5
Mbəɗəpaanə ŋga Yeesu də mahurəməsə ənda
Ma daba'ə ətsa, tə'i kumənə ŋga *Yahudiinə də Urusaliima. Wata Yeesu a maɗə, ca palə aadəvə. Ma davə asəkə vərana, tə'i ma'inə kədəhə da uura mayi ŋga vəranə ətə ci ənjə a 'wa uura mayi ŋga bagiinə. Ma ma'iitsa, Beetasəda ci ənjə a 'wa də uura *Ibəraaniya. Tə'i ədzəwanyinə tufə davə. Ma atsakii, tə'i maɓərəhə ənji laŋə pərəɓə pərəɓə, muurəfinə da mahurəməsə ənja, da maɓiiyi ənja. [Waatoo, ka gəra gwazənə ŋga ma'inəkii nə tii. Acii anəkii anəkii nə malaa'ika ŋga Slandanə ka dzəgərənə aagi ma'inəkii ca gwazee. Maɗa kə gwazee ci, ma maɓərəhə əndətə 'watəgi dzəgərənə aagi ma'inəkii, ka mbəɗənə nə ci acii taa ŋgutə tsarə ŋga bwanea ca ɗa tə ci.]
Tə'i əndə'i əndə davə, fəzə makkə pu'unə aji tighəsə nə ci gwakə ka bwanea. Wata Yeesu a lapaa tə ci davə pərəɓə, kə shii Yeesu laŋənə ŋga fəzətə ɗii ci makə gwakə ci ka bwanea. Wata ca ləgwa ka ci, “Ŋga'ə ka hə kaa ha mbəɗə kwa?” Əŋki əndə bwaneatə ka ci, “Daada, maɗa kə gwazee ənji ka ma'inə, pooshi əndə ŋgərəgərənə tə nyi aagikii. Ma nya ɗa gazhi'waanə ŋga dzəgərənə aagikii, wata əndə'i əndə a takəŋwagərə ka nyi.” Yeesu a ba ka ci, “Maɗətə, ŋgəruu ədzaaku, ha wii.” 5.8-9 Mat. 9.6-7.
Pii wata əndətə a mbəɗəgi; ca fuuɗətə ədzaakii, ca 'watəgi wiinə. Asee ma uusərakii, *uusəra ŋga əpisəka. 5.9 5.16,18; 7.21-22; 9.14; Mar. 2.27-28. 10 Wata əŋki Yahudiinə ka əndətə, “Uusəra ŋga əpisəkə ənshinə, pooshi *bariya kapaa ka hə rəgwa ŋga wiinə da i ədzaaku.” 5.10 Shig. 20.8-10; Irim. 17.21-22. 11 Əŋki əndətə ka tii, “Əndətə mbəɗəpaa də nyi bii ka nyi, fuuɗətə ədzaaku, ha wii.” 12 Əŋki tii ka ci, “Wu saŋə nə əndətə bii ka hə, fuuɗətə ədzaaku, ha wiya?” 13 Amma ma əndətə mbəɗəpaagi Yeesu tə ci, pooshi ci shii tə Yeesu, acii kə itəgi Yeesu saakii, makə ɗii ci laŋə dərəva nə ənji davə. 5.13 6.15; 11.54; 12.36; Mat. 8.18; 13.36.
14 Ma daba'ə ha'ə, wata Yeesu a lapaa tə əndətə asəkə yi ŋga Əntaŋfə, əŋki ci ka ci, “Fatə ŋga'ə, wiitsə kə mbə'i hə. Ga ha slənə 'waslyakəənə ma'ə, acii ga sətə palee ka ətsə a ɗii tə hə.” 5.14 Mat. 9.2; Yak. 5.16. 15 Wata əndətə a palə, ca dzə ka banə ka Yahudiinə oo'i, Yeesu mbəɗəpaa də ci. 5.15 9.11. 16 Makə fii tii ha'ə, wata təya ndzaŋə ɗa rəgwa ŋga ciɓənə də Yeesu. Acii agi uusəra ŋga əpisəkə mbəɗəpaa ci də əndəta. 17 Amma Yeesu a ba ka tii, “Ma Daadə, ca'ə əndzə'i nə ci agi sləna. Nyi maa, agi slənə nə nyi.” 18 Ma waɓəətsa, ci uudee ka maɗee ka haŋkala ŋga Yahudiinə, təya alə rəgwa ŋga ɓələginə tə ci. Acii əntaa wata uusəra ŋga əpisəkə taŋəgi ci tanə. Amma kə ɗeegi ci ka naakii nə mbərə mbərə da Əntaŋfə, acii kə bii ci Dii nə Əntaŋfə. *5.18 ɓələginə: Mat. 14.5; Yooh. 7.1,25; 8.37,40; 11.53; Yeesu da Dii: 1.34; 3.35; 8.16-19; 10.17-18,29-38; 14.8-11,20,28; 15.9-10; 16.27-28; da purəŋanə 17.
Baawəɗa ŋga *Uuzənə ŋga Əntaŋfə
19 Wata Yeesu a ba ka tii, əŋki ci, “Tantanyinə cii kya ba koonə, pooshi Uuzənə ŋga Əntaŋfə ka ɗa uushi agi hiimaakii tanə, see sətə nee ci Dii a slənə, ci slənənəkii naakii. 5.19 1.34. 20 Acii ma Dənə, kə uu'i ci tə Uuzənaakii, ca ɓaarii ka ci patənə ŋga sətə cii kəya slənə ci saakii. Slənətə palee ka ətsə maa nii kəya ɓaarii ka ci, ka ɗanə koonə ka sə ŋga hurəshishinə əsə. 5.20 3.35. 21 Makə sətə ci Dənə a maɗee ka maməətə ənji, ca vii ka tii əpinə, ha'ə viinə Uuzənaakii əpinə ka ənjitə cii kəya moo təya upaa əsə. 5.21 Rooma 4.17; Af. 2.5; Yooh. 11.25. 22 Pooshi Dii ka la gəŋwanə taa ka wu ci saakii. Amma kə vii ci ka Uuzənaakii baawəɗa ka shaŋə ŋga ɗa gəŋwanə. 5.22 3.18; 5.27,30; 9.39; 12.47-48; Slənə 10.42; 1 Yooh. 2.28. 23 Ma ɗii ci ha'ə, kaa taa wu patə a ɗuunətə tə Uuzənaakii makə sətə ci təya ɗuunətə tə ci. Taa wu patə təkuree ka ɗuunətə tə Uuzənaakii, pooshi ci ɗuunətə tə Dii ətə sləkee ka ci ətsa. 5.23 Fil. 2.10-11.
24 “Tantanyinə cii kya ba koonə, taa wu patə fii waɓənaaki, ca vii gooŋga ka Əndətə sləkee ka nyi, ka upaanə nə ci əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. Pooshi ənji na la ka ci gəŋwanə, amma kə pitəgi ci dagi wa, ca shi ka upaa əpinə. 5.24 3.16; 5.22; 6.35; 8.51; 10.28; 11.25-26; 14.6; 17.2; 20.31; 1 Yooh. 2.25; 3.14. 25 Tantanyinə cii kya ba koonə, tə'i əndə'i saa'i na shi, kə uugi mbu'yanə maa, waatoo saa'itə nə maməətə ənjə a fa waɓənə ŋga Uuzənə ŋga Əntaŋfə. Ma ənjitə fii, təya luuvə, ka upaanə nə tii əpinə. 5.25 11.43; Mar. 5.41; Luka 7.14. 26 Makə sətə ɗii Daadə, ci nə rəgwa ŋga əpinə, ha'ə kavə ci tə Uuzənaakii kaa ca ndzaanə ka rəgwa ŋga əpinə əsə. 5.26 1.4. 27 Ca vii ka ci baawəɗa ŋga la gəŋwanə əsə, acii Uuzənə ŋga ənda nə ci. 28 Ga ca ndzaa koonə ka sə ŋga hurəshishinə. Acii agi shinə nə saa'i ətə nə patənə ŋga maməətə ənjə a fa uurakii, 29 təya maɗə asəkə gu'unyinatii. Ma ənjitə slənyi ŋga'ə, ka shiginə nə tii, təya upaa əpinə. Ma ənjitə slənyi bwayakii əsə, ka shiginə nə tii, ənjə a vii ka tii ma'inə.” 5.29 11.24.
Seedanə agyanə Yeesu
30 “Ma nyi, pooshi nyi da baawəɗa ŋga ɗa taa mi nyi saaki. Makə sətə bii Əntaŋfə ka nyi, ha'ə cii kya la gəŋwanə. Də gooŋga nə la gəŋwanaaki, acii əntaa sətə kaɗeesəkə ka nyi cii kya ɗa, amma sətə ci Əndətə sləkee ka nyi a moo. 5.30 4.34.
31 “Maci nyi ca waɓə agyanə naaki na, kaɗa pooshi unə ka ŋgərənə ka gooŋga. 5.31-32 5.36. 32 Tə'i əndə'i əndə ca waɓə ka madəɓa maki. Kə shii nyi əsə, ma waɓəətə cii kəya waɓə agyanəki, tantanyinə. 33 Unə də nuunə maa, kə sləkee unə ka ənji aaɓiikii, waatoo aaɓii Yoohana. Kə bagi ci koonə gooŋga agyanəki. 5.33-34 1.15,19,34.
34 “Ma nyi, mandzaamə tyasə see a waɓə əndə shiŋkinə ka madəɓa maki. Ma waɓi nyi agyanə Yoohana, koona shii upaa luupaanə. 35 Ma Yoohana, makə garəkuwa nji ci, ca hənə, ca dzə də ɓərənə. Kə kaɗeesəkə koonə nə ɓərənaakii ŋga uundzə saa'i. 36 Amma tə'i əndə'i seedaaki ətə palee ka seedanə ŋga Yoohana agyanəki. Sənə cii kya slənə nə seedaaki, waatoo slənənə vii Daadə ka nyi kaa nya mbu'utəgi, ci ca waɓə agyanəki, ca ɓaarii oo'i, Daadə sləkee ka nyi. 5.36 10.25,38; 14.10-11; 15.24,27. 37 Ma Daadə ətə sləkee ka nyi əsə, agi seedanə nə ci agyanəki ci saakii. Amma pooshi unə sha nee ka ci taa fa uurakii shaŋə. 5.37 1.34; Shig. 20.19; Dzək. 4.12. 38 Pooshi unə agi ɗəkəpaa waɓənaakii a ədzəmuunə, acii pooshi unə vii gooŋga ka əndətə sləkee ci. 5.38 16.9. 39 Taa guci patə nuunə agi jaŋga malaaɓa ləkaləkatə, acii kə luuvuunə oo'i, ka upaanə nuunə əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə agikii. Ma malaaɓa ləkaləkatətsa, agyanəki cii kəya waɓə. 5.39 Luka 24.27,44; Slənə 13.27; 17.11; 2 Tim. 3.15-16; 1 Piita 1.10-11. 40 Patə da ha'ə, wiinə kə naanagyuunə ka shinə aaɓiiki, koona shii upaa əpinəkii.
41 “Ma nyi, əntaa ɗuunətənə ŋga əndə shiŋkinə tə nyi cii kya alə. 5.41 7.18. 42 Kə shii nyi taa ŋgutə tsarə ŋga ənji nuunə, pooshi uuɗənə tə Əntaŋfə a ədzəmuunə. 43 Ma nya, də baawəɗa ŋga Daadə shi nyi, amma pooshi unə liwə tə nyi. Amma wiinə əsə, maɗa shi əndə'i əndə də baawəɗaakii saakii, ka luunə nuunə tə ci. 44 Ma unə, agi dəlaginə nuunə də noonə nə ahadoonə səgoonə. Amma ma dəlaginə ŋga Əntaŋfə duunə, pooshi unə agi ɗa gazhi'waanə ŋga alənə. Makə ha'ə ɗii əna, iitə ɗii mbee nuunə ka vii ka nyi gooŋga? 5.44 5.41.
45 “Goona ŋgərə oo'i, nyi na kərə gəŋwanə goonə aakəŋwacii Daadə. Ma ətsa, Muusa ətə kii unə noonə nə agyanəkii na kərə gəŋwanə goonə. 5.45 Dzək. 31.24-29. 46 Acii maci də tantanyinə vii unə gooŋga ka Muusa, kaɗa kə vii unə ka nyi gooŋga, acii agyanəki nyaahə ci. 5.46 Dzək. 18.15,18; Luka 24.27; Yooh. 6.14; Slənə 3.22; 7.37. 47 Makə ɗii ci pooshi unə luuvə sətə nyaahə ca, iitə ɗii mbee nuunə ka luuvə sənə cii kya ba?” 5.47 Luka 16.29-31.

5:8 5.8-9 Mat. 9.6-7.

5:9 5.9 5.16,18; 7.21-22; 9.14; Mar. 2.27-28.

5:10 5.10 Shig. 20.8-10; Irim. 17.21-22.

5:13 5.13 6.15; 11.54; 12.36; Mat. 8.18; 13.36.

5:14 5.14 Mat. 9.2; Yak. 5.16.

5:15 5.15 9.11.

*5:18 5.18 ɓələginə: Mat. 14.5; Yooh. 7.1,25; 8.37,40; 11.53; Yeesu da Dii: 1.34; 3.35; 8.16-19; 10.17-18,29-38; 14.8-11,20,28; 15.9-10; 16.27-28; da purəŋanə 17.

5:19 5.19 1.34.

5:20 5.20 3.35.

5:21 5.21 Rooma 4.17; Af. 2.5; Yooh. 11.25.

5:22 5.22 3.18; 5.27,30; 9.39; 12.47-48; Slənə 10.42; 1 Yooh. 2.28.

5:23 5.23 Fil. 2.10-11.

5:24 5.24 3.16; 5.22; 6.35; 8.51; 10.28; 11.25-26; 14.6; 17.2; 20.31; 1 Yooh. 2.25; 3.14.

5:25 5.25 11.43; Mar. 5.41; Luka 7.14.

5:26 5.26 1.4.

5:29 5.29 11.24.

5:30 5.30 4.34.

5:31 5.31-32 5.36.

5:33 5.33-34 1.15,19,34.

5:36 5.36 10.25,38; 14.10-11; 15.24,27.

5:37 5.37 1.34; Shig. 20.19; Dzək. 4.12.

5:38 5.38 16.9.

5:39 5.39 Luka 24.27,44; Slənə 13.27; 17.11; 2 Tim. 3.15-16; 1 Piita 1.10-11.

5:41 5.41 7.18.

5:44 5.44 5.41.

5:45 5.45 Dzək. 31.24-29.

5:46 5.46 Dzək. 18.15,18; Luka 24.27; Yooh. 6.14; Slənə 3.22; 7.37.

5:47 5.47 Luka 16.29-31.