2
Nepukɑnɛsɑɑ toosee
1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Nepukɑnɛsɑɑ toosɑ toosee kɛ ɩ kɑwulɑɣɑ pǝnɑɣɑ nɑɑlɛ nyǝŋkɑ tɑɑ. Toosee ɑnɩ ɑ pɛkǝlɑ-ɩ nɑ ɩ́ mɑɣɑsɩ tom nɑ ɩ́ wɩɩ. 2 Ɩlɛnɑ ɩ́ yele nɑ pɑ́ koti tʋwɑɑ, nɑ cele tɔm nɑlɑɑ nɑ pee pɔɔsǝlɑɑ nɑ ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ tɔm nyǝntɑɑ sɩ, pɑ́ heeli-ɩ ɩ toosee. 3 Pɑ kotɑɑ ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Mɑ toosɑɑ kɛ́ nɑ pǝ́ pɛkǝlɩ-m sɔsɔm. Ɩlɛ mɑ cɑɑ sɩ ɩ́ kɛɛsɩ-m mɑ toosee ɑnɩ.
4 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ cɔ-ɩ nɑ Alɑɑmee tɔm tɑɑ sɩ: Hɑɩ, tɑ cɑɑ wulɑʋ, mǝ nɑ tɛtʋ*fɑ*. Heeli-tʋɣʋ nyɑ́ toosee ɑnɩ, ɩlɛnɑ tɑɑ kɛɛsɩ-ŋ ɑ hʋwɛɛ. ɑmǝ nɑ tɛtʋ: Pɛlɛ pɑ tɛ sɛɛtʋ fɑɣɑnɑ Lǝkpɑ nyǝ́mɑ. Pɑ sɛɛtʋ tɑɑ koolee wɛɛ sɩ wulɑʋ ɩ wɛɛ tɑm.
5 Ntɛnɑ wulɑʋ sɩ: Ye ɩ́ tɑ́ heeli-m mɑ toosee, nɑ ɑ hʋwɛɛ pɑɑ tɔɔsɩ mǝ nɑntʋ nɑ kpɑtɑsɩ. Ɩlɛnɑ mǝ tɛɛsɩ pǝsɩ ncɑɑ. 6 Amɑ ye ɩ́ heelɑ-m-yɛ nɑ ɑ hʋwɛɛ, mɑɑ lɑ-mɛɣɛ kʋcɔɔŋ sɔsɔɔŋ. Mɑɑ kʋsɩ mǝ nyɔɔŋ. Mpʋ tɔ, ɩ́ yɔɣɔtɩ.
7 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ lɛlɑ cɔʋ sɩ: Hɑɩ, tɑ cɑɑ wulɑʋ. Heeli-tʋɣʋ nyɑ́ toosee ɑnɩ. Ɩlɛnɑ tɑɑ sɛɣɛsɩ-ŋ ɑ hʋwɛɛ. 8-9 Ntɛnɑ wulɑʋ cɔ sɩ: Mɑ nɑwɑ tǝkpɑtɑɑ sɩ, ɩ́ cɑɑ kɛ́ sɩ ɩ́ kɛɛ tɔm nɑ ɩ́ hiki wɑɑtʋ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɑɣɑnɩ mǝ tɩ nɑ ɩ́ heeli-m pɔpɔtʋ, nɑ pǝ́ lɑɣɑsɩ mɑ kʋsǝsɩɩtʋ. Mpʋ tɔ, pǝ wɛɛ kɛ́ sɩ ɩ́ heeli-m mɑ toosee ɑnɩ. Ɩlɛ tǝnɑɣɑ mɑɑ nyǝnɑ sɩ ɩ́ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ sɛɣɛsɩ-m ɑ hʋwɛɛ tɔtɔ. Ye pǝ tɑɣɑ mpʋ, mɑɑ kpɛntɩ mǝ tǝnɑɣɑ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ kʋlʋmʋɣʋ. 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ cɔ wulɑʋ sɩ: Nɔɣɔlʋ fɛɩ ɑtɛ cǝnɛ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ heeli-ŋ nti n pɔɔsǝɣɩ tɔ. Pǝyele too tɔ, wulɑʋ sɔsɔ yɑɑ toŋ tʋ nɔɣɔlʋ ɩ tɑ pɔɔsǝtɑ tɔm tǝnɛ tǝ tɑkɑ kɛ́ tʋʋ, yɑɑ pee nɑlʋ, yɑɑ nyǝntʋ nɔɣɔlʋ. 11 Nti n pɔɔsǝɣɩ tɔ, tǝ wɛ kɑtɛ. Ye pǝ tɑɣɑ tɩɩŋ wei ɩ fɛɩ yǝlɑɑ hɛkʋ tɔ, ɩ pɑɑsi nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ cɔ-ŋ-tɩ tɔ.
12 Tǝnɑɣɑ pǝ hɑŋɑ wulɑʋ nɑ ɩ́ mʋ pɑ́ɑ́nɑ́ kɛ sɔsɔm. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ sɩ, pɑ́ kʋ Pɑpiloni nyǝntɑɑ tǝnɑ. 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kpɑɑlɑɑ sɩ, pɑ́ kʋ́ nyǝntɑɑ tǝnɑ. Nɑ pɑ́ pɛɛkɩ Tɑniyɛɛlɩ nɑ ɩ tɑɑpɑlɑɑ tɔtɔ sɩ pɑ kʋɣʋ-wɛ.
Ɩsɔ hʋlɑ Tɑniyɛɛlɩ kɛ wulɑʋ toosee
14 Wulɑʋ tɑŋlɑɑ nyʋɣʋ tʋ Aliyɔkɩ tʋ mpɑɑʋ sɩ, ɩ puki Pɑpiloni nyǝ́mɑ kʋɣʋ. Ɩlɛnɑ Tɑniyɛɛlɩ yɔɣɔtǝnɑ-ɩ tǝpɑmm nɑ lǝmɑɣɑsɛɛ. 15 Ɩ pɔɔsɑ-ɩ kɛ́ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ wulɑʋ sɑlǝkɑ wɛ toŋ kɛ mpʋ? Ḿpʋ́ɣʋ́ Aliyɔkɩ kɛɛsɑ-ɩ-tɩ. 16 Ɩlɛnɑ Tɑniyɛɛlɩ polo wulɑʋ kiŋ nɑ ɩ́ sǝlǝmɩ-ɩ sɩ: Hɑ-m wɑɑtʋ nɑ mɑ́ heeli-ŋ nyɑ́ toosee, nɑ ɑ hʋwɛɛ.
17 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑniyɛɛlɩ polɑ tǝyɑɣɑ kɛ kpɑkpɑɑ, nɑ ɩ́ heeli tɔm ntǝɣɩ ɩ tɑɑpɑlɑɑ Hɑnɑniyɑ nɑ Mikɑyɛɛlɩ nɑ Asɑliyɑ 18 nɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Ɩ́ wiinɑ ɩsɔtɑɑ Ɩsɔ, nɑ ɩ́ lɑ nɑ tǝ cɛkǝnɑ toosee ɑnɩ. Pǝ tɑɑ kɔɔ nɑ pɑ́ kʋ tɑ nɑ Pɑpiloni nyǝntɑɑ.
19 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ hʋlɑ Tɑniyɛɛlɩ kɛ kʋŋmɛsǝtʋ tǝnɛ ɩnǝɣɩ toosee tɑɑ kɛ́ ɑhoo. Ɩlɛnɑ ɩ́ sɑ ɩsɔtɑɑ Ɩsɔ sɩ:
20 Tǝ́ sɑ Ɩsɔ kɛ́ tɑm tɔɔ.
Ɩnǝɣǝlɛ lǝmɑɣɑsɛɛ tʋ nɑ toŋ tʋ.
21 Ɩnɩ ɩ lɑɣɑsǝɣǝnɑ yǝlɑɑ wɑɑtʋnɑɑ.
Ɩ cɑɣɑsǝɣɩ ɑwulɑɑ nɑ ɩ́ kʋsǝɣɩ-wɛ.
Nɑ ɩ́ hɑɑkɩ lǝmɑɣɑsɛɛ nyǝ́mɑ kɛ
lǝmɑɣɑsɛɛ nɑ pɑ́ cɛkǝɣǝnɑ.
22 Ɩnɩ ɩ kuliɣinɑ kʋŋmɛsǝm sɔsɔɔm tɔɔ.
Ɩ nɑɑɑkɩ sǝkpɛtʋɣʋ tɑɑ, ɩ wɛ nyɑɑlǝm tɑɑ.
23 Mɑ cɑɑnɑɑ Ɩsɔ mɑ sɑmɑ-ŋ.
Nyɑ́ hɑnɑ-m lǝmɑɣɑsɛɛ nɑ toŋ.
Mʋ tɑ kʋsǝlǝmʋtʋ nɑ tǝ nyɩ wulɑʋ toosee.
24 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Tɑniyɛɛlɩ polɑ Aliyɔkɩ kiŋ. Ɩnǝɣɩ wulɑʋ kɑ tʋwɑ sɩ ɩ́ kʋ Pɑpiloni nyǝntɑɑ. Ɩ polɑ ɩ kiŋ nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Yele nyǝntɑɑ mpɛ. Amɑ ponɑ-m wulɑʋ kiŋ nɑ mɑ́ heeli-ɩ ɩ toosee kʋsɛɣɛsǝtʋ.
25 Ḿpʋ́ɣʋ́ Aliyɔkɩ ponɑ Tɑniyɛɛlɩ kɛ wulɑʋ tɛɣɛ kpɑkpɑɑ. Ɩlɛnɑ Aliyɔkɩ tɔ wulɑʋ sɩ: Tɑ cɑɑ, mɑ hikɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tɑɑ kɛ́ nɔɣɔlʋ. Ɩnɩ ɩ kɑ heelinɑ-ŋ nyɑ́ toosee hʋwɛɛ.
Lɛɛsʋɣʋ ŋku wulɑʋ nɑwɑ ɩ toosee tɑɑ tɔ kʋ tɔm
26 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ pɔɔsɑ Tɑniyɛɛlɩ wei pɑ cuɣusɑɑ sɩ Pɛlǝtɑsɑɑ tɔ sɩ: Tɑmpɑnɑ n pǝsǝɣɩ nɑ ń kɛɛsɩ-m mɑ toosee nɑ ɑ hʋwɛɛ nɑ?
27 Ntɛnɑ Tɑniyɛɛlɩ sɩ: Tɑ cɑɑ, nyǝntʋ, yɑɑ pee nɑlʋ, yɑɑ tʋʋ, yɑɑ ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ tɔm nyǝntɑɑ kɑɑ pǝsɩ nɑ pɑ́ nyɩ-tɩ nɑ pɑ́ heeli-ŋ. 28-29 Amɑ Ɩsɔ wɛ ɩsɔtɑɑ nɑ ɩ́ kuliɣi kʋŋmɛlǝm tɔɔ. Ɩnɩ ɩ hʋlǝnɑ-ŋ mpi pɩɩ tɛ nɑ pǝ́ lɑ́ tɔ. Tɑ cɑɑ, n hǝntɑɑ, ɩlɛnɑ ń kpɑɣɑ hʋwɛɛ nɑ ń kɑlǝɣɩ nyɑ́ kɑwulɑɣɑ loosi. Ɩlɛnɑ Ɩsɔ wei ɩnɩ ɩ kuliɣi kʋŋmɛlǝm tɔɔ tɔ, ɩ́ hʋlɩ-ŋ mpi pɩɩ lɑ tɔ. 30 Ɩnɩ ɩ kulinɑ-m pǝ tɔɔ sɩ mɑ́ heeli-ŋ nyɑ́ toosee. Ɩlɛnɑ ń cɛkɛnɑ mpi pǝ cɔɔsǝɣɩ-ŋ nyɑ́ hʋwɛɛ tɑɑ tɔ. Tɔfɔ pǝ tɑɣɑ ɩsɩɩ mɑ tɛɛ lɛlɑɑ kɛ nyǝm se.
31 N toosɑɑ kɛ́ sɩ, n nɑ yʋlʋ lɛɛsʋɣʋ ɑnɑɑm nɔɣɔlʋ nɑ kʋ nyǝnʋɣʋ nɑ sɔɣɔntʋ. Pǝ́cɔ́ kʋ tee kɔkɔ kɛ sɔsɔm. 32 Kʋ nyʋɣʋ kɛ wʋlɑ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ́. Kʋ lɑŋlɛ nɑ kʋ ŋkpɑlɑsɩ kɛ liɣitee nyǝɣǝlʋɣʋ. Kʋ lotu nɑ kʋ tɑlɑ kɛ nyǝɣǝlʋɣʋ kʋsɛɛmʋɣʋ. 33 Nɑ kʋ nɔɔhɛɛ kɛ nyǝɣǝlʋɣʋ mɑɣɑmɑɣɑ. Kʋ nɔntɑɑlǝŋ sitɑ tiili-wɛɣɛ nyǝɣǝlʋɣʋ, tiili-wɛɣɛ cʋɣʋ. 34 N nyǝnɑɣɑ, ɩlɛnɑ pǝ́ lǝsɩ pǝlɛ nɑtǝlɩ nɑ pulɑɣɑ tɔɔ nɑ tǝ́ polo tǝ́ yɑɣɑ kʋ nɔɔhɛɛ timpi sitɑ nyǝɣǝlʋɣʋ nɑ cʋɣʋ tɔ, nɑ tǝ́ putiti-yɛ. 35 Ḿpʋ́ɣʋ́ lɛɛsʋɣʋ ŋkʋ kʋ hotɑ kpɑkpɑɑ. Nɑ cʋɣʋ nɑ nyǝɣǝlʋɣʋ mɑɣɑmɑɣɑ nɑ nyǝɣǝlʋɣʋ kʋsɛɛmʋɣʋ, nɑ liɣitee nyǝɣǝlʋɣʋ nɑ wʋlɑ pǝ yɔkɩ tǝnɑŋnɑŋ. Ɩlɛnɑ heelim kpɑɣɑ pǝ tǝnɑ ɩsɩɩ lɔɔtʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝlɛ nte tǝ yɑɣɑ lɛɛsʋɣʋ ŋkʋ tɔ tǝ lɑpɑ pʋɣʋ sɔsɔɔʋ nɑ tǝ́ su ɑntulinyɑ tǝnɑ.
36 Tɑ cɑɑ, nn nɑɑkɩ toosee ɑnǝɣǝlɛɛ? Mɑɑ heeli-ŋ pǝ hʋwɛɛ. 37-38 Nyɑɣɑlɛ lɛɛsʋɣʋ nyʋɣʋ wʋlɑ nyǝŋkʋ ŋkʋ. Nyɑ́ kǝlǝnɑ ɑwulɑɑ tǝnɑ. Ɩsɔtɑɑ Ɩsɔ hɑnɑ-ŋ kɑwulɑɣɑ nɑ toŋ nɑ teeli. Ɩ tʋ nyɑ́ niŋ tɑɑ kɛ́ ɑtɛ nyǝm, pɑɑ yǝlɑɑ, pɑɑ wontu. 39 Nyɑ́ wɑɑlɩ kɑwulɑɣɑ kɑɑ tɑlɑ nyɑ́ nyǝŋkɑ. Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ tooso nyǝŋkɑ wɛnnɑ ɩsɩɩ nyǝɣǝlʋɣʋ kʋsɛɛmʋɣʋ, kɑɑ tɔɣɔ ɑntulinyɑ tǝnɑ. 40 Liɣiti nyǝŋkɑ kɑ́ wɛɛ toŋ ɩsɩɩ nyǝɣǝlʋɣʋ mɑɣɑmɑɣɑ, ŋku kʋ yɔkǝɣɩ pǝ tǝnɑ tɔ. Kɑɑ yɔkɩ kɑwulɑsɩ tǝnɑ nɑ kɑ́ fɑɣɑ-sǝɣɩ hɔɣɔlɑsɩ. 41-42 Nɔntɑɑlǝŋ nɑ nɔmpee nɑ sitɑ tiiliɣi nyǝɣǝlʋɣʋ, nɑ tiiliɣi cʋɣʋ tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ kɑwulɑɣɑ ŋkɛ kɑɑ wɛɛ tɔm nɑɑlɛ. Kɑɑ wɛɛnɑ toŋ ɩsɩɩ nyǝɣǝlʋɣʋ, nɑ ɩcɑntʋ ɩsɩɩ cʋɣʋ. 43 Nɑ ɩsɩɩ n nɑʋ nyǝɣǝlʋɣʋ sitinɑ cʋɣʋ tɔ ḿpʋ́ɣʋ́ yǝlɑɑ kɑ mɑɣɑsɩ sɩ pɑ́ kpɛntɩ piitim kʋlʋmǝm nɑ ɑkpɑɣɑlɛ tɑɑ. Amɑ pǝ kɑɑ lɑ, teitei ɩsɩɩ nyǝɣǝlʋɣʋ nɑ cʋɣʋ pǝ tɑ tɑmsɩ tɔ.
44 Kɑwulɑsɩ nsɩ sɩ wɑɑtʋ tɑɑ kɛ́ Ɩsɔ kɑ́ kʋsɩ tɑm tɔɔ nyǝŋkɑ nɑkǝlɩ. Kɑɑ yɔkɩ sɩ tǝnɑ nɑ sɩ́ sɑɑlɩ yem. Nɑkǝlɩ kɑ kɑɑ kpɑ kɑ tɔɔ. 45 Nkɛɣɛlɛ pǝlɛ nte n nɑwɑ pǝ lǝsɑ pulɑɣɑ tɔɔ tɔ. Ntɛ tǝ yɔkǝnɑ lɛɛsʋɣʋ ŋkʋ kʋ nyǝɣǝtʋ, nɑ cʋɣʋ, nɑ wʋlɑ. Ɩsɔ Sɔsɔ lɑpǝnɑ nɑ ń nyɩ mpi pɩɩ lɑ tɔ. Toosee ɑnɩ ɑ wɛ tɑmpɑnɑ. A kʋsɛɣɛsǝtʋ kɑɑ sɑɑlɩ.
46 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ Nepukɑnɛsɑɑ hǝntɑ Tɑniyɛɛlɩ kɛ ɑtɛ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ sɩ: Ɩ́ fɛɛnɩ Tɑniyɛɛlɩ nɑ ɩ́ wɔpɩ-ɩ tulɑɑlʋnɑɑ. 47 Nɑ ɩ́ tɑsɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ mǝ Ɩsɔ kɛlɛ tɩɩŋ nɑ ɑwulɑɑ tǝnɑ Ɩsɔ. Ɩ kuliɣi kʋŋmɛlǝm tɔɔ, ɩsɩɩ n pǝsʋɣʋ nɑ ń heeli-m tɔ.
48 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ wulɑʋ kʋsɑ Tɑniyɛɛlɩ nyʋɣʋ. Ɩ lɑpɑ-ɩ kʋcɔɔŋ kʋpɑŋ pɑɣɑlɛ. Ɩ cɛlɑ-ɩ Pɑpiloni tɛtʋ tǝnɑ hɔɣɔlʋɣʋ tɑɣɑnʋɣʋ nɑ ɩ́ sɩɩ-ɩ nyǝntɑɑ tǝnɑ sɔsɔ. 49 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑniyɛɛlɩ sǝlǝmɑ wulɑʋ kɛ nɔɣɔ nɑ ɩ́ cɛlɑ Sɑtǝlɑkɩ, nɑ Mesɑkɩ, nɑ Apɛtɩ-Neko kɛ Pɑpiloni tɑɣɑnʋɣʋ. Ɩlɛnɑ Tɑniyɛɛlɩ nɑ́ɑ́ sɑɑlɩ wulɑʋ tǝyɑɣɑ tɑɑ.