Ikitaabo kyoꞌmuleevi
Yeremiya
Indangiriro
Yeremiya âli yiji ukuyandika amagambo manunu-manunu, akanatuheereza imiziizi mingi ísimisiizi amatwiri.
Yiki kitaabo kikayandikwa ku kyanya Abayuda bâli kola bagatwalwa imbohe. Nahano akalahiza Yeremiya kwo atayange, atanabute. Mukuba ikyanya Nahano agaahana Abahisiraheeri, booshi bagaminikwa (16.1-4).
Ku ndondeko, Yeremiya âli riiri mwira wa mwami Yosiya. Haliko, ikyanya Yosiya âli mali fwa, Yeremiya analashwa mu nyumba yeꞌmbohe, kiri na mu kishimo. Ikyanya akatee yandika ikitaabo kyage kya mbere, mwami Yoyakimu anakikera-kera, anakisingoola mu muliro, kyanatuma Yeremiya agayandika ikindi íkiri nga kyo. Kundu âli kizi teerwa naꞌbagoma, haliko Igambo lya Rurema lyâli kizi yaka mu mutima gwage nga muliro, atanahasha ukulivunyira mwo (20.9).
Uyo muleevi akagwanwa ayerekana ngiisi kwo Rurema agayiji nywana ikihango kihyahya naꞌbandu baage. Yibyo, biri mu yerekanwa mu 31.33-34a: «Nahano ashubi detaga kwokuno: “Yikyo kyanya, ikihango kyo nganywana naꞌBahisiraheeri, kyo kyekino: Imaaja zaani, ngola ngaziyandika mu menge gaabo, na mu mitima yabo. Ngaaba Rurema wabo. Nabo, banabe bandu baani. Ku yizo siku, ndaaye úwâye ki be niꞌgoorwa mbu ayigirize abaabo, kandi iri abatuulani baage, kwo bayige ibya Nahano. Si booshi bagaaba bakoli nyiji, ukulyokera ku batoohiri mwo, halinde ku bakulu. Naani, ngabakoga ibyaha byabo, ndanâye ki bikengeere.”»
Íbiri mwo ku bwofi
a) Rurema ahamagala Yeremiya (1)
b) Abayuda bakengulwa (2–38)
c) Akaaya keꞌYerusaleemu kashereezibwa lwoshi-lwoshi (39–45)
d) Amaleevi goꞌkutuka Abafirisiti, naꞌBamohabu, naꞌBahamooni, naꞌBahedoomu, naꞌBadamasiki, naꞌBahelamu, naꞌBababeeri (46–51)
e) Akaaya keꞌYerusaleemu kashereezibwa, Abayuda banatwalwa imbohe i Babeeri (52)
1
1 Yaga magambo gali ga Yeremiya, mugala Hirikiya. Yeremiya âli riiri wa mu bagingi ba mu kaaya keꞌHanatooti, mu poroveesi ya Binyamiini. 2 Yaga magambo, ikyanya Nahano akatangi múyereka go, mwami Yosiya mugala Hamooni âli mali hisa imyaka ikumi niꞌshatu, atwaziri ikihugo kyeꞌBuyuda. 3 Yeremiya anagenderera ukukizi gadeta ku kyanya mwami Yoyakimu mugala Yosiya âli koli twaziri mu Buyuda, kiri na ku mwezi gwa kataanu gwoꞌmwaka gwiꞌkumi na muguma gwoꞌgundi mugala Yosiya, Zedekiya. Ku yugwo mwezi kyo kyanya abatuulaga beꞌYerusaleemu bakatwalwa imbohe.
Nahano ahamagala Yeremiya kwo abe muleevi
4 Nie Yeremiya, Nahano akambwira kwokuno:
5 «Ikyanya ndazi kubumba mu nda ya nyoko, nâli koli kuyiji.
Ikyanya utâli zaazi butwa, nâli mali gwanwa nakutaluula,
nanakutoola kwo ugaaba muleevi mu binyamahanga.»
6 Naani, ti: «E Rurema Nahamwitu, si ngiri musore! Ndanazi hasha ukudeta bwija.»
7 Na wa Nahano, ti: «Nanga!
Utadete mbu ukiri musore.
Si ngiisi ho ngakulungika, ukwaniini ukuhagenda.
Na ngiisi magambo go ngakutekerera, ukwaniini ukukizi gadeta.
8 Hatanagire umundu yeshi ye ugakizi yoboha.
Si tuyamiinwi, nganakizi kulanga.»
Kwokwo, kwo Nahano adesiri.
9 Ha nyuma, Nahano anagolola ukuboko kwage, anambuma ku kanwa, anambwira:
«Lolaga! Amagambo gaani, ngola mu gabiika mu kanwa kaawe.
10 Buno, ngakuheereza ubushobozi hiꞌgulu lyaꞌmaami,
na hiꞌgulu lyeꞌbinyamahanga.
Ugakizi shikula, iri unahongola.
Uganakizi yondobeza, iri unasivya.
Na kwakundi, ugakizi yubaka, iri unabyala imbuto.»
Yeremiya abona amabone
11 Nahano anambuuzagya kwokuno: «E Yeremiya, biki ubwini?» Na wa naani, ti: «Mbwini itavi lyeꞌkiti kyoꞌbulaliizi, íkiri mu detwa Loozi.»
12 Nahano, ti: «Wabona bwija. Ngweti ngalaliira*1.12 Mu kiheburaniya, igambo «kulaliira» liri mu yuvwikana nga «loozi». bweneene, halinde ngiisi byo nadeta, bikwirage.»
13 Nahano anashubi mbuuza: «Bikagi kandi ubwini?» Naani, ti: «Mbwini amiiji mu nyungu, gali mu birira. Iyo nyungu iri ngunangulire imunda ndi, ukulyokera imbembe.»
14 Nahano, ti: «Yeyo munda imbembe, yo igalyokaga gobwe-gobwe, inashabukire ku bandu booshi ba mu kino kihugo. 15 Abandu ba mu yago maami gooshi geꞌmbembe, ngola ngababerangira. Abaami baabo bagayiji tereka ibitumbi byabo byoꞌbwami hoofi neꞌnyiivi zaꞌkaaya keꞌYerusaleemu. Yako kaaya, banakasokanane. Kiri noꞌtundi twaya twoshi tweꞌBuyuda, banatuteere. Kwokwo kwo nie Nahano ndesiri.
16 «Yabo Bahisiraheeri keera bakanjanda. Banakola mu yokera imizimu umubadu, iri banayikumba imigisi, kundu yibyo byoshi, boonyene bo bakagibaaja naꞌmaboko gaabo. Ku yukwo, ngola ngabatwira ulubaaja hiꞌgulu lya yago mabi gooshi go bali mu gira.
17 «E Yeremiya, uyibiikage ibiringiini, uyimuke! Na ngiisi magambo gooshi go ngakutekerera, ukizi babwira go. Utagire mbu ukizi bayoboha! Mukuba iri wangabayoboha, naani ngayami kuhemula imbere lyabo.
18 «Si ukulyokera zeene, ngweti ngakusikamya, ube ngaꞌkaaya kazitire. Unabe nga lwingo lweꞌkyuma, na nga nzitiro zeꞌmiringa. Ugakizi hagana naꞌbandu beꞌkihugo kyoshi, kiri naꞌbaami beꞌBuyuda, naꞌbatwali baabo, naꞌbagingi, naꞌbandi bandu booshi. 19 Na kundu bagakizi kuteera, ndaaye úgakuhima. Si nienyene tugakizi yamanwa, na ngizi kukiza.» Kwokwo, kwo Nahano adesiri.