4
Sons or slaves
Λέγω δέ, ἐφ᾿ ὅσον χρόνον ὁ κληρονόμος νήπιός ἐστιν, οὐδὲν διαφέρει δούλου, κύριος πάντων ὤν, ἀλλ᾿*αλλ f35 [40%] ¦ αλλα ℵA,B,C [60%] RP,HF,OC,TR,CP,NU ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστὶν καὶ οἰκονόμους ἄχρι τῆς προθεσμίας τοῦ πατρός. Οὕτως καὶ ἡμεῖς, ὅτε ἦμεν νήπιοι ὑπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου ἦμενημεν f35 A,B,C [98.5%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ ημεθα 𝕻46ℵ [1.5%] NU δεδουλωμένοι. Ὅτε δὲ ἦλθεν τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν Υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενονγενομενον f35 𝕻46ℵA,B,C [71%] RP,HF,OC,TR,NU ¦ γεννωμενον [12%] CP ¦ γεννομενον [16%] ¦ γενωμενον [1%] ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον,§νομον rell ¦ νομου [1%] CP ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν. Ὅτι*οτι rell ¦ οτε [4%] CP δέ ἐστε υἱοί, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸ Πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ αὐτοῦ εἰς τὰς καρδίας ὑμῶνυμων f35 [94%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ ημων 𝕻46ℵA,B,C [6%] NU ¦ one other variant κρᾶζον,κραζον rell ¦ κραζων [15%] «Ἀββᾶ, ὁ Πατήρ.» Ὥστε οὐκέτι εἶ δοῦλος ἀλλ᾿§αλλ f35 [60%] RP,HF,OC,TR ¦ αλλα 𝕻46ℵA,B,C [40%] CP,NU υἱός, εἰ δὲ υἱός, καὶ κληρονόμος Θεοῦ διὰ Χριστοῦ.*θεου δια χριστου f35 (74%) RP,HF,OC,TR,CP ¦ 23 (1.3%) ¦ 12 ιησου 3 (14.4%) ¦ 2 ιησου 3 (0.7%) ¦ ~ 21 𝕻46ℵA,B,C (1.5%) NU ¦ — (0.7%) ¦ μεν 1 συγκληρονομος δε 3 (6.4%) ¦ four other readings (1%)
Paul’s concern
Ἀλλὰ τότε μέν, οὐκ εἰδότες Θεόν, ἐδουλεύσατε τοῖς μὴ φύσειμη φυσει f35 [93%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ ~ 21 𝕻46ℵ(A,B)C [5%] NU ¦ 2 [2%] οὖσιν θεοῖς. Νῦν δὲ γνόντεςγνοντες rell ¦ γνωντες [10%] Θεόν—μᾶλλον δὲ γνωσθέντες ὑπὸ Θεοῦ—πῶς ἐπιστρέφετε πάλιν ἐπὶ τὰ ἀσθενῆ, καὶ πτωχά, στοιχεῖα, οἷς πάλιν ἄνωθεν δουλεύειν θέλετε; 10 Ἡμέρας παρατηρεῖσθε καὶ μῆνας καὶ καιροὺς καὶ ἐνιαυτούς. 11 Φοβοῦμαι ὑμᾶς, μή πως εἰκῇ κεκοπίακα εἰς ὑμᾶς.
12 Γίνεσθε ὡς ἐγώ, ὅτι κἀγὼ ὡς ὑμεῖς, ἀδελφοί, δέομαι ὑμῶν. Οὐδέν με ἠδικήσατε. 13 Οἴδατε δὲ ὅτι δι᾿ ἀσθένειαν τῆς σαρκὸς εὐηγγελισάμην ὑμῖν τὸ πρότερον. 14 Καὶ τὸν πειρασμόν μου§μου f35 𝕻46C (86.9%) RP,HF,OC,TR,CP ¦ — (11.4%) ¦ υμων ℵA,B (1.7%) NU τὸν*τον f35 C (97.8%) RP,HF,OC,TR,CP ¦ — 𝕻46ℵA,B (2.2%) NU ἐν τῇ σαρκί μου οὐκ ἐξουθενήσατε οὐδὲ ἐξεπτύσατε, ἀλλ᾿αλλ rell ¦ αλλα 𝕻46B [1%] NU ὡς ἄγγελον Θεοῦ ἐδέξασθέ με, ὡς Χριστὸν Ἰησοῦν. 15 Τίςτις f35 [96%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ που 𝕻46ℵA,B,C [4%] NU οὖν ἦν§ην f35 [86%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ — 𝕻46ℵA,B,C [14%] NU ὁ μακαρισμὸς ὑμῶν; Μαρτυρῶ γὰρ ὑμῖν ὅτι εἰ δυνατὸν τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν ἐξορύξαντες ἂν*αν f35 [97%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ — 𝕻46ℵA,B,C [2%] NU ¦ two other variants [1%] ἐδώκατέ μοι. 16 Ὥστε ἐχθρὸς ὑμῶν γέγονα ἀληθεύων ὑμῖν;
17 Ζηλοῦσιν ὑμᾶς—οὐ καλῶς ἀλλὰαλλα rell ¦ αλλ C [18%] ἐκκλεῖσαιεκκλεισαι rell ¦ εκκλησαι [13%] ¦ four other spellings ℵA [3%] ὑμᾶς θέλουσιν, ἵνα αὐτοὺς ζηλοῦτε.§ζηλουτε f35 ℵA,B,C (85.5%) RP,HF,OC,TR,NU ¦ ζηλουται (8.3%) ¦ ζηλωτε (4.5%) ¦ ζηλωται (0.7%) ¦ five other readings (1.2%) ¦ ζηλουσθε CP 18 Καλὸν δὲ τὸ*το f35 [97%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B,C [3%] NU ζηλοῦσθαι ἐν καλῷ πάντοτε, καὶ μὴ μόνον ἐν τῷ παρεῖναί με πρὸς ὑμᾶς.
19 Τεκνίατεκνια f35 (A)C [99%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ τεκνα ℵB [1%] NU μου, οὓς πάλιν ὠδίνω ἄχριςαχρις f35 A,C [97.5%] HF,OC,TR,CP ¦ μεχρις ℵB [1.5%] NU ¦ αχρι [1%] RP οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν ὑμῖν 20 —ἤθελον δὲ παρεῖναι πρὸς ὑμᾶς ἄρτι καὶ ἀλλάξαι τὴν φωνήν μου· ὅτι ἀποροῦμαι ἐν ὑμῖν.
‘Hagar’ vs ‘Sarah’
21 Λέγετέ μοι, οἱ ὑπὸ νόμον θέλοντες εἶναι, τὸν νόμον οὐκ ἀκούετε; 22 Γέγραπται γὰρ ὅτι Ἁβραὰμ δύο υἱοὺς ἔσχεν· ἕνα ἐκ τῆς παιδίσκης καὶ ἕνα ἐκ τῆς ἐλευθέρας. 23 Ἀλλ᾿§αλλ rell ¦ και CP ¦ αλλα B ὁ μὲν ἐκ τῆς παιδίσκης κατὰ σάρκα γεγέννηται, ὁ δὲ ἐκ τῆς ἐλευθέρας διὰ τῆς*δια της f35 B [88%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ δι 𝕻46ℵA,C [6%] NU ¦ κατ [6%] ἐπαγγελίας, 24 ἅτινά ἐστιν ἀλληγορούμενα. Αὗται γάρ εἰσινεισιν f35 𝕻46A,B,C [92%] RP,HF,OC,CP,NU ¦ 1 αι ℵ [8%] TR δύο διαθῆκαι· μία μὲν ἀπὸ ὄρους Σινᾶ, εἰς δουλείαν γεννῶσα, ἥτις ἐστὶν Ἄγαρἀγαρ f35 OC,TR,CP ¦ ἁγαρ RP,HF,NU 25 (τὸ γὰρ Ἄγαρ§γαρ αγαρ f35 (90.4%) RP,HF,OC,TR,CP ¦ 1 ℵC (2.5%) ¦ 2 (0.3%) ¦ δε 2 A,B (5%) NU ¦ δε 𝕻46 (alone) ¦ three long omissions [homoioteleuton] (1.7%) Σινᾶ ὄρος ἐστὶν ἐν τῇ Ἀραβίᾳ, συστοιχεῖ*συστοιχει rell ¦ συστυχει [20%] ¦ συνστοιχει 𝕻46B [0.5%] ¦ six further spellings [3%] δὲ τῇ νῦν Ἱερουσαλήμ,ἱερουσαλημ f35 [80%] RP,OC,TR,CP ¦ ἰερουσαλημ [20%] HF,NU (Unless an uncial consistently marks breathing, the absence of a mark cannot be trusted.) δουλεύει δὲδε f35 [61%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ γαρ 𝕻46ℵA,B,C [4%] NU ¦ νυν [35%] μετὰ τῶν τέκνων αὐτῆς)· 26 ἡ δὲ ἄνω Ἱερουσαλὴμ ἐλευθέρα ἐστίν, ἥτις ἐστὶν μήτηρ πάντων§παντων f35 A [97%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ — 𝕻46ℵB,C [3%] NU ἡμῶν. 27 Γέγραπται γάρ· «Εὐφράνθητι, στεῖρα, ἡ οὐ τίκτουσα· ῥῆξον καὶ βόησον, ἡ οὐκ ὠδίνουσα· ὅτι πολλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐρήμου μᾶλλον ἢ τῆς ἐχούσης τὸν ἄνδρα.» 28 Ἡμεῖς*ημεις f35 ℵA,C [92%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ υμεις 𝕻46B [8%] NU δέ, ἀδελφοί, κατὰ Ἰσαάκ, ἐπαγγελίας τέκνα ἐσμέν.εσμεν f35 ℵA,C [94%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ εστε 𝕻46B [6%] NU 29 Ἀλλ᾿ ὥσπερ τότε ὁ κατὰ σάρκα γεννηθεὶς ἐδίωκεν τὸν κατὰ Πνεῦμα, οὕτως καὶ νῦν. 30 Ἀλλὰ τί λέγει ἡ Γραφή; «Ἔκβαλεεκβαλε rell ¦ εκβαλλε [1%] CP ¦ εκβαλαι [1%] τὴν παιδίσκην καὶ τὸν υἱὸν αὐτῆς, οὐ γὰρ μὴ§γαρ μη rell ¦ ~ 21 [2%] OC ¦ 1 𝕻46 [2%] κληρονομήσῃ*κληρονομηση f35 A,C [80%] RP,HF,TR ¦ κληρονομησει 𝕻46ℵB [20%] OC,CP,NU ὁ υἱὸς τῆς παιδίσκης μετὰ τοῦ υἱοῦ τῆς ἐλευθέρας.» 31 Ἄρα,αρα f35 𝕻46 [95%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ διο ℵB [2%] NU ¦ ημεις δε A,C [1%] ¦ — [1%] ¦ one other variant ἀδελφοί, οὐκ ἐσμὲν παιδίσκης τέκνα, ἀλλὰ τῆς ἐλευθέρας.

*4:2 αλλ f35 [40%] ¦ αλλα ℵA,B,C [60%] RP,HF,OC,TR,CP,NU

4:3 ημεν f35 A,B,C [98.5%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ ημεθα 𝕻46ℵ [1.5%] NU

4:4 γενομενον f35 𝕻46ℵA,B,C [71%] RP,HF,OC,TR,NU ¦ γεννωμενον [12%] CP ¦ γεννομενον [16%] ¦ γενωμενον [1%]

§4:4 νομον rell ¦ νομου [1%] CP

*4:6 οτι rell ¦ οτε [4%] CP

4:6 υμων f35 [94%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ ημων 𝕻46ℵA,B,C [6%] NU ¦ one other variant

4:6 κραζον rell ¦ κραζων [15%]

§4:7 αλλ f35 [60%] RP,HF,OC,TR ¦ αλλα 𝕻46ℵA,B,C [40%] CP,NU

*4:7 θεου δια χριστου f35 (74%) RP,HF,OC,TR,CP ¦ 23 (1.3%) ¦ 12 ιησου 3 (14.4%) ¦ 2 ιησου 3 (0.7%) ¦ ~ 21 𝕻46ℵA,B,C (1.5%) NU ¦ — (0.7%) ¦ μεν 1 συγκληρονομος δε 3 (6.4%) ¦ four other readings (1%)

4:8 μη φυσει f35 [93%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ ~ 21 𝕻46ℵ(A,B)C [5%] NU ¦ 2 [2%]

4:9 γνοντες rell ¦ γνωντες [10%]

§4:14 μου f35 𝕻46C (86.9%) RP,HF,OC,TR,CP ¦ — (11.4%) ¦ υμων ℵA,B (1.7%) NU

*4:14 τον f35 C (97.8%) RP,HF,OC,TR,CP ¦ — 𝕻46ℵA,B (2.2%) NU

4:14 αλλ rell ¦ αλλα 𝕻46B [1%] NU

4:15 τις f35 [96%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ που 𝕻46ℵA,B,C [4%] NU

§4:15 ην f35 [86%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ — 𝕻46ℵA,B,C [14%] NU

*4:15 αν f35 [97%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ — 𝕻46ℵA,B,C [2%] NU ¦ two other variants [1%]

4:17 αλλα rell ¦ αλλ C [18%]

4:17 εκκλεισαι rell ¦ εκκλησαι [13%] ¦ four other spellings ℵA [3%]

§4:17 ζηλουτε f35 ℵA,B,C (85.5%) RP,HF,OC,TR,NU ¦ ζηλουται (8.3%) ¦ ζηλωτε (4.5%) ¦ ζηλωται (0.7%) ¦ five other readings (1.2%) ¦ ζηλουσθε CP

*4:18 το f35 [97%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B,C [3%] NU

4:19 τεκνια f35 (A)C [99%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ τεκνα ℵB [1%] NU

4:19 αχρις f35 A,C [97.5%] HF,OC,TR,CP ¦ μεχρις ℵB [1.5%] NU ¦ αχρι [1%] RP

§4:23 αλλ rell ¦ και CP ¦ αλλα B

*4:23 δια της f35 B [88%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ δι 𝕻46ℵA,C [6%] NU ¦ κατ [6%]

4:24 εισιν f35 𝕻46A,B,C [92%] RP,HF,OC,CP,NU ¦ 1 αι ℵ [8%] TR

4:24 ἀγαρ f35 OC,TR,CP ¦ ἁγαρ RP,HF,NU

§4:25 γαρ αγαρ f35 (90.4%) RP,HF,OC,TR,CP ¦ 1 ℵC (2.5%) ¦ 2 (0.3%) ¦ δε 2 A,B (5%) NU ¦ δε 𝕻46 (alone) ¦ three long omissions [homoioteleuton] (1.7%)

*4:25 συστοιχει rell ¦ συστυχει [20%] ¦ συνστοιχει 𝕻46B [0.5%] ¦ six further spellings [3%]

4:25 ἱερουσαλημ f35 [80%] RP,OC,TR,CP ¦ ἰερουσαλημ [20%] HF,NU (Unless an uncial consistently marks breathing, the absence of a mark cannot be trusted.)

4:25 δε f35 [61%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ γαρ 𝕻46ℵA,B,C [4%] NU ¦ νυν [35%]

§4:26 παντων f35 A [97%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ — 𝕻46ℵB,C [3%] NU

*4:28 ημεις f35 ℵA,C [92%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ υμεις 𝕻46B [8%] NU

4:28 εσμεν f35 ℵA,C [94%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ εστε 𝕻46B [6%] NU

4:30 εκβαλε rell ¦ εκβαλλε [1%] CP ¦ εκβαλαι [1%]

§4:30 γαρ μη rell ¦ ~ 21 [2%] OC ¦ 1 𝕻46 [2%]

*4:30 κληρονομηση f35 A,C [80%] RP,HF,TR ¦ κληρονομησει 𝕻46ℵB [20%] OC,CP,NU

4:31 αρα f35 𝕻46 [95%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ διο ℵB [2%] NU ¦ ημεις δε A,C [1%] ¦ — [1%] ¦ one other variant