Baruwa ya Paulo yoandikira
ARUMI
Tanga mbere
Baruwa hino inaeleza wazi mpango wa Mlungu wa kuokola atu. Yaandikirwa afuasi a Jesu hiko mudzi wa Rumi, ambao kala ni Ayahudi na asio kala Ayahudi. Kpwa hivyo Mtume Paulo kala analonda kuaeleza kukala atu osi ahenda dambi na kuangamizwa, akale Ayahudi ama asikale Ayahudi. Paulo anaenderera kuaonyesa kukala Mlungu wakubali atu kukala na haki mbereze kpwa njira ya kumkuluphira Jesu tu. Chisha analavya mfwano wa Burahimu yephokerwa dza mutu wa haki kpwa kumkuluphira Mlungu, hata kabila ya Shariya kulaviwa. Piya Paulo anaaeleza asomadzi vira afuasi a Jesu alondwavyo kusagala na atu osi, akale ni atawala, afuasi anjina, ama atu ayi.
Maelezo muhimu kpwa chifupi
Paulo anaeleza wazi habari nono kuhusu Jesu 1:1–17
Chila mutu wahenda dambi 1:18—3:20
Mlungu anavyoakubali atu 3:21—5:21
Gara hunagophaha kpwa chifo cha Jesu 6:1—8:39
Mpango wa Mlungu kpwa Ayahudi na atu a makabila ganjina 9:1—11:36
Jinsi ya mfuasi kumuhumikira Mlungu 12:1—15:13
Mipango ya Paulo na salamuze 15:14—16:27
1
1 Baruwa hino ila kpwangu mimi Paulo, mtumishi wa Jesu Muokoli. Nátsambulwa nikale mtume, na nchitengbwa nitangaze habari nono kula kpwa Mlungu. 2 Hizo habari nono, Mlungu wazilaga hangu kare kuhumira manabiige arioandika Maandiko matakatifu. Habari hizo 3 zinamhusu mwanawe, ambaye chibinadamu ni chivyazi cha Mfalume Daudi, 4 na ambaye Mlungu kpwa uwezowe mkpwulu, wahumira Rohowe achimfufula. Chihivyo achihumanyisa kukala Bwana wehu Jesu Masihi ndiye Mwana wa Mlungu. 5 Mlungu wanijaliya nikale mtume kpwa sababu ya Jesu arivyonihendera. Kazi ya mtume ni kuiha atu a makabila gosi amkuluphire Jesu na kumuogopha ili atogolwe. 6 Mwimwi piya mu kundi mwenga ra aho arioihwa kukala afuasi a Jesu Masihi.
7 Phahi enehu hiko mudzi wa Rumi, Mlungu anakumendzani sana, naye wakutsambulani ili mkale atakatifue.
Baba Mlungu na Bwana Jesu Masihi naakujaliyeni na mkale salama.
Paulo anapanga kunyendekera mudzi
wa Rumi
wa Rumi
8 Mwandzo, Jesu Masihi ananihendesa kumshukuru Mlungu kpwa sababu yenu mosi, mana kuluphiro renu rinamanyikana dunia ndzima. 9 Nami namhumikira Mlungu moyo kutsuka kpwa kuatangazira atu anjina habari nono kuhusu Mwanawe. Mlungu anamanya vyo ambavyo nakuvoyerani chila wakati. 10 Namvoya achimendza, vivi aniphe nafwasi ya kpwedzakulolani. 11 Mana naaza sana kukuonani, ili nikuganyireni vipawa vya chiroho, ndivyo kuhendani mkale na nguvu za chiroho. 12 Mana ya kuamba hivyo ni mwimwi na mimi huphezane imani zehu za chiroho.
13 1:13 Mahendo 19:21Enehu, nalonda mmanye kukala nápanga kano nyinji kpwedzakulolani, ela sidzangbwephaha nafwasi hadi sambi. Nalonda nedze nihende kazi namwi ili niphahe atu a kumkuluphira Jesu, dza viratu vyohendeka kpwa atu anjina asio kala Ayahudi. 14 Mlungu wanipha jukumu ra kutangaza ujumbewe kpwa atu osi, akale ni astarabu ama asiokala astarabu, akale asoma ama taasomere. 15 Ndiyo mana nina hamu sana kpwedzakutangazirani habari nono kuhusu Jesu mwimwi atu a Rumi.
16 1:16 Mariko 8:38Hizo habari nono ni uwezo wa Mlungu wa kuokola atu osi akuluphirao, mwandzo ni Ayahudi na phiri ni atu asio kala Ayahudi. Phahi mino siona haya hata chidide kuzitangaza, 17 1:17 Habakuki 2:4mana zinaonyesa wazi vira Mlungu ahendavyo atu akale na haki. Atu anaphaha haki kpwa kukuluphira bahi, kama Maandiko gaambavyo, “Mutu ahendwaye kukala na haki ni Mlungu andaishi kpwa kukuluphira.”
Mlungu nkutiya atu adabu
kpwa sababu ya dambi zao
kpwa sababu ya dambi zao
18 Mlungu mwenye waonyesa wazi kukala indabidi aatiye adabu kali atu osi ambao taamuogopha na ambao kpwa sababu ya ndzimo zao mbii anapinga ukpweli wa Mlungu. 19 Wala siyo kukala taamanya rorosi kuhusu Mlungu, mana gara ambago gangemanywa ga wazi, kpwa vira ye Mlungu mwenye wagaonyesa atu. 20 Mana hangu mwandzo wa dunia, Mlungu waumba chila chitu kpwa njira ambayo hata dzagbwe atu taamuona, anaweza kuelewa vira arivyo. Hasa vitu arivyoumba vinaonyesa kukala Mlungu ana uwezo hata kare na kare, na ndiye Mlungu macheye, wala takuna wanjina. Ndiyo mana atu taaweza kudai kukala taammanya Mlungu. 21 1:21 Aefeso 4:17–18Mana hata dzagbwe ammanya Mlungu arivyo, ela taamtogola wala kumshukuru kama anavyostahili. Badala ya hivyo, maazo gao gakala mai na achili zao ni uzuzu muhuphu. 22 Enye adzikarya kala ni alachu, ela akala azuzu. 23 1:23 Kumbukumbu 4:16–18Mana aricha kumuabudu Mlungu na achiabudu vizuka vyoigana na binadamu, nyama, nyama a mapha na viumbe vya kuambala photsi ambavyo taviweza kuishi hata kare na kare.
24 Phahi Mlungu waaricha ahende vyo alondavyo, kulunga tamaa zao mbii na kuhenda mambo ga waibu na miri yao. 25 Aricha kuamini ukpweli kuhusu Mlungu na achilunga mafundzo ga handzo. Ahumikira na kuabudu viumbe badala ya Muumba, ambaye ni atogolwe hata kare na kare! Amina.
26 Phahi, Mlungu waaricha ahende mambo gao mai alondavyo. Hata achetu aho achiricha kulala na alume ao, ela achilólana enye kpwa enye. 27 Vivyo hivyo alume nao aricha kulala na achetu ao, na achilólana enye kpwa enye. Alume ahenderana mambo ga waibu, kpwa hivyo adzitsamburira enye vira ndivyotiywa adabu kpwa mahendo gao mai.
28 Tsona, atu hinyo arema ilimu ya kpweli kuhusu Mlungu, ndipho naye Mlungu achiaricha alunge maazo gao mai. Nao achihenda mambo ambago tagafwaha kuhendwa. 29 Aodzala chila aina ya uyi, uchoyo, udiya na chidzitso. Atu dza aho nkumendza kuheha, kugomba handzo, kuochera atu ngulu, na kusengenya. Ni aolagadzi, 30 na fyakatsi, atu asiommendza Mlungu, asiojali ayawao, tsona atu a ngulu na kudzikarya. Chila wakati nkuzembula njira nyiphya ya kuhenda dambi. Taaogopha avyazi ao, 31 tsona ni apumbavu na azuzu, atu asiotimiza ahadi zao, wala asio na mbazi bii. 32 Atu hinyo anamanya wazi kukala mutu achihenda mambo mai dza higa Mlungu andamuamula chifo. Ela taajali! Nkpwenderera kuhenda mai makusudi na piya nkuatogola anjina ahendao mambo mai dza gago.