7
The Traditions of the Elders
Καὶ συνάγονται πρὸς αὐτὸν οἱ Φαρισαῖοι, καί τινες τῶν γραμματέων, ἐλθόντες ἀπὸ Ἱεροσολύμων· καὶ ἰδόντες τινὰς τῶν μαθητῶν αὐτοῦ *κοιναις … εσθιοντας ¦ οτι κοιναις … εσθιουσι CTκοιναῖς χερσί, τοῦτ᾽ ἔστιν ἀνίπτοις, ἐσθίοντας αρτους ¦ τους αρτους CTἄρτους εμεμψαντο ¦ — CTἐμέμψαντο. Οἱ γὰρ Φαρισαῖοι καὶ πάντες οἱ Ἰουδαῖοι, ἐὰν μὴ πυγμῇ νίψωνται τὰς χεῖρας, οὐκ ἐσθίουσι, κρατοῦντες τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων· καὶ §απο ¦ απ CTἀπὸ ἀγορᾶς, ἐὰν μὴ *βαπτισωνται 78.4% ¦ βαπτισονται MSS 15.6% ¦ ραντισωνται WH 3.4%βαπτίσωνται, οὐκ ἐσθίουσι· καὶ ἄλλα πολλά ἐστιν ἃ παρέλαβον κρατεῖν, βαπτισμοὺς ποτηρίων καὶ ξεστῶν καὶ χαλκιων (χαλκειων PCK) και κλινων 98.6% ¦ χαλκιων TH WH 0.6%χαλκίων καὶ κλινῶν. επειτα ¦ και CTἜπειτα ἐπερωτῶσιν αὐτὸν οἱ Φαρισαῖοι καὶ οἱ γραμματεῖς, Διὰ τί §οι μαθηται σου ου περιπατουσι ¦ ου περιπατουσιν οι μαθηται σου ANT CTοἱ μαθηταί σου οὐ περιπατοῦσι κατὰ τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων, *αλλα ¦ αλλ ANTἀλλὰ ανιπτοις ¦ κοιναις CTἀνίπτοις χερσὶν ἐσθίουσι τὸν ἄρτον; Ὁ δὲ αποκριθεις ¦ — CTἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς §οτι ¦ — CTὅτι Καλῶς *προεφητευσεν ¦ επροφητευσεν CTπροεφήτευσεν Ἠσαΐας περὶ ὑμῶν τῶν ὑποκριτῶν, ὡς γεγραπται ¦ γεγραπται οτι NA SBL TH WHγέγραπται,
 
Οὗτος ὁ λαὸς τοῖς χείλεσί με τιμᾷ,
ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ᾽ ἐμοῦ.
Μάτην δὲ σέβονταί με,
διδάσκοντες διδασκαλίας ἐντάλματα ἀνθρώπων.
 
Ἀφέντες γαρ ¦ — CTγὰρ τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ, κρατεῖτε τὴν παράδοσιν τῶν ἀνθρώπων, §βαπτισμους ξεστων και ποτηριων και αλλα παρομοια τοιαυτα πολλα ποιειτε 74.8% ¦ βαπτισμους ξεστων και ποτηριων και αλλα παρομοια τοιαυτα ποιειτε πολλα MSS 5.3% ¦ — CT 1.7%βαπτισμοὺς ξεστῶν καὶ ποτηρίων· καὶ ἄλλα παρόμοια τοιαῦτα πολλὰ ποιεῖτε.
Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Καλῶς ἀθετεῖτε τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ, ἵνα τὴν παράδοσιν ὑμῶν *τηρησητε 97.6% ¦ στησητε NA 0.7%τηρήσητε. 10 μωσης ¦ μωυσης ANT CTΜωσῆς γὰρ εἶπε, Τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου· καί, Ὁ κακολογῶν πατέρα ἢ μητέρα θανάτῳ τελευτάτω· 11 ὑμεῖς δὲ λέγετε, Ἐὰν εἴπῃ ἄνθρωπος τῷ πατρὶ ἢ τῇ μητρί, Κορβᾶν, ὅ ἐστι, δῶρον, ὃ ἐὰν ἐξ ἐμοῦ ὠφεληθῇς· 12 και ¦ — NA SBL TH WHκαὶ οὐκέτι ἀφίετε αὐτὸν οὐδὲν ποιῆσαι τῷ πατρὶ §αυτου ¦ — CTαὐτοῦ ἢ τῇ μητρὶ *αυτου ¦ — CTαὐτοῦ, 13 ἀκυροῦντες τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ τῇ παραδόσει ὑμῶν ᾗ παρεδώκατε· καὶ παρόμοια τοιαῦτα πολλὰ ποιεῖτε.
14 Καὶ προσκαλεσάμενος παντα ¦ παλιν CTπάντα τὸν ὄχλον, ἔλεγεν αὐτοῖς, ακουετε ¦ ακουσατε CTἈκούετέ μου πάντες, καὶ §συνιετε ¦ συνετε CTσυνίετε. 15 Οὐδέν ἐστιν ἔξωθεν τοῦ ἀνθρώπου εἰσπορευόμενον εἰς αὐτόν, ὃ δύναται *αυτον κοινωσαι ¦ κοινωσαι αυτον CTαὐτὸν κοινῶσαι· ἀλλὰ τὰ εκπορευομενα απ αυτου εκεινα ¦ εκπορευομενα ANT ¦ εκ του ανθρωπου εκπορευομενα CTἐκπορευόμενα ἀπ᾽ αὐτοῦ, ἐκεῖνά ἐστι τὰ κοινοῦντα τὸν ἄνθρωπον. 16 ει τις εχει ωτα ακουειν ακουετω 97.6% ¦ — ANT NA SBL TH WH 1.1% {Note: ECM encloses this text with double brackets.}Εἴ τις ἔχει ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.
17 Καὶ ὅτε εἰσῆλθεν εἰς οἶκον ἀπὸ τοῦ ὄχλου, ἐπηρώτων αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ §περι της παραβολης ¦ την παραβολην CTπερὶ τῆς παραβολῆς. 18 Καὶ λέγει αὐτοῖς, Οὕτω καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε; *ου ¦ ουπω ANTΟὐ νοεῖτε ὅτι πᾶν τὸ ἔξωθεν εἰσπορευόμενον εἰς τὸν ἄνθρωπον οὐ δύναται αὐτὸν κοινῶσαι, 19 ὅτι οὐκ εἰσπορεύεται αὐτοῦ εἰς τὴν καρδίαν, ἀλλ᾽ εἰς τὴν κοιλίαν, καὶ εἰς τὸν ἀφεδρῶνα ἐκπορεύεται, καθαριζον ¦ καθαριζων CTκαθαρίζον πάντα τὰ βρώματα. 20 Ἔλεγε δὲ ὅτι Τὸ ἐκ τοῦ ἀνθρώπου ἐκπορευόμενον, ἐκεῖνο κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. 21 Ἔσωθεν γάρ, ἐκ τῆς καρδίας τῶν ἀνθρώπων οἱ διαλογισμοὶ οἱ κακοὶ ἐκπορεύονται, μοιχειαι πορνειαι φονοι κλοπαι ¦ πορνειαι κλοπαι φονοι μοιχειαι CTμοιχεῖαι, πορνεῖαι, φόνοι, 22 κλοπαί, πλεονεξίαι, πονηρίαι, δόλος, ἀσέλγεια, ὀφθαλμὸς πονηρός, βλασφημία, ὑπερηφανία, ἀφροσύνη· 23 πάντα ταῦτα τὰ πονηρὰ ἔσωθεν ἐκπορεύεται, καὶ κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον.
A Syrophoenician Woman's Faith
24 §και εκειθεν ¦ εκειθεν δε CTΚαὶ ἐκεῖθεν ἀναστὰς ἀπῆλθεν εἰς τὰ *μεθορια ¦ ορια CTμεθόρια Τύρου και σιδωνος ¦ — ECM NA SBLκαὶ Σιδῶνος. Καὶ εἰσελθὼν εἰς οικιαν ¦ την οικιαν TRοἰκίαν, οὐδένα ἤθελε γνῶναι, καὶ οὐκ §ηδυνηθη ¦ ηδυνασθη WHἠδυνήθη λαθεῖν. 25 *ακουσασα γαρ ¦ αλλ ευθυς ακουσασα CTἈκούσασα γὰρ γυνὴ περὶ αὐτοῦ, ἧς εἶχε τὸ θυγάτριον αὐτῆς πνεῦμα ἀκάθαρτον, ἐλθοῦσα προσέπεσε πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ· 26 ην δε η γυνη ¦ η δε γυνη ην ANT ECM NA SBL WH ¦ η γυνη δε ην THἦν δὲ ἡ γυνὴ Ἑλληνίς, συραφοινικισσα ¦ συροφοινισσα TR ¦ συροφοινικισσα ANT CTΣυραφοινίκισσα τῷ γένει· καὶ ἠρώτα αὐτὸν ἵνα τὸ δαιμόνιον §εκβαλη ¦ εκβαλλη TRἐκβάλῃ ἐκ τῆς θυγατρὸς αὐτῆς. 27 *ο δε ιησους ειπεν ¦ και ελεγεν CTὉ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῇ, Ἄφες πρῶτον χορτασθῆναι τὰ τέκνα· οὐ γὰρ καλον εστι ¦ εστι καλον ANT ECM NA TH WHκαλόν ἐστι λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλειν τοις κυναριοις ¦ τοις κυναριοις βαλειν ANT CTβαλεῖν τοῖς κυναρίοις. 28 Ἡ δὲ ἀπεκρίθη καὶ λέγει αὐτῷ, §ναι ¦ — ECM NA SBLΝαί, Κύριε· καὶ *γαρ ¦ — ANT CTγὰρ τὰ κυνάρια ὑποκάτω τῆς τραπέζης εσθιει ¦ εσθιουσιν ANT CTἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν παιδίων. 29 Καὶ εἶπεν αὐτῇ, Διὰ τοῦτον τὸν λόγον ὕπαγε· ἐξελήλυθε το δαιμονιον εκ της θυγατρος σου ¦ εκ της θυγατρος σου το δαιμονιον CTτὸ δαιμόνιον ἐκ τῆς θυγατρός σου. 30 Καὶ ἀπελθοῦσα εἰς τὸν οἶκον αὐτῆς, εὗρε τὸ §δαιμονιον εξεληλυθος και την θυγατερα βεβλημενην επι της κλινης ¦ παιδιον βεβλημενον επι την κλινην και το δαιμονιον εξεληλυθος ANT ECM NA SBL WH ¦ παιδιον βεβλημενον επι την κλεινην και το δαιμονιον εξεληλυθος THδαιμόνιον ἐξεληλυθός, καὶ τὴν θυγατέρα βεβλημένην ἐπὶ τῆς κλίνης.
Jesus Heals a Deaf and Mute Man
31 Καὶ πάλιν *εξελθων ¦ εξελθων ο ιησους PCKἐξελθὼν ἐκ τῶν ὁρίων Τύρου και σιδωνος ηλθε 98% ¦ ηλθε δια σιδωνος CT 0.7%καὶ Σιδῶνος, ἦλθε προς ¦ εις CTπρὸς τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας, ἀνὰ μέσον τῶν ὁρίων Δεκαπόλεως. 32 Καὶ φέρουσιν αὐτῷ §κωφον ¦ κωφον και ECM NA SBL TH WHκωφὸν *μογγιλαλον ¦ μογιλαλον ANT CT RPmg TRμογγιλάλον, καὶ παρακαλοῦσιν αὐτὸν ἵνα ἐπιθῇ αὐτῷ τὴν χεῖρα. 33 Καὶ ἀπολαβόμενος αὐτὸν ἀπὸ τοῦ ὄχλου κατ᾽ ἰδίαν, ἔβαλε τοὺς δακτύλους αὐτοῦ εἰς τὰ ὦτα αὐτοῦ, καὶ πτύσας ἥψατο τῆς γλώσσης αὐτοῦ, 34 καὶ ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανόν, ἐστέναξε, καὶ λέγει αὐτῷ, Ἐφφαθά, ὅ ἐστι, Διανοίχθητι. 35 Καὶ ευθεως ¦ — ECM SBL TH WHεὐθέως διηνοιχθησαν ¦ ηνοιγησαν CTδιηνοίχθησαν αὐτοῦ αἱ ἀκοαί· καὶ ἐλύθη ὁ δεσμὸς τῆς γλώσσης αὐτοῦ, καὶ ἐλάλει ὀρθῶς. 36 Καὶ διεστείλατο αὐτοῖς ἵνα μηδενὶ §ειπωσιν ¦ λεγωσιν CTεἴπωσιν· ὅσον δὲ *αυτος αυτοις διεστελλετο ¦ αυτοις διεστελλετο αυτοι CTαὐτὸς αὐτοῖς διεστέλλετο, μᾶλλον περισσότερον ἐκήρυσσον. 37 Καὶ ὑπερπερισσῶς ἐξεπλήσσοντο, λέγοντες, Καλῶς πάντα πεποίηκε· καὶ τοὺς κωφοὺς ποιεῖ ἀκούειν, καὶ τους ¦ — ECM SBL TH WHτοὺς ἀλάλους λαλεῖν.

*7:2 κοιναις … εσθιοντας ¦ οτι κοιναις … εσθιουσι CT

7:2 αρτους ¦ τους αρτους CT

7:2 εμεμψαντο ¦ — CT

§7:4 απο ¦ απ CT

*7:4 βαπτισωνται 78.4% ¦ βαπτισονται MSS 15.6% ¦ ραντισωνται WH 3.4%

7:4 χαλκιων (χαλκειων PCK) και κλινων 98.6% ¦ χαλκιων TH WH 0.6%

7:5 επειτα ¦ και CT

§7:5 οι μαθηται σου ου περιπατουσι ¦ ου περιπατουσιν οι μαθηται σου ANT CT

*7:5 αλλα ¦ αλλ ANT

7:5 ανιπτοις ¦ κοιναις CT

7:6 αποκριθεις ¦ — CT

§7:6 οτι ¦ — CT

*7:6 προεφητευσεν ¦ επροφητευσεν CT

7:6 γεγραπται ¦ γεγραπται οτι NA SBL TH WH

7:8 γαρ ¦ — CT

§7:8 βαπτισμους ξεστων και ποτηριων και αλλα παρομοια τοιαυτα πολλα ποιειτε 74.8% ¦ βαπτισμους ξεστων και ποτηριων και αλλα παρομοια τοιαυτα ποιειτε πολλα MSS 5.3% ¦ — CT 1.7%

*7:9 τηρησητε 97.6% ¦ στησητε NA 0.7%

7:10 μωσης ¦ μωυσης ANT CT

7:12 και ¦ — NA SBL TH WH

§7:12 αυτου ¦ — CT

*7:12 αυτου ¦ — CT

7:14 παντα ¦ παλιν CT

7:14 ακουετε ¦ ακουσατε CT

§7:14 συνιετε ¦ συνετε CT

*7:15 αυτον κοινωσαι ¦ κοινωσαι αυτον CT

7:15 εκπορευομενα απ αυτου εκεινα ¦ εκπορευομενα ANT ¦ εκ του ανθρωπου εκπορευομενα CT

7:16 ει τις εχει ωτα ακουειν ακουετω 97.6% ¦ — ANT NA SBL TH WH 1.1% {Note: ECM encloses this text with double brackets.}

§7:17 περι της παραβολης ¦ την παραβολην CT

*7:18 ου ¦ ουπω ANT

7:19 καθαριζον ¦ καθαριζων CT

7:21 μοιχειαι πορνειαι φονοι κλοπαι ¦ πορνειαι κλοπαι φονοι μοιχειαι CT

§7:24 και εκειθεν ¦ εκειθεν δε CT

*7:24 μεθορια ¦ ορια CT

7:24 και σιδωνος ¦ — ECM† NA SBL

7:24 οικιαν ¦ την οικιαν TR

§7:24 ηδυνηθη ¦ ηδυνασθη WH

*7:25 ακουσασα γαρ ¦ αλλ ευθυς ακουσασα CT

7:26 ην δε η γυνη ¦ η δε γυνη ην ANT ECM NA SBL WH ¦ η γυνη δε ην TH

7:26 συραφοινικισσα ¦ συροφοινισσα TR ¦ συροφοινικισσα ANT CT

§7:26 εκβαλη ¦ εκβαλλη TR

*7:27 ο δε ιησους ειπεν ¦ και ελεγεν CT

7:27 καλον εστι ¦ εστι καλον ANT ECM NA TH WH

7:27 βαλειν τοις κυναριοις ¦ τοις κυναριοις βαλειν ANT CT

§7:28 ναι ¦ — ECM NA SBL

*7:28 γαρ ¦ — ANT CT

7:28 εσθιει ¦ εσθιουσιν ANT CT

7:29 το δαιμονιον εκ της θυγατρος σου ¦ εκ της θυγατρος σου το δαιμονιον CT

§7:30 δαιμονιον εξεληλυθος και την θυγατερα βεβλημενην επι της κλινης ¦ παιδιον βεβλημενον επι την κλινην και το δαιμονιον εξεληλυθος ANT ECM NA SBL WH ¦ παιδιον βεβλημενον επι την κλεινην και το δαιμονιον εξεληλυθος TH

*7:31 εξελθων ¦ εξελθων ο ιησους PCK

7:31 και σιδωνος ηλθε 98% ¦ ηλθε δια σιδωνος CT 0.7%

7:31 προς ¦ εις CT

§7:32 κωφον ¦ κωφον και ECM† NA SBL TH WH

*7:32 μογγιλαλον ¦ μογιλαλον ANT CT RPmg TR

7:35 ευθεως ¦ — ECM SBL TH WH

7:35 διηνοιχθησαν ¦ ηνοιγησαν CT

§7:36 ειπωσιν ¦ λεγωσιν CT

*7:36 αυτος αυτοις διεστελλετο ¦ αυτοις διεστελλετο αυτοι CT

7:37 τους ¦ — ECM SBL TH WH