19
Yeesu tii da Zakayusə
Mbu'unə ŋga Yeesu aasəkə vəranə ŋga Yarikoo, ca dzə dasəkə vəranəkii. Ma davə də vəra, tə'i əndə'i əndə ɗii ləməkii Zakayusə. Gawə nə ci agi *ənji luu tsəka. Əndə gəna əsə. Ma saa'ikii, kə ali ci rəgwa ŋga neenə taa wu nə Yeesu. Amma, makə ɗii ci gusə nə ci, kə təkuree ci ka neenə ka ci acii daɓaala. Makə ɗii ha'ə, wata ca huyipaa aakəŋwa, ca ndərəgi aa ənfwə ɓara kaa ca nee ka ci, acii dadavə nii kəya pitəgi.
Makə mbu'i Yeesu ka hatə ɗii Zakayusə davə, wata ca maɗee ka ginəkii aadəgyə, əŋki ci ka ci, “Zakayusə, tsəgwayi, jimagərə. Acii, ma ənshina, gaku asii dəɓee ndzaanəki.” Jimagərənə nə Zakayusə pii pii, ca luu tə Yeesu də mooɗasəka.
Makə nee ənji ha'ə, wata ŋguŋgunənə nə tii, təya ba, “Aa ha ma'waslyakə əndə gi ci.” 19.7 Mat. 9.10. Maɗətənə nə Zakayusə, əŋki ci ka Yeesu, “Slandana, a təkee nyi ka uushi'inaaki tatsə mbərə mbərə, nya vii reetakii ka maaghiinə. Ma ənjitə gəpi nyi də tii, ka jikəənənə nə nyi ka tii ənfwaɗə agyanə sətə gəpətə nyi aciitii.” 19.8 Shig. 21.37; Əzaki. 33.14-16. Əŋki Yeesu, “Ma ənjinə ganə asii, ənshinə upaa tii luupaanə. Acii taa Zakayusə əsə, agi slikərənə ŋga Ibərahiima shigi ci. 19.9 13.16; Slənə 16.31. 10 Acii ma shi nya, nyi *Uuzənə ŋga ənda, ka aalənə tə maza ənja, nya luupaa tə tii.” 19.10 Əzaki. 34.16; Mat. 9.13; Mar. 2.17; Luka 5.32; 1 Tim. 1.15.
Misaali də pamə pu'u
(Mat. 25.14-30)
11 Makə nji ənjə a fa waɓənə a ma Yeesu ha'ə, kə gi ci aakəŋwa də ɗa ka tii misaali. Acii kədəhə nə ci da vəranə ŋga Urusaliima, ma nə ənji ka nəhənə, kədəhə nə Əntaŋfə ka ɗa ŋwaŋuunaakii. 19.11 11.2; Slənə 1.6. 12 Wata əŋki ci ka tii, “Tə'i maɗuunə ənshara. Kə pyalə ci ka madzaɗə hanyinə ka liwa ŋwaŋuunə, ma daba'əkii ca ənya. 19.12-13 Mar. 13.34; Slənə 1.11; 2.33-36. 13 Ma taabu'u gi ci, ci kə 'watə ənji pu'u agi daguyinaakii. Kə ŋgirə ci pamə pu'u, ca təkəpaa ka tii mbərə mbərə. Əŋki ci ka tii: ‘Zhi'igimə see maɗa ənya nyi.’ 14 Amma pooshi ənji ŋga nə ŋga hanyinaakii ka uuɗənə tə ci. Kə sləkee tii ka ənji daba'əkii kaa təya dzə ka banə ka ənjitə ca ɗəkə ŋwaŋwə oo'i: ‘Ma əndətsa, paa inə ka moonə ca ɗa keenə ŋwaŋuunə.’ 19.14 Slənə 4.17; 5.28; 13.44-46; 28.25-28.
15 “Yoo, makə upaa ci ŋwaŋuunə, wata ca ənya. Ca sləkee ka ənjə a 'waa'watə ka ci daguyinaakii ətə vii ci ka tii kwaɓata. Waatoo, kaa ca nee taa iitə nji əndə a zhi'igi naakii də sətə vii ci ka ci. 16 Təkəŋwatə dagwa a shi. Əŋki ci: ‘Slandana, ma pamə ətə rəŋwə vii hə ka nyi, kə tii, kə ɗii ka pamə pu'u.’ 17 Əŋki ci ka ci: ‘Yawa, ŋga'ə, ŋunyi əndə slənə nə hə. Kə slənyi hə də uuji uushi'inə də rəgwakii. Aciikii, ɗawə ŋwaŋuunə agyanə vəranyinə pu'u.’ 19.17-19 12.42-44; 16.10. 18 Shinə nə bəra'inə. Əŋki ci: ‘Slandana, ma pamə ətə rəŋwə vii hə ka nyi, kə tii, kə ɗii ka pamə tufə.’ 19 Əŋki ŋwaŋwə ka əndəta: ‘Ma hə əsa, ɗawə ŋwaŋuunə agyanə vəranyinə tufə.’
20 “Shinə nə əndə'i dagwa. Əŋki ci: ‘Slandana, wiinə pamaaku rəŋwə. Kə anətə nyi asəkə kəjeerənə, kə ŋgagi nyi. 21 Acii kə ŋgwali nyi aciiku. Kə shii nyi, ma hə, əndə tamwə nə hə. Kə ndzaa hə makə əndətə ca ŋgərə sətə maɗəkəpaamə ci. Kə ndzaa hə əsə makə əndətə ca slənə cifanə ŋga sətə maləgamə ci.’ 22 Əŋki ŋwaŋwə ka ci: ‘Ma ha, bwaya lawarə nə hə. Waɓəətsə a maku nə gəŋwanaaku. Kə shii hə oo'i, əndə tamwə nə nyi, agi ŋgərənə nə nyi sətə maɗəkəpaamə nyi, agi slənənə nə nyi cifanə ŋga sətə maləgamə nyi. 23 Aa ya maɗa ha'a, mi unee hə ka ɗəkəpaa pamaaki ka hatə ci ənjə a zhi'igya? Maci ha'ə ɗii hə, kə nji nya ŋgərə pamaaki da i ma'inəkii agyanəkii, nyi kə ənya.’
24 “Wata əŋki ci ka ənjitə aɓiikii: ‘Luugimə pamətsə rəŋwə aciikii, una vii ka əndətə da pamə pu'u aciikii.’ 25 Əŋki tii ka ci: ‘Slandana, əntaa kə uugi ci upaa pamə pu'wa?’ 26 Əŋki ci: ‘Wanyinə ca ba koonə: ma əndətə da i uushi aciikii, ka ci tsakənə ənji viinə. Amma, ma əndətə ɗii naakii gi'u, taa gi'ukii maa, ka luuginə nə ənji aciikii. 19.26 Mat. 25.29. 27 Ma məza ənjaaki əsə, waatoo ənjitə mamoomə nya ɗa ka tii ŋwaŋuunə, kaashatəmə tə tii, una kira tə tii aa hanə, una ɓəələgi tə tii ganə akəŋwaciiki.’ ”
28 Makə uugi Yeesu waɓəginə ha'ə, wata ca ŋgərə rəgwa, ca takəŋwa ka ənji aa Urusaliima.
Dəmənə ŋga Yeesu aasəkə vəranə ŋga Urusaliima
(Mat. 21.1-11; Mar. 11.1-11; Yooh. 12.12-19)
29 Makə mbu'i Yeesu kədəhə da vəranyinə ŋga Bayitifaaji da Bayitaniya ashi giŋwə ŋga Zayitunə, wata ca sləkee ka hara lyawarənaakii bəra'i 30 də banə ka tii, “Dəmə aasəkə vəraatsə aakəŋwa. Maɗa kə mbu'yuunə aa dəvə, ka lapaanə nuunə uundzə vamənda gwalə. Ma uundzə vaməndakii, pooshi əndə sha ŋgirə aa ba'akii shaŋə. Pəryatəmə, una kira. 31 Maɗa kə ləguyi əndə a moonə taa ka mi cuuna pərə, bamə ka ci: ‘Slandanə mwayi.’ ”
32 Wata lyawariitə sləkee Yeesu a maɗə, təya palə, təya lapaa weewee makə sətə bii ci ka tii. 33 Ma təya pərə vaməndata, əŋki slanjiinəkii ka tii, “Ka mi cuuna pərə uundzə vaməndatsa?” 34 Əŋki tii, “Slandanə mwayi.” 35 Wata təya kira uundzə vaməndatə ka Yeesu, təya luukutəvə kəjeerənyinatii a ba'a uundzə vaməndata, təya ndərəvə də Yeesu aa ba'akii. 36 Ma ca dzə də palənə, sasafəpaa nə ənji kəjeerənyinə a rəgwa ka gaɗeeginə ka ci. 19.36 2 Meem. 9.13.
37 Mbu'unə ŋga Yeesu kədəhə da vəranə ŋga Urusaliima, ma ətsə ca jimə ashi giŋwə ŋga Zayitunə, wata daɓaala ənji nə'unə tə ci a ndzaŋə ɗa mooɗasəka, təya ŋgəree ka uuratii ka dəlanə də Əntaŋfə putə ŋga ɓəzə uushi'inə ŋga hurəshishiitə nee tii Yeesu a ɗaaɗa. 38 Əŋki tii, “Tə'i barəkaanə ashi ŋwaŋutə shi də ləmə ŋga Slandana! Acii Əntaŋfə nə jamənə dagyə, naakii nə ɗuunuunə əsə, ci Əndə məghərəvənə ka shaŋə.” 19.38 Jab. 118.26; Luka 2.14.
39 Tə'i hara *Farisanyinə gatə agi daɓaala. Əŋki tii ka Yeesu: “Maləma, bawə ka lyawarənaaku, wa təya ndzaa kəɗa'ə.” 40 Əŋki Yeesu, “Wanyinə ca ba koonə: maɗa kə ndzaa tii kəɗa'ə, ka ndzaŋənə nə faariinə natii.” 19.40 Hab. 2.11.
Tuunə ŋga Yeesu agyanə ənji Urusaliima
41 Makə əncahatə Yeesu kədəhə da vəranə, nee ci ka vəranəkii, ca gwaŋə ka tuunə agyanə ənji vəranəkii. 19.41-44 21.20-24. 42 Əŋki ci, “Maci uushə a batə koonə sətə ca kira koonə ndzaanə jamə ənshinə ku! Amma, ma ətsa, kə umbəgi anuunə, paa unə ka mbeenə ka neenə əsə. 19.42 Dzək. 32.29; Luka 2.14. 43 Tə'i uusəra na shi, waatoo saa'itə nə ənji mbiinə goonə a tsagərə tuunə aasəkə, təya kərə'utə tuunə, təya pa'əgi rəgwa agyanuunə taa dama patə. 44 Ka zamaginə nə tii duunə, təya waalagi kuvənyinə asəkə vəranə goonə patə. Taa rəŋwə pooshi faara na mbəɗaanə anə əndə'i. Ma nə ətsə a ɗa ha'ə, acii mashiimuunə taa guci shi Əntaŋfə ka tsakənə tuunə.” 19.44 1.68; 21.6; Mat. 24.2; Mar. 13.2.
Dzənə ŋga Yeesu aasəkə *yi ŋga Əntaŋfə
(Mat. 21.12-17; Mar. 11.15-19; Yooh. 2.13-22)
45 Mbu'unatii aasəkə vəranə, kə dəməgərə Yeesu aasəkə yi ŋga Əntaŋfə. Wata ca ndzaŋə shaabagi tə ənji ɗa fiiriinə davə. 46 Əŋki ci ka tii, “Tə'i manaahəkii asəkə malaaɓa ləkaləkatə oo'i, ma bii Əntaŋfə: ‘Ka ndzaanə nə yaaki ka yi ŋga ɗa də'wa.’ Amma, ma una, kə geegyuunə ka yikii ka ha ŋga umbənə ŋga mahiirənə!” 19.46 Isaa. 56.7; Irim. 7.11.
47 Ma Yeesu, uusəra patə jigunyi ci ka ənji asəkə yi ŋga Əntaŋfə. Kə ali madiigərə limanyinə da maliminə rəgwa ŋga ɓələginə tə ci. Ha'ə nə matakəŋwanyinə əsə. 19.47 21.37; 22.53; Mat. 26.55; Mar. 14.49; Yooh. 18.20. 48 Amma kə təkuree tii ka rəgwakii, acii patənə ŋga ənja, kə kavə tii nətii ka fa sətə cii kəya dzəgunə ka tii. 19.48 20.19; 22.2.

19:7 19.7 Mat. 9.10.

19:8 19.8 Shig. 21.37; Əzaki. 33.14-16.

19:9 19.9 13.16; Slənə 16.31.

19:10 19.10 Əzaki. 34.16; Mat. 9.13; Mar. 2.17; Luka 5.32; 1 Tim. 1.15.

19:11 19.11 11.2; Slənə 1.6.

19:12 19.12-13 Mar. 13.34; Slənə 1.11; 2.33-36.

19:14 19.14 Slənə 4.17; 5.28; 13.44-46; 28.25-28.

19:17 19.17-19 12.42-44; 16.10.

19:26 19.26 Mat. 25.29.

19:36 19.36 2 Meem. 9.13.

19:38 19.38 Jab. 118.26; Luka 2.14.

19:40 19.40 Hab. 2.11.

19:41 19.41-44 21.20-24.

19:42 19.42 Dzək. 32.29; Luka 2.14.

19:44 19.44 1.68; 21.6; Mat. 24.2; Mar. 13.2.

19:46 19.46 Isaa. 56.7; Irim. 7.11.

19:47 19.47 21.37; 22.53; Mat. 26.55; Mar. 14.49; Yooh. 18.20.

19:48 19.48 20.19; 22.2.