9
Yesu atuma indumwa zaage ikumi na zibiri
(Mataayo 10.5-15; Mariko 6.7-13)
1 Yesu anahamagala indumwa zaage ikumi na zibiri, anaziheereza ubushobozi, anabahanguula kwo bakizi yimula ibisigo, banakize naꞌbalwazi. 2 Anazituma, gira zikizi genda zigayigiriza abandu hiꞌgulu lyoꞌbwami bwa Rurema, zinabe ziri mu kiza naꞌbalwazi.
3 Yesu anazibwira kwokuno: «Hatagirage kindu kyo mugatwala ku lugeezi, iba ngoni, kandi iri ludaha, kandi iri mukate, kandi iri fwaranga, kandi iri kyambalwa kya kabiri.
4 «Ngiisi nyumba yo mugayingira mwo, munabeere mwomwo, halinde ku lusiku lwo mugalyoka yaho. 5 Neꞌri abandu bangalahira ukumùyegereza, ikyanya mugalyoka mu yako kaaya kaabo, munabugumule ulukungu úluli ku magulu giinyu!*9.5 Kubugumula ulukungu úluli ku magulu, kuli kuyerekana kwo babatwikira kwo hiꞌgulu lyoꞌbuligo bwabo. Bube bumasi kwo mushuba yaho ha mwabo!»
6 Kwokwo, yizo ndumwa zanakizi genda zigalenga mu twaya, iri zinamenyeesa abandu Imyazi Miija. Zanakizi kiza abalwazi ba ngiisi handu.
Heroode agangaanwa hiꞌgulu lya Yesu
(Mataayo 14.1-12; Mariko 6.14-29)
7 Yibyo byoshi, ikyanya Yesu âli kizi bigira, umutwali Heroode anabiyuvwa, byanamúgangaana. Mukuba, abandu baguma, bâli gweti bagaadeta kwo Yohana woꞌkubatiiza ye wazuuka mu bafwiri. 8 Abandi, mbuꞌmuleevi Hiriya ye wayija. Na waꞌbandi, mbu gundi wa mu baleevi ba keera ye wazuuka.
9 Haliko, Heroode anadeta: «Si keera nꞌgasingula Yohana itwe! Aaho! Nyandagi uyo gundi, ye ngweti ngayuvwa kweꞌmyazi mwene iyo?» Kwokwo, Heroode anakizi gira kwo abonaane na Yesu.
Yesu ayigusa abandu bihumbi magana gataanu
(Mataayo 14.13-21; Mariko 6.30-44; Yohana 6.1-14)
10 Indumwa za Yesu, zanagalukira imunda ali, zanamúganuulira ngiisi byo zikagira. Haaho, anazitwala áhayiheriiri mu kaaya keꞌBetesahida. 11 Neꞌri abandu bakamenya ngiisi kwo agenda, banamúgwana yo. Anabayegereza bwija, anatondeera ukubaganuulira hiꞌgulu lyoꞌbwami bwa Rurema. Na ngiisi ábâli lwaziri mu kati kaabo, anakizi bakiza.
12 Iri hakaba kakola kabigingwe, abigirizibwa baage ikumi na babiri, banayiji múbwira: «E mwigiriza, hano tuli, muli mu kishuka. Aaho! Uhanguule yaba bandu, bagende mu twaya útuli hoofi, kiri na mu bishoola, gira lyo balonga ho bagahanda, balonge neꞌbyo bagaalya.»
13 Yesu anabashuvya: «Nanga! Mwehe mubaheereze byo bagaalya!» Nabo: «Si ndaabyo tuhiiti, ha nyuma lyeꞌmikate itaanu, neꞌfwi zibiri naaho. Ka uloziizi tugendi sumira yaba bandu booshi?» 14 Na mu yabo bandu, mwâli hisiri abashosi nga bihumbi bitaanu.
Yesu anababwira: «Mubwataze yaba bandu ndeeko-ndeeko, nga yaꞌbandu makumi gataanu-gataanu.» 15 Neꞌri bakababwataza, 16 Yesu, anayabiira irya mikate itaanu, na zirya fwi zombi, analegamira mwiꞌgulu, anadeta kongwa imwa Rurema. Neꞌri akabikoojola-koojola, anabiheereza abigirizibwa baage, gira nabo babigabulire abandu.
17 Balya booshi, banalya bweneene, halinde banadadaarwa. Neꞌkyanya abigirizibwa bakakuumania imisigala, yanayijuza ingega ikumi na zibiri, nywe!
Peturu adeta kwo Yesu ye Kirisito
(Mataayo 16.13-28; Mariko 8.27–9.1)
18 Lusiku luguma, ikyanya Yesu âli gweti agahuuna Rurema áhayiheriiri, anabuuza abigirizibwa baage: «Aaho! Abandu bagweti bagaadeta kwo ndi nyandi?»
19 Banamúshuvya: «Baguma, bali mu deta kwo we Yohana woꞌkubatiiza. Naꞌbandi, kwo we Hiriya. Naꞌbandi, kwo uli muguma wa mu baleevi ba keera úkazuuka.»
20 Yesu anashubi babuuza: «Haliko mwehe, mugweti mugaadeta kwo ndi nyandi?» Peturu anamúshuvya: «Wehe we ulya Masiya! Ee ma! Rurema ye kakutuma.»
21 Haaho, Yesu anabakomeereza kwo hatagire mundu ye bagabwira kwokwo. 22 Anababwira: «Umwana woꞌMundu, akwiriiri akizi libuzibwa ku njira nyingi. Agalahirwa naꞌbashaaja baꞌBayahudi, naꞌbakulu baꞌbagingi, naꞌbigiriza beꞌmaaja, anayitwe. Halikago, ku lusiku úlugira izishatu, anazuuke.»
23 Ha nyuma, Yesu anabwira booshi kwokuno: «Umundu, iri angalooza ukungulikira, akwiriiri ayilahire yenyene. Abetulage ikibambo kyage ngiisi lusiku, abuli ngulikira.
24 «Umundu, iri angalooza ukukizagya itwe lyage, ye galiteera. Haliko, iri angaliteera hiꞌgulu lyani, lyoki agalikiza. 25 Umundu, iri angalonga íbiri mu kihugo byoshi, anayiteere yenyene, bikagi byo agaaba ayunguka? Si ndaabyo!
26 «Umundu, iri angafwa ishoni hiꞌgulu lyani, na hiꞌgulu lyaꞌmagambo gaani, uyo yoꞌMwana woꞌMundu naye agazifwira ku kyanya âye yije mu bulangashane bwage, na mu bwa Yishe, na mu bwaꞌbaganda baage bataluule.
27 «Namùbwira ukuli, kwo mu yaba bandu ábayimaaziri hano, baguma batagaafwa, bátazi bona ubwami bwa Rurema!»
Yesu ahinduka ikikebe
(Mataayo 17.1-8; Mariko 9.2-8)
28 Iri Yesu akayusa ukudeta kwokwo, hanalenga nga siku munaana. Ha nyuma, anayabiira Peturu, na Yohana, na Yakobo, anabateramana ku mugazi, gira agendi huunira ho Rurema. 29 Neꞌkyanya akaba akola mu múhuuna, lyeryo ngana anayami hinduka ikikebe! Imirondo yage, yanaba pepeepe, yanalangashana bweneene!
30 Hanayami bonekaga abashosi babiri mu kati koꞌbulangashane, Musa na Hiriya. Yabo bombi, bâli gweti bagamúganuuza. 31 Banamúbwira ngiisi byo Rurema akamúshungikira, na ngiisi kwo agagendi fwira i Yerusaleemu.
32 Ku kyekyo kyanya, Peturu na yabo baabo bâli mali lembwa niꞌro, haliko, iri bakasisimuka, banabona kwo Yesu akola mu bulangashane! Banabona na yabo bashosi bombi, bakoli yimaaziri ha butambi lyage.
33 Yabo bombi, iri bakaba bakolaga mu músiga, Peturu anamúbwira: «E Nahamwitu, buli bwija bwo tuli hano. Aaho! Tuyubakage heꞌbitunda bishatu: kiguma kyeꞌmwawe, neꞌkindi kyeꞌmwa Musa, neꞌkindi kyeꞌmwa Hiriya.» Yibyo byo Peturu âli desiri, kwâli nga kudaada.
34 Ikyanya Peturu akaba akiri mu deta, hiꞌgulu lyabo, hanajooka ikibungu, kyanabazinga. Yabo bigirizibwa, banatondeera ukuyoboha bweneene! 35 Mu kirya kibungu, mwanahuluka izu, lyanadeta kwokuno: «Uyu ye Mwana wani. Nie kamútoola. Aaho! Mukizi múyuvwiriza.» 36 Yiryo izu, iri likayusa ukudeta, abigirizibwa ba Yesu banabona kwo akoli sigiiri yenyene.
Mu yizo siku, yibyo byoshi byo bakabona yaho, ndaaye mundu ye bakabiganuulira. Si banayihulikira naaho.
Yesu ayimula ikisigo mu mwana
(Mataayo 17.14-18; Mariko 9.14-27)
37 Iri bukakya, Yesu naꞌbaabo banalyokaga ku mugazi, banagwanana abandu bingi bweneene. 38 Mu kati kaabo, mwâli riiri mundu muguma, anayiberekaania kwiꞌzu, ti: «E Mwigiriza, we kongwa! Nakuyinginga undolere uno mwana wani weꞌkininga. 39 Ikisigo kiri mu múbambura, iri kinamúyamulula mu mútukumula. Niꞌfulo linakizi mútutumuka mu kanwa. Kigweti kigamúfuta-futa, kitanali mu múshagirira mwo. 40 Keera nꞌgayinginga abigirizibwa baawe kwo bakiyimule, banayabirwa.»
41 Yesu anadeta: «Mwe bandu ba kino kibusi, si mutabiisiri Rurema kwoꞌbwemeere, munakoli bihuusiri! Aahago! Tugayamanwa halinde mangoki? Nganakizi mùgooyera, halinde mangoki? Ndeetera uyo mwana wawe.»
42 Uyo mwana, mbu abaagage akiri mu yegeera Yesu, lyeryo ngana kirya kisigo kyanayami múnyanyaga haashi. Kyanamútukumula. Kundu kwokwo, Yesu anakikanukira, kyanatuma ulya mwana agayami kira. Yesu anamúgalulira yishe.
43 Balya bandu booshi, mbu babonage ubushobozi bwa Rurema kwokwo, banasoomerwa bweneene!
Yesu agwanwa adeta hiꞌgulu lyoꞌkufwa kwage
(Mataayo 17.22-23; Mariko 9.30-32)
Ikyanya yabo bandu bâli ki somiirwi, hiꞌgulu lya Yesu, anabwira abigirizibwa baage kwokuno: 44 «Ngiisi byo namumùbwira, mubiyuvwirize bwija! Umwana woꞌMundu agatangwa mu maboko gaꞌbandu.» 45 Yibyo Yesu akababwira, batanabisobanukirwa. Bâli bishirwi umugeeza gwabyo, banayoboha ukumúbuuza byo.
Nyandi úkuliiri abaabo?
(Mataayo 18.1-5; Mariko 9.33-37)
46 Mu bigirizibwa ba Yesu, mwanayimuka imbamba, mbu nyandi mu kati kaabo úkuliiri abaabo. 47 Ikyanya bâli gweti bagahambanwa, Yesu anayami menya ngiisi byo bâli toniri. Kyanatuma agayabiira umwana mwanuke, anamúyimangika ha butambi lyage. 48 Anababwira kwokuno: «Umundu, iri angayegereza umwana mwanuke kwiꞌziina lyani, iri nie ayegereza. Neꞌri anganyegereza, iri ayegereza noꞌlya úkanduma. Ngiisi útoohiri mu kati kiinyu, yoyo ye mùkuliiri!»
Ngiisi útali mu tuhangirira, iri ali uluhande lwitu
(Mariko 9.38-40)
49 Yohana anabwira Yesu: «E Mwigiriza, tukabona mundu muguma, agweti agayimula ibisigo kwiꞌziina lyawe. Twanamúlahiza, bwo atali muguma witu.» 50 Yesu anamúshuvya: «Mutaki shubi múbuza! Iri umundu angaba atali mu tuhangirira, iri ali uluhande lwitu.»
Abasamariya baguma balahira ukuyegereza Yesu
51 Yesu, ikyanya kyage kyoꞌkugalukira mwiꞌgulu kyâli koli yegeriiri. Kyanatuma agahiga kwo agendage i Yerusaleemu. 52 Anatuma indumwa mu kaaya kaguma kaꞌBasamariya, gira zigwanwe zamúteganulira ngiisi íbigamúgoora. 53 Haliko, yabo bandu beꞌyo munda banalahira ukumúyegereza, bwo âli riiri mu njira yoꞌkugenda i Yerusaleemu.
54 Abigirizibwa baage, Yakobo na Yohana, mbu babonage kwokwo, banamúbuuza: «E Nahamwitu, ka uloziizi tuhuune umuliro mwiꞌgulu, gubatibukire kwo, halinde gubajigiivye?» 55 Yesu anakebaanuka, anabakanukira. 56 Haaho, banagenda mu kandi kaaya.
Yesu ahanuula ábaloziizi ukumúkulikira
(Mataayo 8.19-22)
57 Yesu na yabo baabo, iri bakaba bakiri mu njira, mundu muguma anamúbwira: «Ngiisi ho ugakizi genda, ngakizi kukulikira!»
58 Yesu anamúshuvya: «Banyambwe, balyagagi neꞌmyobo. Noꞌtunyuni, tuli mu ba neꞌngisha. Haliko, Umwana woꞌMundu, yehe atahiiti kiri na ho angalambika itwe lyage!»
59 Yesu anabwira ugundi mundu: «Ungulikire!» Haliko uyo mundu, ti: «E Nahano, umbanguule ndee gendi ziika daata.» 60 Yesu anamúshuvya: «Uleke abafwiri babe bo bagaziika abafwiri baabo. Haliko wehe, ugendi menyeesa abandu hiꞌgulu lyoꞌbwami bwa Rurema.»
61 Ugundi naye, ti: «E Nahano, ngakizi kukulikira. Haliko umbanguule ndee gendi seezera imbaga yani i kaaya.» 62 Yesu anamúshuvya: «Umundu, iri angaba keera atondeera ukulima, anakebagane, iri ataki kwiriiri ukukola mu bwami bwa Rurema.»
*9:5 9.5 Kubugumula ulukungu úluli ku magulu, kuli kuyerekana kwo babatwikira kwo hiꞌgulu lyoꞌbuligo bwabo.