12
Ndarira ya akurima ayi
(Mathayo 21:33–46; Luka 20:9–19)
12:1 Isaya 5:1–2Chisha Jesu wahumira ndarira kugomba na hara vilongozi a Chiyahudi. Achiambira, “Kpwakala na mutu mmwenga yephanda mizabibu mwakpwe mundani. Achiizungulusira lichigo, achitsimba phatu pha kuminyira zabibu, na piya achidzenga uringo. Chisha hura munda achiukodishira akurima, naye mwenye achiphiya tsi yanjina. Wakati wa kuvuna zabibu uriphofika, yuya mchina-munda wahuma mtumishiwe aphiye kpwa hara akurima ariokodisha mundawe, ili akahewe fungure ra mavuno. Hara ariokodi achimgbwira yuya mtumishi, achimpiga, na achimuuyiza mikono mihuphu. Alafu mchina-munda wahuma mtumishi wanjina. Nao hara ariokodisha hura munda, ampiga, achimlumiza chitswa na achimuhenda mambo ga waibu. Chisha, mchina-munda wahuma mtumishi wanjina ambaye amuolaga, na tsona achiagayisa anjina dza vivyo, kuapiga na anjina kuaolaga.
“Sambi wasala na mutu mmwenga bahi; mutu hiye kala ni mwanawe ammendzaye sana. Phahi wamuhuma kpwa hara akurima, achifikiri achiamba, ‘Hakika hiyu andamuishimu, mana ni mwanangu.’ Ela hara akurima aambirana, ‘Hiyu ni mwanawe ndiyemrisi, phahi nahumuolageni ili huno munda ukale wehu.’ Phahi amgbwira, achimuolaga, na achimtsupha kondze ya hura munda wa mizabibu.
“Dze! Ye mchina-munda achedza, andahendadze? Andakpwedzaaolage hara akurima, na hura munda aukodishe akurima anjina. 10 12:10 Zaburi 118:22–23Hakika mnamanya Maandiko higa ga Mlungu gaambago:
‘Dziwe roremewa ni adzengi,
ndipho rikakala dziwe kulu ra msingi.
11 Mwenyezi Mlungu ndiye yehenda dzambo hiri,
naro huchirilola rinahuangalaza.’ ”
12 Phahi hara vilongozi a Chiyahudi amanya kukala akagomba ndarira iyo kuonyesa kala aho ndio akurima ayi ariokodisha hura munda. Kpwa hivyo alonda kumgbwira Jesu kpwa nguvu ili amutiye jela. Ela amricha, nao achiphiya vyao, mana aogopha rira kundi ra atu.
Jesu anajibu swali
kuhusu kuripha kodi
(Mathayo 22:15–22; Luka 20:20–26)
13 Mafarisayo anjina, na atu a chikundi cha Herode, ahumwa ni vilongozi a Chiyahudi akamuuze Jesu maswali kumhega achili. 14 Amuuza, “Mwalimu, hunamanya kukala uwe u mutu muaminifu, kulunga maoni ga atu mana cheo si chochosi kpwako. Tsona unafundza kpweli kuhusu Mlungu alagizago. Dze, shariya zehu zinahuruhusu kuripha kodi kpwa Kaisari, mtawala wa Chirumi? Huriphe hebu husiriphe?”*12:14 Muhego wao wakala hinyu: ichikala angejibu ndiyo, angevundza shariya za Chiyahudi ambazo zinakahaza kuripha kodi kpwa atu asiokala Ayahudi. Angerema kukala atu asiriphe kodi, atu a chikundi cha Herode angephaha nafwasi ya kumshitaki kpwa mkpwulu wa Chirumi, mana chikundi hicho kala chinaunga mkpwono utawala wa Chirumi. 15 Ela Jesu wamanya lengo rao ra kpweli, achiamba, “Mbona munanipima achili? Hebu, nireherani pesa ya Chirumi, nami nindakuambirani.” 16 Ariphomupha hira pesa, Jesu achiuza, “Sura na dzina ni ra ani?” Nao achimuamba, “Ni vya Kaisari.” 17 Ndipho achiaambira, “Phahi, vya Kaisari mupheni Kaisari, na vya Mlungu, mupheni Mlungu.” Jibu hiri raangalaza hara atu.
Jesu anauzwa kuhusu atu kufufulwa
(Mathayo 22:23–33; Luka 20:27–40)
18 12:18 Mahendo 23:8Siku mwenga Jesu watsolokerwa ni Masadukayo anjina. Nao Masadukayo ni kundi ra Ayahudi asioamini kukala atu achifwa andafufuka. Phahi achimuamba, 19 12:19 Kumbukumbu 25:5“Mwalimu, Musa wahuandikira kpwenye Shariya kukala, mutu achifwa na achikala karichire mwana, nduguye ni lazima ahale ufwa hiye gungu, na amvyarire ana yuya mufwa. 20 Hipho kare kpwahenda ndugu sabaa. Wa mwandzo walóla mchetu, na ariphofwa karichire ana. 21 Mdidewe achihala ufwa yuya gungu, naye achifwa bila kuricha ana. Dzambo hiro rakala vivyo na ndugu wa hahu. 22 Osi sabaa alóla hiyu gungu ela afwa osi bila kuricha mwana. Mwisho, yuya mchetu naye piya wafwa. 23 Dze, siku ndiphofufulwa atu, yuya mchetu andakala mkpwaza ani? Mana ndugu osi sabaa amlóla.”
24 Ela Jesu waambira, “Makosa genu nkukala tammanya Maandiko wala uwezo wa Mlungu. 25 Atu ndiphofufuka andakala dza malaika hiko mlunguni ambao taalóla wala taalólwa. 26 12:26 Kutsama 3:6Mwasoma vitabu vya Musa ela tamdzangbwemanya kukala atu andafufulwa! Seemu ihusuyo chira chitsaka chokala chinaaka moho, Mlungu wamuamba Musa, ‘Mimi ni Mlungu wa Burahimu, wa Isaka na wa Jakobo.’12:26 Ndani ya Chitabu cha Kutsama 3:6 na 3:15, Mlungu wamuambira Musa maneno higa miaka minji ambapho Burahimu, Isaka na Jakobo kala akafwa kare. 27 Kpwa hivyo, iye ni Mlungu wa atu hinyo dzagbwe afwa kare. Higa ganaonyesa kukala afwadzi kpwakpwe achere moyo. Mwimwi Masadukayo munakosera sana.”
Shariya muhimu
(Mathayo 22:34–40; Luka 10:25–28)
28 Mwalimu mmwenga wa Shariya watsoloka na achisikira Jesu na Masadukayo anashindana kuhusu mambo ga kufufulwa. Ariphoona Jesu akaajibu vinono, wadzituluza, achimuuza, “Kulengana na shariya zosi za Mlungu ni iphi ya muhimu kuriko zosi?” 29 12:29 Kumbukumbu 6:4–5Jesu wajibu achiamba, “Ya muhimu zaidi ni hino: ‘Phundzani mwimwi Aiziraeli! Mwenyezi Mlungu wehu, Mwenyezi Mlungu ni mmwenga. 30 Mmendzeni Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu na mioyo yenu yosi, na roho zenu zosi, na achili zenu zosi na mkpwotse wenu wosi.’ 31 12:31 Alawi 19:18Na ya phiri inaamba, ‘Mmendze myao dza vyo udzimendzavyo mwenye.’ Takuna shariya muhimu zaidi kuriko hizi.”
32 12:32 Kumbukumbu 4:35Yuya mwalimu wa Shariya wamuamba Jesu, “Mwalimu u sawa, ukagomba kpweli kuamba Mlungu ni mmwenga, wala takuna wanjina isiphokala iye. 33 12:33 Kumbukumbu 6:5; Hosea 6:6Kpwa kpweli ni lazima mutu amendze Mlungu na moyowe wosi, na rohoye yosi, na achilize zosi na mkpwotsewe wosi, na umendze myao dza vyo udzimendzavyo mwenye. Na kulunga mambo higa ni muhimu zaidi kuriko kulavya sadaka zosi za nyama na za kuocha nyama mzima kama hutakpwavyo ni Shariya.”
34 12:34 Luka 10:25–28Jesu ariphoona kukala hiyu mutu akagombato, wamuamba, “Uwe kukure na ufalume wa Mlungu.” Bada ya higo atu osi aogopha kumuuza swali rorosi.
Swali dzulu ya Yetsambulwa ni Mlungu
kuokola atu
(Mathayo 22:41–46; Luka 20:41–44)
35 Jesu ariphokala anafundza muhalani, muhala wa Nyumba ya Kuvoya Mlungu, wauza, “Kpwani alimu a Shariya a sawa achiamba Masihi12:35 Yani Masihi. ni chivyazi cha Mfalume Daudi? 36 12:36 Zaburi 110:1Ambapho Daudi mwenye walongozwa ni Roho Mtakatifu achiamba:
‘Mwenyezi Mlungu wamuamba Bwana wangu,§12:36 Bwana wangu manage ni Masihi (soma Chitabu cha Zaburi 110:1).
Sagala uphande wangu wa kulume,
hadi nihende maaduigo akale chihicho cha kuikira magulu.’
37 “Ichikala Daudi anamuiha hiye mutu, ‘Bwana wangu,’ vinakaladze akale ni chivyaziche?” Naro kundi kulu ra atu ramphundzato sana.
Jesu anademurira alimu a Shariya
(Mathayo 23:1–36; Luka 11:39–52; 20:45–47)
38 Wakati Jesu kala anafundza waamba, “Dzimanyirireni na alimu a Shariya! Mana nkumendza kuvwala kandzu nyire na kutsupa-tsupa hiko cheteni ili alamuswe na ishima mbere za atu. 39 Piya anamendza kusagala vihi vya mbere-mbere masinagogini na karamuni. 40 Ela nkuafuta magungu vitu vyao, na kudzihenda kala ni atu anono kpwa kuvoya mavoyo mare! Siku ya mwisho atu dza hinyo andaphaha adabu kali sana.”
Gungu analavya sadaka
(Luka 21:1–4)
41 Jesu ariphokala ndani ya Nyumba ya Kuvoya Mlungu, wasagala phephi na sanduku ra kuikira pesa za sadaka. Achikala analola kundi kulu ra atu atiyavyo pesa mura sandukuni. Matajiri anji alavya pesa nyinji. 42 Chisha phachedza mayo mmwenga gungu mgbwayi, achilavya senti mbiri. 43 Phahi Jesu achiaambira anafundzie, “Lolani hiyu mayo. Nakuambirani kpweli, hiyu gungu mchiya akatiya pesa nyinji kuriko anjina osi. 44 Mana anjina osi akatiya kulengana na fwaida ya mali arizo nazo. Ela hiyu mayo, dzagbwe ni mchiya, akalavya pesa zosi achizokala nazo, hata vivi kana chitu cha kumterya kuishi.”

12:1 12:1 Isaya 5:1–2

12:10 12:10 Zaburi 118:22–23

*12:14 12:14 Muhego wao wakala hinyu: ichikala angejibu ndiyo, angevundza shariya za Chiyahudi ambazo zinakahaza kuripha kodi kpwa atu asiokala Ayahudi. Angerema kukala atu asiriphe kodi, atu a chikundi cha Herode angephaha nafwasi ya kumshitaki kpwa mkpwulu wa Chirumi, mana chikundi hicho kala chinaunga mkpwono utawala wa Chirumi.

12:18 12:18 Mahendo 23:8

12:19 12:19 Kumbukumbu 25:5

12:26 12:26 Kutsama 3:6

12:26 12:26 Ndani ya Chitabu cha Kutsama 3:6 na 3:15, Mlungu wamuambira Musa maneno higa miaka minji ambapho Burahimu, Isaka na Jakobo kala akafwa kare.

12:29 12:29 Kumbukumbu 6:4–5

12:31 12:31 Alawi 19:18

12:32 12:32 Kumbukumbu 4:35

12:33 12:33 Kumbukumbu 6:5; Hosea 6:6

12:34 12:34 Luka 10:25–28

12:35 12:35 Yani Masihi.

12:36 12:36 Zaburi 110:1

§12:36 12:36 Bwana wangu manage ni Masihi (soma Chitabu cha Zaburi 110:1).