2
Nan Miyadwan Impa'innilan Apo Dios ay Haggai
1 Ya heden miyaduwampulu ta ohay algaw hidin miyapituy bulan eden tawon*Unu October 17, 520 B.C. Hiyah ne angunuh an algaw di Behtan di A'ab'abbung an Nisan/Ethanim 21 (Lev. 23:34-43). ya himmapit goh hi Apo Dios ay ha"in an hi Haggai an inalinay, 2 “Hanhanam ay da Zerubbabel an gobelnadol, ya hi Joshua an Nabagtun Padi, ya an amin nan tatagu an alyom ay diday, 3 Wada dan ay da'yuy munnomnom hi aat di amaphod din Timpluh hopapna?†Hiyah ne Timplun Apo Dios an impiyamman nan Alin hi Solomon hidin 965-959 B.C., mu pina"in nan iBabylon hidin 586 B.C. Hay aat di umatan nan pannigyud ugwan?‡Nan Timplun Apo Dios an tinnigdan den timpu an agguy ni' nalpah ya ma'alih nan Timplun Impiyamman Zerubbabel. Hay tigawnad ugwan ya ay mi'id di hulbina. 4 Mu ad ugwan ya pabi'ahonyuy punnomnomyu ti Ha"in an nidugah di abalinanan Dios ya wagwadaa' an bumadang ay da'yu. 5 Ti hiyah ne din inali' tuwalih din o'ommodyuh din nangilpuwa' ay didad Egypt ta nakakda an inali' di inaynayun'uy pangipapto"un da'yu. At hiyanan adi ayu tuma'ot, ya adi ayu mun'ogon an mangiyammah nan Timplu.”
6 Ya ha"in an hi Haggai ya intuluy'un himmapit an inali' di, “Hi Apo Dios an nidugah di abalinana ya inalinay, Ag'aga ya iwogot'ud abuniyan, ya tun luta, ya nan baybay.§Heb. 12:26. 7 Ta mapilitan nan tataguh nan abablubabluy at iyaliday inadangyanda ta mawadan amin di mahapul nan Timplu'. 8 Ta bagi' an amin di inadangyan nan tataguh nan abablubabluy hitun luta an umat hinan silver ya balitu'. 9 At nidugdugah di amaphod nan Timplu' an miyamma ya un nan aatnah din hopapna.*Na'at heneh din himmigupan Jesu Kristun ten Timplu. Ya palenggopo' goh heten babluy.”
Hay Miyatluh Impa'innilan Apo Dios ay Haggai
10 Hede goh an miyaduwampulu ta opat di algaw hidin miyahiyam di bulan eden miyadwan tawon hidin nun'alian Darius†Unu December 18, 520 B.C. ya himmapit goh hi Apo Dios ay ha"in an hi Haggai an propetan inalinay, 11 “Ha"in an nidugah di abalinanan Dios ya alyo' ta hanhanam hinan papadi di inalin nan Uldin hi ma'at. 12 Ti gulat ta umala han taguh nan ne'nong an dotag, ya imbi'lugnah nan magayad an lubungna, ya gulat ta medeneh henen lubungnah nan tinapay, unu hinan ma'an, unu hinan bayah, unu hinan lanan olibo, unu hinan udum an ma'an ya henen me'gonan an dotag an nidawat ay Ha"in ya pumbalinona mah nan nedenehanah me'gonan goh?”
Ya tembaldan inalidan ha"in di, “Adi ahan!”‡Itudun nan Uldin an nan lubung an nedeneh hinan dotag an nidawat ay Apo Dios ya numbalin hi maleneh goh (Lev. 6:27), mu makulug an henen lubung an nibi'lugan di dotag ya mid ah abalinanan mangitolman hi analenehnah nan udumnan medeneh ay hiya.
13 Ya ha"in an hi Haggai ya inali' goh di, “Gulat mah ta nan tagu ta nedeneh hi odol di natoy ya undan adi miyabulut an dapoona nan ma'an?”
Ya tembal goh nan papadin inaliday, “Adi.”§Num. 19:11-13, 22. Mattig an ag'agan mitolman nan nalugit ya un nan maleneh.
14 At inali' di, “Hay inalin Apo Dios ya umat goh hinay ma'at hinan tatagun ten babluy ti an amin nan bot'onda ya nun'alugit, at adi ma'abulut an amin nan e'nongdah nan pun'onngan.*Hay pohdonan hapiton ya ta"on un numbangngad nan Hudyuh nan ay paddungnay naleneh an babluydad Judah ya waday puun di Timpluh di ta mun'onongda mu hanan me'gonan an luta ya puun di Timplu mu mid ologdan mangidat hi analenehdah nan tatagun mihinah di, at nalugitda damdama. Ya mahapul an ituluydan iyamma nan Timplu ta way atondan maleneh. 15 At nomnomonyun amin nan hinolholtapyuh din hopapna ta engganah nangete"aanyun nangipaphod hinan Timplu. 16 Ti hay gun na'at ya namnamaonyun waday duwampuluy langgut hi bot'onyu, mu numbalin hi un himpulu ya anggay. Ya namnamaonyu goh an nalemay alewahhangon tu'uh bayah, mu numbalin hi un duwampulu. 17 Ya impa'ali' di puma"ih nan inhabalyu an umat hi begeh, ya dangaw, ya dalallu an nama"in amin hinan way intanomyu, mu agguy ayu nuntutuyu ta mumbangngad ayun umunud ay Ha"in. 18 At ad ugwan an algaw nongkay an miyaduwampulu ta opat eten miyahiyam di bulan†Bahaom nan footnote di Hag. 2:10 ta innilaom di aat ten gutud. an nangiyammanyuh nan ipabunan di tu'ud nan Timplu ya ihamadyu ta innilaonyuy aatna: 19 Wada mah di nahawal hi paguy hinan alangyuh itanomyu? Ya nan intanomyun greyp, ya figs, ya pomegranate, ya olibo ya wada mah di pinugahyu? Wada, unu mi'id? Mu gapu ta abulutonyuy panginaynayunanyun mun'ammah nan Timplu' at mete"ad ugwan ya immannung an wagaha' da'yu ta mawadada.”
Hay Miyapat an Impa'innilan Apo Dios ay Haggai
20 Ya impidwan Apo Dios an himmapit ay ha"in an hi Haggai eden miyaduwampulu ta opat an algaw eden bulan‡Bahaom nan footnote di Hag. 2:10 ta innilaom di aat ten gutud. an inalinay, 21 “Alyom ay Zerubbabel an gobelnadol ad Judah an iwogot'u nongkay ad abuniyan ya tun luta 22 ta mun'a'ubah nan a'alih nan pumpapto'anda ya pumpa"i nan kalesada. Ya pumpapapattayo' nan tindaluda ta himungondaan numpipinnatoyda.§Mid mapto' ya ma'at hinan Punligatan di Tatagu.
23 Mu he"a, Zerubbabel an baal'u, ya hitun a'atan hatu ya he"ay pumbalino' hi ap'apu ta mipaddung'ah nan hengheng an pummalka'.*Anaad nin ta impabagtun Apo Dios hi Zerubbabel an gobelnadol? Manu ay ya hiyay ap'apun nan Alin hi Jehoiachin (Mat. 1:11-12), mu gapu ta inidutan Apo Dios hi apunan hi Jehoiachin at mid ah holagnan manginaynayun an mun'alih nan tronon nan Alin hi David (Jer. 22:24) at mid ah biyang Zerubbabel an mun'ali an ta"on un hiyah ne haadna tuwalih un agguy na'idutan (I Chron. 3:17-19). Ya i'innilan nan tatagu an nan Alin Pento' Apo Dios an ma'alih Messiah ya holag Jehoiachin, mu agguyda na'awatan di atonan mun'alih nan tronon David hi un na'idutan goh. Mu impabagtun Apo Dios hi Zerubbabel ta innilaona ya innilaon goh nan udumnan holag Jehoiachin an umannung an umali nan Messiah an mun'ali an ta"on hi unda agguy na'awatan di a'atana (bahaom nan footnote di Lk. 3:31 ta innilaom di ma"aphod an na'at ta agguy na'idutan hi Messiah an ta"on hi un Hiya ya immannung an holag Jehoiachin).
Ha"in an nidugah di abalinanan Dios di nangalin te.”

*2:1 Unu October 17, 520 B.C. Hiyah ne angunuh an algaw di Behtan di A'ab'abbung an Nisan/Ethanim 21 (Lev. 23:34-43).

†2:3 Hiyah ne Timplun Apo Dios an impiyamman nan Alin hi Solomon hidin 965-959 B.C., mu pina"in nan iBabylon hidin 586 B.C.

‡2:3 Nan Timplun Apo Dios an tinnigdan den timpu an agguy ni' nalpah ya ma'alih nan Timplun Impiyamman Zerubbabel.

§2:6 Heb. 12:26.

*2:9 Na'at heneh din himmigupan Jesu Kristun ten Timplu.

†2:10 Unu December 18, 520 B.C.

‡2:12 Itudun nan Uldin an nan lubung an nedeneh hinan dotag an nidawat ay Apo Dios ya numbalin hi maleneh goh (Lev. 6:27), mu makulug an henen lubung an nibi'lugan di dotag ya mid ah abalinanan mangitolman hi analenehnah nan udumnan medeneh ay hiya.

§2:13 Num. 19:11-13, 22. Mattig an ag'agan mitolman nan nalugit ya un nan maleneh.

*2:14 Hay pohdonan hapiton ya ta"on un numbangngad nan Hudyuh nan ay paddungnay naleneh an babluydad Judah ya waday puun di Timpluh di ta mun'onongda mu hanan me'gonan an luta ya puun di Timplu mu mid ologdan mangidat hi analenehdah nan tatagun mihinah di, at nalugitda damdama. Ya mahapul an ituluydan iyamma nan Timplu ta way atondan maleneh.

†2:18 Bahaom nan footnote di Hag. 2:10 ta innilaom di aat ten gutud.

‡2:20 Bahaom nan footnote di Hag. 2:10 ta innilaom di aat ten gutud.

§2:22 Mid mapto' ya ma'at hinan Punligatan di Tatagu.

*2:23 Anaad nin ta impabagtun Apo Dios hi Zerubbabel an gobelnadol? Manu ay ya hiyay ap'apun nan Alin hi Jehoiachin (Mat. 1:11-12), mu gapu ta inidutan Apo Dios hi apunan hi Jehoiachin at mid ah holagnan manginaynayun an mun'alih nan tronon nan Alin hi David (Jer. 22:24) at mid ah biyang Zerubbabel an mun'ali an ta"on un hiyah ne haadna tuwalih un agguy na'idutan (I Chron. 3:17-19). Ya i'innilan nan tatagu an nan Alin Pento' Apo Dios an ma'alih Messiah ya holag Jehoiachin, mu agguyda na'awatan di atonan mun'alih nan tronon David hi un na'idutan goh. Mu impabagtun Apo Dios hi Zerubbabel ta innilaona ya innilaon goh nan udumnan holag Jehoiachin an umannung an umali nan Messiah an mun'ali an ta"on hi unda agguy na'awatan di a'atana (bahaom nan footnote di Lk. 3:31 ta innilaom di ma"aphod an na'at ta agguy na'idutan hi Messiah an ta"on hi un Hiya ya immannung an holag Jehoiachin).

© 2018 WBT