IRA PINAPALIM TA IRA KABA APOSTOLO
Luk ga hatahun no pir uta Jesus tano uno Tahut na Hinhinawas (nes Luk 1.1) ma ga hapataam no pir ma iakan ra pakpakat nong i hinawas tano hinahaan harbasia tano tahut na hinhinawas uta Krais. Luk ga tar kaiken ra iruo pakpakat bakut taar ta Tiopilas (nes no ula nianga ta Luk). Ira Pinapalim ta ira Kaba Apostolo i hinawase dahat tano hamhaburen tano lotu ma bia no lotu ga hanahaan hakakari hohe, mekaia Ierusalem uras Samaria ma ukarawa muk ta ira hauhawatina katon tano ula hanuo (Apostolo 1.8). Iakano no suruno ta iakan ra pakpakat. I hinawase dahat bia no lotu ga tahuat hohe menamur tano tuntunut hut ta Jisas. Ira Iudeia diet ira luena matanaiabar wara nurnur, io, ma no Halhaliana Tanuo ga puko suur ta diet (2.1-41). Iesen no tahut na hinhinawas pai wara gaie diet ira Iudeia sen mon. Taie. No Tanuo ga puko suur taar ta diet ira Samaria mah ing diet ga nurnur ta Krais wara hamhamines bia God na halon mah diet (8.14-17; 8.25). No Tanuo ga puko suur mah ta diet ing diet pai Iudeia ta dahin wara hamhamines bia ira tunotuno tano ula hanuo bakut diet tale bia diet na kap iakan ra harhalon ing bia diet na nurnur ta Krais (10.1–11.18). I hinawase mah dahat tano nilon ma ira pinapalim ta Pol nong ga harpir harbasia ma no tahut na hinhinawas taar ta diet ing diet pai Iudeia kanong ira Iudeia diet ga malok ise no tahut na hinhinawas. Io kaik, i tale dahat bia dahat na palai ta ari a linge ta kaike ra lotu ing Pol ga tule ira uno pakpakat tupas diet. Ma tiga mes na linge mah. Luk ga pakat iakan ra pir ing Pol ga kis tano hala na harpidanau aras Rom ta airuo tinahon. Pol ga hutet bia na tur ra harkurai ma i nanaas bia Luk ga wara hamhamines bia Pol pa ga gil tiga nironga. Ira tinirih ing ga haan tupas Pol ga hanuat kanong ira Iudeia diet ga lilik sakasaka ta Pol ma pataie bia tiga ulkukuha na Rom ga nes leh tiga nironga ta Pol.
1
God ga kap haut Jisas uram ra mawe.
1-2 Tiopilas:
Tano nugu luena nianga iau ga pakpakat uta ira linge bakut ing Jisas ga gil ma ga hauhausur ine, tur leh mekarawa ing ga haburen no uno pinapalim, tuk taar tano bung God ga kap haut ie uram ra mawe. Menalua mon ta ing God gaam kap haut leh Jisas uram ra mawe, no Halhaliana Tanuo ga tar no dadas ta Jisas kaik gaam pir timaan tar diet ing gate gilamis leh wara uno apostolo. Ma namur tano uno haraubaal na minaat ga hatutun tar ta diet um kaike bia gate lon huat balin. Ga hatutun huo ma ira uno haleng na mangana harapuasa. Ga harapuasa ta diet tuk taar bia aihat na sangahul na bung ga sakit. Ma narakoman ta iakano pakana bung ga iangianga utano kinkinis na harkurai ma ra harbalaurai tane God. Ta nong tiga bung, ing ga iaiaan tika ma diet, ga pir diet hoken: “Waak muat haan laah me Ierusalem, iesen muat na kis kahe no hartabar nong nagu Sus gate kukubus taar utana. Ma iakano kaik muat ga hadade iau ma iau ga iangianga utana. Iau te tange huo kanong Jon ga baptais ma ra taah, iesen a bar bung taar um kana ma muat na kap no baptais tano Halhaliana Tanuo.”
Io kaik, ing Jisas ma ira apostolo diet ga hanuat hurlungen, diet ga tiri ie bia, “Nora Watong, hohe, kaiken um nu hatut habalin no kinkinis na harkurai ma ra harbalaurai tane God kai Israel?”
Io, Jisas ga tange ta diet hoken: “Pai numuat linge wara nunure ira pakana bung ing Mama gate puo tar kanong aie sen at i harkurai. Iesen muat na hatur kawase ra dadas ing no Halhaliana Tanuo na bahung muat ma muat na hinawas ta ira tutun utagu haburen leh mekai Ierusalem ma ta ira kaba katon narako Iudeia ma Samaria ukarawa muk ta ira hauhawatine tano ula hanuo.” Ma namur ta ing gate tange tar kaiken, God ga kap haut ie uram ra mawe ra matmataan ta diet ma ga barahit tiga bahuto, kaik diet pa gaam nes habalin um ie.
10 Ma bia diet ga walwalar at baak bia diet na nes Jisas ing ga hanhanhut uram ra mawe, io, kaik at mon airuo tunotuno dir ga sigam tar ra ponponiana sigasige dir ga me tur harue diet. 11 Io, dir ga tange ta diet hoken: “Kaba tunotuno me Galili, pai tahut bia muat tur taar kaiakai ma muat be nanaas hut taar uram ra mawe. Iakan at mon ra Jisas, nong God i te kap leh ie harie muat uram ra mawe, na hanuat balin hoing at mon muat te nas tar ie ing i hanut huo uram ra mawe.”
Matias ga kap no mauho tane Iudas.
12 Io, diet ga tapukus balin uram Ierusalem mekaia tano uladih di la kilkilam ie bia uladih Olip. Ma no uladih ga tapaka haruat ma tiga kilomita meram tano pise na hala Ierusalem. 13 Ing diet ga hanuat, diet ga haan hut uram naliu tano subaan tano hala diet ga kiskis baak kaia. Ma diet kaiken ing diet ga kiskis kaia: Pita, Jon, Jemes, ma Andru; Pilip ma Tomaas, Batalomiu ma Matiu; Jemes no natine Alpias ma Iudas na natine Jemes, ma ne Saimon nong di ga kilam ie bia no Selot.* Di ga kilam ie huo kanong i nanaas bia aie tikai ta diet ing diet git sipsip bia Israel na tur sen sukun Rom waing Rom pa na kure diet. 14 Ma diet bakut diet git saasaring hait ma tiga lilik mon, tika ma ari hahin. Ma Maria no pawasine Jisas ma ira tasine mah kaik diet tika.
15 Ma ta kaike ra bar bung Pita ga tur nalamin ta diet ira kaba harahinsakaan narako ta Krais. (Ma no udiet winawas ga nanaas haruat ma tiga maar ma iruo sangahul.) 16 Ma ga tange, “Kaba tasigu ma hainigu, no nianga ta God nong di ga pakat ie pa ga tale bia na piel. I te hanuat tutun hoing no Halhaliana Tanuo ga huna hinawase Dawit menalua bia na hanuat tutun. Kaik Dawit gaam hinawas utane Iudas, nong ga lue diet ing diet ga palim kawase Jisas. 17 Ma aie ga tikai ta dahat ma ga mon tiga subaan tano udahat pinapalim.”
18 (Ma iakan ra tunotuno gate kul tiga katona pise ma ira kunkulaan ing ga kap tano uno magingin sakena. Ma ga puko pampoba kaia, no tingena gaam tabawes ma ira pokona balana bakut ga taluar suur. 19 Ira matanaiabar me Ierusalem diet ga ser iakan, io kaik, diet gaam kilam iakano katona pise ma ra udiet nianga bia ‘Akeldama’, no kukuraina bia ‘Pise na De.’)
20 Ma Pita ga tange balin bia, “Ga ngan hokaike kanong ira nianga di ga pakat tano Buk na Ninge i tange hoken:
‘Na kapkapaan no ngasiana;
ma pataie ta nong na kis tana.’
I tange mah bia,
‘Tiga mes na banot leh no uno mauho.’
21-22 Io, kaik, kaiken dahat supi bia da gilamis leh tikai wara hinhinawas tika ma dahat tano tuntunut hut balin tano Watong Jisas. Ma na tahut bia aie tikai at ta diet ing diet ga saksakate dahat ta ira pakana bung bakut ing no Watong Jisas ga hanahaan tika ma dahat, haburen ta ing Jon ga harharpir tano uno baptais tuk taar tano bung God ga kap haut Jisas harie dahat uram ra mawe.”
23 Io, diet ga kilam ra iruo tunotuno, ne Matias ma ne Iosep nong di ga kilam ie bia Barsabas (ma tiga mes na hinsana mah ne Iastus). 24-25 Namur diet ga sasaring hoken: “Nora Watong, augu iaat u nunure ira bala diet ira tunotuno bakut. Io kaik, tuko hamines ta het bia sige ta dir ken u te gilamis leh ie wara banbanot leh iakan ra mauho tano pinapalim na apostolo nong Iudas ga haan sukun ie wara hinahaan taar tano uno sakana subaan tus.” 26 Io, diet ga mamagu ma ra mangana haat hoing ra satu, ma no haat ga tuko hamines bia Matias. Io, diet ga was tikane um ie ma ira sangahul ma tikai na apostolo.

*1:13: Di ga kilam ie huo kanong i nanaas bia aie tikai ta diet ing diet git sipsip bia Israel na tur sen sukun Rom waing Rom pa na kure diet.