12
Kemɨ'ane 'uxipiya tukari hetsie mɨti'aita
(Mat 12:1-14 – Mar 2:23-28, 3:1-6, Ruk 6:1-11)
Merikɨtsɨ 'ana tukaritsie Ketsutsi tɨriku ma'etsietsie kaniuyemiekaitɨni 'uxipiya tukaritsie, teyɨ'ɨkitɨwametemama meyunaitɨ. Hikɨ mepeuhakakwikukai teyɨ'ɨkitɨwamete, 'ayumieme mekanitsutɨani me'enutihurukatɨ tɨriku mɨayeyari meta me'ikwatɨ. Hikɨ paritseutsixi mewaxeiyatɨ, Ketsutsi mɨpaɨ mekateniutahɨawe:
—Neuxei. 'Ahetsɨa miemete teyɨ'ɨkitɨwamete kemɨkareuyewetse mepɨteyurie 'uxipiya tukaritsie.
Mɨkɨ mɨpaɨ katiniwarutahɨawe:
—¿Kari xepɨka'ekaterɨwawawe kemɨtiuyuri Rawiri kepauka memuhakakwi mɨkɨ meta hamatɨana memu'uwakai? Kakaɨyari kiyata kaneutahani, hikɨ mɨkɨ meta hamatɨana memu'uwakai mekanitikwani paa Kakaɨyari hɨxie mamanekai, mɨkɨ heitserie mepɨkahexeiyakai memitikwanikɨ, mawari wewiwamete xeikɨa heitserie mepexeiyakai. ¿Mɨkɨ meta, xɨari xepɨka'ekaterɨwawawe kemaine 'inɨari niukiyari mawari wewiwamete keyamemɨkatekahu 'uxipiya tukari 'inɨariyari tukipa me'u'uwatɨ 'uxipiya tukaritsie peru wahetsie pɨkarahɨiwa mɨkɨkɨ? Ne matsi mɨpaɨ nepɨxerahɨawe 'ena kaniuyeikani xewitɨ kwi mariwetɨ, tuki 'amɨpa kamariwekaku hepaɨna. Xɨka xeme xe'imaikake 'ikɨ niuki mɨpaɨ manuyɨne: “Ne nepɨxewawirie xeketeneuyukanenimayaka, nepɨkaxewawirie mawari”.*12:7 'Uts 6:6 Xɨka xeheiti'enietɨkɨkanike, mɨkɨ 'atsimemɨkate'uyuri wahetsie xepɨkate'uhɨpanikeyu. Karikɨ Yuri Tewi nehɨkɨtɨtɨ 'uxipiya tukari hetsie nekatini'aitani.
Hikɨ mana mɨyetɨa, tukita kaneutahani. 10 Hikɨ tewi muwa nayekateitɨni mamawakitɨ. Mɨkɨ mɨpaɨ Ketsutsi meteniuta'iwawiya, me'ixanetakutɨ:
—¿Tiyɨwe 'uxipiya tukaritsie tikwikame 'aixɨa reu'eriekame mayeitɨani?
11 Mɨkɨ mɨpaɨ katiniwaruta'eiya:
—Xewitɨ xeme xɨka muxa hexeiyani, xɨka 'uxipiya tukaritsie hewatixawakaku heukaweni, ¿katiwatihana? Xɨari puwatihana. 12 Matsi tewi kwini mieme karaye'axe, keyuri muxa. 'Ayumieme, pɨyɨwe 'aixɨa mɨtiyurieneni 'uxipiya tukaritsie.
13 Hikɨ mɨpaɨ tewi katiniutahɨawe:
—'Amamá keneutatsera.
Hikɨ mɨkɨ kanitatsera, 'ana 'aixɨa 'anetɨ kanayani yuxewitɨ tapa mieme hepaɨ. 14 Peru paritseutsixi mewayekɨneka mekanitsutɨani Ketsutsi hepaɨtsita metekuxatatɨ kememɨte'imienikɨ.
Ti'uximayatame Kakaɨyari menayexei
15 Kepauka Ketsutsi mɨretima, xaɨtsie kaneyani. Meta yumɨiretɨ teɨteri mekanenukuweiya, mɨkɨta yunaime tekwikwikate 'aixɨa meteheu'eriekame kaniwarayeitɨwakaitɨni, 16 peru kaniwaku'imaiyakaitɨni memɨka'ikuxatanikɨ kapa matsiɨkɨme meheyeitɨanikɨ. 17 Mɨpaɨ katinaye'ani Kakaɨyari niukameya Kitsariyaxi kemutayɨ:
18 «'Ikɨ neti'uximayatsiriwame kanihɨkɨtɨni, nemenayexei,
neminaki'erie, hetsiena mieme nepɨnaki'a ne'iyaritsie,
nekanipitɨamɨkɨ Ne'iyari,
hikɨ nuiwarite katiniwataxatɨamɨkɨ tita mɨtiheitserie hepaɨtsita.
19 Mɨkɨ pɨkayumieneni niukikɨ meta pɨka'utahiwani,
nixewitɨ pɨka'i'enieni kaye 'utɨa hiwarieya.
20 Haka mutapɨnarie pɨka'anumura,
meta pɨka'itɨni kɨxeme witayari mɨkwauniyake,
'atsita yatiyuriemeke mɨrayu'iwakɨ tita mɨtiheitserie.
21 Meta mɨkɨ memɨkatateɨterima yuri mepɨteta'erieni hetsiena».
Ketsutsi meta kakaɨyarixi 'axamemɨ'anene tiwa'aitɨwame
(Mat 12: 25-29 – Mar 3:23-27, Ruk 11:17-22)
22 Merikɨtsɨ heiwa tewi hetsɨana kani'atɨarieni kakaɨyari 'axamɨ'ane minɨkai mɨkaheunierekai meta mɨkaniuwekai, hikɨ Ketsutsi 'aixɨa 'aneme kanayeitɨani, mɨkaniuwekai niuwetɨ kanayani meta heunieretɨ. 23 Yunaitɨ teɨteri mekanihɨxiyakaitɨni, meta mɨpaɨ mekaniutiyuanekaitɨni: «¿'Ikɨri Rawiri Nu'aya katihɨkɨ?»
24 Peru, paritseutsixi me'u'enanaka, mɨpaɨ mekaniutiyuani: «'Ikɨ kakaɨyarixi 'axamemɨ'anene puwarayenɨ'awa Weheritsewu tɨrɨkariyayakɨ, kakaɨyarixi 'axamemɨ'anene tiwa'aitɨwame».
25 Peru Ketsutsi wa'iyaritɨarika maitɨ, mɨpaɨ katiniwarutahɨawe: «Xɨka xeime kwieyaritsie kiekatari yuhixɨata xɨka meyutsana, mana pakumawere, meta kiekari yatɨni xeinuiwaritsixi xɨka yuhixɨata meyutsana, 'emepɨkateheutere. 26 Kauyumarie xɨka 'enuyenɨ'ani Kauyumarie, hixɨata kaniyutsanani yɨkɨmana. Xɨka mɨpaɨ 'aneni, pika'una yɨkɨmana hakewa mɨre'aita. 27 Merikɨte, xɨka ne Weheritsewu hetsie xeniu netiwiyatɨ newarayenɨ'awani kakaɨyarixi 'axamemɨ'anene, ¿xemeta xemɨtewa'ɨkitɨa kemɨ'anetsie metewiyatɨ mepɨwaranuyenɨ'awa? 'Ayumieme mɨkɨ xehetsie mepɨte'ahɨpani. 28 Peru xɨka Kakaɨyari 'Iyarieya hɨkɨtɨni kemɨ'ane mɨnetsiparewie nemɨwaranuyenɨ'awaniku kakaɨyarixi 'axamemɨ'anene, Kakaɨyari 'ari kanitsutɨani ti'aitatɨ xehetsɨa.
29 »Xɨka xewitɨ tinawamɨkɨni tewi mɨtɨrɨkaɨye tita yukiita mɨrexeiya, mɨkɨ tewi katiuhɨani meri, 'anake kaniyɨwemɨkɨ piiniteya naime mɨtiunawani.
30 »Kemɨ'ane nehetsie mɨkatiwiya, mɨkɨ pɨnetsi'aye'unie, kemɨ'ane nehamatɨa mɨkatiukuxexeɨriwa, mɨkɨ pitaxɨrɨwa. 31 'Ayumieme mɨpaɨ nepɨtixekɨhɨawe, teɨteri mepɨteheuyehɨwiyarieni naime 'axakememɨte'uyuri meta 'axakememutiyua, peru mepɨkateheuyehɨwiyarieni kemɨ'ane 'axamemutiyua 'Iyari hepaɨtsita. 32 Kemɨ'ane yɨkɨmɨtayɨni nehepaɨtsita, Yuri Tewi kenemɨtihɨkɨ, mɨkɨ pɨreuyehɨwiyarieni, peru kemɨ'ane 'axamɨtayɨni 'Iyari Mɨtiyupata hepaɨtsita mɨkɨ pɨkareuyehɨwiyarieni 'ena kwiepa meta 'umamietsie.
33 »'Iteɨri xɨka xehexeiyani 'aixɨa mɨ'ane, 'ikwaxi mexeiya 'aixɨa kani'aneni, mexɨka 'iteɨri 'axamɨ'ane hɨkɨtɨni, 'ikwaxi mexeiyata 'axakani'aneni. 'Iteɨri yu'ikwaxikɨ pɨmatsiɨkɨ. 34 Xeme kuterixi xepɨhɨkɨ, xeme xepɨkayɨwawe 'aixɨa xemɨtekuxatani, xeme 'axaxepɨte'u'iyari. Tita yu'iyaritsie mɨtihɨniyani, mɨpaɨ katinikuxatamɨkɨ. 35 Tewi 'aixɨa mɨtiuka'iyari 'ikuxeɨrieme tita 'aixɨa mɨti'ane yuhetsie, tita 'aixɨa mɨti'ane katinikuxatamɨkɨ, peru tewi 'axamɨtiuka'iyari 'ikuxeɨrieme tita 'axamɨti'ane yuhetsie, tita 'axamɨti'ane katinikuxatamɨkɨ. 36 Matsi yurikɨ mɨpaɨ nepɨtixekɨhɨawe, naime niuki yakɨ xeikɨa memutiniuka teɨteri, mɨkɨ hepaɨtsita mepɨtiniuni kepauka 'itsɨkame mɨwatahɨawe. 37 Karikɨ kepemutayɨkɨ, mɨkɨkɨ heitserie pekanipitɨariekamɨkɨ, meta kepemutayɨkɨ, mɨkɨkɨ pepanutahɨiyani».
Kunatsi 'inɨariyari
(Mat 12:39-45 – Ruk 11:24-32)
38 Merikɨte 'ana hipatɨ 'inɨarikɨ te'ɨkitamete meta hipatɨ paritseutsixi, mɨpaɨ mekatenitahɨawe:
—Ti'ɨkitame 'aku, tepɨmatsiheuxeiyaku 'inɨari mariweme keneuwewi.
39 Ketsutsi mɨpaɨ katiniwaruta'eiya:
—Hikɨ miemete teɨteri 'axamemɨte'u'iyari, hipame memɨwakumaɨwa, 'inɨari mariweme mekaniku'iwawani. Peru 'inɨari mepɨkapitɨarieni, Kakaɨyari niukameya Kunatsi 'inɨarieya xeikɨa mekanipitɨariekuni. 40 Kunatsi ketsɨ 'amupatsie kemɨtiyekatei haika tukari haika tɨkari, mɨpaɨta yaxeikɨa Yuri Tewi kenemɨtitewa, kwieta nepɨyekani haika tukari haika tɨkari. 41 Niniwe hetsie kiekatari 'amepɨti'uni metetahekɨatake hikɨ miemete teɨteri wahepaɨtsita kepauka 'itsɨkame mɨwatahɨawe. Hikɨ miemete wahetsie pɨrahɨiyani 'ana, Niniwe kiekatari memɨte'uhayewaxɨkɨ kememɨteyuriekai, Kunatsi tiwarutaxatɨaku, matsi 'ena kaniuyeikani xewitɨ waɨkawa mariwetɨ keyuri Kunatsi. 42 Metatsiere 'uka ti'aitame Tsawa mekatei, mɨkɨ panukukeni titahekɨatake hikɨ miemete wahepaɨtsita, wahetsie pɨrahɨani 'ana, mɨkɨ meyetɨakɨ kwie manuniere paitɨ, mi'enienikɨ Tsarumuni kemɨtimaiwekai, matsi 'ena kaniuyeikani xewitɨ waɨkawa mariwetɨ keyuri Tsarumuni.
43 »Xewitɨ kakaɨyari 'axamɨ'ane tewi hetsie 'ayeyame, makumawetsie pɨkuyeikani 'uxipiya kuwaunetɨ, yutexienetɨ. 44 'Ana mɨpaɨ pɨtayɨni: “Nekie nepɨyemie nemɨwayekateitsie”. Nuame xɨka 'ixeiya 'uyemaweme waye'itiyakame 'aixɨa tiuye'aneme. 45 'Ana pɨyemie, hipame pɨwata'inieni kakaɨyarixi 'atahutame matsi kwini mieme 'axamemɨ'anene, meheutahaxɨame, muwa me'ayetetɨ mepakɨne yunaitɨ. 'Imatɨrieka mɨkɨ tewi matsi yemekɨ 'axa'anetɨ payani, mɨka'anekai hepaɨ matɨari paitɨ. Mɨpaɨta mekani'itɨariekuni 'ikɨ teɨteri hikɨ miemete 'axamemɨteyurie».
Ketsutsi maamaya meta 'iwamama
(Mat 12:46-50 – Mar 3:31-35, Ruk 8:19-21)
46 Ketsutsi tiwakuxaxatɨwakaku 'akuxi teɨteri yumɨireme, maamaya meta 'iwamama mekaniu'axɨani, takwa mekaniti'uni me'ihɨawikutɨ. 47 Xewitɨ mɨpaɨ katinitahɨawe:
—Neuxei, 'amaama meta 'a'iwama takwa mekaneti'uka mematsihɨawikutɨ.
48 Ketsutsi mɨpaɨ katinita'eiya niukame:
—¿Kemɨ'aneri pɨnemaama meta kehateri mepɨne'iwama?
49 Yumamá 'utatseratɨ yuhetsɨa miemete teyɨ'ɨkitɨwamete wahepa, mɨpaɨ kaniutayɨni:
—Kamɨ 'ena nemaama meta ne'iwama. 50 Karikɨ kemɨ'ane yamɨtiyuriene kemɨtinake ne'ukiyari taheima makawe, mɨkɨ kanine'iwatɨni meta kaninemaamatɨni.

*12:7 12:7 'Uts 6:6