37
Hay Numpatugunan nan Alin hi Hezekiah ay Isaiah
(II Ki. 19:1-7)
1 Hidin dengngol han Alin hi Hezekiah nan imbagadan hiya ya henekhekna din lubungnah bungotna. At nunlubung hi langgut, ya immuy hinan Timplun Apo Dios. 2 Ya hennagnah Eliakim an mumpapto' hinan palasyu, ya hi Shebna an muntudtudo', ya nan mangipangpanguluh nan papadi ta numpunlubungdan amin hi langgut ta umalidan ha"in an hi Isaiah an hina' Amoz. 3 At immalida, ya inalidan ha"in di, “Umat hituy inalin Hezekiah an inalinay, Ad ugwan an algaw di punlungdayaan, ya apahapahalan, ya abaibainan, ya ihingalan tu'un himpamabluy! At umat tu'uh nan babain muntungaw, mu mi'id ah bi'ahnan mangipabuhu'. 4 Ti nan ap'apun di tindalun hennag nan alid Assyria ya nidugah di namahiwnan Apo Dios an dayawon tu'u. At maphod hi un dengngol Apo Dios ta moltaona. At munluwalu'a ni' ta badangan ditu'un na'angang an tataguna!”
5 At hidin inalidan ha"in nan inalin Hezekiah 6 ya inali' di, “Ibaagyuh nan apuyu an umat hituy inalin Apo Dios an inalinay, Adi'a tuma'ot hinan gun ibagan nan ap'apun di tindalun nan alid Assyria an namihulnan Ha"in. 7 Mu donglonyu ti balbaliya' henen alid Assyria, at waday ipa'inniladan hiya an malpuh babluyda ta umanamut. At hay umanamutanad Assyria ya ipipatoy'u.”
8 Hidin dengngol nan ap'apun di tindalud Assyria an tinaynan nan alida ad Lachish at immuy ad Lachish, ya inah'upana nan alida an munggugubatdah nan iLibnah.*Hiyay ohan babluy an hakup ad Judah, mu wadah nan igad ad Philistia an neheggon ad Lachish.
9 Hin'alina ya dengngol nan alid Assyria an nan alid Egypt an hi Tirhakah an iCush ya impangulunay tindaluna ta gubatonda hiya.†Heten tawon an 701 B.C. ya agguy ni' ente"an Tirhakah an nun'alid Egypt ti nan aginan hi Pharaoh Shebitku di nun'alih di. Mu ente"anan nun'alih din 690 B.C. Mu hay inatna ya un mumbangngad ad Assyria ya hennagnay nangiyuy hi tudo'nah nan Alin hi Hezekiah hi ad Jerusalem. 10 Hay intudo'na ya inalinay,
“Alyo' ay he"a, Hezekiah, ta adim iyabulut an baliyan da'ah nan dayawom an pange'kodam an ta"on hi unna alyon di, Adi abakon nan i'Assyria tun ad Jerusalem. 11 Undan agguymu inila an nidugah di inatmin nahayhaynod an alid Assyria an numpama"ih nan abablubabluy? At undan da'yu udot ya mabaliwan ayu? 12 Ti umat hi numpama"ian din o'ommodmid Gozan, ya ad Haran, ya ad Rezeph an numpatoyda nan tatagud Eden an wad Tel Assar.‡Hanan babluy ya ad Mesopotamia di awadanda. 13 Ya undan inaliwam nan na'at hinan a'alih nan siudad hi ad Hamath, ya ad Arpad, ya ad Sepharvaim, ya ad Hena, ya ad Ivvah!§Hanan babluy ya ad Aram (unu ad Syria) di awadanda. Ad ugwan ya napogpogda mahkay!”
Hay Luwalun Hezekiah
14 Innal Hezekiah din tudo', ya binahana. Ya inyuynah nan Timplun Apo Dios, ya bene'lagnah nan hinagang Apo Dios. 15 Ya nunluwalun inalinay, 16 “O Apo Dios an nidugah di abalinana an dayawonmin holag Israel an inumbun an mun'ap'apuh nan anghel an ma'alih cherubim. Ya He"a goh di okod hi an amin an pumpapto'an hitun luta ti He"ay nunlumuh tun luta ya ad abuniyan. 17 Donglona' ni' ahan Apo Dios ta innilaom nan inali'alin Sennacherib hi pamahiwnan He"an Dios an wagwada.
18 Manu ti immannung nan inali'alinan pina"in nan nahayhaynod an alid Assyria di do'ol an babluy. 19 Ya nunggohobdan amin nan bulul danen tataguh nan abablubabluy ti unda ayiw ya batu ya anggay an hay taguy nangiyamma. 20 At hiyanan odowo' ay He"a, Apo Dios, ta ibaliw da'mih nan abalinan danen i'Assyria! Ta wan an amin di tataguh abablubabluy hitun luta ya innilaondan He"a ya anggay di Dios an madayaw.”
Hay Pamaliwan Apo Dios hi ad Judah
(II Ki. 19:20-37; II Chron. 32:20-21)
21 At ha"in an hi Isaiah an hina' Amoz ya hennag'uy immuy nangipa'innilan Hezekiah hinan impa'innilan Apo Dios an inali' di, “Hi Apo Dios an dayawon tu'un holag Israel ya inalinay dengngolna nan luwalum an dumalat di inat nan alid Assyria an hi Sennacherib. 22 At hiyah te nambalnan inalinay,
Da'yun tatagu' hi ad Jerusalem ya awniat pihulonyu ya inaba'abatlanyuh Sennacherib.
Ya mungwigwigiwig ayuh panniganyuh lumayawana.
23 Ti mi'id di udum hi pinihupihulna ya linayalayahana
hi un bo'on Ha"in an Me'gonan an Dios an dayawonyun holag Israel.
24 Hiya ya hennagna nan baalna,
at nidugah di hinapihapitdah namaibaindan Ha"in an Dios,
ya impahiyana goh an inalinay,
Dumalat nan do'ol ahan an kalesan ilugananmin mi'gubat
ya tini'idmi nan aduntuduntug hi engganah nan pa"ata'nang an duntug hi ad Lebanon.*Inusa'usal nan a'alid Assyria nan a'ayiw ad Lebanon ta impiyammaday a'abungda.
At nunlongohmi nan adu"oy ahan an ayiw hidi an cedar ya nan mun'aphod an bolbol,
ya immatam ami goh hinan gagwan di pa"adagwi ahan an inalahan.
25 Ya do'ol di nunluhu'anmih bubun hi udum an babluy an inabakmi ta way ininummi,
ya un anggay goh di gopa'mi ya tindu'miy giginginnaw hi ad Egypt.ӠHay pohdonan hapiton ya adi humewol nan aginnaginnaw ad Eygpt hinan i'Assyria ti abalinandan bumad'ang.
26 Mu hay nambal Apo Dios hinan ipahiyan Sennacherib ya inalinay,
“Undan agguymu inila an Ha"in an Dios ya ninomnom'u tuwalih din penghana hanan na'na'at?
Mu ad ugwan ya un'u iyabulut di a'atana,
at hiyanan pina"im nan abablubabluy hitun ad Judah an na'allup.
27 Ya hiyanan un itang di abalinan nan tatagun numpumbabluy hidi,
at nalakah nangabakam ay dida.
Ti umatdah nan pa'ahhangaw an holo' an himmangaw hinan atap di abung
an pinumtang ay ya na'leng.
28 Mu Ha"in ya inila' an amin di ato'atom ya an amin di umayam,
ya inila' goh an nidugah di bungotmun Ha"in.
29 At dumalat nan dengngol'un nidugah an bungotmun Ha"in
ya nan pumpahiyaam ya tol'o' di olongmuh kawod,
ya impiyamel'un he"ay gumo' ta ay'a kabayu.
At ibangngad da'ah nan nalpuwam an e'wam hinan nange'wam an immalin ten babluy.”
30 At ha"in an hi Isaiah ya inali' ay Hezekiah di,
“Umat hituy pangimmatunam an ipapto' Apo Dios tun babluy tu'u.
Ad ugwan an tawon ya hay mabalin hi itanud tu'u
ya nan ibungan nan malgom an humangaw an ugah di nabto'.
Ya umat goh hinah nan mehnod an tawon.
Mu nan miyatlun tawon ya munhabal tu'u mahkay
ta nan bot'on tu'un bungan di itanom tu'uy onon tu'u.
31 Ya nan ma'angang ay ditu'un iJudah ya diday mihamad hitun babluy tu'u
ta munholagdah do'ol.
32 Ti hi Apo Dios an nidugah di abalinana ya tigona ta hiyay ma'at,
ya adi makulug an wadaday ma'angang ay ditu'ud Jerusalem.
33 At hiyanan hiyah te inalin Apo Dios hi ma'at hinan alid Assyria an inalinay,
Adi mabalin an hogpon nan titindaluna tun ad Jerusalem,
ya adi goh mabalin an panaondah tu.
Ya adi mabalin hi unda meheggon nan numpunhapiaw hitu
unu muntababdah nan nunlene'woh hitun allup
ta way pange'wandan bumahhel an mangubat ay ditu'uh tud Jerusalem.
34 At nan nange'wan nen alih immaliana di pange'wanan mumbangngad hi babluyda goh damdama.
Ti adi humgop eten babluy.
Ha"in an hi Apo Dios di nanapit ete.
35 Ti ipapto"uh ten babluy ta baliwa' an dumalat di ngadan'u
ya dumalat goh hinan baal'un hi David.”
36 Ya heden nahdom ya immuy han Anghel Apo Dios hinan nungkampuan nan i'Assyria, ya numpatoynay hinggahut ya han nawalu ta han lemay libuh din titindalu. At hidin nabiggat ya awalitang daden titindalun nun'a'atoy hinan nungkampuanda. 37 Ya nakak mahkay nan Alin hi Sennacherib ya nan na'angang an titindaluna ta numbangngaddah nan babluydad Nineveh.‡Hiyay kapitulyud Assyria.
38 Ya wada han ohay algaw§Naluh di 20 an tawon ti na'at hidin 681 B.C. ya immuy hi Sennacherib hinan timplun nan bululna an hi Nisroch. Ya hidin mundaydayaw hidi ya nangunudda nan duwan imbabaluynan da Adrammelech ay Sharezer, ya pinatoyda hiyah hanggap, ya limmayawda ta immuydad Ararat. Ya nihukat nan imbaluynan hi Esarhaddon*Hay nun'alianad Assyria ya hidin 681-669 B.C. ta hiyay ali.
*37:8 Hiyay ohan babluy an hakup ad Judah, mu wadah nan igad ad Philistia an neheggon ad Lachish.
†37:9 Heten tawon an 701 B.C. ya agguy ni' ente"an Tirhakah an nun'alid Egypt ti nan aginan hi Pharaoh Shebitku di nun'alih di. Mu ente"anan nun'alih din 690 B.C.
‡37:12 Hanan babluy ya ad Mesopotamia di awadanda.
§37:13 Hanan babluy ya ad Aram (unu ad Syria) di awadanda.
*37:24 Inusa'usal nan a'alid Assyria nan a'ayiw ad Lebanon ta impiyammaday a'abungda.
†37:25 Hay pohdonan hapiton ya adi humewol nan aginnaginnaw ad Eygpt hinan i'Assyria ti abalinandan bumad'ang.
‡37:37 Hiyay kapitulyud Assyria.
§37:38 Naluh di 20 an tawon ti na'at hidin 681 B.C.
*37:38 Hay nun'alianad Assyria ya hidin 681-669 B.C.