2
Nhumany dhuwal bilin nhanŋuwuynha yan God-Waŋarrwun yolŋuny walal
You are God's own people
1 Beta 2.1-10
Yo, bilin nhakun nhuma gan dhuwal yuṯathinan ŋuriŋiyin ŋunhi God-Waŋarrwala dhärukthuny, ga yakan gi ŋaramurryinyamirrnydja nhumalaŋguwuy nhuma, ga yakan gi mayali'-gänhamirrnydja. Ga yakan gi biyakuny nhakun ŋunhi gali'-märrmany' yolŋu. Yakan gi maŋutji-ḏiy'yurrnydja ŋunha ŋunhi wiripuŋunhany yolŋuny. Ga yaka walal gi yätjkurruyanhamirrnydja waŋanhamirr, dhika nhalayakkuny nyamir'yunmirrnydja, gupa-waŋanhamirrnydja walal gi bala-räli'yunmirrnydja, yakan.
Yo, God-Waŋarrwuny dhuwal dhäruk balanya warray nhakun ŋunhi ḏarrtjalknha ga walŋamirra ŋamun'kurr. Nhumany dhu ga ŋunhi djaṉŋarrthirr muka Godkalaŋawnydja dhärukku, bitjan nhakun ŋuli ga ŋunhi yuṯa yothu mirithirr yan nharaŋdhirr ŋamun'kurrwu ŋäṉḏi'mirriŋuw. Yo, Psalm 34.8 ŋunha ŋäthiliŋuynydja ga djorray' lakaram bitjanna gam',
“Ga bilin muka nhuma gan ŋunhi Garraywuny rom dhäkay-birrka'yurra,
ŋunhi ŋayiny manymak warray dhika mirithirr.”
Yo, nhumany dhu ga ŋunhi bitjanna bili yan marrya'yirrnydja ŋurikiyiny dhärukku Godkalaŋawnydja. Go rälin walal marrtjiny Djesu-Christkala, bili ŋayiny ŋunhi balanyan nhakun ŋunhi walŋamirra guṉḏa. Yolŋuynydja walal ŋanya ŋunhi bili muka ŋurrkaŋal, yakan walal gan ŋunhi djälthinany nhanŋu. Yurr ŋayi ŋunhi God-Waŋarrwalnydja bamay'ŋur warray ga ṉapuŋga'. Yo, God-Waŋarryuny ŋunhi ŋanya muka Djesuny gänaŋ'maraŋalnydja, bala ŋanya ŋayi yan nhirrparnydja ŋurruŋuyaŋalnha dhika. Ga nhumany dhuwal balanyayi bili nhakun ŋunhiyi guṉḏa mala walŋamirryi yan, ŋunhi ŋayi ga God-Waŋarryu dhuḻ'yunna waŋgany-manapanna buṉbun nhanŋuwuynha ŋayi. Ga ŋunhiliyiny buṉbuŋur nhumany dhuwal bukmaknha ŋunhi Garraywalaŋumirrnydja yolŋu walal djirrikaymirra mala, gänaŋ'thunna ga dharrpalnha nhanŋuwuynha yan God-Waŋarrwun djämaw, märr nhuma dhu ga ŋunhi mundhurr-gurrupandja ŋunhi God-Waŋarrwuny ŋula nhäny mala ŋunhi dhu ga ŋuriŋiyiny malaŋuy ŋanyanhan ŋayaŋu-ŋamatham.
Yo, Isaiah 28.16 ŋunha ŋunhi ŋäthiliŋuynydja djorray' ga lakaram bitjanna gam'.
“Djarr'yurrnydja ŋarra ŋunhi waŋganynha yolŋunhany,
ŋunhi ŋayiny ŋayaŋuŋura ŋarrakal,
yurr ŋayi ŋunhi yolŋuny dhärranhayŋun nininyŋun balanyan nhakun ŋunhi mel-wiḏi'mirra guṉḏa.
Bala ŋarra ŋanya ŋunhi nhirrparnydja ŋunhawala wäŋalilnydja yäkulil Djäyanlila.* Zion
Ga ŋuli ŋayi dhu ŋula yol yolŋu märr-nhirrpanmirrnydja nhanukal,
ŋayiny dhu God-Waŋarrnydja nhanŋu marrkapthunna,
yakan dhu ŋayi ŋunhi goramirriyirrnydja.”
Yo, Psalm 118.22 nhumany dhuwal malthunamirr mala nhanŋun Garraywun, ga ŋunhiny ŋayi guṉḏa nhumalaŋgalnydja mel-wiḏi'mirra mirithirra. Ga yakany ŋayi ŋunhi mel-wiḏi'mirr ŋurikiwurruŋgala yolŋuwal walalaŋgal ŋunhi walal ŋuli ga ŋuyulkthirra nhanŋu malthunaraw.
“Ga dhiyaŋurruyin ŋunhi yolŋuy buṉbu-dhuḻ'yunamirriynha mala ŋunhi ŋapay-ŋurrkaŋal ŋunhiyiny guṉḏa ŋunhi ŋurruŋunhany ga dharrpalnhany.”
Yo, Isaiah 8.14-15 walalnydja ŋunhi märr-yuḻkthurr warray ŋunhiyiny dhäwuny, bala yan walal gan galkirrinan, gaṯmaraŋala walalany gan ŋuriŋiyiny guṉḏay, bili walal ŋunhi bilin dhä-gir'yunawuynha. Yurr ŋurikiwurruŋgalnydja yolŋuwal walalaŋgal ŋunhi walal ŋuli ga yakany ŋanya märr-yuwalkmirriyi, walalaŋgalnydja ŋayi ŋunhi ŋula nhän nhäŋiniŋ'nha yakan mel-wiḏi'mirr. Ga walalanha ŋunhi ŋuriŋiwurruynha ḻikandhu-ŋurrkaŋal ŋunhiyiny guṉḏa.
Yurr nhumany dhuwal yolŋu walal God-Waŋarrwuŋuny bilin gänaŋ'maranhawuynha goŋmirra walal, märr nhuma dhu ga dhärrany yuṯan bäpurruny, nhanŋuwuynha yan malany. Yo, nhumany dhuwal bilin djirrikaymirra mala nhanŋun, ŋunhin dharrpalnha malany nhanŋuwuynha yan God-Waŋarrwun. Yo, ŋayi muka nhumalaŋ ŋunhi God-Waŋarr wäthurrnydja yäku-lakaraŋalnydja nhumalany dhawaṯmaraŋalnydja beŋurnydja ŋunhi buku-munha'ŋurnydja, ga dhiyaŋuny bala nhuma ga dhuwal nhinany nhanukala djarraṯawun'ŋurnydja ŋunhilin manymakŋura.
10 Ŋäthilnydja nhuma ŋunhi bäyŋu muka God-Waŋarrwuny yolŋu walal, nhinanany nhuma gan ŋunhi goŋ-gänan yan, djägamiriwŋura. Yurr dhiyaŋuny bala nhuma dhuwal nhanŋuwuynha God-Waŋarrwun yolŋuny walal nhanukala nhuma ga goŋŋurnydja nhina. Ŋäthilnydja nhuma gan ŋunhi nhinan galŋa-miḏikin yan, bili nhuma ŋunhi bäyŋu märraŋal God-Waŋarrwuŋuny mel-wuyunawuy. Bala ŋayi yan God-Waŋarrnydja nhumalaŋ mel-wuyurra, ga dhiyaŋuny bala nhuma nhakun ga dhuwal nhinany nhanukala djägaŋurnydja.
Nhininy gi rom-dhunupan yan, ga dhäruktja gi märraŋuny God-Waŋarrnhan yan, biyakun nhakun ŋunhi ḏapmaranhawuynha djämamirr yolŋu
Live righteously, obedient to God, like slaves
1 Beta 2.11-17
11 Yo, marrkapmirr walal, ḻundu walal ŋarraku, nhumany dhuwal nhanŋuwuy yan God-Waŋarrwun yolŋuny walal, ga yuwalktja nhumalaŋ ŋunhi wäŋany ŋunhan djiwarr'nha. Biyak bili walal gi nhininy God-Waŋarrwala yan romŋurnydja, bili nhinany nhuma ga dhuwal dhiyaŋuny bala dhiyalnydja munatha'ŋurnydja wäŋaŋur balanyan nhakun ŋunhi mulkurun yolŋu walal, yan nhakun ga guwarr nhuma nhina, yaka nhuŋu dhuwandja wäŋa yuwalktja. Gatjuy marrkapmirr walal biyakun gänaŋ'thurra beŋurnydja ŋunhi djälŋurnydja nhokiyingal nhe, bili nhuŋu ga dhuwali djälnydja ga ŋayaŋuny ŋuli ga bunhamirra yan. 12 Yo, dhiyalnydja nhuma ga dhuwal nhina ŋurikiwurruŋgala yolŋuwalnydja walalaŋgal ŋunhi walal yakan marŋgi God-Waŋarrwuny. Gatjuy nhininy gi manymakkuŋun yan, bäydhi walal dhu marrtji ŋunhi nyamir'yundja nhumalany yätjkurr-lakaramany. Walalnydja dhu marrtji ŋunhi nhäma nhumalany ŋunhi nhaltjan nhuma ŋuli ga djäma manymakkum, bala walal dhu bilyunna bala manymak-lakaraman nhumalanhany, bala walal dhu ŋunhi wokthurrnydja God-Waŋarrwun balanyamirriynydja waluy ŋunhi ŋayi dhu roŋiyiny räliny mala-djarr'yunarawnydja.
13 Yo, nhumany dhu ga ŋunhi Garraywalaŋumirriynydja yolŋuy walal, dhäruktja märraman ŋunhi wäŋa-dhuwalaŋuwuynhany buŋgawany mala. Ga märr-ŋal'yurra gi walalaŋ ŋurikiyiny ŋunhi ŋurruŋuwnydja buŋgawaw wäŋa Rawumbuywuny,* Rome ŋunhi ŋayi ga ganydjarr ŋayatham limurruŋ bukmakku. 14 Ga biyakiyi bili gi märr-ŋal'yurryi ŋurikiwurruŋgalnydja ŋunhi wäŋa-ŋayathanhayŋuwalnydja buŋgawawal mala, bili walalany muka ŋayi ŋunhi ŋuriŋiny ŋurruŋuynydja buŋgaway waṉa-nhirrpar, märr walalnha dhu ga ŋunhi dhä-gir'yundja ŋunhiwurrunhany ŋunhi rom-bakmaranhamirrinhany yolŋuny walalany, bala walal dhu ga yan wokthunna rom-dhunupamirriwnydja yolŋuw walalaŋ. 15 Yo, balanyarawyi muka ŋayi ga ŋunha God-Waŋarrnydja djälthirr, nhuma nhakun dhu ga dhäruktja walalany märraman, märr nhokal dhu ŋunhi manymakthuny romdhu dhäruk-mukmaraman ŋunhiwurrunhany ŋunhi guyaŋanhamiriwnhany yolŋuny walalany, ŋunhi walal ŋuli ga waŋa yätjkurruyam nhumalaŋ Garraywalaŋumirriw yolŋuw walalaŋ.
16 Garrayyuny Djesuynydja ŋunhi bili muka nhumalany dhawaṯmaraŋal beŋuryiny ŋunhi yätjkurruŋurnydja. Nhininy gi dhiyalnydja ŋayaŋu-dhunupan yan, yakan baku-ŋayathanhawuy, yurr yakan gi djäma ŋula nhäny ŋunhi yätjkurrnydja. Yakan waŋi biyakuny, “Ŋarrany dhuwal bilin dhawaṯmaranhawuynha. Ŋarrany dhu ga dhuwal djäma ŋarrakiyingala ŋarra djälyu.” Yakan biyakiyiny waŋi. 17 Märryu-ḏapmaraŋuny walal gi bukmaknhan yan yolŋunhany walalany, ga yakan gi märr-yuḻkthurrnydja. Nhuma Garraywalaŋumirr yolŋu walal, nhumany dhu ga ŋunhi märr-ŋamathinyamirrnydja bala-räli'yunmirra yan, guŋga'yunmirra manapan, bili nhumany dhuwali balanya nhakun galkipuynha gurruṯumirra mala nhumalaŋguwuy nhuma. Ŋayaŋuny walal barrari muka God-Waŋarrwuny, ga märr-yuwalkmirriyi muka gi ŋurikiyiny yolŋuw ŋunhi ŋayi ŋurruŋu buŋgawa dhuwalaŋuwuy munatha'wuy, yaka ŋanya märr-yuḻkthurrnydja.
Goyurrwuny gi malthurr nhanŋuwuynha yan Djesu-Christkun ŋurikin ŋunhi, ŋunhi ŋayi gurrupanmin ŋanyapinya ŋayi dhiŋganharaw
Follow the example of Jesus Christ when he gave himself to die
1 Beta 2.18-25
18 Nhuma ḏapmaranhawuy yolŋu walal djämamirr mala, märryu-ḏapmaraŋ gi nhumalaŋ buŋgawanhany walalany, ga dhäruktja walalany gi märraŋuny yuwalkkuŋun yan. Bäydhi ŋayi nhuŋu ŋunhi buŋgawa mirithirrnydja ŋamakurr ŋoy-wuyunamirrnydja, ga bäydhi mak ŋayi nhuŋu ŋunhi buŋgawa'mirriŋu gumurr-ḏälnydja dharrwununhamirrnydja, yurr nheny dhu ga dhäruktja ŋanya märram yan, yaka ŋuyulkthiny nhanŋu. 19 Ŋuli nhe dhu märram ŋayaŋu-yätjinyamirrnydja rom, ga yakan ŋuriŋiyiny ŋayaŋu-miḏikiny bala dhunupan maḏakarritjthin nhanŋu. Ga ŋuli nhe dhu ga ŋunhi märr-nhirrpanmirr God-Waŋarrwalnydja yan, bala ŋayiny dhu nhuna ŋunhi manymak-lakaraman. 20 Yo, yuwalk muka, bäyŋun yan walal nhuŋu dhu ŋunhi wokthundja girrirriyundja ŋuli nhe dhu ŋula gärri marililnydja yätjkurruyanhawuynydja djämapuy nhokiyingalaŋuwuy nhe, yurr ŋuli nhuna walal dhu ŋunhi ŋayaŋu-miḏikuman manymakpuynydja djämapuy, bala nheny ŋuli marrtji ŋunhi dhayuŋanmirra yan ŋurikiyiny ŋunhi gumurr-ḏälwuny romgu, ŋayiny nhuna dhu God-Waŋarryuny ŋayaŋu-ŋamathaman.
21 Ŋayipiny ŋunhi Djesu-Christtja dhaŋga-ḏirryurr muka ga ŋayaŋu-miḏikindhi nhumalaŋgalnydja dharapulŋur, ga ŋayiny God-Waŋarrnydja nhuŋu djäl, nheny dhu ga ŋunhi malthundja nhanŋuwuynha yan goyurrwuny, ŋuliwitjandhiny ŋunhi ŋayaŋu-miḏikinyamirriwurrnydja romgurr. Yo, ŋurikiyin ŋunhi ŋurruwnydja ŋayi nhuna God-Waŋarryuny yäku-lakaraŋalnydja märraŋalnydja. 22 Djesuynydja ŋunhi yaka ŋula nhä djäma yätjkurr, ga yaka ŋayi ganha dhäwu lakaranha nyäḻ'yunany. 23 Ga waŋanany walal gan ŋunhi nhanŋu yätjkurruyaŋala warray, yurr ŋayipiny yaka warray walalaŋ buku-roŋanmaranha yätjkurr. Walal warray ŋanya bumarnydja bartjunmaraŋalnydja, bala dhuḻ'yurra ŋanya dharpalila, yurr ŋayipiny yakan waŋanha balany walalaŋguny bitjanany, “God-Waŋarryuny nhumalany dhu ŋunhi dhä-gir'yun balanyaŋuryiny djämaŋur,” bitjanany ŋayi ŋula bäyŋun waŋanha. Yän ŋayi marrtjin ŋunhi märr-nhirrpanminan nhanukiyingala yan God-Waŋarrwala, ŋurikala ŋunhi ŋayi dhunupa mala-djarr'yunamirr. 24 Bilin ŋayin ŋunhi Djesu-Christthun djaw'yurr limurruŋguny yätjkurr malany, ga ŋunhiliyin dharpaŋura ŋayi dhiŋgaŋalnydja, limurruŋgun dharapul djaw'yurr. Nhanŋun ŋunhi rumbalnydja burakin, märr limurrnydja dhu gananna ŋunhiyi yätjkurrnydja rom, bala limurr dhu ga nhinany dhuwurr-dhunupan God-Waŋarrwala yan romŋur. Yo, ŋuriŋiyin nhanukala ŋanak-barr'yunaraynydja ga dhaŋga-ḏirryunaraynydja limurrunhany ŋayi bilin ḏukmaraŋala. 25 Ŋäthilnydja nhuma gan ŋunhi waṉḏin ḻatjuwarr'yurr, bitjan nhakun ŋuli ga ŋunhi bimbi mala winya'-winyayun wäŋgam djägamiriwŋur. Ga beŋuryiny bala nhuma gan roŋiyinan, märr nhuma dhu ga ŋunhi galkin yanan malthundja nhanŋuwuynha Djesuwnha, bili ŋayipin ŋunhi nhumalaŋ djäga-manymakmirrnydja; gungaman dhu marrtji nhumalany yätjkurruŋura mala.

2:3 Psalm 34.8

2:6 Isaiah 28.16

*2:6 Zion

2:7 Psalm 118.22

2:8 Isaiah 8.14-15

*2:13 Rome