27
Jesúre ne nʉvaino Pilato yebai
(Mr 15.1; Lc 23.1-2; Jn 18.28-32)
Aviá ʉ̃i tucʉmʉiyede, caivʉ ina sacerdotevare jaboteipõeva aru judíova bʉcʉva cójijidejaimad̶a na, ne bajumia boroteni majicarãjivʉ aipe ne boarĩ́ jarʉvarãjiyede Jesúre. Boroteni bʉojarĩ, Jesúre bʉorĩ, nʉvari, jabocʉ ʉ̃i ãmiá Pilato yebai jacorãnʉrejaimad̶a na.
Jesúre jẽni jíyʉ bácʉ ʉ̃i yaino
(Hch 1.18-19)
Judas, Jesúre jẽni jíyʉ bácʉ ʉ̃i mauvare, coreóvayʉ ne boarĩ́ jarʉvarãjiyede Jesúre, chĩoñʉ marejámed̶a ʉ̃. Chĩori dápiarĩ, oatʉvaiyʉrĩdurejamed̶a ʉ̃i d̶aiye báquede. Que baru iye tãutʉratʉrava treinta paitʉrava plataque d̶aitʉravare nʉvarejamed̶a ina sacerdotevare jaboteipõeva aru ina judíova bʉcʉva ne yebai. Diede náre nʉvari jacopaiyovacʉnʉridurejamed̶a Judas. Ne yebai earĩ, arejamed̶a:
—Yʉrecabu ãmeina teyʉ bácʉ. Jẽni jívʉ mʉjare põecʉ meacʉre, ãmeina d̶abecʉre. Que baru mʉje tãutʉrare, mʉje jíye báquede yʉre jẽni jíye bojede, jacopaiyovaquijivʉ mʉjare caride, arejamed̶a Judas.
Ʉbenita nácapũravʉ arejaimad̶a ʉ̃́re:
—Ye baquiyé ãmevʉ; míyetamura die, arejaimad̶a na.
Que aivʉre, Judacapũravʉ iye tãutʉrare dʉvarĩ jarʉvarejamed̶a Jʉ̃menijicʉi cʉ̃rami jívʉi. Aru etarĩ, nʉri, ʉ̃i ñamemure bʉorĩ, jocʉcʉ cavabʉi yuyurĩ boarĩ́ jarʉvarejamed̶a ʉ̃i baju. Die tãutʉrare ĩni, ina sacerdotevare jaboteipõeva arejaimad̶a ne bajumia:
—Maje d̶aicõjeiyepe iye tãutʉrare epeicõjememaramu maja Jʉ̃menijicʉre jícaiyeque. Diedecabu bojed̶arĩ jíye báque põecʉre ʉ̃i boarĩ́ jarʉvare d̶aiyede apecʉ põecʉre. Que baru diede jíye jaʉbevʉ majare Jʉ̃menijicʉre, arejaimad̶a na.
Que arĩ, ne baju boroteni majicarejaimad̶a. Boroteni bʉojarĩ, iye tãutʉraque jíni, jiore bojed̶arejaimad̶a. No jio jorod̶aipõecʉi jio bácarõ marejávʉ̃ya. “Apenocavʉ yaivʉ bácavʉre yore, ne yuarĩ jarʉvarãjinomu” arĩ, no jiore bojed̶arejaimad̶a. No jiore bojed̶arejaimad̶a tãutʉraque, põecʉ ʉ̃i jíye báque, apecʉ põecʉre boarĩ́ jarʉvaicõjecʉyʉ. Que baru aivʉbu maja “Jivecʉrõ” no jiore, pʉ caride máre. Nópe vaidéjavʉ̃ya cũinátʉrʉ Jʉ̃menijicʉi coyʉicõjeiye báquepedeca ñai Jeremías ãmicʉcʉ ʉ̃i yávaiyede coyʉcaipõecʉ bácʉre. Yópe arĩ, toivaicõjenejaquemavʉ ʉ̃ mácʉre Jʉ̃menijicʉ:
Ĩñama iye tãutʉratʉrava treinta paitʉrava plataque d̶aitʉravare. Apevʉ Israecavʉ bojed̶aicõjenejaquemavʉ nópe paiye bojede ʉ̃́re boje. 10 Iye tãutʉraque jíni bojed̶ad̶ama no jiore, jorod̶aipõecʉi jio bácarõre. Que teni yópe Jʉ̃menijicʉi d̶aicõjeino mácarõpedeca yʉre, d̶ad̶ama na, arĩ toivaicõjenejaquemavʉ Jʉ̃menijicʉ.
Pilato ʉ̃i jẽniari jã́ino Jesúre
(Mr 15.2-5; Lc 23.3-5; Jn 18.33-38)
11 Jesús ʉ̃i eaiyede ñai jabocʉ Pilato yebai, núrejamed̶a ʉ̃i jipocai. Ñai jabocʉ jẽniari jã́rejamed̶a ʉ̃́re:
—¿Mʉ́rʉ judíovai jabocʉ? arejamed̶a.
Jesúcapũravʉ arejamed̶a:
—Quédeca mi aimʉrecabu yʉ, arejamed̶a.
12 Ʉbenita ina sacerdotevare jaboteipõeva aru ina judíova bʉcʉva ne ãmecoroiyede ʉ̃́re, náre coyʉbedejamed̶a Jesús. 13 Dinʉmʉre Pilatocapũravʉ arejamed̶a ʉ̃́re:
—¿Jápiabecʉrʉ̃ caiye ne ãmecoroiyede mʉre? arejamed̶a.
14 Ʉbenita bi arejamed̶a Jesús. Caiye ne ãmecoroiyede ye coyʉbedejamed̶a ʉ̃. Aru ʉ̃i que yávabede cuecumañʉ ʉrarõ dápiarejamed̶a Pilato.
Põeva ne boarĩ́ jarʉvaicõjeino Jesúre
(Mr 15.6-20; Lc 23.13-25; Jn 18.38–19.16)
15 No torojʉve teinʉmʉre, ñai jabocʉ Pilatocapũravʉ ʉjʉá coapa etavavarejamed̶a cũinácʉ jacoimʉ mácʉre, põeva ne etavaicõjeimʉre. 16 Dinʉmʉre, cũinácʉ ʉ̃i bʉoimaracacʉ, caivʉ ne coreóvaimʉ marejámed̶a, Barrabás ãmicʉcʉ. 17 Que baru põeva obedivʉ ne cójijiyede Pilato yebai, náre yópe arĩ, jẽniari jã́rejamed̶a Pilato:
—¿Ñamene etavaji yʉ? ¿Barrabáre ʉrivʉrʉ̃ mʉja? ¿O Jesúre, Cristo ne aimʉre, ʉrivʉrʉ̃ mʉja? arejamed̶a ʉ̃.
18 Ina sacerdotevare jaboteipõeva Jesúre ne jorojĩyede majini, obedivʉ põeva ne ʉe boje ʉ̃́re, nópe náre jẽniari jã́rejamed̶a Pilato. 19 Pilato dobarejamed̶a nore, coyʉcʉyʉ ina põevare ñamene ʉ̃i etavaquimʉre. Coyʉbecʉ cãreja, ʉ̃i dobaedeca, jímarepaco ʉ̃́re yópe arĩ, boro jarorejacod̶a: “Ñai ʉ̃mʉ Jesúre ãmed̶abejacʉ mʉ. Ʉ̃́recabe meacʉ baju. Cari ñami marede decoboavʉ yʉ ʉ̃́re. Aru pare ʉrarõ cãrijivʉ yʉ, iye decoboaiye báque boje. Que baru me d̶ajacʉ mʉ” arĩ, boro jarorĩ majicarejacod̶a jímarepaco Pilatore.
20 Ina sacerdotevare jaboteipõeva aru ina judíova bʉcʉva máre ina obedivʉ põevare jẽniaicõjenejaimad̶a Pilatore, ʉ̃i etavaquiyepe aivʉ Barrabáre aru ʉ̃i boarĩ́ jarʉvaquiyepe aivʉ Jesúre. 21 Bedióva cojedeca ñai jabocʉ Pilato jẽniari jã́rejamed̶a ina põevare:
—¿Ñamene ina pʉcarã bʉoimaracacʉre jaetovaji? arejamed̶a.
Aru arejaimad̶a:
—Barrabáre jaetovajacʉ mʉ, arejaimad̶a na.
22 Ne que coyʉrĩburu, arejamed̶a náre Pilato:
—¿Dinʉmʉ ñai Jesús, Cristo ne aimʉre, aipe d̶aji yʉ? arejamed̶a.
Caivʉ ina põeva arejaimad̶a:
—¡Ʉ̃́re jocʉcʉjaravena pẽvari boarĩ́ jarʉvaicõjejacʉ mʉ! arejaimad̶a ñai jabocʉre.
23 —¿Yéde ãmeina tearĩ ñai? jẽniari jã́rejamed̶a náre Pilato.
Ʉbenita pʉeno baju cod̶oboborĩ, arejaimad̶a na:
—¡Ʉ̃́re jocʉcʉjaravena pẽvari boarĩ́ jarʉvaicõjejacʉ mʉ! arĩ, cod̶oboborejaimad̶a na.
24 Ne que aiyede, Pilato coreóvarejamed̶a ʉ̃́re jʉ abevʉre. Quédata pʉeno cãrijovari bʉ́rejaimad̶a na. Que baru ocoque joarejamed̶a ʉ̃i pʉrʉáre, yópe judíova ne d̶aiyepe, ne jã́d̶ovarajiyepe ayʉ boropatebevʉre. Ʉ̃i joaiyedeca arejamed̶a:
—Yʉ́vacari boropatebecʉbu, mʉje boarĩ́ jarʉvaru ñai Jesúre, ʉ̃mʉ meacʉre ji jã́inoi. Mʉjemu die, arejamed̶a Pilato.
25 Aru caivʉ ina põeva arejaimad̶a:
—Jaʉ, ñʉjavacari aru ñʉjemara máre boropatenajivʉbu ñai ʉ̃mʉ ʉ̃i yaiye boje, arejaimad̶a na.
26 Ne que arĩburu yóboi, Barrabáre etavarĩ darorejamed̶a Pilato. Aru Jesúre jara popeicõjenejamed̶a. No yóboi, ina churaravare Jesúre jocʉcʉjaravena pẽvaicõjenejamed̶a Pilato.
27 Que teni ina churarava Jesúre ĩni, nʉvari, ecovarejaimad̶a ñai jabocʉ Pilatoi cʉ̃rami. Nore ecovarĩ, apevʉ churarava caivʉre cójijovarejaimad̶a Jesús jipocai. 28 Ʉ̃i cuitótecajeare ʉ̃́re duarejaimad̶a. Jesúre pʉenocacaje, jabocʉi doicajepe paicaje ñemijuaricajede doarejaimad̶a na. 29 Doarĩ bʉojarĩ, miumua cãteni, cainitarabʉ d̶arĩ, ʉ̃i jipobʉrã ditarabʉre tʉorejaimad̶a na. Aru jocʉyo, jabocʉi cõjeiyope paiyore, dʉrʉre d̶arejaimad̶a Jesúre ʉ̃i meapũravʉcapʉrʉi, yópe jabocʉi jẽiyepe. Ne que teimʉre yʉrivʉ, jacoyʉrejaimad̶a na:
—Ména cʉjacʉ mʉ, judíovai jabocʉ, arejaimad̶a churarava Jesúre, ʉbenita ʉ̃́re yʉrivʉ.
30 Ʉ̃́ra jẽcututuivʉ barejáimad̶a. Aru ʉ̃́re jipobʉrã iyo jocʉyoque jãd̶ovaivʉ barejáimad̶a na. 31 Que teni ʉ̃́re yʉrini bʉojarĩ, ʉ̃́re ne doicaje ñemijuaricaje bácarõre, no jabocʉi doicajepe paicajede ĩni, duarĩ, ʉ̃i doicaje bácarõre bedióva ʉ̃́re doarejaimad̶a cojedeca. Que teni, bʉojarĩ, ʉ̃́re nʉvari, jocʉcʉjaravena ʉ̃́re pẽvari jẽoranʉrejaimad̶a na, churarava.
Jesúre ne pẽvari yuyaino jocʉcʉjaravena
(Mt 26.61; Mr 15.21-32; Lc 23.26-43; Jn 2.19; 19.17-27)
32 Ina churarava Jesúque nʉivʉ, jocʉcʉjaravede ture nʉñʉ maridurejame Jesús. Nʉri, copʉrejaima cũinácʉ ʉ̃mʉre, Cirene ãmicʉriĩmarocacʉre, ʉ̃i ãmiá Simón. Ʉ̃́re Jesús ʉ̃i jocʉcʉjaravede tuino mácarõre tuicõjenejaima na, churarava.
33 Ina churarava nʉvarejaima Jesúre cʉ̃racũ Gólgota ãmicʉricũi. Põe jipobʉcũ aiyʉrõmu no. 34 Noi ũcuiye upiáteiye báque cʉrijororʉ cʉrejavʉ̃ vino ʉ́yaicoro mirra ãmicʉe jocʉcʉ cuidóque, churarava ne nʉvaiye báquede. Die ũcuiyede jínidurejaima Jesúre, ʉ̃́re ijibequiyepe aivʉ. Ʉbenita ʉ̃ ũcuri jã́ri, ʉbecʉ, ũcumenejame. 35 Que teni ʉ̃́re jocʉcʉjaravena pẽvari jẽorejaima. Aru ne yajuiyede dʉvarejaima. Cainijidʉa etaiyede jã́ri, Jesús ʉ̃i doiyede náre coapa ĩnejaima na, ʉ̃́re pẽvaivʉ bácavʉ. 36 Que teniburu yóboi, dobarejaima, jã́ri capʉrãjivʉ ʉ̃́re. 37 Jocʉcʉjaravena ʉ̃i jipobʉ pʉenoi toivaino jẽnejavʉ̃, apevʉ ne majinajiyepe aino Jesúre boarĩ́ jarʉvaivʉ ne dápiainore, “¿Aipe teni ʉ̃́re boarĩ́ jarʉvarãma na?” ne aino. Yópe aiyʉrejavʉ̃ no toivaino: “Ñaime Jesús, judíovai jabocʉ”.
38 Ʉ̃́que máre pẽvari boarĩ́ jarʉvarejaima pʉcarã tatorĩ ñavaipõevare, ape pʉcarõa jocʉcʉjaravearã. Cũinácʉ Jesús ʉ̃i meapũravʉi aru apecʉ ʉ̃i cãcopũravʉi cʉrejaima. 39-40 Ina vainánʉraivʉ jã́ri, ne jipobʉare cújiovarĩ, ãmeina yávarejaima ʉ̃́re, yópe arĩ:
—Mʉ, Jʉ̃menijicʉi cʉ̃ramine jarʉvaiyʉvacacʉ aru yóbecʉrijãravʉa yóboi diñamine mead̶aiyʉvacacʉ, mi bajure mead̶ajacʉ mʉ. Mʉ Jʉ̃menijicʉi mácʉ baru, caride jocʉcʉjaravede dajocarĩ, ẽmeni, dajacʉ mʉ, arejaima Jesúre ina vainánʉraivʉ.
41 Nopedeca ina sacerdotevare jaboteipõeva, ina Jʉ̃menijicʉi yávaiye báquede bueipõevaque, aru ina judíova bʉcʉvaque máre, ne baju yʉrivʉ Jesúre, yópe arejaima:
42 —Apevʉre mead̶avacacʉvacari, ʉbenita ʉ̃i bajure mead̶arĩ majibebi ʉ̃. Cristo, maja Israecavʉ maje jabocʉ baru, jocʉcʉjaravede dajocarĩ ẽmeni dajacʉrĩ ʉ̃. Que d̶aru, maja jʉ arãjaramu ʉ̃́re. 43 Ʉ̃ “Yʉ́bu Jʉ̃menijicʉi mácʉ”, ayʉ bateáme. Ʉ̃́recabe jʉ ayʉ Jʉ̃menijicʉre aru “Jʉ̃menijicʉ yʉre cad̶atecʉyʉme”, arĩ dápiayʉ. Que baru Jʉ̃menijicʉ, ʉ̃́re ʉcʉ baru, cad̶atejacʉrĩ caride, arejaima na.
44 Aru ina pʉcarã tatorĩ ñavaipõeva pẽvaimara mácavʉ máre ʉ̃́que, nopedeca ãmeina yávarejaima ʉ̃́re.
Jesús ʉ̃i yaino
(Mr 15.33-41; Lc 8.2-3; 23.44-49; Jn 19.28-30; He 10.20)
45 Jãravʉ corica baji ñemié tʉrĩ darejavʉ̃ caino joborõi. Pʉ yóbecʉriora yóboita vaidéjavʉ̃. 46 Aru yóbecʉriora bajita, iye ñemié tʉiyede dajocaiyede pare bʉjié cod̶oboborĩ, yávarĩ darorejame Jesús:
—Elí, Elí, ¿lama sabactani? Nópe aino: “Mʉ, ji mearore jímʉ, mʉ, Jʉ̃menijicʉ, ¿aipe teni yʉre dajocarĩ, nʉñʉrʉ mʉ?” aiyʉrõ marejávʉ̃.
47 Que ayʉre, apevʉ nore núrivʉcavʉ ʉ̃́re jápiarĩ, ʉbenita jápiarĩ eabeni, arejaima:
—Jápiajarã. Elíare órejaibi ʉ̃, arejaima na.
48 Dinʉmʉre maumena nácacʉ cúyarĩ, jaʉbore ĩni, ʉyovarejame vino ʉ́yaicoro upiáricoroque. Aru dijaʉ́bore abod̶orã bʉorĩ, jẽori, jarʉrʉrejame Jesús ʉ̃i ũcuquiyepe ayʉ. 49 Ʉbenita apevʉ arejaima:
—Corejarã. Jã́rajarevʉ Elías jõd̶avacʉdayʉre ʉ̃́re, arejaima na.
50 Cojedeca Jesús pare bʉjié cod̶oboborĩ, yaidéjame ʉ̃. 51 Dinʉmʉ ʉ̃i yaitʉ́vabomica Jʉ̃menijicʉi cʉ̃ramicacaje ʉracaje coricõpavaicaje bácarõ quéda corica baji jad̶eni nʉrejavʉ̃ya, pʉenocatʉrʉvai bʉ́rĩ pʉ cãchinocatʉrʉvaita. Joborõ cújidejavʉ̃. Aru cʉ̃raboa ʉraboa pãrejavʉ̃ máre. 52 Yaivʉ bácavʉ ne jarʉvainoa voarejavʉ̃ya. Obedivʉ Jʉ̃menijicʉi põeva yaivʉ bácavʉ nacovaimara marejáimad̶a na, apʉrãjivʉ bedióva cojedeca. 53 Aru ina nacovaimara mácavʉ ne jarʉvainoare jocarĩ etarejaimad̶a, Jesús ʉ̃i nacajariburu yóboi. Etarĩ bʉojarĩ, Jerusalén ãmicʉriĩmaroi ecorejaimad̶a. Obedivʉ põeva jã́rejaimad̶a náre, yaivʉ bácavʉ nacovaimara mácavʉre. 54 Nore Jesús bácʉre cocorĩ núrivʉ barejáima apevʉ churarava ne jabocʉque. No joborõ cújinore jã́ri, aru caiye iye vaiye jidojaede máre, pare dápiaivʉ cuecumarejaima. Aru arejaima:
—Jãveneca Jʉ̃menijicʉi mácʉ baju batecʉ́be ñai, arejaima na.
55-56 Obedivʉ nomiva máre cocorĩ núrivʉ joajĩemia cʉrejaima. Ne jẽneboi cʉrejaima cũináco nomió, Magdala ãmicʉriĩmarocaco, õi ãmiá María, aru apeco nomió, õi ãmiá María máre, ico Santiago aru José népaco, aru apeco máre, Zebedeoi márai paco. Jesús ʉ̃i cʉede Galilea ãmicʉrõi cad̶ateivʉ barejáima ʉ̃́re. Aru apevʉ nomiva, ina daivʉ bácavʉ ʉ̃́que Jerusalén ãmicʉriĩmaroi, cʉrejaima nore.
Jesús bácʉ jarʉvaimʉ ne põe jarʉvainoi
(Mr 15.42-47; Lc 23.50-56; Jn 19.38-42)
57 Dijãravʉ bácarõ, nainú, aviá ʉ̃i dorĩburu yóboi, cũinácʉ ʉ̃mʉ nʉrejamed̶a Pilato yebai. Ʉ̃ marejámed̶a cʉve cʉvacʉ, Arimatea ãmicʉriĩmarocacʉ, ʉ̃i ãmiá José. Ʉ̃ máre Jesús bácʉi bueimaracacʉ barejámed̶a ʉ̃. 58 Pilato yebai nʉri, Jesús bácʉi baju bácarõre jẽniacʉnʉrejamed̶a ʉ̃. Ʉ̃i jẽniaiyede Pilato churaravacavʉre jícõjenejamed̶a Jesús bácʉi baju bácarõre ʉ̃́re. 59 Aru Jesús bácʉre jocʉcʉjaravede jõd̶avari, ĩni, meacaje docʉcʉbecaje lino ãmicʉricajeque ʉ̃ mácʉre cũmarejaimad̶a Joséjã. 60 Ʉ̃ mácʉre nʉvari, cʉ̃racobe mamacobe, José jicobei, Jesús bácʉre jarʉvarejaimad̶a Joséjã. Nore jarʉvarĩburu yóboi, apetʉrava cʉ̃ratʉravare ĩni, jãturuvari, dicobede biedejaimad̶a. Aru bieniburu yóboi, nʉrejaimad̶a na. 61 Ne Jesús bácʉre jarʉvaiyede cʉrejaimad̶a nore María Magdalacaco aru apeco María máre, dobarivʉ dicobe jipocai.
Churarava ne jã́ri coreniduino Jesús bácʉi baju bácarõre ne jarʉvainore
(Mt 16.21; 17.23; 20.19; Mr 8.31; 9.31; 10.33-34; Lc 9.22; 18.31-33)
62 Dijãravʉ yóbocajãravʉi, maja judíova maje jabʉóvaijãravʉ sábadoi, ina sacerdotevare jaboteipõeva aru fariseovacavʉ cójijidejaimad̶a Pilato yebai. 63 Aru ʉ̃́re arejaimad̶a:
—Mʉ, ñʉje jabocʉ, ãrʉrivʉbu ñʉja ñai jʉjovayʉ bácʉ ʉ̃i aiyede apʉcʉ cãreja, yópe arĩ: “Yóbecʉrijãravʉa ji yainíburu yóboi nacajacʉyʉmu yʉ yainore jarʉvarĩ”, ayʉ bateáme. 64 Que baru churaravare me jã́ri coreicõjejacʉ mʉ Jesús bácʉi baju bácarõre ne jarʉvainore yóbecʉrijãravʉa vaiyeta. Nópe d̶ajacʉ, ʉ̃i bueimara ne ñavamenajiyepe ayʉ ʉ̃ mácʉi baju bácarõre ñamine. Ʉ̃ mácʉi baju bácarõre ñavaivʉ baru, “Jesús nacajaimi yainore jarʉvarĩ”, arĩ coyʉrãjarama põevare. Nópe d̶aivʉ baru, ãmei jʉjovajebu põevare ne mamarʉmʉ jʉjovaiye báque pʉeno. Ʉ̃ mácʉi “Nacajacʉyʉmu” ʉ̃i aiye báqueque põevare jʉjovarĩduame. Ʉbenita “Nacajaimi” ne ájʉroeque, põevare jãve jʉjovajebu, arejaimad̶a na Pilatore.
65 Pilatocapũravʉ arejamed̶a náre:
—Churaravare cʉvavʉ mʉja. Náre jarorĩ me coreicõjejara Jesús bácʉi baju bácarõre ne jarʉvainore, arejamed̶a Pilato.
66 Que baru churaravare jarorĩ, cʉ̃ratʉrava ʉratʉrava Jesús bácʉre jarʉvaicobede bieitʉravare me jãjare d̶aicõjenejaimad̶a na. Aru ditʉravare jãjare d̶arĩburu yóboi, no ne jarʉvainore me jã́ri coreicõjenidurejaimad̶a churaravare.