19
Waazanə ŋga Bulusə də Afisa
1 Ma saa'itə Apoolasə də Koorintiya, kə gi Bulusə aa Afisa da giŋwə. Makə mbu'i ci, ca lapaa hara ənji nə'unə davə. 2 Əŋki ci ka tii, “Makə vii unə gooŋga, kə upaa unə Malaaɓa Ma'yanə kwa?” Əŋki tii ka ci, “Pooshi. Mashimə ina fii taa tə'i Malaaɓa Ma'yanə.” 19.2 2.38; 8.16. 3 Bulusə a ləgwa ka tii, əŋki ci, “Aa, tsarə ŋgutə bapətisəma daa yiɓə ənji koona?” Əŋki tii, “Tsarə ətə ŋga Yoohana.” 19.3-4 18.25; Luka 3.3-4,16-17. 4 Ca ba ka tii, “Ma yiɓə bapətisəma ŋga Yoohana, ka ənjitə baanə ka Əntaŋfə putə ŋga 'waslyakəənatii. Amma kə bii Yoohana ka ənji *Isərayiila, see a vii tii gooŋga ka əndətə na uugya ba'ə ka shinə, waatoo Yeesu.” 5 Makə fii tii ha'ə, təya luu yiɓə bapətisəma də ləmə ŋga Yeesu Slandana. 6 Bulusə a kavə ciinəkii aanətii, Malaaɓa Ma'yanə a jima aagyanətii, təya waɓə də məshipətə uuranyinə, təya baaba sətə bii Əntaŋfə ka tii. 19.6 2.4. 7 Kə mbu'i tii bahə pu'u aji bəra'i nə ənjikii.
8 Ləgiɗə makkə ɗii Bulusə ka dzənə aasəkə *kuvə də'wa, ca waɓə yadə ŋgwalənə ka ənja, ca zhi'wa də haŋkalatii ka haala ŋga ŋwaŋuunə ŋga Əntaŋfə. 19.8 17.2; 28.23. 9 Amma kə təkuree hara ənji ka vii gooŋga acii ndalənə ŋga ədzəma, təya waɓə bwayakii aashi rəgwa ŋga Slandanə akəŋwacii daɓaala. Makə nee ci ha'ə, ca bwasee ka tii, ca fə'yagi tə ənji nə'unə, ca waɓə ka tii taa ŋgutə uusəra patə asəkə kuvə jaŋganə ŋga əndətə ɗii ləməkii Tirana. 19.9 9.2. 10 Fəzə bəra'i nə tii ka ɗanə ha'ə. Ənji hanyinə ŋga Asiya patə, Yahudiinə da hara slikərənə, kə fii tii waɓənə ŋga Slandana. 19.10 20.18.
Manjeevənə ŋga Sikəwa
11 Kə slənyi Əntaŋfə sə ŋga hurəshishinə ka shaŋə dacii Bulusə. 19.11-12 2.22. 12 Ha'ə ənjə a ŋgərə kəjeerənə da aləbuta ka taɓətə də shishinəkii, ənjə a kərə ka ənji bwanea, təya mbəɗə. Ginaajiinə əsə, təya shigi ashitii. 13 Tə'i hara *Yahudiinə ətə ca wiigi'i ka vəra ka vəra, kə ɗii tii gazhi'waanə ŋga əsətə ləmə ŋga Yeesu kaa təya mbəɗəpaa də ənjitə da i ginaaji ashitii, təya ba ka ginaaji, “Agi banə nə nyi ka hə də ləmə ŋga Yeesu ətə ci Bulusə a waaza, bwasee ka əndətsa!” 19.13 3.6; Luka 9.49-50.
14 Tə'i manjeevənə ŋguyirənəkii məɗəfə ŋga maɗuunə *limanə ŋga Yahudiinə ətə ɗii ləməkii Sikəwa; da i tii ca ɗaaɗa ha'ə. 15 Ma ka əndə'i uusəra, ginaaji a ba ka tii, “Kə shii nyi tə Yeesu, kə shii nyi tə Bulusə əsə. I wu saŋə nuunə noona?” 19.15 16.17. 16 Wata əndə ginaajitə a kulaanə ka tii palee ka ŋgeeriitii patə, ca ɗaaɗavə ka tii uyiginə, ca tsaatsagi kəjeerənə ashitii. Təya gimagi asii gakii, təya huyi. 17 Patənə ŋga ənji də Afisa, kə fii tii sətə slənyi, Yahudiinə da hara slikərənə. Ha'ə kə lagi ədzəmətii, ənjə a ɗuunətə ləmə ŋga Slandanə Yeesu. 19.17 5.11. 18 Laŋə agi ənjitə vii gooŋga əsə shi ka baanə ka Əntaŋfə akəŋwacii ənji patə, təya baabagi bwaya uushi'iitə nji təya ɗaaɗa. 19 Ənji laŋə əsə agi ənji ɗaaɗa sə ŋga hiila kira ləkaləkatənyinatii, təya ətsagi akəŋwacii ənji patə, təya ɓaanatə kwaɓakii, waatoo, *hwaslə dəbu'u tufə pu'unə. 20 Ha'ə cakə waɓənə ŋga Slandanə gərənə aakəŋwə aakəŋwa də ŋgeerənə dagi baawəɗaakii. 19.20 2.41.
Kəɗənə ŋga waɓənə də Afisa
21 Ma daba'ə ha'ə, wata Bulusə a ɗa aniya ŋga dzənə aanə hanyinə ŋga Makiduuniya da ŋga Akaya, ca mbu'ugərə aa Urusaliima. Ca ba, “Maɗa kə mbu'i nyi, tyasə ka dzənə nə nyi aa Rooma.” 19.21 23.11; Rooma 1.10,13. 22 Wata ca sləkee ka ənji tsakənə tə ci bəra'i aa Makiduuniya, waatoo Timooti da Irasəta. Ma ci naakii, kə cakə ci baneenə gi'u davə anə hanyinə ŋga Asiya.
23 Ma ka saa'ikii, kə ma'i maɗuunə haala də Afisa putə ŋga rəgwa ŋga Slandana. 19.23 9.2; 2 Koor. 1.8. 24 Ma dava, tə'i əndə'i əndə ətə ɗii ləməkii Dimitəriya. Ma ca, əndə ɓələnə nə ci, agi ɓələnə nə ci pusha tə kuvə uuləmə ətə ɗii ləməkii *Arətimi. Ma slənətsa, agi upaanə nə tii kwaɓa laŋə da ənji slənaakii. 19.24 16.16. 25 Ma ka əndə'i uusəra, wata ca dzatə də ənji slənaakii da hara ənjitə ca slənə tsarə slənəkii, əŋki ci ka tii, “Kə shii unə, agi slənənə gaamə caama upaa kwaɓa laŋə. 26 Kə nee unə, una fa də liminuunə əsə oo'i, kə zə'wee Bulusətə ka nə ŋga ənji laŋə də banə oo'i: ma əntaŋfənə ətə ci ənjə a ghənə də ciinə, əntaa sə ŋga paslənə nə ci. Əntaa wata ganə də Afisa tanə əsə, amma agyanə hanyinə ŋga Asiya patə cii kəya waɓə ha'ə. 19.26 17.29. 27 Maa kə nyi'u ənji ha'ə makə ətsa, ka saaweenə nə ənji ka slənə gaamə. Əntaa wata ətsə tanə əsə, amma ka ndzaanə nə kuvə ŋga maɗuunə Arətimi ka uushi zaɓə. Ki ka nətə maa, ka əteenə nə ki ka məghərəvənatə. Taa ŋgahi agi paslənə nə ənji tə ki anə hanyinə ŋga Asiya da patənə ŋga duuniya, patə da ha'ə ka bwaseenə nə ənji ka ki.”
28 Makə fii tii ha'ə, kə zhima tə tii a səkətii ka shaŋə, təya ka vurənə, təya ba, “Ma Arətimi ŋga ənji Afisa, maɗuunəkii nə ki ka shaŋə.” 29 Wata vəranə a gwazəgi, təya kəsə tə i Gayusə da Arisətarəkusə. Ənji Makiduuniya nə tii, guvii-wiinyinə ŋga Bulusə nə tii əsə. Təya kərə tə tii də kwasənə aasəkə babara ŋga ɓuurənə. *19.29 Arisətarəka: 20.4; 27.2; Kwal. 4.10. 30 Ma Bulusə, kə mwayi ci dzənə aakəŋwacii daŋkana, amma ənji nə'unə a təŋapaa tə ci. 31 Ha'ə əsə, hara madiigərənə ŋga hanyinə ŋga Asiya, waatoo guviinə ŋga Bulusə, a sləkee ka kədiinə aciikii, ga ca dzə aasəkə babara ŋga ɓuurənə. 32 Ma saa'ikii, daŋkana patə, makəɗəkii nə tii ka shaŋə. Taa wu patə, wazəna. Hara ənjə a ba əndə'i uushi pamə, hara ənji əsə, pamə nə natii. Laŋənatii, mashiimə tii sətə dzatə tii də nə ka putakii. 33 Tə'i əndə'i əndə davə, ɗii ləməkii Aləkəsandəra. Hara ənjə a ba ka ci sətə ɗii. Wata Yahudiinə a kavə tə ci aakəŋwacii ənja. Ca maɗee ka ciinəkii kaa ca ba ka daɓaala dalila ŋga haalatsa. 34 Amma, makə fii tii, əndə Yahuda nə ci, təya maɗee ka uuratii patə, ha'ə ŋga tibisə bəra'i, təya ba, “Ma Arətimi ŋga ənji Afisa, maɗuunəkii nə ki ka shaŋə!”
35 Ma ka muudinə, kə dədəkəpaa əndə naahənə ŋga vəranə tə daŋkana, əŋki ci, “Unə ənji Afisa, wu saŋə nə əndə mashiimə oo'i, vəranə ŋga Afisa ca haɗagi də kuvə ŋga Arətimi maɗuunəkii da malaaɓa faaratə kulyagərə dadagya? 36 Makə pooshi rəgwa ŋga ushapaa uushi'iitsa, see a ndzaa unə kəɗa'ə, goona kwasə. 37 Acii kə kiroonə ənjinə aa hanə. Wiinə mahərəmə tii asəkə malaaɓa kuvə ŋga Arətimi, taa waɓə bwaya uushi'inə aashitə. 38 Maɗa ma Dimitəriya da ənji slənəshinaakii, tə'i tii da kərə gəŋwanə ŋga əndə'i ənda, furəŋə nə kuvə gəŋwanə, watiitsə ənji la gəŋwanə əsə. Wa təya kərə gəŋwanatii. 39 Amma, maa əndə'i uushi pamə cuuna alə, ka haɗatəginə nə ənji aakəŋwa agi mətərəkinə. 40 Acii maŋgwaləkii niinə ka luu gəŋwanə ŋga wazəənə ŋga ənshinə, makə pooshi amə ka mbeenə ka dzəgunətə dalila ŋga wazənəkii.” 41 Makə uugi ci baginə ha'ə, ca ba ka daŋkana, wa təya təəkəgi.
19:2 19.2 2.38; 8.16.
19:3 19.3-4 18.25; Luka 3.3-4,16-17.
19:6 19.6 2.4.
19:8 19.8 17.2; 28.23.
19:9 19.9 9.2.
19:10 19.10 20.18.
19:11 19.11-12 2.22.
19:13 19.13 3.6; Luka 9.49-50.
19:15 19.15 16.17.
19:17 19.17 5.11.
19:20 19.20 2.41.
19:21 19.21 23.11; Rooma 1.10,13.
19:23 19.23 9.2; 2 Koor. 1.8.
19:24 19.24 16.16.
19:26 19.26 17.29.
*19:29 19.29 Arisətarəka: 20.4; 27.2; Kwal. 4.10.