5
Dhuwandja ga waŋa guyaŋanhamirriyaman ḻukunydja'mirrinhan yolŋuny walalany
Warning to rich people
Djayim 5.1-6
Yo, nhumany ŋunhi ḻukunydjany' yolŋu walal, rrupiya-dharrwamirrnydja mala, ŋäthi ŋathil walal murruy'-murruyyurr, bili yätjkurra mirithirra dhu nhumalaŋguny ŋunhi maḻŋ'thun ŋoy-gärrinyamirra rom. Nhumany gan ḻuŋ'maraŋal nhumalaŋguwuy nhuma dharrwa mirithirr ŋula nhä malany buku-manguŋal marrtjin, yurr ŋunhiyiny nhä malany nhumalaŋ dhu winya'yurra boŋguŋ, buruŋgulkthin dhu, ga manymaktja girri' mala nhumalaŋ dhu ŋunhi ḏuŋgulmirriyin, ḻukin marrtji dhu djirriḻtjirriḻyun. Yo bilin nhumalaŋ gan ŋunhi rrupiyany mel-wiḏi'mirrnydja mala dhulwirmirriyinan, ga biyakiyin nhumalaŋguny dhu ŋunhi rumbalnydja nhäranhamaraŋ gurthaynydja, räwakkuŋun yan. Yurr baḏak yan nhumany dhu ga dhuwal ḻuŋ'maram buku-mangum nhä malany, ga walu marrtji dhuwal gumurr galkthirr dhä-dhawar'yunamirr. Wiripuwurruynydja gan djäma nhumalaŋ mirithin yan, ḻundukuŋal walal gan gulkthurr borumdja malany, yurr yakan nhumany ŋamathanha buku-roŋanmaranha balany walalaŋguny ŋunhiŋuwuyyiny djämapuynydja buku-gurrpana, yänan nhakun nhuma gan ŋunhi mayali'-gäŋala walalany. Ga dhiyaŋuny bala ŋunhiwurryiny ŋunhi walal gan djäma nhumalaŋ, walalnydja ga dhuwal wäthuna balan Garraywun, lakaraman ga nhumalany, bala yan ŋayiny God-Waŋarryuny ŋäkula walalany rirrakaynydja, bala ŋayi dhu yan guŋga'yunna walalany, bili ŋayiny ŋunha Garraynydja Ŋutu-Ḏäl. 5-6 Dhiyal munatha'ŋurnydja wäŋaŋur nhuma gan nhinan ŋamathaŋal yan, galŋa-djulŋithin, ḻukunydja'kunhamin. Yo, ŋunhi ŋuli bulikiy ḻuka dharrwany mirithirrnydja mulmu, bala ŋayi ŋuli ŋuthanna yindithirra gandarr-ḏumurruyirra. Bala ŋayiny dhu ŋunhi yolŋuny marrtjin bala wutthunna ŋanya rakunyguman yan ḻukanharawnha. Ga bitjarryin nhumany gan ŋunhi ŋuthanmaranhamin, gandarr-yindikunhamin nhumalanhawuynhany nhuma, bawalamirriy yan ŋula nhaliynydja malaŋuy. Yurr galkin nhuma dhu dhuwal dhiŋgaman. Bili nhuma gan ŋunhi yätjkurr-lakaraŋal ŋunha yolŋuny walalany dhuwurr-dhunupamirrinhan, bala nhuma gan bumarnydja walalany murrkay'kuŋala, ŋunhi bäyŋu warray walalnydja gan buku-roŋiyin nhumalaŋguny.
Limurr ŋathil dhu ŋoy-dharraḏayirr ŋunhi limurr dhu ga marrtji ŋayaŋu-miḏikinyamirriwurrnydja romgurr
We should be patient in suffering
Djayim 5.7-12
Yo, wäwa ga yapa walal ŋarraku, bulnha gi marrtjiny bala, galkurr muka marrtji Garraywuny, ga yan bili ga buni ŋayi dhu. Nhäŋu ŋathil ŋunha gätni-djämamirriny, bala marŋgithin nhanukalaŋawurra. Ŋunhi ŋayi ŋuli marrtji gätni-djämamirriy yolŋuy lämu-nhirrpandja ŋathany munatha'lilnydja, bala yan ŋayi ŋuli ga ŋunhi galkundja baḏaknha, ga yan bili-i-i, ga bäy dhu ŋurru-djuḻ'yun ŋurruŋu waltjaṉ, ga beŋuryiny ŋayi dhu dharyun yindin waltjaṉ ga dhawar, ga ŋatha ŋamakuli'yan walu bala ŋayi dhu marrtji gulkthunna ŋathany ŋunhi manymaktja borumdja. Ga nhumany biyakiyi bili ŋayaŋu-galkunmirryi marrtji nhakun ŋunhi gätni-djämamirr mala, ga yakan gulyurrnydja gandarrŋurnydja, bili ŋayiny dhu Garraynydja galki bunan.
Wäwa ga yapa walal ŋarraku, yaka yan nhuma dhu ga ŋunhi gupa-waŋanhamirrnydja bala-räli'yunmirrnydja, märr dhu God-Waŋarryuny yaka muka nhumalanhany rom-nyamir'yurr. Nhäŋu ŋathil ŋanya dhuwali Mala-djarr'yunamirriny Yolŋuny, dhuwaliyin dhärran ŋayi ga galkin dhurrwaraŋura. 10 Yo, wäwa ga yapa walal, guyaŋi ŋathil ŋunhi djawarrkmirriny walalany be baman'ŋuwuynha mala, ŋunhi walal ŋuli ganha waŋanha Garraywal yäkuy. Walalnydja gan ŋunhiwurrnydja burakin warray, ŋayaŋu-yätjin dhika mirithin yan, yurr walal gan ŋunhi marrtjinany bitjarr bili yan ŋoy-dharraḏayin ŋuliwitjarryiny ŋunhi marimirriwurrnydja. Ga nhumany dhu ga malthun walalaŋguwuynha yan, munguyurrnydja gi goyurrnydja ŋupul walalanhawuynhan yan. 11 Yo, nhinanany walal gan ŋunhi bitjarr bili yan mukthurr yuwalkkuŋal ŋuliwitjarryiny ŋunhi marimirriwurrnydja romgurr. Ga ŋunhiŋuwuyyiny limurr ŋuli ga walalaŋ dhiyaŋuny bala wokthunna ga manymak-lakaraman ga ŋunhiwurrunydhi djawarrkmirriny mala.
Bili muka nhuma gan ŋäkul baman'ŋuwuynhany yolŋuny Djawupnhany* Job yäkuny. Nhinanany ŋayi gan ŋunhi romŋurnydja dhaŋga'-ḏirryunamirriŋur, yurr wiyinŋumirra. Yurr bitjarr bili ŋayi marrtjin ŋunhi märr-nhirrpanminany nhanukala Garraywala yan ŋayaŋuynydja-galkunminyaraynha yan, ga yalalan ŋunha dhawar'yunaŋurnydja bala ŋayi Garrayyuny ŋanya gurrupar dharrwan dhika mirithirra ŋula nhäny mala manymaktja. Yo, ŋayiny gan ŋunhi Garraynydja mel-wuyurr warray, ga märr-ŋamathinany nhanŋu ŋayi gan ŋunhi mirithinan yan.
12 Wäwa ga yapa walal ŋarraku, buthuru-bitjurrnydja walal manymakkuŋ; dhuwandja dhäruk mirithirra ŋurruŋun. Yaka mayali'-gäŋu dhärukthu nhokiyingal nhe Garraywalnydja yäkuy. Ga yaka waŋi biyakuny gam', “God-Waŋarr Yuwalk,” biyakuny, ga yaka waŋi dhärukthu ḏälyuny, yäku-lakaraŋ ŋunha djiwarr'nhany wäŋany, ga dhuwal munatha'nhany wäŋany, ga ŋula nhä yäku-lakaraŋ wiripu bäyŋu yan. Ŋuli nhe dhu guyaŋa yoranharawnydja, nheny yänan bala waŋiny yoraŋun, märr-waŋganydhin yan biyakun gam', “Yo,” biyakun. Ga ŋuli nhe dhu guyaŋa yaka'yunarawnydja, ga nheny dhu waŋa yaka'yundhi yan, ŋunhiyin bili yan waŋganynha dhäruktja ga bilin. Bala ŋayi dhu ŋunhi God-Waŋarryuny nhuna manymak-lakaraman.
Dhuwandja ga lakaram bukumirriyanhawuynha
Teaching about prayer
Djayim 5.13-20
13 Ŋuli dhu ŋula yol yolŋu nhumalaŋgal malaŋur gärri ŋunhiwiliny ŋunhi ŋayaŋu-yätjinyamirrililnydja romlil, ŋayiny dhu ŋuriŋiyiny yolŋuy bukumirriyaman God-Waŋarrwala. Ga ŋuli ŋayi dhu ga ŋula yol yolŋu goŋmirriyirrnydja nhina, ŋayiny dhu ga yänan manikaynha ḏar'ṯaryun, wokthunna dhu ga God-Waŋarrwun manikaywurra. 14 Ga ŋuli nhumalaŋgal malaŋur yolŋu ga rirrikthundja, ŋayiny dhu wäthunna ḻuŋ'maraman ŋunhiwurrunhan ŋunhi waṉa-nhirrpanawuynhan mala, ŋunhi walal ŋuli ga djäga Godkalaŋumirriw yolŋuw walalaŋ, bala walal dhu bukumirriyaman nhanŋu, ga biḏi'yun wiyikay'nha ŋanya ḻiyan yäkukurrnydja Garraywalaŋuwurra. 15 Ga ŋuli walal dhu ga ŋunhi bukumirriyam bitjandhiny, märr-nhirrpanminyaraynydja, ŋayiny dhu ŋunhiyiny rerrimirrnydja yolŋu ḏukthunna yan walŋathirra, bili ŋayipin dhu ŋunhiyiny Garrayyun rur'maram ŋanya ḏäwalayamany, bala dhu yan bäy-lakaraman nhanŋu ŋunhi yätjkurrnydja mala ŋunhi ŋayi gan djäma. 16 Yo, ŋunhi nhuma ŋuli ga djäma yätjkurrnydja yan, yurr yakan dhurr'thurryurrnydja djuḻuḻ'maraŋuny ŋunhiyiny; yänan biyakun lakaranhamirra walal nhumalanhawuynha nhuma bala-räli'yunmirra, dhawaṯmaraŋun biyakun lakaraŋun ŋunhiyi yätjkurrnydja, bala yan ganarrthula. Ga biyakun walal gi bukumirriyaŋun nhumalaŋguwuy nhuma bala-räli'yunmirra yan, märr nhuma dhu walŋathirra buŋgaṯthunna manapan warrpam'thunna. Ga ŋunhi ŋayi dhu ga rom-dhunupany yolŋu bukumirriyam, nhanŋuny ŋurikiyiny yolŋuw bukumirriyanhawuy bulun dhika dhulmu-ganydjarrmirr, ŋunhiyin ŋayi manymaktja. 17 Ŋunhiyiny baman'ŋuwuynydja yolŋu yäku Yilaydjany* Elijah balanya bili yolŋu yan nhakun limurr. Bukumirriyaŋalnydja ŋayi gan ŋunhi God-Waŋarrwalnydja, ŋäŋ'thurrnydja ŋanya gan waltjaṉgun gulmaranharaw, bala ŋunhiyi wäŋany munathany' gan dhärran waltjaṉmiriwnha yan wiyinŋumirra, yakan ganha ŋunhi waltjaṉdja dharyuna ḻurrkun' dhuŋgarra ga 6-ŋaḻindi. 18 Ga buluyi ŋayi Yilaydja bukumirriyaŋal God-Waŋarrwal, ŋäŋ'thurr ŋanya waltjaṉgu djuy'yunaraw, ga dhunupan yan ŋunhiyi waltjaṉdja dharyurra, bala ŋunhi munathany' wäŋa buluyi nhakun walŋathindhi, ga ŋathany mala buluyi ŋuthar manymakthindhi.
19 Wäwa ga yapa walal ŋarraku, ŋuli balaŋ dhu ŋunhi ŋula yolthu yolŋuy ganandja ŋunhi God-Waŋarrwuny rom, bala dhu waṉḏirra yätjkurrulila, ga ŋuli nhe dhu ŋula yolthu yolŋuy waŋganydhu roŋanmaramany ŋanya räliyiny God-Waŋarrwalnydja, ga ŋunhiyiny nhakun manymaknha mirithirra. 20 Ga ŋuli nhe dhu ga ŋunhi bitjandhiny roŋanmaramany dhuwurr-yätjmirrinhany yolŋuny, märr ŋayi dhu yakan buluny djäma yätjkurr, ŋunhiyiny nhakun nhe ŋanya djaw'yurra beŋuryin ŋunhi dhiŋganhamirriŋura romŋur, ga dhuwurr-yätjtja mala rom walalaŋ dhu ŋunhi bäy-lakaraman warrpam'nha. Ga balanya.

*5:11 Job

*5:17 Elijah