Makkabi Cabu
Pakhat Nah
MACCABEES, 1 AND 2 Two deuterocanonical books that cover the period of Israel’s history from 167 bc to 100 bc. The books are named after Judas Maccabeus, who initiated the Jewish revolt in 166 bc against Rome. The chief value of these books is that they provide historical accounts of Israel’s struggles during the time between Malachi (the last book of the Jewish canon) and the time of Christ (6/5 bc–ad 30). 1 Maccabees This work was written, much as Chronicles was, to record a “spiritual” history of the nation, except that it deals exclusively with the Maccabean period up to 100 bc. The author, who is unknown, drew upon some genuine literary sources, although the authenticity of parts of the work has been questioned. 2 Maccabees This book (written c. 100 bc) is even more theologically oriented than 1 Maccabees. Whereas 1 Maccabees endeavors to present a reasonably objective account of the Hasmoneans, 2 Maccabees comprises a rhetorical summary of a considerably larger work on the subject of the Maccabean era. See Maccabean Period. c circa—approximately
1
Aham Alexander
Kittim kho lamkah aka loh Macedonia Philip capa Alexander loh Peria neh te Mede manghai Darius te a ngawn ti amah te manghai la tloep om. Anih he Greek manghai la om bal coeng. Anih te caem khaw muep a tloek tih khopuei vongcak khaw a noeng ceong. Diklai manghai rhoek khaw muep a duek sak. Diklai khobawt ka a poeng tih namtom khaw muep a poelyoe coeng. A mikhmuh ah diklai he a mong hatah a thinko ah muep pom uh. Rhalkap thaom te muep a coi tih ram tom, kho tom neh mangpa rhoek te a uk. Te dongah amih te anih taengah mangmu aka pae la boeih om uh.
Te phoeiah tah anih te tlo tih a duek ham te a ming. Te dongah a boei hinyanah rhoek a khue. Amih tah a camoe lamloh hmaih rhoeng uh. Te dongah amah a hing vaengah a ram te amih hamla a boe pah. Te phoeiah Alexander te kum hlainit manghai pueng tih duek.
Te phoeiah tah a rhalboei rhoek loh uktaem ham hmuen rhip a loh uh. Anih a dueknah hnuk tah rhuisam te rhip a khuem uh. Amih kah cadil rhoek long kum a sen te tlam te om. Te dongah diklai ah boethae muep a saii uh.
Antiochus Epiphanes neh Jew Rhoek Tingtoehnah
10 Amih manghai Antiochus capa Antiochus Epiphnanes tah tholhnah aka poe sak a yung la om. Anih loh Greek ram he kum BC ya sawmthum parhih vaengah a uk. 11 Te vaengah tue hmuiyoi rhoek te Israel khui lamloh ha toeng. Hlang yet a phaelh la a mawt tih, “Ceh, mamih taengkah Gentile rhoek te paipi sai sih. Amih taengah a hloeh la om vaengah tah mamih soah puenthae la muep pai coeng,” a ti uh. 12 Tekah ol te amih long khaw a ngaingaih uh. 13 Pilnam khuikah a ngen tah Gentile rhoek khosing bangla amih soah aka saii manghai taengla caeh bahoeng a ngaih uh. 14 Te dongah Gentile kah khosing bangla Jerusalem ah luemhnangnah hmuen a sak uh. 15 Amih kah yahhmueirhetnah te a voeih uh paipi cim khaw a hnawt uh, Gentile rhoek bongyong uh thae tih a thae hno boeih te a saii uh.
Egypt kah Antiochus
16 Amah te manghai la khakh a pai phoeiah tah Antiohus loh Egypt te muk ti Syria bangla te khaw uk hamla cai. 17 Te dongah Egypt te sangpho len neh, caempuei caempa neh, leng neh, vuei neh, hnophuei neh a muk. 18 Caem te a caeh vaengah tah Egypt mangha Ptlolemy khaw vik yong tih a rhalkap te muep a ngawn pah. 19 Antiochus loh Egypt kah khopuei vongcak rhoek te a loh thai tih khohmuen pum te a poel a yoe.
Judah Rhoek Hnaemtaeknah
20 Egypt a loh phoeikah kum ya sawlim pathum vaengah tah, Antiochus te a caempuei caempa neh cetih Israel khohmuen khaw, Jerusalem khopuei te khaw a paa. 21 A mangkhak la bawkim khuiah kun tih sui hmueituk neh hmaitung khaw hnopai boeih te a loh. 22 Boeipa taenga a nawn ham buh a khuehnah caboei khaw, boengloeng khaw, baeldung khaw, tha-am khaw, hniyan khaw, rhuisam khaw a loh. Bawkim hmai kah sui te khaw boeih a khong. 23 Sui neh cak khaw, a phu aka tlo hnopai khaw, thakvoh khuikah kawn a hmuh boeih te a khaw a loh. 24 Te phoeiah amah kho la a khuen. Pilnam te muep a ngawn tih amah te nen te muep hoem. 25 Israel ram tom ah rhungrhanah muep om. 26 Ukkung neh mawtkung tah kothae kopang, Tongpa camoe neh huta camoe tah a tha bawt, Huta kah a sakthen khaw muei, 27 Yulokung boeih loh layaeh ni a sak, Vasanu khaw a im khui nguekcoi, 28 Ka pilnam loh yahpohnah himbai ni a bai, Amih kong kah ka khohmuen khaw boeih thuen.
Jerusalem Lohnah
29 Kumnit a koe phoeiah tah Antiochus loh Mysia lamkah caempuei te Judae khopuei rhoek la a tueih. 30 Rhalkap rhoek te Jerusalem la a kun vaengah a rhalboei loh a pilnam te, rhoepnah ol te a paek. Tedae amih te phaeng a thailatnah. Te vaengah khopuei te a nah la a tloek coeng. A tloh la a ueng thil dongah pilnam te muep a ngawn. 31 Khopuei te a poel a yoe tih hmai neh a hlup. Im neh vongtung khaw boeih a koengloeng pah. 32 Anih neh a rhalkap rhoek loh huta camoe te thongtla a tuuk tih saelhung khaw a loh pah. 33 Te vaengah Antiochus neh a caem loh im sang khaw, rhaltoeng im khaw, Bawkim kah tlangpuei ah a sak tih, rhalmah im la coeng. 34 Amih long te Judah hmuiyoi rhoek a khuen tih pahoi a om sak. 35 A rhalkap khaw, caakok khaw, Jerusalem kah a loh hnopai te a khaw te lam te a khuen tih a khueh. Te dongah rhalmah hmuen te khopuei la poeh. 36 Rhalmah hmuen loh bawkim a taeng, a mangkhak la, Israel aka toeh boethae la ni oe. 37 Pilnam ommong te hmueihtuk taengah a ngawn uh Hmuen cim te ngawnnah neh a poeih. 38 Jerusalem pilnam tah a rhihhul ah yong coeng, Khopuei tah kholong kah a hmuentuek la poeh. Jerusalem te a pilnam ham kholong la poeh, Amih kho a khopuei te a hnoo uh coeng tih. 39 A bawkim te a hong neh khosoek lah poeh, A khonue khaw rhungnah khohnin la coeng, Omngaihnah Sabbath khaw yahpohnah la, Hinyahnah khaw hnaelcoenah la poeh. 40 A yahponah te lamhma kah thangpomnah tluk la len A pomsangnah khaw a tangrhom dung kah rhungrhah nah la om.
Namtom Bawknah a khueh
41 Te vaengah Antiochus loh a ram khuikah hlang he amah khosing boeih hnawt saeh lamtah pilnam pakhat la om saeh tih oltloeknah te boeih a pat. 42 Gentile boeih neh Irael khoe khaw anih kah oltloek dongah muep kun uh. 43 Kholong kah bawknah te langya la a pom uh tih mueirhol taengah tho a tueng uh. Te dongah Sabbath te khaw tuem uh voel pawh. 44 Manghai loh puencawn te Jerusalem neh Judea khopuei tom la a tueih tih oltloek te a pat. Pilnam te a ram neh benbo benpang mueh khosing te vai sak ham ol a paek. 45 Hmueihhlutnah khaw, khocang khaw, misurtui khaw Bawkim ah nawn pawt ham ol a paek. Sabbath neh khotue vaengah khaw omthawt hnin kah bibi bangla tueih ham ol a paek bal. 46 Bawkim neh a khuikah hnocim boeih te poeih hamla ol a paek. 47 Bawknah tloe khaw hmueihtuk, bawkim neh, cangimphu sak ham khaw, ok neh rhamsa rhalawt te nawn ham khaw ol a paek. 48 A ca rhoek yahhmui rhet ham khaw a khang pah tih, a saithai khui tah rhalawt hno te a saii sak. 49 Te dongah Boeipa loh Moses kut aha a paek olkhueng te khaw a hnilh uh tih a olpaek te vai ham ngaih uh voel pawh. 50 Manghai oltloek aka aal aal tah dueknah ni dantatanah la a om coeng.
51 Manghai loh a ram pum ah amah te oltloek a khueng bueng kolla, pilnam aka dawn ham khoboei te a tuek tih Judea khopuei kholong hmueih te rhip a nawn sak. 52 Te dongah Judah rhoek tah olkhueng hnawt tih khoboei ol ngai ham te muep cai uh. 53 Amih khoboe te a tanolh vaengah taih Israel tang rhoek te a coeng thai khuila boeih thuh uh.
54 Kum ya sawmli kum nga Kislve hla hnin hlai nga vaengah manghai Antiochus loh Bawkim hmueituk dongah sarhingkoi te a hol. Judea khopuei tom ah kholong kah hmueihtuk te a suem sak. 55 Imhmai neh thingkung ah kholong hmueih te a nawn sak. 56 Olkhueng cabu a hmuh carhui te a phen tih a hoeh pah. 57 Cabu cim aka pom tih, olkhueng aka tuem te a tuuk coeng atah manghai loh a dueknah ham ni dan a tat coeng. 58 Hlakhat phoeiah hla khat halang rhoek loh a saithainah a hnonah tih Israel ca te khopuei khuiah a tuuk uh. 59 Te kah hla hnin kul hnin nga vaengah amah hlang thae rhoek loh Bawkim hmueihtuk soah kholong kah hmueituk te a suem uh. 60 A ca yahhmui rhet hamla aka pae manu boeih te manghai kah oltloek bangla dueknah neh dan a tat uh. 61 Camoe te khaw a rhawn ah a oi sak uh, a imkhukho khaw yahhmuirhet ham aka pae boeih te a duek sak uh.
62 Tedae manghai oltloek khak aka aal tih, aka cuemcaih mueh buh caak ham aka thanah he Israel khuikah pilnam khaw muep om van. 63 Amih long tah a cim paipi te aek tih rhalawt buh caak lakah atah a duek ham te a ngaih uh ngai tih muep duek uh van. 64 Pathen kah thintoenah loh Israel te muep a patangnah hamla a saii.