĕ bunuyh gŭ ta ƀon Rôm nây, bơi ma n'gul jêng bunuyh jan dâk bu. Nôk Pôl nchih samƀŭt dja lĕ geh bunuyh nsing ta ƀon Rôm nây, yơn ma Pôl ê hŏ ôh hăn ta ƀon Rôm, păng nchih samƀŭt dja gay ma ăn khân păng gĭt lor păng ŭch hăn khŏl khân păng, nđâp ma păng nchih nau nti dŭt khlay nau nsing ta Brah Krist, păng mbơh nkoch mơm dâng bunuyh geh nau rklaih: Bunuyh geh nau rklaih jêng tă bơh nau nsing dơm, mâu ôh tă bơh ndơ bân jan (Rôm 1:17).
Samƀŭt Pôl
Geh ŏk samƀŭt ta nau tâm rnglăp mhe jêng samƀŭt Pôl năk nchih, aƀă păng nchih njuăl ăn ma phung nsing ta ƀon êng êng, aƀă păng nchih ăn ma du huê bunuyh.
Ta samƀŭt i păng nchih ăn ma phung nsing ta ƀon êng êng geh: Samƀŭt Rôm, samƀŭt Kôrĭntô Rơh 1 nđâp ma samƀŭt Kôrĭntô Rơh 2, samƀŭt Galati, samƀŭt Êphêsô, samƀŭt Philip, samƀŭt Kôlôh, samƀŭt Têsalônik rơh 1 nđâp ma samƀŭt Têsalônik rơh 2.
Ta samƀŭt i păng nchih ăn ma du huê bunuyh geh: Samƀŭt Timôthê rơh 1 nđâp ma samƀŭt Timôthê rơh 2 samƀŭt Titus, jêh ri samƀŭt Philêmôn.
Mbơh nau khlay ta nkô̆ ta samƀŭt dja
- Nkô̆ 1-4:
Pôl nti ta samƀŭt dja, dâng lĕ bunuyh lam neh ntu, bu moh phung kađôi, lĕ ơm geh nau tih dadê, mâu geh ôh du huê dơi tâm rlăch đah Kôranh Brah. Lah ndri iăt ma dâng lĕ bunuyh nsing ma Brah Yêsu i nơm rklaih, gay ma Kôranh Brah kơp sŏng mâu ôh tê̆ dôih, gay ma sŏ dơn nau rêh n'ho ro. Kôranh Brah lĕ kơp sŏng ma bunuyh i nsing ma Păng, kơt kăl e nơh ta nau tâm rnglăp ơm Păng lĕ kơp Abrahăm sŏng đŏng.
- Nkô̆ 5-6:
Pôl nti lah dâng lĕ bunuyh i nsing ma Brah Yêsu Krist, nđâp ma sŏ dơn nau ƀăptem yŭk ma dak, tâm ban ma lĕ lăp ndrel jêh ta nau Brah Yêsu khât, ndrel ma ta nau Păng dâk rêh. Dâng lĕ bunuyh lĕ ơm geh nau tih dadê, tâm ban kơt nây đŏng, bu moh i nsing ma Brah Yêsu Krist, lĕ geh nau rklaih.
- Nkô̆ 7-8:
Bunuyh i nsing ma Brah Krist, mâu khăch ôh jan tâng dâng lĕ nau vay Môsê gay ma Kôranh Brah kơp sŏng, yơn ma dâng lĕ bunuyh lĕ ơm vay jan tih, mâu ôh blao jan ueh nâng tă bơh săk nơm, yơn ma bu moh i nsing ma Brah Yêsu Krist, Kôranh Brah mâu hôm ôh tê̆ dôih ma bunuyh i nây, Brah Huêng Ueh kơl phung nsing ma Brah Yêsu Krist, khân păng lĕ jêng phung kon Kôranh Brah nơm, mâu ôh geh du ntil ndơ dơi tâm nkhah khân păng bơh nau Kôranh Brah rŏng.
- Nkô̆ 9-11:
Bol lah aƀaơ dja geh ŏk phung Israel mâu ôh nsing ma Brah Yêsu Krist, nau Kôranh Brah ton ma phung Israel kăl e nơh hôm geh khlay. Lah nar jât năp tay khân păng rgâl nuih n'hâm, jêh ri khân păng geh nau rklaih ndrel dâng lĕ bunuyh i nsing ma Brah Yêsu Krist, jêh ri phung Israel, nđâp ma phung i mâu di phung Israel geh nsing dadê đŏng.
- Nkô̆ 12:1-15:13:
Pôl nti lah, bunuyh nsing ma Brah Yêsu Krist a mơm tâm di ma nau gŭ rêh, ăn geh nau rŏng ma bu, ăn jan tâng nau kôranh bri dak đă, ăn gŭ rêh tâm di ma Brah Yêsu Krist gŭ rêh đŏng.
- Nkô̆ 15:14-16:27:
Pôl mbơh nkoch ta nau jan kar păng ta phung i mâu di phung Israel, ma nau păng ŭch hăn ta ƀon Rôm, nđâp ma nau ntĭnh êng êng.
1
Nau ôp ueh lăng
Samƀŭt gâp rnha Pôl nchih, i bunuyh sơm kơl jan kar ma* 1:1: ‘Bunuyh sơm kơl jan kar ma’, mâu lah ‘Dâk’. Brah Krist Yêsu. Kôranh Brah lĕ kuăl jêh gâp ăn jan kôranh oh mon, nđâp ma kơih gâp ăn hăn mbơh nkoch nau mhe mhan ueh Kôranh Brah.* 1:1: Kar 9:15 Nau mhe mhan ueh i nây, Kôranh Brah lĕ ton lor jêh ăn ma bunuyh ntơyh nau ngơi Păng nơm kăl e nơh nchih ta Nau Kôranh Brah Ngơi i kloh ueh.* 1:2: Rôm 3:21; 16:25-26; Luk 1:70; 24:44-46; 1Pê 1:10-12 Nau mhe mhan ueh i nây mbơh nkoch ma Kon Bu Klô Kôranh Brah. Ta neh ntu dja, Kon Kôranh Brah Păng jêng săk jăn bunuyh deh ta rnoi deh kađăch Đavid.* 1:3-4: Mar 15:39; Gal 4:4; 1Ti 3:16; Hêb 4:14-15; Mat 20:30-31; Yôh 1:34; Kar 13:32-33 Bu gĭt n'hêl Păng i Kon Kôranh Brah ngăn ta nau Brah Huêng Ueh i kloh ueh jan ăn Păng dâk rêh bơh nau khât, nđâp ma geh nau dơi 1:4: ‘Ta nau Brah Huêng Ueh...’, mâu lah ‘Ta nau Brah Huêng Ueh i kloh ueh jan ăn Păng dâk rêh bơh nau khât ma nau dơi’.. Păng Brah Yêsu Krist i Kôranh bân.
Yor ma Brah Yêsu Krist, dâng Kôranh Brah ăn gâp jan kôranh oh mon tă bơh nau ueh Păng nơm, gay ma mbơh nkoch nau Kôranh Brah ăn ma dâng lĕ phung i mâu di phung Israel, leo khân păng nsing nđâp ma iăt Păng, ăn Păng nơm geh nau chrêk lơp.* 1:5: Kar 9:15 Khân ay may i gŭ ta ƀon Rôm ta phung i nây đŏng, Brah Yêsu Krist lĕ kuăl khân ay may jêng phung ƀon lan Păng nơm đŏng. Gâp dăn njuăl samƀŭt dja ăn dâng lĕ khân ay may jêng phung i lĕ Kôranh Brah de rŏng, nđâp ma kuăl ăn jêng phung ƀon lan Păng nơm. Dăn Kôranh Brah Bơ̆ bân, ndrel ma Kôranh Yêsu Krist, ăn nau ueh, ăn nau đăp mpăn ma khân ay may.
Nau Pôl ŭch khŏl phung nsing ta ƀon Rôm
Ê lor - gâp dăn lah ueh ma Kôranh Brah i Brah gâp yơk mbah, yor ma ndơ Brah Yêsu Krist lĕ jan, gâp dăn lah ueh Păng yor ma dâng lĕ phung khân ay may, yorlah nau nsing khân ay may nơh lĕ lư lam neh ntu.* 1:8: Rôm 16:19 Kôranh Brah nơm lĕ gĭt gâp mbơh sơm ăn ma khân ay may nâng. Gâp sơm kơl jan kar ma Păng ma lĕ nuih n'hâm, nau sơm kơl jan kar i nây jêng mbơh nkoch nau mhe mhan ueh Kon Păng nơm. 10 Ăp tơ̆ gâp mbơh sơm, gâp dăn ma Kôranh Brah ăn gâp geh hăn mâp khân ay may đŏng,* 1:10-13: Rôm 15:22-24, 32; Kar 19:21 11 yorlah gâp ŭch hăn a khân ay may hô ngăn, gay ma nti nau i Brah Huêng Ueh lĕ ăn ma gâp, gay ma nau nsing khân ay may ma Kôranh Brah lơ ma nâp. 12 Nôk gâp gŭ ndrel khân ay may tay, ăn bân tâm n'hao nuih n'hâm ndrăng bân nơm tă bơh nau nsing bân.
13 Ơ oh nô ta nau nsing, gâp ŭch ăn khân ay may gĭt, ƀaƀơ ngăn gâp rơ hăn a khân ay may, gay ma leo bu sât nsing ta ƀon khân ay may, kơt gâp lĕ geh jan ta phung i mâu di phung Israel ta bri ƀon êng êng, yơn ma tât nar dja gâp mâu hoch hăn, hôm geh ndơ nking. 14 Iăt ma gâp mbơh nkoch nau mhe mhan ueh ăn ma dâng lĕ ndŭl mpôl bunuyh, moh mpôl kađôi, mpôl bunuyh gĭt blao, mpôl bunuyh rluk mâl đŏng.* 1:14: 1Kô 9:19-23 15 Kơt ndri nuih n'hâm gâp nđơr ŭch hăn mbơh nkoch nau mhe mhan ueh ăn ma khân ay may i gŭ ta ƀon Rôm nây đŏng. 16 Gâp mâu ôh đit prêng ma nau mhe mhan ueh, yorlah nau mhe mhan ueh dja geh nau dơi tă bơh Kôranh Brah gay ma rklaih dâng lĕ bunuyh i nsing ma Brah Krist, nđâp ma phung Israel, nđâp ma phung i mâu di phung Israel. Phung Israel sŏ dơn nau rklaih lor bu, jêh ri phung i mâu di phung Israel sŏ dơn nau rklaih bơh kơi khân păng đŏng.* 1:16: Mar 8:38; 1Kô 1:24; 2:5; 2Ti 1:8 17 Nau mhe mhan ueh dja ntŭm nti bân, mơm dâng bân jêng bunuyh sŏng ta năp măt Kôranh Brah. Nau jêng sŏng i nây man ma tă bơh nau nsing ma Kôranh Brah dơm. Kơt ma lĕ geh nchih ta Nau Kôranh Brah Ngơi: ‘Bunuyh sŏng mra geh nau rêh, tă bơh nau păng nsing’ 1:17: Hab 2:4.* 1:17: Rôm 3:21-22; 10:10-11; 1Kô 15:1-4; Gal 3:11; Phi 3:9; 2Ti 1:10
Nau tih bunuyh
18 Kôranh Brah i gŭ ta kalơ trôk, Păng lĕ nhhơ nau tê̆ dôih, Păng tê̆ dôih ma dâng lĕ bunuyh i mâu iăt Păng, nđâp ma bunuyh djơh. Yor ma nuih n'hâm djơh khân păng nơm, khân păng nking nau ntŭm nti i ngăn.* 1:18: Rôm 2:5-6; 5:9-10; 1Tê 1:10; 2Tê 1:7-10; NMƠ 76:8-10 19 Păng tê̆ dôih yor ma moh ndơ i bunuyh dơi gĭt ma Kôranh Brah lĕ dơi say n'hêl jêh, yorlah Kôranh Brah lĕ nhhơ ăn khân păng say n'hêl jêh, yơn ma khân păng hôm mâu ŭch nsing ma Păng.* 1:19-20: Kar 14:17; NMƠ 19:2-5 20 Nau dơi Kôranh Brah hôm n'ho ro. Bơh ntơm Păng njêng neh ntu dja bunuyh dơi gĭt vât ma nau dơi Păng i nây, nđâp ma dơi gĭt vât ma nau brah Păng nơm, tă bơh say ndơ i Păng nơm lĕ njêng. Khân păng dơi gĭt vât ma nau brah Păng kơt nây, bol lah nau dơi, ndrel ma nau brah Păng nây bunuyh mâu ôh dơi say ma măt. Lah ndri bunuyh djơh i nây mâu geh ôh nau ma nsih. 21 Bol lah bunuyh i nây lĕ gĭt Kôranh Brah, khân păng mâu ôh yơk mbah ma Kôranh Brah, khân păng mâu đŏng lah ueh ma Păng. Nau mân khân păng nơh lĕ rgâl lêng lang mâu hôm ôh geh khlay, jêh ri nuih n'hâm rluk mâl khân păng nơh jêng tâm ban ma ngo.* 1:21-22: 1Kô 1:19-29; Êph 4:17-18 22 Khân păng kơp êng săk khân păng nơm jêng bunuyh gĭt blao, tih ma khân păng nơh jêng bunuyh rluk mâl chrao. 23 Khân păng mâu ŭch ôh yơk mbah ma Kôranh Brah nơm i geh nau chrêk lơp mâu blao khât, ƀêng ma yơk mbah nkhơng rup bunuyh i blao khât, rup siŭm nar, rup mpômpa (siŭm) jŏng puăn, mâu lah rup mpômpa (siŭm) hung vơr chrao.* 1:23: NNg 20:3-5
24 Kơt ndri dâng Kôranh Brah ƀok gor khân păng ăn jan ndơ ƀơ̆ ƀơch, tâng nau kơnh nuih n'hâm khân păng nơm, n'ho ma tât jan ndơ ƀơ̆ ƀơch ma săk ndrăng khân păng nơm đŏng. 25 Khân păng mâu ŭch ôh iăt nau ngăn Kôranh Brah, iăt nkhơng nau mƀrôh chrao. Khân păng yơk mbah nkhơng ma ndơ i Kôranh Brah lĕ njêng, mâu ŭch ôh yơk mbah ma Kôranh Brah nơm tơm njêng, di lah ma Păng i nây ăn bu rnê n'ho ro. Nau i nây di ngăn 1:25: ‘Nau i nây di ngăn’, mâu lah ‘Amen’.! 26 Kơt ndri dâng Kôranh Brah ƀok gor khân păng tâng ma nau ƀơ̆ ƀơch khơh kler khân păng nơm. Phung bu ur ntlơi lơi nau vay gŭ ur sai i bu vay jan, nkhơng ma tâm dŏng ndrăng bu ur chrao.* 1:26-27: KLê 18:22; 20:13; 1Kô 6:9 27 Lŏng phung bu klô tâm ban kơt nây đŏng, khân păng ntlơi lơi nau vay gŭ ur sai i bu vay jan, jêh ri nkhơng ma tâm khơh kler ŭch hô ngăn ndrăng bu klô khân păng nơm chrao. Khân păng jan nau đit prêng ndrăng bu klô khân păng nơm. Nau Kôranh Brah tê̆ dôih ma săk khân păng nơm nây nơh jêng tâm di đah ndơ ƀơ̆ ƀơch khân păng nơm lĕ jan nây. 28 Ach ma khân păng mâu ŭch ôh gĭt năl yơk Kôranh Brah, kơt ndri dâng Kôranh Brah ƀok gor khân păng geh nau mân djơh, n'ho ma ăn khân păng jan ndơ i mâu di ôh ma jan.* 1:28-31: Rôm 3:10-18; NNt 6:5; Gal 5:19-21
29 Ta nuih n'hâm khân păng geh nau kue nau djơh ăp ntil ngăn, nau mân djơh mhĭk, nau kơnh ir ma drăp ndơ, nau janh, jêh ri geh nau mâu nach, nau nkhât bu, nau tâm lŏk băl, nau mƀrôh rlăm, nau jan djơh ma bu, nau ngơi kek bu đŏng, 30 nau ngơi nchơt, nau biănh ma Kôranh Brah, nau hăt janh, nau hưn, ndrel ma nau n'hi êng săk. Khân păng bunuyh joi nau êng êng ma jan djơh, bunuyh mâu iăt nau mê̆ bơ̆, 31 bunuyh rluk mâl, bunuyh ƀlêp ƀlêr, bunuyh mâu geh nau rŏng, bunuyh mâu geh nau yô̆. 32 Khân păng lĕ gĭt ndơ sŏng i Kôranh Brah đă, lĕ gĭt lah jan ndơ djơh kơt nây di ma tê̆ dôih tât khât. Yơn ma mâu dơn ma khân păng nơm jan tih kơt nây, khân păng hôm rnê ma bunuyh êng i jan kơt nây jât.* 1:32: Rôm 6:23

*1:1 1:1: ‘Bunuyh sơm kơl jan kar ma’, mâu lah ‘Dâk’.

*1:1 1:1: Kar 9:15

*1:2 1:2: Rôm 3:21; 16:25-26; Luk 1:70; 24:44-46; 1Pê 1:10-12

*1:3 1:3-4: Mar 15:39; Gal 4:4; 1Ti 3:16; Hêb 4:14-15; Mat 20:30-31; Yôh 1:34; Kar 13:32-33

1:4 1:4: ‘Ta nau Brah Huêng Ueh...’, mâu lah ‘Ta nau Brah Huêng Ueh i kloh ueh jan ăn Păng dâk rêh bơh nau khât ma nau dơi’.

*1:5 1:5: Kar 9:15

*1:8 1:8: Rôm 16:19

*1:10 1:10-13: Rôm 15:22-24, 32; Kar 19:21

*1:14 1:14: 1Kô 9:19-23

*1:16 1:16: Mar 8:38; 1Kô 1:24; 2:5; 2Ti 1:8

1:17 1:17: Hab 2:4

*1:17 1:17: Rôm 3:21-22; 10:10-11; 1Kô 15:1-4; Gal 3:11; Phi 3:9; 2Ti 1:10

*1:18 1:18: Rôm 2:5-6; 5:9-10; 1Tê 1:10; 2Tê 1:7-10; NMƠ 76:8-10

*1:19 1:19-20: Kar 14:17; NMƠ 19:2-5

*1:21 1:21-22: 1Kô 1:19-29; Êph 4:17-18

*1:23 1:23: NNg 20:3-5

1:25 1:25: ‘Nau i nây di ngăn’, mâu lah ‘Amen’.

*1:26 1:26-27: KLê 18:22; 20:13; 1Kô 6:9

*1:28 1:28-31: Rôm 3:10-18; NNt 6:5; Gal 5:19-21

*1:32 1:32: Rôm 6:23