8
Abakazi ábâli kizi tabaala Yesu
Ha nyuma, Yesu anakizi lenga mu twaya tuhamu, kiri na mu twaya tweꞌbishoola, iri anamenyeesa abandu hiꞌgulu lyeꞌMyazi Miija yoꞌbwami bwa Rurema. Neꞌkyanya âli kizi genda, âli riiri neꞌndumwa zaage ikumi na zibiri. Hâli riiri naꞌbakazi baguma, bo Yesu akakiza amalwazi gaabo, anabayimula na mweꞌbisigo. Mu kati kaabo, mwâli riiri Maryamu weꞌMagadala, ye akalyosa mweꞌbisigo birinda. Mwâli riiri na Yowana, muka Kuza, ye wâli yimangiiri ibindu bya Heroode. Mwâli riiri na Suzaana, naꞌbandi bakazi bingi. Yabo bakazi, bâli kizi tanga ku bindu byabo, mu kukizi tabaala Yesu naꞌbigirizibwa baage.
Umugani gwoꞌmubibi
(Mataayo 13.1-9; Mariko 4.1-9)
Abandu bingi bweneene banalyoka mu twaya twabo, banashololokera áhali Yesu. Iri bakahika, anabatwira umugani kwokuno: «Hâli riiri umuhiizi muguma, úkagendi biba imbuto zaage. Ulya muhiizi, iri akaba akola mu zibiba, nguma zanakizi twa mu njira, zanafinwa. Utunyuni twanayiji zirya.
«Izindi zanatwa mu lushegebwe. Kundu zikayami mera duba, haliko zanabula amiiji, zanabogama.
«Izindi zanatwa mu migenge. Iyo migenge, ikyanya ikakula, yanazishweshweteza.
«Izindi zanatwa mu luvu lwija. Neꞌkyanya zikayera, zanakizi yimbulwa kweꞌndete igana-igana.» Iri Yesu akayusa ukudeta kwokwo, anadeta kwiꞌzu lihamu: «Ngiisi úhiiti amatwiri goꞌkuyuvwa, ayuvwe!»
Yesu alimbuula umugani gwoꞌmubibi
(Mataayo 13.10-23; Mariko 4.10-20)
Abigirizibwa ba Yesu, banamúbuuza: «E mwigiriza, yugwo mugani, guloziizi ukudeta kuti?» 10 Anabashuvya: «Íbyâli bishamiri mu bwami bwa Rurema, mwehe keera mukabimenyeesibwa. Halikago abandi, ngweti ngababwira byo ku migani. Ku yukwo,
“ukulola, bagakizi lola. Haliko, batâye bone!
Ukuyuvwa, bagakizi yuvwa. Haliko, batâye sobanukirwe.* 8.10 Hisaaya 6.9.
11 «Gulya mugani, umugeeza gwagwo gwo gwogu: Zirya mbuto, liri Igambo lya Rurema. 12 Zirya mbuto nguma, ikyanya zikatwa ku butambi bweꞌnjira, biyerekiini umugani gwa ábali mu yuvwa Igambo lya Rurema. Haaho-haaho, Shetaani anayiji lijobola mu mitima yabo. Kwokwo, batanaki liyemeere, batanakizibwe.
13 «Zirya zindi ízikatwa mu lushegebwe, biyerekiini umugani gwa ábali mu yuvwa Igambo lya Rurema, banaliyakiire ku bushambaale. Haliko, bali mu ba nga mbuto ízitayisiizi imizi. Ha nyuma hiniini, bali mu gezibwa, banayami lijanda.
14 «Zirya zindi, ikyanya zikatwa mu migenge, biyerekiini umugani gwa ábali mu yuvwa Igambo lya Rurema. Haliko, ikyanya bali mu gerania, banabe bali mu yiloogeza ubugale, banali mu mirwa naꞌmifwije, kinatume lirya igambo ligabashweshwetera mwo, litanabe neꞌbitumbwe.
15 «Zirya zindi, ikyanya zikatwa mu luvu lwija, biyerekiini umugani gwa ábali mu yuvwa igambo lya Rurema ku mutima mwija, banabe bashenguusiri. Boohe, bali mu ba balikaniziizi, iri banaliyihangaana mwo, halinde linatongeke mu kati kaabo.
Byoshi bigamenyeekana ku bweranyange
(Mariko 4.21-25)
16 «Ndaaye úwangayasa itara, mbu analitumbikire kweꞌkitiri, kandi iri alifunda mu ngologooshi. Si ali mu libiika ku kiterekero. Kwokwo, ikyanya abandu bagayingira, bayami bona ulukereera.
17 «Kwo na kwokwo, ngiisi íbiki bishamiri buno, bigaki yerekanwa ku bweranyange. Na kundu biki bwikiirwi, bigaki biikwa ha bweruula.
18 «Ngiisi byo mugweti mugayuvwa, mubiyuvwirize bwija! Mukuba, iri umundu angaba akoli hiiti ikindu, ye gayushuulirwa kweꞌbindi. Haliko, iri angaba ndaakyo ahiiti, kiri na hyo atoniri kwo akoli hiiti, agahinyugutulwa.»
Banyandi beene wabo Yesu?
(Mataayo 12.46-50; Mariko 3.31-35)
19 Beene wabo Yesu, na nyina, banahika imunda ali, gira bamúbone, batanashobola ukumúyegeera, bwaꞌbandu bâli findiini bweneene! 20 Kyanatuma abandu baguma bagabwira Yesu: «Nyoko na beene winyu, bakoli yimaaziri ha mbuga. Baloziizi ukukubona.»
21 Yesu anabashuvya: «Abandu, iri bangayuvwa Igambo lya Rurema, banabe bagweti bagaagira nga kwo lidesiri, baabo bo bamaawe, bo na beene witu!»
Yesu ahoohya ikihuhuuta neꞌmidunda
(Mataayo 8.23-27; Mariko 4.35-41)
22 Lusiku luguma, Yesu anashonera mu bwato kuguma naꞌbigirizibwa baage, anababwira: «Tujabukage inyaaja!» Kwokwo, banayitundira mu nyaaja. 23 Neꞌri bakaba bakiri mu genda, Yesu anahunira. Yumwo mu nyaaja, mwanatuza ikihuhuuta kikayu. Yubwo bwato, bwanatondeera ukuyingira mwaꞌmiiji, halinde bwanahambiri zika.
24 Balya bigirizibwa ba Yesu, banayija ho ali, banamúsisimula, banamúbwira: «E nahamwitu, e nahamwitu! Tukola tugaakama, maashi!» Yesu anavyuka. Neꞌri akabona kirya kihuhuuta, anakikanukira. Anabwira neꞌrya midunda, kwo ihoge. Lyeryo, byanayami hoga, hanaba umunyerere, shwaa!
25 Yesu anabuuza abigirizibwa baage: «Aahago! Ka mutabiisiri Rurema kwoꞌbwemeere?» Iri bakayuvwa kwokwo, banayoboha, iri banasoomerwa! Banabuuzania, ti: «Mundu muki uno? Si agweti agakanukira kiri neꞌkihuhuuta neꞌmidunda, binayami músimbaha!»
Yesu akiza umusire weꞌGeraasi
(Mataayo 8.28-34; Mariko 5.1-20)
26 Yesu naꞌbigirizibwa baage, iri bakaba keera bajabuka inyaaja yeꞌGalilaaya, banahika mu kihugo kyaꞌBageraasi. 27 Neꞌri Yesu akashonooka mu bwato, anagwanana noꞌmundu muguma weꞌyo munda úwâli bambwirwi neꞌbisigo. Uyo musire, atâli tuuziri i kaaya. Si âli kola isiku nyingi, ali mu maherero, anali bukondwe.
28-29 Na bwo yikyo kisigo kyâli kizi múbambura, kyanatuma abandu bagakizi gira mbu bamúlange. Na kundu bâli kizi múshweka iminyororo neꞌmirinda, batanashobola. Birya byoshi, âli kizi biduutula! Yikyo kisigo, kinayami múhabulira mu kishuka.
Uyo mundu, mbu abonage Yesu, Yesu anabwira kirya kisigo kwo kimúshaage mwo. Lyeryo, kyanabanda akashiba, uyo mundu, anagwa mu magulu ga Yesu, anamúbwira kwiꞌzu lihamu, ti: «E Yesu, Mwana wa Rurema úli hiꞌgulu lya byoshi! Bikagi byo ndoziizi kwo? Nakuyinginga, utanyogogoze, maashi!»
30 Yesu anamúbuuza: «Iziina lyawe, we nyandi?» Umusire, ti: «Iziina lyani, nie Binoono.» Mukuba, ibisigo íbyâli múliiri mwo, byâli kanyegete. 31 Birya bisigo, byanayinginga Yesu kwo atabiyimule, mbu bigendi yiholobeka mu kirimbi-rimbi kyeꞌnakwere.
32 Na yaho ku higangazi, hâli ragiiri ulukuuli lweꞌngulube. Kwokwo, yibyo bisigo byanayinginga Yesu kwo abihanguule bigendi ziyifunda mwo. Neꞌri akabihanguula, 33 byanalyoka muꞌlya mundu, byanagendi yifunda mu lukuuli lweꞌngulube. Lulya lukuuli lwoshi lwanayami gendi yilasha mu nyaaja. Lwanakamira mwo.
34 Abangere baazo, ti yee! Banatibitira i kaaya, kiri na mu mbingiro, banagendi menyeesa abandu ngiisi íbyakoleka. 35 Kyanatuma abandu bagagumukira imunda Yesu, gira nabo bagendi biyibonera. Neꞌri bakahikaga ho ali, banagwana ulya mundu keera alyosibwa mweꞌbisigo, akoli bwatiiri ha magulu gaage. Akoli yambiiti, anakola mugumaana. Yabo bandu, ikyanya bakabona kwokwo, banagwatwa neꞌkyoba, 36 banabaganuulira ngiisi kwoꞌyo musire akizibwa. 37 Balya bandu booshi ba mu kihugo kyaꞌBageraasi, banagwatwa neꞌkyoba! Banahuuna Yesu kwo ashaagage mu kihugo kyabo. Kwokwo, anashonera mu bwato, anagaluka.
38 Ulya úshuba musire, anayinginga Yesu kwo bagendanwe. Halikago, anamúgalula, ti: 39 «Ugalukire i kaaya! Ugendi ganuulira abandu ngiisi kwo Rurema akugirira.» Ulya mundu, analyoka yaho, anagenda agaganuulira abandu booshi ba mu kaaya ngiisi kwo Yesu amúgirira.
Yesu akiza umukazi, aholoolola noꞌmunyere
(Mataayo 9.18-26; Mariko 5.21-43)
40 Iri Yesu akaba keera agaluka, anagwana abandu bingi bweneene bakoli múyiteziri, banamúyegereza. 41 Haaho, hanahulukira mundu muguma, iziina lyage ye Yahiro, umukulu weꞌnyumba yeꞌmihumaanano yaꞌBayahudi.
Uyo Yahiro, anafukama imbere lya Yesu, anamúyinginga kwo ayije mu mwage. 42 Mukuba, munyere wage weꞌkininga, âli kola bu fwa. Anâli riiri weꞌmyaka ikumi niꞌbiri naaho. Iri Yesu akaba akola mu gendaga yo, abandu booshi banagenda bagamúfindiriza bweneene.
43 Na mu kati kaabo, mwâli riiri umukazi, úwâli mali hisa imyaka ikumi niꞌbiri, ali noꞌbulwazi bwoꞌmududu. Na kundu âli mali mala ibindu byage byoshi ku bafumu, ndaaye úkashobola ukumúkiza.
44 Uyo mukazi anayija luto-luto ha nyuma lya Yesu. Neꞌri akahuma kwiꞌkano lyoꞌmulondo gwa Yesu, lyeryo, gulya mududu gwage gwanayami kama!
45 Yesu anabuuza: «Nyandi, úwambuma kwo?» Yabo bandu booshi, bananana kwo ndaaye úwamúhuma kwo. Peturu anabwira Yesu: «E maashi nahamwitu, si abandu bakoli kufindiriziizi, banagweti bagakuyisiriita kwo!» 46 Haliko, Yesu anadeta: «Ee! Halyagagi umundu úwambuma kwo! Nyuvwiti kweꞌmisi keera yanjaaga mwo.»
47 Ulya mukazi, mbu abone kwo ataki hiiti ubulyo bwoꞌkuyibisha, anayija imbere lya Yesu agweti agajuguma, anagwa mu magulu gaage. Neꞌri akaba akola imbere lyaꞌbandu booshi, anamúbwira íbyatuma amúhuma kwo, na ngiisi kwo ayami kizibwa.
48 Yesu anamúbwira: «E munyere wani, bwo umbiisiragi kwoꞌbwemeere, kyo kyatuma wakira. Ugendage noꞌmutuula!»
49 Iri Yesu akaba akiri mu deta, hanayija umundu ukulyoka imwoꞌyo mukulu Yahiro, anamúbwira: «E waliha, munyere wawe, keera afwa. Utaki tami luhya umwigiriza!» 50 Iri Yesu akayuvwa kwokwo, anabwira uyo Yahiro: «Utayobohe! Ubiike Rurema kwoꞌbwemeere naaho. Munyere wawe agaakira.»
51 Neꞌri Yesu akahika ha mwoꞌyo Yahiro, atanahanguula kwo habe ugundi ye bagayingiranwa, átali Peturu, na Yohana, na Yakobo, na yishe woꞌyo munyere, na nyina. 52 Na bwoꞌyo munyere âli mali fwa, abandu booshi bâli gweti bagamúlirira ku kimombo. Haliko, Yesu anababwira: «Mulekage ukulira! Uyu munyere atafwiri. Si ahuniiri naaho!» 53 Yabo bandu, iri bakayuvwa kwokwo, banatondeera ukumúshekeereza, ti shoshoo! Mukuba, bâli yiji kwo keera afwa.
54 Ulya munyere, Yesu anamúgwatira ku kuboko, anamúbwira: «E mwana wani, vyuka!» 55 Lyeryo ulya munyere, umutima gwanagaluka, anayami yimuka. Yesu anababwira kwo bamúheereze byo agaalya.
56 Balya babusi baage, iri bakabona kwokwo, banasoomerwa bweneene! Haliko, Yesu anabakomeereza kwo hatagirage mundu ye bagabibwira.

*8:10 8.10 Hisaaya 6.9.