4
Yeesu da mitə *Samariya
Yoo, kə fii *Farisanyinə oo'i, ma ənjitə ca nə'u tə Yeesu, ca ɗa ka tii bapətisəma, kə palee ka ətə ŋga Yoohana. 4.1-2 3.22. Ma Yeesu, ma ci saakii də ciinəkii, paa ci ɗii ka ənji bapətisəma, amma lyawarənaakii ɗaaɗii ka tii. Makə mbu'i aalimə Yeesu nə sətə ci ənjə a baaba ha'ə, ca maɗə anə hanyinə ŋga Yahudiya, ca ənə saakii aanə hanyinə ŋga Galili. Ma taabu'u mbu'unəkii aanə hanyinə ŋga Galili, see a dzə ci danə hanyinə ŋga Samariya. 4.4 4.9; Luka 9.52; 17.11,16; Slənə 8.4-25.
Makə mbu'i ci aanə hanyinə ŋga Samariya, ca dzə aasəkə vəranə ŋga Sikarə. Ma vəranəkii, pooshi dzaɗə da babaratə shi Yakubu a vii ka uuzənaakii Yusufu. 4.5 'Wat. 33.19; 48.22. Tə'i gu'u ma'inə ŋga Yakubu davə. Makə zhaarə Yeesu acii wiinə, ca ndzaanə ama gu'u ma'inəkii. Ma mbu'i ci aa dəvə, uusəra takərə.
Wata mitə Samariya a shi ka əgə ma'inə. Əŋki Yeesu ka ki, “Ndii ka nyi ma'inə kaa nya sa.” Ma saa'ikii, kə pyalə lyawarənaakii aasəkə vəranə ka ira zəma. Əŋki miitə ka ci, “Əndə Yahuda nə hə, nyi boo mitə Samariya nə nyi. Iitə daa kədiinəku ma'inə aciikya?” Ma bii ki ha'ə, acii ma *Yahudiinə, pooshi tii ka adə zəmə ka ha rəŋwə da ənji Samariya. 4.9 2 Meem. 17.29-41; Ees. 4.1-3; Mat. 10.5; Luka 9.52-53. 10 Wata Yeesu a ba ka ki, “Maɗa kə shii hə viinə ŋga Əntaŋfə, ha shii taa wu nə əndənə ca kədii ma'inə aciiku, kaɗa hə kədii ma'iitə ca vii əpinə aciikii, ca vii ka hə.” 4.10 4.26; 7.37. 11 Əŋki miita, “Maləma, pooshi sə ŋga əlya də ma'inə aciiku. Wiinə əsə kurəŋə dərəva nə gu'u ma'iina. Da saŋə shii hə hatə cii kwa upaa ma'iitə ca vii əpina? 12 Dzədzəshi'iniinə Yakubu vii keenə gu'u ma'iina. Ci saakii da manjeevənaakii da gəna əpinaakii patə, ganə njii təya sa ma'inə. Kə palee hə ka ci kwa?” 4.12 8.53. 13 Yeesu a ba ka ki, “Taa wu sii ma'iitsa, ka ənənə nə meegiirənə ka ɗanə tə ci. 4.13-14 6.35; 7.37. 14 Amma taa wu sii ma'iitə nii kya vii ka ci, pooshi meegiirənə ka ɗanə tə ci ma'ə shaŋə. Ma ma'iitə nii kya vii ka ci, ka ndzaanə nə ci ashikii ka ginə ŋga ma'inə, ca vii ka ci əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə.” 15 Əŋki miita ka ci, “Maləma, vii ka nyi ma'iitsa! acii ga meegiirənə a ɗii tə nyi ma'ə, nya mbəɗə acii shinə ka əgə ma'inə aahanə.” 4.15 6.34.
16 Əŋki Yeesu ka ki, “Duu ka 'wanə tə ŋgurəku, una shi da ci.” 17 Əŋki ki ka Yeesu, “Pooshi ŋgurəki.” Əŋki Yeesu ka ki, “Tə'i gooŋga ashiku makə bii hə pooshi ŋgurəku. 18 Tufə ɗii hə ŋguyirənə. Ma ŋgurətsə ɗii hə atsakii ŋga əna, əntaa ŋgurəku ŋga tantanyinə. Kə bii hə gooŋga.” 19 Əŋki miita, “Maləma, asee *anabi nə hə. 4.19 9.17; Mat. 21.46. 20 Ma dzədzəshi'iniinə ənji Samariya, agyanə giŋuutsə njii təya paslə tə Əntaŋfə. Amma ma unə Yahudiinə, ma cuuna ba, tyasə see də Urusaliima paslə nə ənji tə ci.” 4.20 Dzək. 12.5-14; Jab. 122.1-5. 21 Yeesu a ba ka ki, “Mina, luuvə ka nyi, tə'i saa'i na shi ətə pooshi ənji na ndərə aanə giŋuutsa, taa dzənə aa Urusaliima ka paslənə tə Daadə. 22 Ma unə ənji Samariya, pooshi unə shii tə əndətə cuuna paslə tə ci. Amma ma inə Yahudiinə, kə shii inə tə əndətə ciina paslə, acii dacii Yahudiinə ci luupaanə a shi ka ənja. 4.22 Isaa. 2.3; Oob. 17; Rooma 9.3-4. 23 Amma tə'i saa'i na shi, kə uugi saa'ikii mbu'yanə maa. Ma saa'ikii, ma ənji paslənə tə Daadə də gooŋga, ka paslənə nə tii tə ci də ŋgeerənə ŋga Ma'yanaakii, təya paslə tə ci də gooŋga makə sətə kaɗeesəkə ka ci. Tsarə ŋga ənjitsə ci Daadə a moo təya paslə tə ci. 4.23-24 3.3-8; 2 Koor. 3.17; Fil. 3.3. 24 Ma Əntaŋfə, Ma'yanə nə ci. See də ŋgeerənə ŋga Ma'yanaakii paslənə ənji tə ci, təya paslə tə ci də gooŋga.” 25 Əŋki miitə ka ci, “Kə shii nyi ka shinə nə Mataɗəkii ətə ci ənja a 'wa Aləmasiihu. Maɗa kə shi ci, kadə nii kəya ɓaarii keenə patənə ŋga uushi'inə.” 4.25 1.41; 4.29; 7.26; 11.27. 26 Yeesu a ba ka ki, “Wanyinə ca waɓə da hə.” 4.26 9.37.
27 Ma ca uudəpaa waɓənə ha'ə, wata lyawarənaakii a ənya. Makə lapaa tii tə ci ka waɓənə da miita, kə ɗii ka tii ka sə ŋga hurəshishinə. Amma pooshi əndə agitii ləguyi ka mitə taɗa mi cii ta uuɗə, taa ləgwanə ka Yeesu, taɗa ka mi cii kəya waɓə da ki.
28 Wata miitə a bwasee ka uuda ma'inatə ama gu'u ma'iita, kya palə aasəkə vəranə, kya dzə ka banə ka ənji, əŋki ki, 29 “Shoomə, nda neemə ka əndə baabagi ka nyi patənə ŋga sətə shi nya ɗaaɗii. Matuu ci nə Aləmasiihu nii?” 4.29 Mat. 12.23. 30 Makə fii ənji ha'ə, wata təya maɗə, təya palə ka lanə tə Yeesu.
31 Ka saa'ikii ha'ə, wata lyawarənaakii a ba ka ci, əŋki tii, “Maləma, wiinə zəmə, zəmuu.” 32 Amma ca ba ka tii, “Ma nya, tə'i zəmaaki ŋga zəmənə ətə pooshi unə shii tsarəkii.” 33 Wata lyawarənaakii a waɓə ahadatii, əŋki tii, “Tə'i əndə kira ka ci zəmə kwa?” 34 Əŋki Yeesu ka tii, “Ma zəmaaki, ci nə ɗa sətə ci Əndətə sləkee ka nyi a moo nya ɗa, nya mbu'utəgi də slənaakii. 4.34 6.38; 8.28; 12.49-50; 14.31; 15.10; 17.4. 35 Pooshi unə agi banə, mbəɗaanə ləgiɗə ənfwaɗə kaa ənjə a slənə cifanə kwa? Amma wanyinə ka banə koonə, tsaaməmə ŋga'ə asəkə rə, kə uugi cifanə ɗanə. 4.35 Mat. 9.37; Səniinə 14.14-20. 36 Ma əndə slənə cifanə, kə uugi ci nee ka bwatya ŋga slənaakii. Agi kiranə nə ci ənji kaa təya upaa əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. Acii ha'ə, ma əndətə sha ləgii da əndətə ca slənə cifanə, ka ɗanə nə tii maŋushinə kyakya'ə. 37 Gooŋga nə sətə ci ənjə a ba, ‘tsaŋə nə əndə ləganə, tsaŋə nə əndə slənə cifanə.’ 4.37 Mika 6.15. 38 Ma nya, kə sləkee nyi koonə, koona slənə cifanə asəkə rətə pooshi unə sha slənyi davə; hara ənji slənyi davə. Ma unə, agi upaa nuunə bwatya ŋga slənatii.”
39 Ma asəkə vəraata, ənji Samariya laŋə vii gooŋga ka ci putə ŋga waɓənə ŋga miita ətə bii kya, “Kə baabagi ci ka nyi patənə ŋga uushi'iitə shi nya ɗaaɗii.” 40 Makə shi tii aaɓii Yeesu, təya kədii tə ci kaa ca banee da tii. Wata təya banee bəra'i. 41 Laŋə əsə nə hara ənji vii gooŋga putə ŋga waɓənaakii. 42 Əŋki tii ka miita, “Əntaa putə ŋga waɓənaaku ciina vii gooŋga ma'ə. Acii inə də neenə na, kə fii inə amakii, kə shii inə əsə, ci weewee nə Maluu ŋga *duuniya.” 4.42 1 Yooh. 4.14.
Mbəɗəpaanə ŋga Yeesu də uuzənə ŋga əndə'i gawa
43 Ma daba'ə baneenaakii bəra'i davə, ca maɗə, ca palə aanə hanyinə ŋga Galili. 44 Acii ci saakii kə bii ci, pooshi ənji ka ɗuunətənə tə *anabi gakii də vəra. 4.44 Mat. 13.57. 45 Makə mbu'i ci aanə hanyinə ŋga Galili, kə liwə ənji Galili tə ci, acii kə shi təya nee ka slənaakii də Urusaliima agi kumənə ŋga Pasəka. Acii tii maa, kə gi tii ka kumənəkii. 46 Wata ca ənə aa Kana anə hanyinə ŋga Galili, hatə shi ca zhi'wee ka ma'inə ka ma'i inaba.
Ma ka saa'ikii, tə'i əndə'i maɗuunə əndə ŋga ŋgwaməna, ətə ɗii uuzənaakii gwakə də Kafarənahumə. 4.46-53 Mat. 8.5-13.4.46 2.1-11. 47 Makə fii ci oo'i, kə shi Yeesu daga anə hanyinə ŋga Yahudiya aanə hanyinə ŋga Galili, wata ca dzə aaɓiikii ka kədiinə tə ci kaa ca dzə ka mbəɗəpaa ka ci də uuzənaakii, acii ama wu nə uuzənəkii. 48 Əŋki Yeesu ka ci, “See maɗa nee unə ka sə ŋga hurəshishinə zəku'i, taabu'u vii nuunə gooŋga ɗii əna.” 4.48 Mar. 13.22; 1 Koor. 1.22. 49 Əŋki gawətə ka ci, “Maɗuuna, shiwa taabu'u əntənə uuzənaaki.” 50 Yeesu a ba ka ci, əŋki ci, “Duu saaku. Kə mbə'i uuzənaaku.” Kə luuvə əndətə oo'i, gooŋga nə sətə bii Yeesu ka ci, wata ca palə saakii.
51 Ma ci ma'ə ka dzənə a rəgwa, wata kə lapaa maviinaakii tə ci, əŋki tii ka ci, “Kə mbə'i uuzənaaku.” 52 Ca ləgwa ka tii, taɗa ŋgutə saa'i 'watəgi ci upaa mbəɗənə. Əŋki tii ka ci, ŋga mbəɗə gwaŋaanə ŋga uusəra əpigi tsəfənə ŋga shishinəkii. 53 Wata dii uuzəətə a buurətə oo'i, weewee agi saa'ikii bii Yeesu ka ci, “Kə mbə'i uuzənaaku.” Wata tii da yaakii patə, kə vii tii gooŋga ka Yeesu. 4.53 2.23. 54 Ətsə nə bəra'inə ŋga slənə sə ŋga hurəshishiitə ɗii Yeesu anə hanyinə ŋga Galili ənyanaakii danə hanyinə ŋga Yahudiya. 4.54 2.11.

4:1 4.1-2 3.22.

4:4 4.4 4.9; Luka 9.52; 17.11,16; Slənə 8.4-25.

4:5 4.5 'Wat. 33.19; 48.22.

4:9 4.9 2 Meem. 17.29-41; Ees. 4.1-3; Mat. 10.5; Luka 9.52-53.

4:10 4.10 4.26; 7.37.

4:12 4.12 8.53.

4:13 4.13-14 6.35; 7.37.

4:15 4.15 6.34.

4:19 4.19 9.17; Mat. 21.46.

4:20 4.20 Dzək. 12.5-14; Jab. 122.1-5.

4:22 4.22 Isaa. 2.3; Oob. 17; Rooma 9.3-4.

4:23 4.23-24 3.3-8; 2 Koor. 3.17; Fil. 3.3.

4:25 4.25 1.41; 4.29; 7.26; 11.27.

4:26 4.26 9.37.

4:29 4.29 Mat. 12.23.

4:34 4.34 6.38; 8.28; 12.49-50; 14.31; 15.10; 17.4.

4:35 4.35 Mat. 9.37; Səniinə 14.14-20.

4:37 4.37 Mika 6.15.

4:42 4.42 1 Yooh. 4.14.

4:44 4.44 Mat. 13.57.

4:46 4.46-53 Mat. 8.5-13.

4:46 4.46 2.1-11.

4:48 4.48 Mar. 13.22; 1 Koor. 1.22.

4:53 4.53 2.23.

4:54 4.54 2.11.