5
Dhaŋum gayŋa garrun guyaŋinyamiŋgan ṉukunydjany' yolŋuny warrany
Warning to rich people
Djayim 5.1-6
1 Yo, nhumam ṉukunydjam' yolŋu warra, rrupiya-guḻkumim mala, ŋätjiya ŋatjil warra murruy'-murruyuwan, ḻinygu barrakinynha marimin ŋarru nhumaliŋgum maḻŋ'thun ŋoy-gulŋiyinyamin rom. 2 Nhumam gayŋan ḻuŋ'thuman nhumaliŋguwuy nhuma guḻku marimi marimi ŋunhuŋ nhä malany buku-manguwan ŋarran, ŋarru banyayam nhä malany nhumaliŋgu ŋarru winya'yun barkthu, buruŋgulktjin ŋarru, ga ŋuwakurrum girri' mala nhumaliŋgu ŋarru banha ḏuŋgulmiyin, guwamun ŋarru ŋarray djirriḻtjirriḻyun/moŋ'muŋdhun. 3 Yo ḻinygun nhumaliŋgu gayŋan banha rrupiyam mel-wiḏi'mim mala dhulwirmiyinan, ga ga bitjuya nhumaliŋgu barkthu banha rumbalma guwarumu ŋorrtjayum räwakkuŋun yana. Ŋarru baḏak yana nhumam ŋarru gayŋa dhaŋu ḻuŋ'thuman buku-mangum nhä malany, ga ḏaykunma ŋarra dhaŋu gumurr-galitjin dhä-yawar'yundamim. 4 Waripuyum warrayu gayŋan djäma nhumaliŋgu marimin yana, wapthuman ŋarran gulkthuwan borum malany ŋarru ŋangawulnha nhumam ŋuwatjumarra ḏämbu-ḏirrunmaran balam dhanaliŋgum bayikuwuyma djämawuy yänan bitjuwayiŋ nhuma gayŋan banha mayali'-gutjparruwan dhanaliny. Ga djinaŋum bala banhayam warra banha dhanal gayŋan djäma nhumaliŋgu, dhanalim gayŋan dhaŋu guykuyuna balan Garraywuḻin, rakaraman gayŋa nhumaliny, bala yana nhanmam ŋarru God-Waŋarryum ŋäkulan dhanaliny rirrakayma, bala nhan ŋarru yana guŋga'yunna dhanaliny, ḻinygu nhanmam ŋunha Garrayma Ŋutu-Ḏäl. 5-6 Djinal munatha'ŋam waŋgalaŋa nhuma gayŋan nyenan ŋuwatjuman yana, galŋa-ŋuwatjin, ṉukunydja'kunhamin. Yo, banha bayiŋ buliki'yi guwaman ŋarra guḻku marimi mulmu, bala nhan bayiŋ ŋuthanna murrukayyin murrukayyin. Bala nhanmam ŋarru banha yolŋum ŋarran bala ḻiyuna nhanany rakunyguman yana guwamandawun. Ga bitjanyan nhumam gayŋan banha ŋuthanmaran, gandarr-murrukaykunharamin nhumalinhawuynha nhuma, bawalamiyu yana ŋunhuŋ nhäyu malaŋuyu. Ŋarru galkin nhuma ŋarru dhuwal waŋayin. Ḻinygu nhuma gayŋan banha barrakiny-rakaran ŋunha yolŋuny warrany dhuwurr-dhunupaminy, bala nhuma gayŋan guwatharanan dhanaliny murrkay'kuwanan, banha ŋangawul gayŋan dhanalim ḏämbu-ḏirruman nhumaliŋgu.
Ŋalma ŋatjil ŋarru ŋoy-dharraḏayi banha ŋalma ŋarru gayŋa ŋarra ŋayaŋu-barrakinydjinyamurrum rommurru
We should be patient in suffering
Djayim 5.7-12
7 Yo, wäwa ga yapa warra nyäku, bulnha ŋatjil ŋarra maŋgarram bala, gäḻkuḻaŋ ŋarray Garraywum, ga yana ḻinygu ga waythu nhan ŋarru. Nhäŋa ŋatjil ŋunha gätni-djämaminy, bala marŋgiyiyan nhangurumurrun. Banha nhan bayiŋ ŋarra gätni-djämamiyu yolŋuyu lämu-nhinathuŋgan ŋatha munatha'ḻi, bala nhan bayiŋ gayŋa banha gäḻkuḻamam baḏaknha yana ga yanatj ḻinygu-u-u, ga baya ŋarru ŋurru-djuḻ'yun ŋurruŋu waltjaṉ, ga bewaḻiyam nhan ŋarru dharyun murrukaynha waltjaṉ ga dhawar, ga ŋatha ŋuwakurruyan walu bala nhan ŋarru ŋarra gulkthunna ŋatham banha ŋuwakurrum borumma. 8 Ga nhumam bitjaya bili ŋayaŋu-gäḻkuḻanhamiya maŋgarra bitjuwayiŋ banha gätni-djämami mala, ga ŋangawul gulyuwa gandarrŋam, ḻinygu nhanmam ŋarru Garrayma galki waythuna.
9 Wäwa ga yapa warra nyäku, ŋangawul yana nhuma ŋarru gayŋa banha goṯa-warrunmim bala-räli'yunmim, mä ŋarru God-Waŋarryum ŋangawul mu nhumaliny rom-nyamir'yu. Nhäŋa ŋatjil nhanany dhuwaniya Mala-djarr'yundaminy Yolŋuny, dhuwaniyan dhäyan nhan gayŋa galkin yanan dhurrwaraŋan. 10 Yo, wäwa ga yapa warra, guyaŋiya ŋatjil banha djawarrkminy warrany be baman'ŋuwuynha mala, banha dhanal bayiŋ gayŋarra garruwarra Garraywuru yäkuyu yäkuyu. Dhanalim gayŋan banhayam warra buṉakin ŋayaŋu-barrakinydjin dhika marimin yana, ŋarru dhanal gayŋan banha ŋarranam bitjan ḻinygu yana ŋoy-wanyuyin bayitjanya banha marimurru. Ga nhumam ŋarru gayŋa malthun dhanaliŋguwaynha yana, munguyuwam ŋarra goyurrma ŋupa dhanaliwaynhan yana. 11 Yo, nyenanam dhanal gayŋan banha bitjan ḻinygu yana mukthuwan gulitjuman bayitjanya banha marimurrum rommurru. Ga bayikuwuyma ŋalma bayiŋ ga dhanaliŋgu djinaŋum bala wokthunna ga manymak-rakaraman gayŋa banhayanham warrany djawarrkminham mala.
Ḻinygu mu nhuma gayŋan ŋäkul baman'ŋuwuynham yolŋuny Djawupnham*Job nyenanam nhan gayŋan banha romŋam dhaŋga'-ḏirryundamiŋan, ŋarru wiyinŋumin. Ŋarru bitjan ḻinygu nhän ŋarran banha märr-nhinathuŋganmin nhanguḻi Garraywuḻim ŋayaŋuyum-wurrkurrumdhu ga yalŋuwaŋumin ŋunha dhawar'yundamiyun bala nhan ŋarru Garrayyum nhanany guŋan guḻkun dhika marimin ŋunhuŋ nhäm malany ŋuwakurrum. Yo, nhanmam gayŋan banha Garrayma maŋutji-wuyuwan ga mä-ŋuwatjin nhangu nhan gayŋan banha mariminan yana.
12 Wäwa ga yapa warra nyäku, buthuru-bitjuwam warra ŋuwatjuma yana; dhaŋum yän mariminan wal'ŋu ŋurruŋun. Ŋangawul mayali'-gutjparruwa yändhu nhuŋguwaywuḻ nhunu wo Garraywuḻim yäkuyu. Ga ŋangawul garruwa bitjam gam', “God-Waŋarr Gulitj,” bitjam, ga ŋangawul garruwa yändhu wanyuyum, yäku-rakaraŋ ŋunha djiwarr'nham waŋgalany, ga dhaŋu munathany' waŋgalany, ga ŋunhuŋ nhä yäku-rakaraŋ waripu ŋangawul yana. Bayiŋ nhunu ŋarru guyaŋi yoranharawum, nhunum yänan bitjuwayiŋ yoraŋan, märr-waŋganydjiya yana bitja gam', “Yo,” bitjan. Ga bayiŋ nhunu ŋarru guyaŋi yaka'yundawum, nhunum yaka'yuwan yana, banhayan ḻinygu yana waŋganynha yänma ga ḻinygun. Bala nhan ŋarru banha God-Waŋarryum nhuna manymak-rakaraman.
Dhaŋum gayŋa rakaram bukumiŋgandawun
Teaching about prayer
Djayim 5.13-20
13 Bayiŋ ŋarru ŋunhuŋ yol yolŋu nhumaliŋguḻ malaŋuru gulŋiya ŋayaŋu-barrakinydjinamiḻi romḻi, nhanmam ŋarru bayiŋuyam yolŋuyu bukumiŋgana God-Waŋarrwuḻin. Ga bayiŋ nhan ŋarru gayŋa ŋunhuŋ yol yolŋu goŋmiyim nyena, nhanmam ŋarru gayŋa yänan bitjuwayiŋ manikaynha miyaman, wokthunna ŋarru gayŋa God-Waŋarrwun manikaymurrun. 14 Ga bayiŋ nhumaliŋguḻ malaŋa yolŋu gayŋa rirrikthunma, nhanmam ŋarru guykuyuna ḻuŋ'thumana banhayanhan warrany banha barka-nhinathuŋgandanhan warrany, banha dhanal bayiŋ gayŋa djäga Godkurumiwu yolŋuwu warrawu, bala dhanal ŋarru bukumiŋgana nhangu, ga biḏi'yun wiyika'yun nhanany muḻkurrnha yäkumurrum Garraywurumurrun. 15 Ga bayiŋ dhanal ŋarru gayŋa banha bukumiŋgan bitjanyam, mä-nhinathuŋganminyarayum, nhanmam ŋarru banyayam rerrimim yolŋu ḏukthunna yana wälŋayin, ḻinygu nhanbayin ŋarru banham Garrayyun ṉakanharamiŋgan nhanany ḏäwalayumanma, bala ŋarru yana baya-rakaraman nhangu banha barrakinyma mala banha nhan gayŋan djäma. 16 Yo, banha nhuma bayiŋ gayŋa djäma barrakinyma yana, ŋarru ŋangawulnha dhurr'thurryuwam djuḻuḻ'yumam banhayam; yänan bitjuwayiŋ rakaranhamiyan warra nhumalinhawuynham nhuma bala-räli'yunmiyan, dhawaṯthuman bitjan rakaraŋan banhayam barrakinyma, bala yana guŋnharruman. Ga bitjan warra gayŋi bukumiŋgan nhumaliŋguwuy nhuma bala-räli'yunmiyan yana, mä nhuma ŋarru wälŋayin buŋgaṯthunna manapan warrpam'thuna. Ga banha nhän ŋarru gayŋa rom-dhunupam yolŋu bukumiŋgan, nhangum bayikuyam yolŋuwu bukumiŋgandam biyapulnha dhika dhulmu-ganydjarrmin, banhayam nhan ŋuwakurrun. 17 Banyayam banha baman'ŋuwuyma yolŋu yäku Yilaydjam*Yilaydjam banha bilanya ḻinygu yolŋu yana bitjuwayiŋ ŋalma. Bukumiŋganam nhan gayŋan banha God-Waŋarrwuḻim, ŋäŋ'thuwanam nhanany gayŋan waltjaṉgun gulumandawu, bala banha waŋgalam munatham' gayŋan dhäyan waltjaṉnharran yana wikarraŋumin, ŋangawulnha gayŋan banha waltjaṉma dharyuwan ḻurrkun' dhuŋgarra ga 6-ŋaḻindi. 18 Ga biyapul nhan Yilaydja bukumiŋgan God-Waŋarrwuḻ, ŋäŋ'thuwan nhanany waltjaṉgu djuy'yundawu, ga dhuṉḏaynha yana banha waltjaṉma dharyuwanan, bala banha munatham' waŋgala biyapul bitjuwayiŋ wälŋayin, ga ŋatham mala banha ŋuthanan ŋuwatjinan.
19 Wäwa ga yapa warra nyäku, bayiŋ ŋarru banha ŋunhuŋ yolthu yolŋuyu gananma banha God-Waŋarrwum rom, bala ŋarru gätthunna barrakinyḻin, ga bayiŋ nhunu ŋarru ŋunhuŋ yolthu yolŋuyu waŋganydhu ḏirrumanma nhanany God-Waŋarrwuḻim, ga banyayam bitjuwayiŋ ŋuwakurrun mariminan. 20 Ga bayiŋ nhunu ŋarru gayŋa banha bitjanyam ḏirruman dhuwurr-barrakinyminham yolŋuny, mä nhan ŋarru ŋangawulnha bulum djäma barrakiny, banhayam bitjuwayiŋ nhunu nhanany djakawarruwanan bewaḻin banha waŋayinyamiŋurun romŋuru, ga barrakinyma mala rom dhanaliŋgu ŋarru banha baya-rakaraman bukmakkuman yana. Ga bilanya.