20
Wu vii baawəɗa ka Yeesu
(Mat. 21.23-27; Mar. 11.27-33)
Ma ka əndə'i uusəra, Yeesu a dzəgunə ka ənji asəkə yi ŋga Əntaŋfə, ca waaza Ŋunyi Habara. Kə shi madiigərə limanyinə da maliminə da gayinə aaɓiikii. Əŋki tii ka ci, “Bawə keenə də ŋgutə baawəɗa saŋə cii kwa ɗaaɗa uushi'iinə ha'a? Wu saŋə vii ka hə baawəɗatsa?” Əŋki Yeesu ka tii, “Nyi maa, ka ləgwanə nə nyi a moonə naaki, bamə ka nyi ɗii: Wu saŋə sləkee ka Yoohana kaa ca ɗa bapətisəma ka ənja, Əntaŋfə nii, anii ənda?”
Wata təya gwaŋə ka ɗa waɓənə ahadatii, əŋki tii, “Mi banaamə əna? Maɗa bii amə oo'i, Əntaŋfə sləkee ka Yoohana, ka banə nə ci, aa mi pooshi unə luuvə waɓənaakii ɗiya? Amma maɗa kə bii amə oo'i, ənji sləkee ka ci, ka kaalatənə nə daɓaala taamə, acii ma nə tii ka nəhənə, ma Yoohana, anabi nji ci.” 20.6 Mat. 14.5. Wata əŋki tii, “Mashiimiinə taa wu sləkee ka ci.” Əŋki Yeesu ka tii naakii, “Ha'ə nə nyi əsə, paa nyi ka banə koonə taɗa də ŋgutə baawəɗa cii kya ɗa uushi'iina.”
Misaali də bwaya aginə ŋga mooziinə
(Mat. 21.33-46; Mar. 12.1-12)
Wata Yeesu a gwaŋə ka waɓənə ka ənji də ɗa misaalina, əŋki ci, “Tə'i əndə'i əndə sha ɗii rə ŋga inabi. Ca ŋgərə rəkii, ca vəgi ka mooziinə kaa təya təkə cifanə ŋga rəkii da i ci. Ma daba'əkii, ca palə oogə. Kə ta'avə ci davə. 20.9 Isaa. 5.1-2. 10 Makə ɗii cifanə ŋga inaba, wata ca sləkee ka əndə slənaakii ka liwa ka ci gyaɗalaakii aciitii. Wata təya kəsə tə ci, təya fəəsləpaa, təya ənəpaa də ci pooshi taa mi aciikii. 20.10 2 Haba. 36.15-16. 11 Slanda rətə a ənə ka sləkee ka əndə'i əndə slənaakii. Ma ci əsa, kə fəəsləgi mooziitə tə ci, ayi ayi dərəva ciɓee tii ka ci, təya ənəpaa də ci pooshi taa mi aciikii. 12 Slanda rətə a ənə ka sləkeenə ka əndə'i əndə ka makkənə əsə. Ma ci əsa, kə ɗavə tii ka ci uya, təya lyakaanə tə ci. 13 Əŋki slanda rətə ka naakii nə: ‘Iitə saŋə ɗanəki də ənjitsa? Takwa a sləkee nyi ka uuzənaaki ətə uu'i nyi. Mbu'u ka gaɗeenə nə tii ka ci.’ 20.13 3.22. 14 Amma, makə nee mooziitə ka uuzəətə, wata əŋki tii ahadatii: ‘Waanə mazəmə yi kə mbu'ya. Ɓələgyaamə tə ci kaama zəmə ya.’ 15 Wata təya kəsətə tə ci, təya kagi tə ci aa ba'a tsanə, təya ɓələgi tə ci.
“Ya ətsa, mi nə sətə ɗanə slanda rətə də təya? 16 Ka shinə nə ci, ca ɓəələgi tə tii, ca vəgi rətə ka hara mooziinə.” 20.16 21.20-24.
Makə fii ənji waɓəətsə ha'ə, əŋki tii, “Aa'a, wa Əntaŋfə a dzagya!” 17 Wata Yeesu a tsaamətə tə tii, əŋki ci, “Aa maɗa ha'ə əna, ka mi ɗii nyaahə ənji aasəkə malaaɓa ləkaləkata, tuu'inə, 20.17 Jab. 118.22.
‘Ma faaratə kaaree ənji ghənə kuva makə pooshi nafaakii,
ci ənəpaa ka faaratə palee də məghərəvənə.’
18 Taa wu patə kulii aanə faaratsa, ka əɓinə nə ci. Maɗa kə kulii faarakii aanə əndə əsa, ka ədəginə tə ci makə əmpunə.” 20.18 1 Piita 2.8.
Ləgwanə agyanə vii tsəkə ka ŋwaŋwə *Kayisarə
(Mat. 22.15-22; Mar. 12.13-17)
19 Kə ali maliminə da madiigərə limanyinə rəgwa ŋga kəsənə tə Yeesu ka tsaakii, acii kə shii tii oo'i, agyanətii waɓi ci də misaalitsa. Amma kə ŋgwali tii acii ənja. 20.19 19.48. 20 Wata təya ndzaŋə nəhənə tə Yeesu. Təya sləkee ka maɗəkənyinə aaɓiikii ətə ca ɗeegi ka natii nə makə ənji gooŋga. Ma ɗii tii ha'a, kaa təya mbee ka pwaakya waɓənə ətə madzəmə ama Yeesu; waatoo, ka kavənə tə ci aasəkə cii ŋgwaməna. 20.20 11.53-54. 21 Əŋki maɗəkənyiitə ka Yeesu, “Maləma, kə shii inə oo'i, ma sənə cii kwa waɓə da sənə cii kwa dzəgunə patə, kə ndzaanə də rəgwakii; paa hə ka tsaamənə ka ɗuunuunə ŋga ənda. Də gooŋga nə hə ka dzəgunətənə ka ənji rəgwa ŋga Əntaŋfə. 22 Ya saŋa, kə kapaa bariya gaamə kaamə rəgwa ŋga vii tsəkə ka ŋwaŋwə Kayisarə nii, anii poosha?”
23 Asee, kə shii Yeesu jarəwiinatii. Əŋki ci ka tii: 24 “Kiramə kwaɓa kaa nya tsaamətə.” Makə caamə ci, ca ləgwa ka tii, əŋki ci, “Ya əna, kəŋwaciinə da ləmə ŋga wu ənə anə kwaɓana?” Təya ba, “Ma ətsa, kəŋwaciinə ŋga ŋwaŋwə Kayisarə.” 25 Wata Yeesu a ba ka tii, “Makə ha'ə ɗiya, viimə ka Kayisarə sətə ndzaa ka naakii, una vii ka Əntaŋfə sətə ndzaa ka ŋga Əntaŋfə.” 20.25 Rooma 13.7. 26 Kə təkuree tii ka upaa sə ŋga kəsənə tə ci də ma'inə agi səndə waɓi ci akəŋwacii patənə ŋga ənja. Kə ɗii ka tii ka sə ŋga hurəshishinə nə jikəvənaakii, wata təya ənəgi kəɗa'ə.
Ləgwanə agyanə maɗənə ŋga maməətə ənja
(Mat. 22.23-33; Mar. 12.18-27)
27 Kə shi hara *Sadukiinə aaɓii Yeesu. Ma təya, tii nə kurəgətə ca ba, pooshi maməətə ənji ka maɗənə da i əpinə shaŋə. 20.27 Slənə 4.1-2; 23.6-8. 28 Əŋki tii ka Yeesu, “Maləma, kə nyaahə Muusa kaamə bariya ətə bii ci, maɗa kə əntəgi əndə anə minaakii, pooshi tii pwayi manjeevənə, see a ŋgərə ndzəkəŋuci tə miita, kaa ca poo manjeevənə ka ndzəkəŋuci ətə əŋki. 20.28 Dzək. 25.5-6; 'Wat. 38.8. 29 Ma sha ɗii, tə'i ndzəkəŋushi'inə məɗəfə. Kə ŋgirə gawatii minə. Kə əntəgi ci. Pooshi uuzənə. 30 Bəra'inə a ŋgərə mooryafiita. Ca əntəgi. Pooshi uuzənə. 31 Makə ətsə əsə ɗii ka makkənə. Ha'ə ɗii ka tii patə məɗəfə: kə məətəgi tii. Pooshi əndə upaa uuzənə ashitə. 32 Ma daba'əkii, kya əntəgi əsə. 33 Ya ətsa, maa ma'i tii patə uusəra ŋga maɗənə ŋga maməətə ənja, makə watiitsə tii patə məɗəfə ŋgirə tə kya, minə ŋga wu saŋə ndzaanəta?”
34 Əŋki Yeesu ka tii, “Agi duuniya ci ənjə a ŋgərəshi. 35 Amma, ma ənjitə mbu'i bahə upaa rəgwa ŋga maɗənə da i əpinə, da ŋga ndzaanə agi zamanatə na shi, paa tii na ŋgəərəshi. 36 Acii paa tii ka məətənə ma'ə. Makə malaa'ikanyinə nə təya ndzaanə. Manjeevənə ŋga Əntaŋfə nə tii; acii kə maɗee ci ka tii da i əpinə. 20.36 1 Yooh. 3.1-2. 37 Ma agyanə maɗənə ŋga maməətə ənji əsa, taa Muusa maa, ma saa'itə waɓi ci agyanə guutə agi ba, kə ɓaarii ci oo'i, ka maɗənə nə tii. Ma saa'ikii, kə 'wii ci tə Əntaŋfə Slandanə də Əntaŋfə ətə ci Ibərahiima da Isiyaaku da Yakubu a paslə. 20.37 Shig. 3.2,6. 38 Ma Əntaŋfə, ənjitə da i əpinə amatii ca paslə tə ci, əntaa ənjitə yadə əpinə amatii. Acii ma ndzaa ənji patə da i əpinə amatii, ka ci saakii.”
39 Wata əŋki hara maliminə, “Ma ɗii Maləma, ŋga'ə waɓi hə.” 20.39 Mar. 12.32. 40 Ma daba'əkii, pooshi əndə ənyi ka ləgwa waɓənə ama Yeesu ma'ə, acii ŋgwalənə. 20.40 Mat. 22.46; Mar. 12.34.
Ləgwanə agyanə *Aləmasiihu
(Mat. 22.41-46; Mar. 12.35-37)
41 Əŋki Yeesu ka tii, “Iitə saŋə mbee ənji ka banə oo'i, jijinə ŋga *Dawuda nə Aləmasiihu? 20.41-44 Mat. 20.30-31. 42 Acii taa Dawuda də naakii nə maa, kə bii ci asəkə ləkaləkatə ŋga Jabuura oo'i: 20.42-43 Jab. 110.1; Slənə 2.33-35.
‘Əŋki Əntaŋfə Slandanə ka Slandanəki,
ndzaanə gadəvə da ciizəmaki.
43 Ka kavənə nə nyi ənji daawaanaaku aatsaa səɗəku.’
44 Wiinə ɗii, kə 'wii Dawuda tə Aləmasiihu də Slandana. Aa iitə ɗii ndzaa ci ka jijinaakəya?”
Dzalənə ŋga Yeesu tə ənji agyanə maliminə
(Mat. 23.1-36; Mar. 12.38-40)
45 Əŋki Yeesu ka lyawarənaakii akəŋwacii patənə ŋga ənja, 46 “Nəhəmə noonə nə acii *maliminə ŋga bariya. Ma təya, də madiigərə kəbənə moonətii wiigi'inə. Ma moonətii, nəəhəpaanə tə tii ŋga'ə a luuma. Ka hatə da ginə davə moonətii ndzaanə asəkə *kuvə də'wanyinə da agi əndzanə. 20.46 11.43; 14.7. 47 Təya luuwutə yinyinə ŋga mooryafinyinə, təya gərətəgi də də'wa ka dəla də natii nə akəŋwacii ənja. Ma təya, kadə nə təya upaa bwaya gəŋwanə ətə palee patə.”

20:6 20.6 Mat. 14.5.

20:9 20.9 Isaa. 5.1-2.

20:10 20.10 2 Haba. 36.15-16.

20:13 20.13 3.22.

20:16 20.16 21.20-24.

20:17 20.17 Jab. 118.22.

20:18 20.18 1 Piita 2.8.

20:19 20.19 19.48.

20:20 20.20 11.53-54.

20:25 20.25 Rooma 13.7.

20:27 20.27 Slənə 4.1-2; 23.6-8.

20:28 20.28 Dzək. 25.5-6; 'Wat. 38.8.

20:36 20.36 1 Yooh. 3.1-2.

20:37 20.37 Shig. 3.2,6.

20:39 20.39 Mar. 12.32.

20:40 20.40 Mat. 22.46; Mar. 12.34.

20:41 20.41-44 Mat. 20.30-31.

20:42 20.42-43 Jab. 110.1; Slənə 2.33-35.

20:46 20.46 11.43; 14.7.